Dạy nghề không chỉ góp phần hình thành nên “mỗi xã, phường một sản phẩm”, dạy nghề còn giúp cho nhiều bà con làm nghề nông nghiệp một cách an toàn, cho năng suất, hiệu quả, thu nhập cao hơn trước.

Dạy nghề làm nông nghiệp an toàn, nông dân hưởng lợi

Là huyện nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Ninh Bình, Yên Khánh được biết đến là vùng đất được sự ưu đãi của thiên nhiên bởi thường xuyên được bồi đắp bởi phù sa của sông Đáy. Vì vậy từ lâu, nơi đây được xem là huyện thuần nông, thế mạnh phát triển nông nghiệp, chủ yếu trồng rau củ.

Thời gian qua, nhằm xây dựng nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, an toàn huyện luôn chú trọng vào công tác dạy nghề. Huyện tập trung vào nhiều nghề là thế mạnh của địa phương như chăn nuôi lợn, chăn nuôi gia cầm, sản xuất lúa, đặc biệt là sản xuất rau an toàn.

Để giúp nông dân (ND) làm quen với lối sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, huyện đã chủ động xây dựng kế hoạch dạy nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) dựa trên định hướng phát triển kinh tế của địa phương.

Chị Nguyễn Thị Hằng (trú xóm 7, xã Khánh Thành, huyện Yên Khánh) – một trong những học viên lớp trồng rau an toàn cho biết: “Sau học nghề, tôi còn được xã tạo điều kiện để tích tụ 5ha đất sản xuất. Với diện tích này, gia đình tôi trồng mướp đắng, dưa chuột, rau muống, bắp cải, súp lơ, su hào theo hướng an toàn. Bình quân mỗi tháng, gia đình tôi sản xuất được 10 tấn rau củ quả. Trừ chi phí, mỗi năm gia đình cũng thu lợi từ 200-300 triệu đồng”.

Tương tự, ông Chu Đức Độ – hội viên ND ở xóm 9, xã Khánh Hồng cũng là người được hưởng lợi từ các chương trình dạy nghề và tập huấn kỹ thuật cho ND, chia sẻ: “Toàn bộ khu vực sản xuất rau nhà tôi được đầu tư hệ thống nhà lưới, phun mưa và áp dụng các công nghệ ươm giống bằng khay xốp. Ngoài ra, tôi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bằng thảo dược giúp tăng sản lượng và chất lượng cho cây trồng”.

Ông Độ cho biết, việc áp dụng phương thức luân canh theo mùa vụ, trồng rau theo hướng an toàn đã mang lại thu nhập cao gấp 5 lần so với trồng rau truyền thống cho gia đình ông. Đặc biệt, các sản phẩm rau của gia đình ông được chứng nhận sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và được các công ty cung ứng rau sạch ở các tỉnh, thành phố lớn thu mua.

“Kết quả lớn nhất sau học nghề là ND thay đổi được tư duy, xem sản xuất nông nghiệp theo hướng sinh học, an toàn là hướng đi duy nhất nếu muốn tồn tại, phát triển, chiếm được lòng tin của người tiêu dùng”, ông Độ chia sẻ.

Ông Nguyễn Cao Cường – Chủ tịch Hội ND huyện Yên Khánh cho biết, trong 3 năm trở lại đây, Hội đã phối hợp với các trường nghề tiến hành khảo sát nhu cầu người học, mở nhiều lớp dạy nghề trồng rau sạch trên địa bàn các xã. Điều này góp phần thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp, ưu tiên tổ chức lại sản xuất, đưa khoa học – công nghệ vào sản xuất, xây dựng nhiều mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nhờ vậy, diện tích sản xuất nông nghiệp ngày càng được mở rộng theo hướng chuyên canh cây trồng cho giá trị cao. Giá trị sản xuất trên 1ha rau đạt từ 400 – 500 triệu đồng/năm.

Phổ cập dạy nghề sản xuất nông nghiệp an toàn

Là quốc gia nông nghiệp, hơn 60% dân số sống ở nông thôn, làm nông nghiệp thế nhưng thực tế không phải ai cũng biết khái niệm sản xuất nông nghiệp an toàn.

Chính bởi vậy, việc đặt mục tiêu dạy nghề nâng cao năng lực cho LĐNT, đặc biệt dạy nghề để ND làm nông nghiệp theo hướng an toàn trở thành mục tiêu quan trọng trong chiến lược đào tạo nghề của Việt Nam.

Trong 4 năm (2016-2019) thực hiện Đề án đào tạo nghề cho LĐNT, đã có 4,9 triệu lao động trong cả nước được đào tạo. Trong đó, tổng số lao động được học nghề nông nghiệp đạt 30%.

Một trong những mục tiêu quan trọng trong việc đào tạo nghề nông nghiệp cho LĐNT, ND chính là dạy nghề để bà con làm nghề cũ nhưng cho năng suất, chất lượng, thu nhập cao hơn trước. Để nâng cao chất lượng, giá thành sản phẩm thì không có cách nào khác lao động phải nắm bắt được kỹ thuật, quy trình gieo trồng thâm canh tăng vụ, đặc biệt là việc sản xuất đảm bảo an toàn sinh học.

Ông Đào Trọng Độ – Vụ trưởng Vụ Đào tạo Thường xuyên (Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp) cho biết, để đạt được mục tiêu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm thì việc đầu tiên cần làm chính là để ND thấm tư duy làm nông nghiệp an toàn, mà cần phải cầm tay chỉ việc hướng dẫn cụ thể, chi tiết cho người dân.

Một khi đã tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa thì ND phải thực hành sản xuất nông nghiệp an toàn. Sản phẩm an toàn là tiêu chuẩn đầu tiên trước khi mang ra thị trường. Đáp ứng được tiêu chí an toàn, ngon, bổ rẻ… thì ND sẽ thắng lợi. “Bởi vì, dù sản phẩm của anh có đẹp cỡ nào, giá thành có rẻ ra sao, nhưng nếu sản phẩm không an toàn thì người tiêu dùng chỉ dùng 1 lần và tẩy chay”, ông Lê Đức Thịnh – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác (Bộ NN&PTNT) chia sẻ.

Cũng theo ông Thịnh, hiện nay việc dạy nghề nông nghiệp đều được chú trọng, “phổ cập” vấn đề an toàn. Tất cả quy trình liên quan tới sản xuất nông nghiệp an toàn đều đưa vào giáo trình, giáo án… để giảng dạy cho ND.

“Được học nghề, nhận thức của bà con đã thay đổi rõ rệt. Nhiều ND chuyển đổi thói quen từ canh tác rau truyền thống sang canh tác rau hiện đại, theo lối hàng hóa có ứng dụng khoa học vào sản xuất. Nhờ vậy, giá trị hàng hóa trồng rau tăng 30 – 40% so với giá trị trồng lúa”.
Ông Nguyễn Cao Cường – Chủ tịch Hội ND huyện Yên Khánh (Ninh Bình)

Bài, ảnh: Nguyễn Hằng