Nhiều dự án nhà ở tại TP.HCM có sai phạm trong việc giao đất, làm cho người mua nhà lâm vào cảnh khốn đốn khi không được cấp chủ quyền, thậm chí là không có nhà để ở trong khi đã dồn hết gia sản để nộp cho chủ đầu tư. TP.HCM đang thực hiện nhiều động thái để khắc phục sai phạm.

Hậu quả từ những khuất tất trong giao đất

Các dự án này chủ yếu có liên quan đến: 1/Các mặt bằng nhà-đất thuộc sở hữu Nhà nước; 2/Nhà xưởng thuộc diện di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch đô thị chiếu theo các Quyết định 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007, 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008 , và 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, có những dự án đã hoàn thành và người mua nhà đã sử dụng ổn định; Có những dự án đã cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho người mua; Có những dự án chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho người mua dù đã được giao nhà; Có những dự án đang đầu tư, xây dựng dở dang….

Các dự án này vướng phải sai phạm: Giao đất theo phương thức chỉ định nhà đầu tư mà không tổ chức đấu thầu rộng rãi hoặc đấu giá công khai. Trước tình hình đó, ngày 7/3/2017, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo:

“Trong thời gian chờ ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan Trung ương khác, UBND các tỉnh-thành phố trực thuộc Trung ương tạm dừng thực hiện các thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời báo cáo tình hình thực hiện quyết định nói trên trong thời gian qua ở bộ, ngành, địa phương cho Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ”.

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA): Sau Văn bản chỉ đạo ngày 7/3/2017 của Thủ tướng, các dự án nói trên đã tạm dừng thực hiện cho đến nay, làm ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

HoREA và bản kiến nghị 4 điều

Việc ngưng triển khai các dự án nêu trên đã gây nên hậu quả nghiêm trọng. Trong đó đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân, khi họ dồn hết gia sản và vốn vay để đóng tiền mua nhà, nay phải trả lãi vay mà nhà thì không có để ở.

Trong 2 ngày 11 và 12/5/2017, HoREA đã có các Văn bản số 47/CV-HoREA và số 48/CV-HoREA nêu lên 4 đề xuất:

1/Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung hoặc Quyết định thay thế Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007, Quyết định số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ, để tạo hành lang pháp lý minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh, chặt chẽ nhằm thực hiện chủ trương sắp xếp lại, xử lý nhà-đất thuộc sở hữu Nhà nước, di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị.

2/Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sửa đổi Luật Đất đai về chế định đấu giá quyền sử dụng đất; Sửa đổi Luật Đấu thầu về chế định đấu thầu dự án có sử dụng đất để đảm bảo tính công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, khắc phục hiện tượng đấu giá, đấu thầu có dấu hiệu có “chân gỗ”, “quân xanh, quân đỏ”.

3/Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ vẫn cho phép các chủ đầu tư được tiếp tục triển khai thi công dự án với điều kiện chủ đầu tư dự án phải có văn bản cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh (nếu có) đối với dự án sau khi đã có kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền, để hoàn thành dự án đưa vào sử dụng, tránh lãng phí thời gian và của cải xã hội, và đảm bảo quyền lợi của người mua nhà trong dự án.

4/Đối với người mua nhà, đã giao kết và thực hiện hợp đồng mua nhà tại các dự án, không phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ tài chính phát sinh của chủ đầu tư dự án (nếu có).

Không gây thiệt hại cho người dân?

Vừa qua, Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM đã báo cáo với đoàn công tác của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình: “Những dự án mà doanh nghiệp triển khai đúng quyết định được giao, nếu thành phố giao đất với giá thấp quá, doanh nghiệp có thể đóng thêm tiền hoặc làm sao đảm bảo lợi ích Nhà nước, cho phép dự án được tiếp tục làm.

Không dừng dự án nếu không vi phạm về quy hoạch, để tiền vốn của người dân góp vào đó không mất đi. Đề nghị phải làm rõ quan điểm này và chuyển tải thông điệp đó tới các doanh nghiệp thành phố. Nếu doanh nghiệp có những vi phạm khác thì xem xét xử lý sau, nhưng tinh thần là làm sao phát huy hiệu quả nguồn vốn, phục vụ cho dân.

Khi triển khai, tùy từng dự án cụ thể, UBND TP.HCM sẽ có chỉ đạo, tham khảo ý kiến các sở, ngành, đặc biệt là Sở Tư pháp thành phố để giải quyết, rút kinh nghiệm, không để ách tắc loại dự án này, gây thiệt hại cho thành phố, người dân và doanh nghiệp”.

Ông Lê Hoàng Châu -Chủ tịch HoREA, cho biết: Hiệp hội rất hoan nghênh và hoàn toàn nhất trí với ý kiến của Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM về nguyên tắc xử lý các dự án có sai phạm trong việc giao đất, đã bàn giao nhà cho khách hàng hoặc dự án đang thực hiện dở dang.

Theo ông Châu, HoREA đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo, giải quyết khó khăn của các loại dự án nói trên, tạo điều kiện cho các dự án phù hợp với quy hoạch hoàn thành đầu tư xây dựng, đảm bảo lợi ích của Nhà nước, người dân và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp bổ sung vào ngân sách theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (nếu có). Trường hợp doanh nghiệp có những vi phạm khác thì đề nghị xem xét xử lý sau.

Tuy nhiên để giải quyết quyền lợi doanh nghiệp và người mua như thế nào thì vẫn là câu hỏi chưa có lời giải.

Quốc Tấn

(bài viết có sử dụng tư liệu tổng hợp từ DNSG)