Mức thuế vô lý
Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) vừa công bố kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 áp dụng đối với các lô hàng xuất khẩu trong giai đoạn từ 1/8/2015- 31/7/2016. Theo quyết định này mức thuế 3,87USD/Kg được áp dụng cho Công ty Godaco- Công ty được chọn để xem xét hồ sơ lần này. Do chỉ có một công ty được chọn để xem xét hồ sơ, nên DOC cũng áp dụng mức thuế này cho các doanh nghiệp còn lại. So với mức 0,69USD/kg của lần xem xét hành chính thứ 12 (POR12) mức thuế này đã tăng 5,61 lần. Đây là mức thuế cao nhất từ trước đến nay và cao hơn cả mức thuế toàn quốc 2,39USD/kg mà DOC áp dụng cho các công ty không được hưởng thuế suất riêng rẽ trong vụ kiện chống bán phá giá cá tra của Việt Nam.
Sau khi phía Hoa Kỳ công bố mức thuế trên, các Bộ Công Thương, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và các DN xuất khẩu cá tra cho rằng mức thuế này rất bất hợp lý và đã có những phản ứng ban đầu. Theo các DN cá tra, với mức thuế áp quá cao như trên, con đường xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ gần như đóng lại. Ông Dương Nghĩa Quốc, Chủ tịch Hiệp hội cá tra Việt Nam cho biết, việc áp thuế CBPG đối với cá tra của DOC đối với các DN Việt Nam rất bất hợp lý, lần này phía Hoa Kỳ áp dụng số liệu để tính thuế một cách không có căn cứ khoa học. DOC đã dựa trên những số liệu có sẵn để tính ra những mức thuế áp cho mặt hàng cá tra của Việt Nam. Qua đây cho thấy việc bảo hộ sản xuất quá mức, gần như đưa ra điều kiện để cấm xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ.
Các DN xuất khẩu cá tra cho rằng, đây là mức thuế cao nhất đối với con cá tra Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ. Với mức thuế này thì coi như cá tra Việt Nam hết đường xuất khẩu sang Mỹ, vì hiện tại giá xuất khẩu cá tra sang thị trường này đã là 4-5 USD/kg. Ông Nguyễn Trường Giang, Tổng Giám đốc Công ty TNHH XNK Cỏ May – Đồng Tháp cho rằng, với mức thuế áp cho cá tra mới được công bố, việc xuất khẩu cá tra sang thị trường Hoa Kỳ cũng khó vì giá cao. Đối với thị trường Hoa Kỳ DN nào được ở mức thuế tốt mới có thể đưa sang được, còn mức thuế cao thì rất khó. Với cách tính này dẫn đến việc DOC áp dụng mức thuế cao vô lý khiến các DN có rất ít cơ hội xuất khẩu cá tra fillet vào Hoa Kỳ trong thời gian tới vì không thể đáp ứng số tiền ký quỹ quá cao theo mức thuế này. Theo ông Nguyễn Văn Đạo, Tổng giám đốc Godaco, với mức thuế cao chót vót này thì coi như cá tra Việt Nam hết đường xuất khẩu sang Mỹ. Mức thuế gần 4 USD/kg là bằng giá xuất khẩu cá tra sang Mỹ, mức thuế gần 8 USD/kg cao gấp đôi giá xuất khẩu thì DN xuất khẩu chắc hắn ôm lỗ…
Xem xét khiếu kiện
Với mức thuế áp đặt vô lý cho các doanh nghiệp Việt Nam, hiện VSAEP và các DN cá tra đang xem xét tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết để khiếu kiện lên Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ trong thời gian sớm nhất.
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 thể hiện sự không công bằng, trái với các quy định về luật chống bán phá giá thông thường đồng thời mang tính áp đặt và vô lý đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Đây có thể nói là một việc chưa có tiền lệ, thể hiện sự áp đặt chủ quan thiếu cơ sở của DOC.
Theo VASEP, tháng 9/2017, DOC công bố kết quả sơ bộ thuế chống bán phá giá lần thứ 13 đối với sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam với mức thuế 2,39USD/kg, bằng với mức thuế toàn quốc, đã khiến kim ngạch xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ sụt giảm liên tục. Cụ thể kim ngạch xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ trong năm 2017 giảm 11 % so với 2016. Nhưng đến nay, DOC đã công bố kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 áp dụng đối với các lô hàng xuất khẩu trong giai đoạn từ 1/8/2015- 31/7/2016 với mức thuế cao bất hợp lý. Bên cạnh đó, DOC cũng đã có những điều chỉnh thiếu cơ sở pháp lý khi áp dụng mức thuế suất được tính theo các yếu tố bất lợi có sẵn trở thành mức thuế trung bình cho các công ty có mức thuế suất riêng rẽ không được xem xét hồ sơ, bỏ qua các quy định thông thường khi đưa ra quyết định trong kết quả cuối cùng.
Thực tế chứng minh rằng các DN Việt Nam không bán phá giá cá tra và việc xuất khẩu cá tra Việt Nam vào Hoa Kỳ cũng không gây thiệt hại đến ngành công nghiệp cá nheo Hoa Kỳ, mà còn tạo ra nhiều công ăn việc làm cho ngành kinh doanh các sản phẩm cá tra Việt Nam tại Hoa Kỳ, đồng thời là nguồn cung cấp sản phẩm cá thịt trắng ổn định cho người tiêu dùng Hoa Kỳ với chất lượng tốt và giá cả phù hợp.
Hoa Kỳ là một đối tác chiến lược của Việt Nam, quan hệ hai nước đã có những bước tiến đáng ghi nhận trong thời gian qua nhằm thúc đẩy tự do thương mại của hai quốc gia. VASEP cho rằng quyết định này của DOC đi ngược lại tiến trình tự do thương mại đồng thời ảnh hưởng tới quan hệ thương mại song phương Hoa Kỳ-Việt Nam. Thị trường Hoa Kỳ được đánh giá là thị trường chủ lực của mặt hàng cá tra xuất khẩu, mặc dù trong những năm qua với nhiều rào cản kỹ thuật cá tra xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ tuy có giảm, nhưng đây vẫn là thị trường tiềm năng, nếu mất đi thị trường này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến ngành cá tra.
