Công ty Phân lân nung chảy Văn Điển

“Công nghệ giúp nông nghiệp Hà Lan đạt tổng giá trị xuất khẩu hơn 123 tỷ Euro mỗi năm”

Việt Tùng - 06:36 28/01/2025 GMT+7
(Tapchinongthonmoi.vn) - Trước thềm năm mới Ất Tỵ năm 2025, bà Bùi Thị Thơm - Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã dành cho Tạp chí Nông thôn mới một cuộc trao đổi thú vị xung quanh chuyến công tác của Đoàn công tác Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đến Hà Lan vào giữa năm 2024. Tạp chí Nông thôn mới trân trọng giới thiệu đến Quý bạn đọc nội dung cuộc trao đổi ý nghĩa này.
Bà Bùi Thị Thơm - Phó Chủ tịch BCH T.Ư Hội Nông dân Việt Nam thăm một trang trại hữu cơ đa chức năng tại Hà Lan, với những sản phẩm trái cây có thể ăn tại vườn. Ảnh Việt Hà

Thưa Phó Chủ tịch, Hà Lan là nước có nền nông nghiệp phát triển bậc nhất châu Âu. Với cương vị là Trưởng đoàn công tác của Hội Nông dân Việt Nam đến thăm và làm việc với nhiều cơ quan, tổ chức khoa học - công nghệ tiên tiến về nông nghiệp của quốc gia này, Phó Chủ tịch có những ấn tượng đặc biệt nào?

Đúng vậy, Hà Lan là một nước có nền nông nghiệp rất phát triển, đặc biệt họ ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất từ rất rất sớm. Đoàn đã đến thăm Trung tâm xét nghiệm Eurofins Agro Hà Lan. Trung tâm Eurofins Agro (lúc mới thành lập, Trung tâm chỉ xét nghiệm đất) đã được thành lập gần 100 năm bởi Tổ chức Nông dân Hà Lan. Điều này cho thấy là từ cách đây 100 năm, nông dân Hà Lan đã chú trọng đến các yếu tố “đất” và “nước” trong nông nghiệp, thấy rõ tầm quan trọng của việc xét nghiệm đất giúp nông dân tối ưu hoá các nguồn lực sản xuất. 

Đặc biệt, Hà Lan áp dụng “canh tác nông nghiệp chính xác” hiệu quả. Nghị viện châu Âu đã định nghĩa “nông nghiệp chính xác” là “một phương pháp quản lý nông nghiệp dựa trên việc quan sát, đo lường và ứng phó sự biến đổi giữa các cánh đồng và cây trồng hay trong việc chăm sóc vật nuôi”. Phương pháp này nhằm tối ưu hóa sản xuất nông nghiệp, tăng năng suất, giảm chi phí đầu vào cũng như tác động môi trường của việc nuôi - trồng, bao gồm các công nghệ dựa trên dữ liệu, hệ thống định vị vệ tinh như GPS, viễn thám… và internet trong quản lý cây trồng và giảm thiểu việc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu và nước.

Ở Hà Lan khoảng 66% đất đai được sử dụng cho mục đích nông nghiệp. Hiện giá trị nông sản xuất khẩu đạt trên 123 tỷ EUR/năm, chiếm 10% giá trị nền kinh tế và việc làm, với khoảng 51.000 trang trại, quy mô trung bình 32ha/trang trại. Trong đó, 100% nông dân đều ghi chép và lưu giữ hồ sơ về các hoạt động sản xuất; các vật nuôi được đăng ký kỹ thuật số. Với khoảng 17 triệu dân, nhưng Hà Lan có đến hơn 30 triệu thành viên hợp tác xã (HTX), bởi một người có thể tham gia 2-3 HTX. Doanh thu bình quân hàng năm của các HTX đạt 111 triệu EUR.

Cụ thể, Hà Lan đã có những ứng dụng công nghệ như thế nào vào sản xuất nông nghiệp để có được kết quả ấn tượng trên, thưa Phó Chủ tịch?

Trung tuần tháng 6/2024, Đoàn công tác của Hội Nông dân Việt Nam tại Hà Lan đã có buổi thăm và làm việc tại Trung tâm xét nghiệm trong nông nghiệp Eurofins (Eurofins Agro), đồng thời thăm cơ sở nghiên cứu của Trung tâm nhằm tìm hiểu về công nghệ quang phổ cận hồng ngoại phân tích chuyên sâu phục vụ nông nghiệp như đất (về lý, hoá, sinh học; dinh dưỡng, độ phì nhiêu đất…); dinh dưỡng trong cây trồng; dinh dưỡng trong thức ăn chăn nuôi; dinh dưỡng trong phân bón… Tại buổi thăm quan này, Hội Nông dân Hà Lan cho biết, Trung tâm này đã được thành lập năm 1927 do chính Hội Nông dân Hà Lan khởi xướng dựa trên nhu cầu trong sản xuất nông nghiệp của nông dân. Trung tâm phân tích 700.000 đến 1,2 triệu mẫu/năm. Hiện tại, Trung tâm Eurofins Agro đã có đại diện trên 63 quốc gia trong đó có Việt Nam. Eurofins Agro cũng đã thành lập một loạt các phòng thí nghiệm nông nghiệp ở châu Âu và trên toàn thế giới.

Thưa Phó Chủ tịch, như vậy, Trung tâm Eurofins Agro đóng vai trò như thế nào đối với nền nông nghiệp của các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam?

Theo Tiến sĩ Arjan Reijneveld, mạng lưới chuyên gia quốc tế Eurofins Agro là mạng lưới nghiên cứu và đổi mới toàn cầu, trong đó có các hoạt động tại Việt Nam. Đây chính là xương sống khoa học của hơn 700.000 phân tích hàng năm về đất, thực vật, thực phẩm, thức ăn, phân bón, nước, phân và chất thải. Việc cung cấp dữ liệu phân tích với diễn giải hữu ích sẽ góp phần cải thiện năng suất và chất lượng cây trồng, an ninh lương thực và tính bền vững của môi trường trong hoạt động nông nghiệp. 

Hiện Eurofins Agro liên tục phát triển công nghệ về các kỹ thuật phân tích trong đó có công nghệ quang phổ cận hồng ngoại (NIRS) hay xác định chi tiết các chỉ tiêu ví dụ như độ phì của đất, dinh dưỡng dự trữ… Trung tâm có đội ngũ chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm trên thế giới với hơn 900 phòng thí nghiệm và hơn 60.000 nhân sự sẽ giúp nhiều cho người nông dân trong sản xuất nông nghiệp, đem lại lợi nhuận cho nông dân và đồng thời góp phần vào phát triển nông nghiệp bền vững. Vì vậy, Hội đã giao cho Trung tâm Môi trường Nông thôn đại diện cho Hội ký Thỏa thuận hợp tác với đại diện của Trung tâm Eurofins Agro tại Việt Nam.

Bà Bùi Thị Thơm - Phó Chủ tịch BCH T.Ư Hội Nông dân Việt Nam (thứ 2 từ phải sang) thăm Triển lãm GreenTech Amsterdam, nơi trưng bày, giới thiệu những máy móc, công nghệ hiện đại phục vụ ngành Nông nghiệp. Ảnh Việt Hà

Người Hà Lan đã và đang làm “nông nghiệp bền vững” dựa trên khoa học như thế nào, thưa Phó Chủ tịch?

Ở Hà Lan, người ta cho rằng “sức khỏe” của đất là rất quan trọng. Trong đó việc đủ chất hữu cơ để cô lập carbon là yếu tố then chốt đối với sức khỏe của đất. Do đó, các đặc tính hóa học, vật lý và sinh học của đất phải được quản lý cẩn thận để có được đất khỏe mạnh, đảm bảo không có chất gây ô nhiễm. Khả năng chống chịu, phục hồi ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt trong ngành trồng trọt và trồng trọt trong nhà kính, cây trồng có khả năng phục hồi phát triển trong đất, giá thể, hoặc dung dịch dinh dưỡng cân bằng. Điều này đòi hỏi các điều kiện hóa học, vật lý và sinh học phải được tối ưu hóa và cách các phân tích của Eurofins Agro đang giúp ích cho người trồng trọt trên toàn thế giới. 

Trong lĩnh vực chăn nuôi, thức ăn là một trong những chi phí lớn nhất và phân tích thức ăn thô xanh, đối với người Hà Lan là rất quan trọng để cân bằng sức khỏe của bò với năng suất và sản lượng. Eurofins Agro cung cấp dữ liệu cần thiết để giám sát và quản lý cỏ và thức ăn ủ chua nhằm tối ưu hóa dinh dưỡng vật nuôi. Thông qua các phương pháp xét nghiệm quang phổ cận hồng ngoại (NIRS) độc đáo và báo cáo trực quan, phân tích của Eurofins Agro cung cấp dữ liệu chi tiết về thức ăn thô xanh, bao gồm biểu đồ phân hủy chất xơ (NDF) và kết hợp dữ liệu này với các phép đo đặc tính cỏ để cung cấp thông tin rõ ràng về giá trị dinh dưỡng của thức ăn thô xanh.

Để thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu - một vấn đề đang ngày càng trở nên thách thức với toàn cầu - Hà Lan đã “giải bài toán” này như thế nào, thưa Phó Chủ tịch?

Rất thú vị là, trong chuyến công tác này, Đoàn đã may mắn được dự Triển lãm GreenTech Amsterdam diễn ra từ ngày 11 đến ngày 13/6/2024 tại Trung tâm Hội nghị RAI ở Thủ đô Amsterdam. Đây là hội nghị và triển lãm công nghệ trồng trọt hàng đầu Thế giới. Đây cũng là nơi các công ty làm vườn công nghệ cao hàng đầu Thế giới tập trung để giới thiệu những cải tiến mới nhất của họ, kết nối, chia sẻ kiến thức và tiến hành kinh doanh. Các chủ đề chính của Triển lãm GreenTech gồm: Cây trồng; quản lý nước; năng lượng; nhân lực và con người... Đồng thời, chương trình hội chợ cũng đề cập tới các công nghệ mới và các giải pháp nghiên cứu và phát triển được trình bày để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. 

Đối với lĩnh vực cây trồng, GreenTech Amsterdam cung cấp các công nghệ mới và các giải pháp nghiên cứu và phát triển được trình bày để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Đối với việc quản lý nước, chương trình triển lãm có đề cập tới vấn đề tiết kiệm nước, giám sát các nguồn tài nguyên trong quá trình sản xuất, đây là một vấn đề rất quan trọng đối với vấn đề quản lý doanh nghiệp và môi trường.

Bà Bùi Thị Thơm - Phó Chủ tịch BCH T.Ư Hội Nông dân Việt Nam (đi đầu) thăm Trung tâm xét nghiệm trong nông nghiệp Eurofins (Eurofins Agro). Ảnh Việt Hà

Được biết Hà Lan đã tiên phong trong việc nghiên cứu đưa vào sử dụng robot để giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân công lao động nông nghiệp. Trong chuyến công tác vừa qua, Đoàn công tác được chia sẻ về vấn đề này như thế nào?

Như tôi đã nói ở trên, tại GreenTech, có rất nhiều sáng kiến, giải pháp cho ngành Nông nghiệp, trong đó phát triển nguồn nhân lực và những thách thức của thị trường lao động, đã thu hút các nhà khoa học nghiên cứu ra những robot và tự động hóa, nhằm hỗ trợ trong ngành Trồng trọt giúp giải quyết vấn đề thiếu nhân lực trong ngành Nông nghiệp hay chi phí nhân công lao động ngày càng tăng cao. Họ sử dụng máy bay không người lái và từ hình ảnh máy ảnh chụp được nhận biết sâu bệnh, cỏ dại giúp kiểm soát sâu bệnh và xử lý cụ thể từng trường hợp. 

Ông Rami Alsouqi, chuyên gia của Công ty Bosman VanZaal về công nghệ quản lý trong trồng trọt cho Đoàn biết không nhất thiết phải là ứng dụng công nghệ cao mà quan trọng là công nghệ phù hợp, công nghệ đúng với từng địa phương hay quốc gia và nông dân có thể áp dụng được hiệu quả nhất. Ông cho biết Bosman VanZaal được thành lập bắt đầu vào năm 1921 với việc thành lập Nhà kính Bosman ở Aalsmeer- nhà kính làm bằng gỗ, thép và nhôm. Năm 1968, Frans VanZaal thành lập một công ty lắp đặt hệ thống sưởi và làm mát ở một thị trấn lân cận, tạo dựng mối quan hệ đối tác chặt chẽ. Hiện nay, Bosman VaZaal có các nghiên cứu và ứng dụng về hệ thống cảm biến, hệ thống điều khiển khí hậu; hệ thống bón phân kết hợp tưới tiêu tự động, hệ thống giá đỡ dọc, đèn chiếu, máy móc và robot; nền tảng dữ liệu; công trình nhà kính; quản lý vận chuyển… 

Ngoài ra, người Hà Lan cũng đang thử nghiệm một hệ thống kỹ thuật số cho phép nông dân kiểm soát, tính toán và điều phối việc cung cấp nước, tiết kiệm nước khoảng 10-20%, hay giám sát các thông số như nhiệt độ, độ ẩm, cường độ ánh sáng, nồng độ CO2, độ ẩm của đất và mức độ dinh dưỡng… Các chỉ số đó cho phép nông dân đưa ra quyết định sáng suốt về việc điều chỉnh các điều kiện để tối ưu hóa sự phát triển và sức khỏe của cây trồng, sử dụng nước hiệu quả. Hệ thống cảm biến đo các dữ liệu khác như hình ảnh vệ tinh, quét đất, dữ liệu khí hậu và dự báo thời tiết để tư vấn tưới tiêu… Tự động hoá đã giúp cho người làm nông Hà Lan nâng cao năng suất lao động lên rất nhiều.

Từ những kinh nghiệm và giải pháp hiệu quả của Hà Lan, theo Phó Chủ tịch, trong thời gian tới các cấp Hội Nông dân Việt Nam sẽ làm gì để giúp hội viên nông dân thay đổi tư duy, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ tiến tiến vào sản xuất nông nghiệp?

Ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp, nhằm đem lại năng suất, giá trị, hiệu quả và lợi ích cho người nông dân cũng như đảm bảo phát triển nông nghiệp bền vững là hết sức cần thiết. Với cơ cấu tổ chức từ Trung ương đến cơ sở, Hội Nông dân Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho hội viên nông dân. Hội Nông dân Việt Nam luôn chú trọng việc tuyên truyền, vận động, hỗ trợ nông dân ứng dụng khoa học, công nghệ mới vào sản xuất. Để việc tuyên truyền giúp hội viên nông dân thay đổi tư duy, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp hiệu quả hơn, giúp nông dân áp dụng công nghệ mới nói chung và việc xét nghiệm đất nói riêng, Hội sẽ tiếp tục phối hợp với các cấp, các ngành, các tổ chức, các chuyên gia trong và ngoài nước nhằm tư vấn, hỗ trợ hiệu quả cho nông dân. 

Việc thúc đẩy hợp tác giữa tổ chức Hội Nông dân với các tổ chức khoa học công nghệ của Hà Lan tại Việt Nam nói riêng, các tổ chức khoa học, công nghệ khác của Việt Nam và các nước khác sẽ góp phần giúp nông dân Việt Nam có thêm cơ hội tiếp cận nền khoa học công nghệ và cách làm nông nghiệp tiên tiến, hiện đại. Như tôi đã trao đổi ở trên, việc ký kết Thỏa thuận Hợp tác giữa đại diện của Hội và đại diện Trung tâm Eurofins Agro Hà Lan tại Việt Nam vừa qua là cơ sở để Hội ta giúp nông dân Việt Nam có nhiều cơ hội tham gia hợp tác sản xuất, mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản vào các khu vực  “khó tính” nhưng giá trị cao như châu Âu, Bắc Mỹ và các nơi khác trên thế giới.

Trân trọng cảm ơn Phó Chủ tịch!
 

Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam tiếp đoàn Uỷ ban Y tế Hà Lan - Việt Nam
Sáng ngày 5/8, tại trụ sở Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, bà Bùi Thị Thơm, Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì tiếp và làm việc với đoàn chuyên gia của Uỷ ban Y tế Hà Lan - Việt Nam (MCNV) do ông Peter Prins, Giám đốc Công ty Tư vấn đất, nước và nông nghiệp Prins tại Hà Lan làm trưởng đoàn.