Mùa đông đã vào thời kỳ rét đậm, để chuẩn bị cho lứa khoai tây bán dịp Tết Nguyên đán, đây chính là lúc nhà nông cần bón thúc đúng cách, đúng loại phân bón. Một trong những loại có đủ các yếu tố dinh dưỡng đa, trung, vi lượng cho khoai tây là phân bón NPK Văn Điển.

Khoai tây là cây trồng vụ đông ngắn ngày (85 – 90 ngày), cho hiệu quả kinh tế cao hơn 2-3 lần cây lúa. Nếu canh tác đúng kỹ thuật, nhà nông có thể thu về trên 30 tấn củ/ha cộng với sản lượng thân, lá, rễ lên đến hàng trăm tấn. Để đạt sản lượng trên, khoai tây lấy đi từ đất lượng dinh dưỡng đáng kể: 150 kg đạm (N), 60kg lân (P₂O₅), 124 kg kali (K₂O), 9 kg magie (MgO), 16 kg canxi (CaO), 15 kg lưu huỳnh (S), 0,11 kg sắt (Fe), 0,6 kg bo (B), 0,13 kg kẽm (Zn), 0,04 kg đồng (Cu) và 0,13kg mô líp đen (Mo).

Khoai tây không những cần các yếu tố dinh dưỡng đa lượng (NPK) mà còn rất cần các yếu tố dinh dưỡng trung lượng như vôi, magie, silic và lưu huỳnh cùng các yếu tố dinh dưỡng vi lượng. Do đặc điểm đất trồng khoai tây  ở miền Bắc đã qua canh tác lúa nên hầu hết đất bị chua và nghèo các chất dinh dưỡng trung lượng và vi lượng. Do vậy, phân bón là một trong những yếu tố quan trọng quyết định năng suất, chất lượng nông sản.

Các loại phân bón Văn Điển dùng bón thúc khoai tây

Theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh – nguyên cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình, trên thị trường có nhiều loại phân bón NPK, nhưng xét tổng thể, và thực tế đồng ruộng đã kiểm chứng, phân bón đa yếu tố NPK chuyên dùng của Công ty Cổ phần Phân lân nung chảy Văn Điển chứa đựng đầy đủ và cân đối tất cả các yếu tố đa lượng, trung lượng, vi lượng mà khoai tây cần nên việc lựa chọn phân bón chuyên dùng Văn Điển cho cây khoai tây là phù hợp nhất. Một số sản phẩm tiêu biểu như sau:

Loại phân bón đa yếu tố (ĐYT) NPK 22.5.11 Văn Điển có các chỉ số dinh dưỡng: N = 22%, P₂O₅ = 5%, K₂O = 11%, CaO = 9%, MgO = 5%, SiO2 = 8%, S = 2%. Tổng dinh dưỡng là 62% trong đó các chất dinh dưỡng trung vi lượng chiếm 24%.

Loại phân bón đa yếu tố NPK 13:3:10 + TE: Gần đây một số nơi bà con sử dụng phân dùng bón thúc này, với thành phần dinh dưỡng: 13%N, 3%P₂O₅, 10% K₂O, 5% CaO, 1%MgO, 8% SiO₂, 3%S, 0,2% B, 0,1% Zn.

Phân bón thúc đa yếu tố NPK 12.5.10 có hàm lượng dinh dưỡng: N = 12%, P₂O₅ = 5%, K₂O = 10%, CaO (vôi) = 5%, MgO = 2%, SiO2 = 4%, S = 11% cùng các chất vi lượng. Tổng dinh dưỡng đạt 49%, trong đó các các chất trung lượng và vi lượng chiếm trên 22%.

Phân bón đa yếu tố NPK Văn Điển có đầy đủ, cân đối dinh dưỡng đa lượng (đạm, lân, kali) cùng 4 chất dinh dưỡng trung lượng canxi, magie, silic, lưu huỳnh và các chất vi lượng đã được sử dụng rộng rãi trong sản xuất khoai tây mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân.

Kỹ thuật bón thúc phân Văn Điển cho khoai tây

Khoai tây từ khi nhú mầm khỏi mặt đất đến khi thu hoạch có 3 giai đoạn sinh trưởng phát triển: Giai đoạn đầu tiên, cây con được tính từ mầm củ vượt khỏi mặt đất đến khi cao 15 – 20cm. Thời kỳ này sử dụng dinh dưỡng chủ yếu từ củ giống và rễ non bắt đầu phát triển từ gốc mầm lấy một phần dinh dưỡng từ phân bón.

Tiếp theo là giai đoạn phát triển thân, cành, lá được tính đến 45 – 50 ngày sau trồng. Thời kỳ này cây khoai tây phát triển mạnh; bộ rễ phát triển mạnh cả chiều  ngang và chiều sâu để hấp thụ dinh dưỡng nuôi cây. Nếu bón đầy đủ phân bón lót và bón thúc đợt 1 thì thân, cành, lá, phát triển nhanh, khoai sớm phủ kín luống tạo điều kiện thuận lợi cho quang hợp và tích luỹ dinh dưỡng sau này vào củ.

Giai đoạn phát triển củ từ sau trồng 40-45 ngày trở đi đến thu hoạch thời kỳ này đồng thời với phát triển thân, cành và lá, cây còn tổng hợp dinh dưỡng để phát triển củ. Các tia củ thường ăn nông gần mặt đất nên yêu cầu đất tơi xốp, thông thoáng, đủ dinh dưỡng và nhiều mùn, có độ ẩm đất vừa phải, bởi vậy việc bón phân thúc đợt 2 và vun cao luống là cực kỳ quan trọng.

Thông thường, khi cây khoai cao 15 – 20 cm, xới nhẹ, rải 10-12 kg phân thúc  xung quang gốc khoai, cách gốc 7-10cm, nhà nông xáo nhỏ đất rãnh rồi vun; lần này là vun đè dây: tay trái đưa vào giữa khóm khoai rồi xòe dần các ngón tay để ngả các thân cây, rồi tay phải đưa đất vào giữa khóm khoai (khỏang giữa các thân cây), nhằm đè thân xuống, tạo điều hiện cho ra nhiều cành địa, sau đó vun tiếp cho cao luống.

Sau khi bón thúc đợt 1 khoảng 15 – 20 ngày, lúc này khoai tây đã được 40 – 45 ngày tuổi thì nhà nông tiến hành bón thúc đợt 2, rải 12-15kg phân chuyên thúc vào  giữa 2 khóm khoai và vun luống lần cuối, vét sạch đất ở rãnh luống, vun cho luống to và cao để lấp đất vùi sâu các cành địa, tạo cho khoai có nhiều củ, đồng thời khi củ to  không bị trồi lên mặt đất sẽ bị lục hóa vỏ củ.

Trong khoảng thời gian ngắn, khoai tây cho năng suất sinh học rất cao nên chúng cần nhiều nước. Song khoai rất dễ nhiễm sâu bệnh, đặc biệt bệnh sương mai, mốc sương- nấm bệnh phát triển mạnh trong điều kiện trời mát và ẩm độ cao.  Kinh nghiệm trồng khoai cho thấy, cây khoai tây rất ưa môi trường “chân ẩm, đầu khô”, nghĩa là chân luống luôn đủ ẩm để khoai sinh trưởng và phình củ, song từ mặt luống trở lên yêu cầu khô hạn để giảm thiểu sự phát sinh, phát triển nấm bệnh.

Khi cây còn nhỏ (trước vun luống lần 1) có thể tưới doa, tưới gáo trực tiếp vào gốc cây. Từ sau bón phân thúc lần 1 trở đi, bà con nông dân nên tưới rãnh để nước ngấm vào luống; không nên té nước lên luống khoai. Kết thúc tưới nước trước thu hoạch khoảng 20-25 ngày.

Khoai tây từ trồng đến thu hoạch khoảng 90 ngày, trong đó, thời gian làm củ khoảng 45-50 ngày; riêng thời gian tích lũy dinh dưỡng vào củ khoảng 30-35 ngày (tùy giống). Thực nghiệm cho thấy, nếu thu hoạch khoai 75 ngày tuổi so với khoai đủ 90 ngày tuổi thì năng suất giảm 30- 35% và chất lượng củ (độ bở và hàm lượng dinh dưỡng) thấp thua trên 10%. Do vậy, ngoài yếu tố giống và thời tiết, việc giữ được thân lá tươi bền đến cuối vụ là diều kiện cơ bản tạo cho năng suất, chất lượng cao

Phân bón Văn Điển nuôi cây khoai tây như thế nào?

Đạm: Là yếu tố phân bón quan trọng cho sự phát triển thân, lá, rễ, củ. Khoai tây có nhu cầu đạm ngay từ khi mầm nhú lên khỏi mặt đất, thiếu đạm lá nhỏ, tia củ ra chậm; thừa đạm cây phát triển nhanh, lá to, mỏng, thân mềm, không mập và không tập trung dinh dưỡng vào củ, dẫn dụ sâu bệnh phát sinh, phát triển làm cho năng suất, chất lượng củ thấp.

Lân: Khoai tây cần lân trong suốt thời kỳ sinh trưởng, song tập trung nhiều ở hai giai đoạn làm củ và phát triển bộ rễ, đồng thời lân có tác dụng tăng số lượng củ, chống rét, chống bệnh, giúp quá trình tổng hợp và tich lũy tinh bột làm tăng năng suất và phẩm chất củ,bởi vậy lân cần được bón sớm.

Kali: Nhu cầu kali của khoai tây gần tương đương với đạm, kali có tác dụng tăng cường trao đổi chất, tổng hợp dinh dưỡng về củ, tăng tính chống chịu hạn, chống bệnh, khoai tây cần nhiều kali vào giai đoạn làm củ nên thường được bón thúc là chủ yếu.

Dinh dưỡng trung lượng:

– Canxi (vôi) cần thiết để nâng cao độ pH thích hợp cho cây khoai tây phát triển thuận lợi. Đồng thời canxi còn tham gia vào điều hòa các trao đổi chất trong cây. Canxi còn giúp vỏ củ dày hơn, ít bị trầy, xước khi thu hoạch.

-Chất magie và lưu huỳnh được xem như những tác nhân quan trọng để tăng diệp lục, hấp thụ nhiều ánh sáng giúp cho sự phát triển của củ nhanh hơn, đồng thời còn điều chỉnh màu sắc của lá làm cho hiệu suất quang hợp được tăng cường.

Các yếu tố dinh dưỡng vi lượng như sắt, kẽm, đồng, bo, mô líp đen cũng là những yếu tố vô cùng cần thiết để tăng chất lượng củ khoai tây, đặc biệt là nhân tố quan trọng để tổng hợp các vitamin, khoáng hòa tan.

Thực tế các vùng trồng khoai tây ở Thái Bình, Hải Dương, Nam Định… sử dụng phân chuyên dùng Văn Điển có đầy đủ cân đối các chất dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi lượng đã giúp cho cây khoai tây thân mập, khỏe, sinh trưởng và phát triển cân đối, thân lá tươi tốt bền đến cuối vụ, sức chống chịu cao nên rất ít sâu bệnh, nhất là bệnh sương mai và bệnh ghẻ củ. Bón phân đúng cách sẽ tạo cho khoai tây sai củ, củ lớn nhanh, cỡ củ đồng đều, tỷ lệ củ to cao, mẫu mã đẹp và vỏ củ dày, ít bong tróc khi thu hoạch, chất lượng, hương vị, tinh bột củ được đánh giá cao, được người tiêu dùng và nhà máy thu mua chế biến rất ưa chuộng, khoai dễ bán hơn, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng.

Trọng Hòa – Nam Phong