Họa tiết dân gian và kỹ thuật hiện đại hòa trong bộ tranh mèo chơi Tết
Họa sỹ Lương Minh Hòa tỷ mẩn mài những lớp sơn trên tấm vóc. Anh nghiêng nghiêng bức tranh dưới ánh sáng Mặt Trời, ưng ý khi thấy những họa tiết cổ trong tranh dân gian Hàng Trống hiện lên lấp lánh tô điểm cho chú mèo đang dần dần hiện ra.
Người xưa chơi tranh Ngũ Hổ (Hàng Trống) vào dịp Tết đến để gửi gắm ước mơ an lành ngũ phương. Ngày nay, người họa sỹ sáng tạo ra bộ tranh Mèo Thần Tài, cũng với 5 màu truyền thống nhưng với cách làm hiện đại, để “thổi” vào đó tinh thần tươi mới, mang đến cho những người yêu nghệ thuật một góc nhìn thú vị dịp Xuân về.
Dùng công nghệ vẽ tranh dân gian
Tôi đến xưởng Latoa Indochine của họa sỹ Lương Minh Hòa vào những ngày cuối năm. Dưới bàn tay sáng tạo của anh, những chú mèo cứ lần lượt hiện ra trên nền sơn mài. Màu xích (đỏ), hoàng (vàng), hắc (đen), bạch (trắng), lục (xanh) nổi bật trên nền thếp vàng, thếp bạc lóng lánh. Bức tranh năm sắc màu tượng trưng cho ngũ hành rất được các gia đình yêu thích và chọn lựa để treo trong nhà dịp Tết.
Họa sỹ thiết kế đồ họa trên máy tính, in ra giấy rồi dùng bột trắng titan can lên vóc (tấm gỗ dùng để khắc tranh) như cách người ta dùng giấy than. Sau đó, anh tỉ mẩn đẽo gọt, khắc hình lên vóc để tạo nét cho tranh. Công đoạn tiếp theo là sơn màu, hết lớp này đến lớp khác. Lúc này, màu sắc chồng chồng lớp lớp lên nhau không còn thấy chú mèo đâu nữa.
Bước quan trọng nhất của quá trình sáng tác là dùng nước và giấy nhám để mài tranh. Đây là lúc người nghệ sỹ tập trung cao độ. Mục tiêu là mài bỏ những lớp màu đi để hình ảnh trong tranh dần dần hiện ra. Chỗ nào mài ít, chỗ nào mài nhiều, giữ lại màu nào… đều là dụng ý của họa sỹ. Cuối cùng là thếp vàng, thếp bạc cho bức tranh sáng lên những sắc màu hy vọng của mùa Xuân.
Giữa các công đoạn nói trên, người nghệ sỹ còn phải liên tục phơi tranh, ủ tranh ở nhiệt độ và độ ẩm hợp lý để giúp màu bám được lên vóc, sau đó khô đi để có thể mài được.
Mỗi tác phẩm tranh Đông Hồ, Hàng Trống, Kim Hoàng được họa sỹ phác thảo, dùng công nghệ khắc lõm từng chi tiết để tạo các nét đen như tranh truyền thống. Bằng cách ấy, họa sỹ có thể tận dụng và kết hợp cả ba dòng tranh truyền thống là sơn mài, tranh khắc và tranh dân gian, mang lại tính độc đáo, hiện đại cho tác phẩm.
Theo họa sỹ Lương Minh Hòa, tranh dân gian ấn tượng ở nội dung phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần, vật chất, được nghệ nhân lành nghề khắc họa ước mơ ngàn đời của người lao động về cuộc sống gia đình thuận hòa, ấm no, hạnh phúc, về xã hội công bằng, tốt đẹp. Về chất liệu, tranh khắc gỗ vốn giàu tính biểu đạt hình tượng thẩm mỹ, trong khi tranh sơn mài lại nặng về chiều sâu.
“Ông cha đã sáng tạo và đúc kết ra kỹ thuật làm tranh tài hoa, vậy thì tại sao chúng ta không tận dụng bằng cách kết hợp thế mạnh của các dòng tranh ấy với nhau,” họa sỹ chia sẻ.
Tất nhiên, để kết hợp những yếu tố đó không đơn giản. Theo họa sỹ Lương Minh Hòa, nếu căn ke quá tác phẩm sẽ trở thành đồ mỹ nghệ, còn tự do quá thì không khác gì in ấn đồ họa trên gỗ, không toát lên sự tinh tế và mang lại cảm xúc mới mẻ.
“Mỗi tác phẩm là cả một quá trình mà chúng tôi phải ‘đi thăng bằng’ để bảo đảm được yếu tố truyền thống và sáng tạo,” họa sỹ trải lòng.
‘Tái tạo’ tranh dân gian trên sơn mài
Họa sỹ Lương Minh Hòa đã cùng những người bạn thân của mình sáng lập ra Latoa Indochine với mục đích kiến tạo đời sống mới cho tranh dân gian. Họ trăn trở nhiều năm với câu hỏi làm sao giữ gìn được giá trị văn hóa tranh dân gian và nâng tầm, lan tỏa giá trị ấy trong xã hội hiện đại.
Sau rất nhiều nghiên cứu thử nghiệm các giải pháp, câu trả lời được đưa ra là chuyển thể tranh dân gian lên chất liệu sơn mài khắc, tức kết hợp sáng tạo hai phương pháp làm tranh lâu đời là sơn mài và sơn khắc.
Trong quá trình sáng tạo, nghệ sỹ có những thay đổi về mầu sắc, về tạo hình để tạo những hiệu ứng mỹ thuật hay xa hơn, là lấy cảm hứng từ các mẫu tranh kinh điển để tạo ra những tác phẩm mới.
Theo ông Phạm Ngọc Long, Chủ tịch Latoa Indochine, tranh dân gian truyền thống rất đẹp nhưng vì in trên giấy dó, giấy điệp nên độ bền không cao. Do đó, các nghệ sỹ đã sáng tạo ra cách vẽ mới trên vóc. Hình ảnh trong tranh sơn mài khắc đều được thể hiện sắc nét, có chiều sâu và khi quan sát kỹ sẽ thấy tầng tầng lớp lớp màu được mài rất tỉ mỉ. Tất cả những điều đó khiến tranh dân gian trở nên đẹp hơn, hiện đại, sang trọng hơn, giá trị văn hóa nghệ thuật cũng được nâng lên một tầm cao mới. Một bức tranh sơn mài sẽ làm cho không gian nơi nó ngự trị trở nên đẹp hơn, sang trọng hơn.
“Xã hội thay đổi, nhu cầu của con người thay đổi, góc nhìn thay đổi và chúng ta sáng tạo để truyền thống phù hợp với thời cuộc chứ không làm thay đổi bản chất của nó. Đó là quan điểm để các nghệ sỹ của Latoa Indochine thực hành nghệ thuật. Chúng tôi trở về hội họa dân gian xưa để đi đến tận cùng của truyền thống, giữ lấy hồn cốt văn hóa truyền thống để sống với hiện đại,” ông Phạm Ngọc Long chia sẻ.
Đánh giá cao về ý tưởng này, nhà nghiên cứu, họa sỹ Phan Ngọc Khuê cho rằng các dòng tranh dân gian được thể hiện trên chất liệu sơn mài ta nên ngoài việc giới thiệu với công chúng trong và ngoài nước về các dòng tranh dân gian còn giới thiệu được về kỹ thuật làm tranh sơn mài cổ truyền.
Theo ông, các bức tranh sơn mài với đề tài tranh dân gian đã giữ nguyên được các nét, hồn cốt của tranh dân gian nhưng tạo được cho tranh những sắc thái mới bằng các kỹ thuật chạm khắc, dát vàng, bạc.
Ông Phan Ngọc Khuê cũng cho rằng, trong các dòng tranh dân gian thì tranh Hàng Trống có lẽ là dòng tranh nhiều nét và tinh xảo nhất nên việc thể hiện thành công tranh Hàng Trống trên chất liệu sơn mài cực khó. Tuy nhiên các họa sỹ của Latoa đã dùng kỹ thuật chạm khắc hiện đại trên chất liệu sơn mài truyền thống, với những nét vẽ tinh xảo, thể hiện trên bàn tay và gương mặt của các nhân vật trong tranh. Những nét vẽ mềm mại, có hồn và đã thành công khi lưu giữ được tinh hoa, những nét đặc trưng của tranh Hàng Trống./.
Quá trình "khoác áo mới" cho tranh dân gian:
Theo Vietnamplus
-
Nữ nhạc sĩ gắn với biển đảo quê hương qua những tác phẩm đi vào lòng người -
Khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng -
Quản lý và kiến tạo không gian rộng mở cho hoạt động văn học -
Việt Nam đệ trình UNESCO 2 di sản văn hóa phi vật thể
- TPHCM: Khai mạc Lễ hội Đường sách Tết Giáp Thìn 2024
- Sự khác biệt trong phong tục cúng ông Công, ông Táo ở 3 miền Bắc-Trung-Nam
- Đặc sắc Chương trình nghệ thuật "Mãi mãi niềm tin theo Đảng"
- Triển lãm "Kinh thành Huế - dấu xưa còn lại" công bố gần 100 tài liệu mới
- Triển lãm “Người đàn bà trên sông Ngân” của tiến sĩ, họa sĩ Đỗ Chung
- Ra mắt cuốn sách nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Nam Bộ kháng chiến
- Khai mạc triển lãm sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước
-
Thanh Hóa: Lốc xoáy đánh chìm tàu, 4 ngư dân mất tích trên biển, mong có phép màu(Tapchinongthonmoi.vn ) - Đã 3 ngày nay, kể từ khi tàu cá của anh Hoàng Văn San (SN 1979) ở xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương (Thanh Hóa) bị sóng đánh chìm, đến nay vẫn chưa liên lạc được với 4 ngư dân trên tàu mất tích. Người thân và ngư dân nơi đây, đang cầu mong có phép màu đến với họ.
-
Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải(Tapchinongthonmoi,vn) - Để về đích huyện nông thôn mới (NTM) huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa đang nỗ lực thực hiện tiêu chí về môi trường. Theo đó, mỗi xã sẽ có một bãi tập kết rác thải, tuy nhiên, có nơi việc xây dựng này đang gặp phải sự phản đối của người dân. Cụ thể, tại xã Cẩm Bình, gần tuần nay, hàng trăm người dân đã tập trung treo băng rôn, dựng lều phản đối việc xây dựng bãi tập kết rác thải, vì họ lo sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, khu tâm linh…
-
Hưng Yên: Tập trung chỉ đạo phòng trừ sâu, bệnh hại lúa vụ XuânĐể bảo vệ lúa vụ Xuân 2024, hạn chế thấp nhất thiệt hại do sâu, bệnh gây ra, Sở Nông nghiệp và PTNT đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố và yêu cầu các đơn vị chuyên môn thuộc Sở tập trung chỉ đạo, thực hiện tốt một số nội dung trọng điểm.
-
Diện tích trồng vải ở Chí Linh giảm 8ha(Tapchinongthonmoi.vn) - Theo báo cáo UBND TP. Chí Linh, tỉnh Hải Dương, địa phương hiện có 3.422ha trồng vải, giảm 8ha so cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân giảm do nhiều hộ chuyển đổi sang trồng cây mới có hiệu quả kinh tế cao hơn như nhãn, na, thanh long.
-
Gặp mặt cựu chiến binh, thanh niên xung phong tham gia Chiến dịch Điện Biên PhủCuộc gặp mặt lần này là hoạt động sâu sắc, thiết thực, thể hiện đạo lý tốt đẹp "Uống nước nhớ nguồn," "Đền ơn đáp nghĩa" của dân tộc, tri ân các thế hệ đi trước đã hy sinh vì độc lập dân tộc.
-
Hà Nam: Tuyên truyền tiêm vắc xin phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm vụ Xuân năm 2024(Tapchinongthonmoi.vn) Tiêm phòng là một trong những biện pháp phòng bệnh tốt nhất cho đàn gia súc, gia cầm. Khi đàn gia súc, gia cầm được tiêm đúng, tiêm đủ các loại vắc xin sẽ tạo miễn dịch chủ động ngăn chặn dịch bệnh phát sinh và lây lan, bảo vệ sức khỏe động vật, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ sức khoẻ con người. Việc chấp hành tiêm vắc xin phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm là quy định bắt buộc của Nhà nước đối với mỗi tổ chức và cá nhân có chăn nuôi gia súc, gia cầm.
-
Công ty Bao Lam Hoang Nguyen nhận giải thưởng "Top 10 - Thương hiệu mạnh quốc gia" năm 2024Sáng ngày 21/4/2024 tại thành phó Hồ Chí Minh Công ty CP Bao Lam Hoang Nguyen là một trong những doanh nghiệp xuất sắc đạt danh hiệu “Top 10 – Thương hiệu mạnh quốc gia” năm 2024. Chương trình do Hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu TP. Hà Nội (HATAP) phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức
-
Yêu cầu các bệnh viện trực đầy đủ 4 cấp dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5Bộ Y tế vừa yêu cầu các bệnh viện tổ chức tốt việc cấp cứu, khám chữa bệnh, bảo đảm tất cả người bệnh cấp cứu được khám và điều trị, không được từ chối hoặc xử trí chậm trễ trường hợp cấp cứu trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
-
Vinamilk tiếp tục có nhà máy trung hoà Carbon, thêm “mảnh ghép xanh” cho tiến trình Net ZeroTrước thềm Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024, Vinamilk công bố Nhà máy Nước giải khát Việt Nam đạt trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế PAS 2060:2014. Như vậy, Vinamilk đang sở hữu tới 3 đơn vị (gồm 2 nhà máy và 1 trang trại) đạt chứng nhận về trung hòa Carbon, cho thấy những bước tiến quyết liệt của doanh nghiệp trên con đường tiến đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp làm việc với Thủ tướng Lào Sonexay SiphandoneChiều 22/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp làm việc với Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Sonexay Siphandone nhân dịp tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN tại Hà Nội.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Đồng Nai phát triển nông nghiệp bền vững (bài 1): Xác định vùng nguyên liệu trọng điểm để cơ giới hóa đồng bộ -
4 Kỳ 1: Được nhận Huân chương Chiến công ngay tại chiến trường -
5 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường