Phát triển du lịch cộng đồng bản Ven gắn với chương trình OCOP

Bản cổ giữa đại ngàn núi rừng Yên Thế

Bản Ven được hình thành khoảng 300 năm trước, bản Ven là bản cổ của đồng bào dân tộc Cao Lan ở xã Xuân Lương (huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang). Bản nằm trên trục Quốc lộ 17, cách trung tâm thị trấn Phồn Xương (huyện Yên Thế) 14 km về phía Tây Bắc, cách trung tâm TP Bắc Giang khoảng 45 km và cách thủ đô Hà Nội khoảng 85km.

Xã Xuân Lương có diện tích tự nhiên trên 2.520ha, tổng diện tích rừng là 1.335ha (rừng trồng và rừng tự nhiên), độ che phủ rừng là 53,1%; dân số 6.848 nhân khẩu, xã có 14 bản với 15 dân tộc chung sống, dân tộc thiểu số chiếm 35%.

Đến với bản Ven du khách sẽ được khám phá, tận hưởng cảnh sắc thiên nhiên mát mẻ, trong lành giữa đại ngàn của núi rừng Yên Thế. Hòa mình, tĩnh lặng vào không gian nghe tiếng lá cây xào xạc trong gió, tiếng chim hót véo von, tiếng nước suối chảy thì thầm, róc rách, kèm âm thanh rì rào của thác đổ tạo nên bản nhạc hòa tấu nhạc rừng làm say lòng du khách.

Tìm hiểu về dân tộc Cao Lan ở bản Ven (xã Xuân Lương), trưởng bản Trần Văn Kính phấn khởi chia sẻ: Bản Ven có tổng số 148 hộ gia đình với 562 nhân khẩu; đồng bào dân tộc Cao Lan là 141 hộ chiếm 95,2%, dân tộc Kinh có 07 hộ dân, những năm qua các gia đình ở bản Ven đã chung sống với nhau rất thuận hoà tạo thành khối đại đoàn kết vững chắc trong phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với đó những năm gần đây, công nghiệp phát triển với tốc độ nhanh, gây ảnh hưởng đến môi trường; chính vì vậy du khách thường hướng tìm về những nơi gần gũi với thiên nhiên núi rừng như ở bản Ven để tận hưởng không khí trong lành, nghỉ ngơi... Từ đó nhiều hộ gia đình ở bản Ven đã phát triển được du lịch cộng động.

Tới bản Ven du lịch, du khách sẽ được trải nghiệm khám phá đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc Cao Lan nơi đây như: Hái chè cùng bà con bản địa trên các nương, đồi chè xanh trải dài xa tít ngút tầm mắt; thưởng thức chè bản Ven mang hương vị thơm mát, uống xong vẫn có cảm giác vị ngòn ngọt nơi đầu lưỡi; nếm mật ong rừng tự nhiên; đặt cơm với các món như thịt lợn rừng, lợn mán, lợn quay lá mắc mật, gà đồi Yên Thế, xôi ngũ sắc, xôi trứng kiến, ốc khe, măng đắng, rau dớn, hoa chuối rừng...

OCOP ngày càng thúc đẩy du lịch bản Ven phát triển

Với những lợi thế của Bản Ven, những năm qua Hợp tác xã Thân Trường đã vận động và hỗ trợ kinh phí cho các nhóm hộ nơi đây khôi phục những nét văn hóa văn nghệ truyền thống về trang phục, sát sình ca, múa sạp... cùng với các hộ dân tham gia xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng.

Cùng với đó, Hợp tác xã đã phục dựng lại các nếp nhà sàn mang kiến trúc đặc trưng; giữ gìn và phát triển các món ăn ẩm thực đặc sản núi rừng với cách chế biến mang hương vị đặc trưng bản địa và đưa các sản phẩm nông nghiệp địa phương tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ cho du khách thập phương.

Chị Lý Thị Hợi - Giám đốc Hợp tác xã Thân Trường cho biết: Năm 2022 Hợp tác xã chúng tôi đã được Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang và Hội Nông dân huyện Yên Thế hỗ trợ để sản phẩm Du lịch sinh thái, văn hoá Bản Ven được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao tỉnh Bắc Giang. Từ khi được công nhận là sản phẩm OCOP, du khách đến tham quan, trải nghiệm bản Ven ngày một đông hơn, nhất là vào những kỳ nghỉ lễ, tết, thứ 7 và chủ nhật lượng khách rất đông tới hàng trăm du khách/ngày. Trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5/2023 vừa qua, bản Ven đã đón hơn 5.000 lượt khách, trong đó có nhiều khách ở các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Hải Dương…

Điều làm cho du khách thấy bất ngờ khi đến với Bản Ven đó chính là từ khi được công nhận là sản phẩm OCOP, người dân càng ngày càng tích cực xây dựng quê hương. Với phong cảnh làng quê yên bình, đường làng, ngõ xóm được phong quang, sạch sẽ, người dân đã nhận thức được việc phát triển sản xuất gắn với đón khách du lịch đến tham quan và bảo vệ môi trường…

Du lịch cộng đồng ở bản Ven được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP còn mang lại nhiều lợi ích cho cơ sở trong việc đảm bảo duy trì chất lượng sản phẩm theo tiêu chí OCOP; tạo sự tin tưởng cho du khách khi sử dụng dịch vụ. Người dân ở bản Ven cũng đã có sự chuyển biến tích cực, trong ý thức gìn giữ, phát huy giá trị sản phẩm của độc đáo của riêng mình.

Ngoài ra, công tác tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm OCOP thông qua kênh du lịch sẽ được phát triển rộng rãi và được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến nhiều hơn.

Theo các chuyên gia về du lịch, thì việc phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng là phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu khám phá của đông đảo du khách muốn tìm hiểu văn hoá dân tộc đặc sắc. Tuy nhiên, các chuyên gia du lịch cũng đưa ra lời khuyến cáo: Muốn du lịch cộng đồng phát triển cần giữ nguyên gốc, nguyên sơ, chất phác chân thực của văn hoá bản địa, đó là giá trị cốt lõi của cộng đồng, không để đánh mất nó; Phát triển du lịch thì phải có trách nhiệm với xã hội. Để phát triển kinh tế địa phương, tôn trọng những giá trị bản địa, giá trị cộng đồng thì loại hình du lịch có trách nhiệm sẽ là giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng đúng hướng và bền vững. Một nền du lịch bền vững thì người dân phải được hưởng lợi từ sự phát triển du lịch của địa phương…

“Trong thời gian tới, Hợp tác xã sẽ xây dựng kế hoạch nâng tầm sản phẩm Du lịch sinh thái - văn hóa bản Ven, trong đó tập trung vào các tiêu chí đạt điểm thấp, nhất là nâng cao trình độ đội ngũ lễ tân, hướng dẫn viên, đầu bếp. Chúng tôi sẽ hoàn thiện các điều kiện để nâng sao cho sản phẩm của mình. Cùng với đó, Hợp tác xã cũng rất mong nhận được sự hỗ trợ của các cấp, ngành, địa phương cũng như của Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang, để sản phẩm OCOP 3 sao Du lịch sinh thái, văn hóa bản Ven ngày càng phát triển” chị Hợi cho biết thêm.

Đến nay có thể khẳng định rằng sản phẩm Du lịch sinh thái - văn hóa bản Ven từ khi nhận được chứng nhận đạt sản phẩm OCOP đã giúp nâng cao giá trị của điểm đến, giúp sản phẩm du lịch phát triển bền vững hơn và trở thành địa chỉ tin cậy cho khách du lịch trong và ngoài tỉnh Bắc Giang, mở ra hướng đi đầy triển vọng trong phát triển kinh tế cho người dân ở khu vực nông thôn.