Du lịch nông thôn giải quyết nhiều tiêu chí trong xây dựng NTM

Sáng ngày 22/2, tại Mộc Châu (Sơn La), Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương phối hợp với Tổng cục Du lịch Việt Nam tổ chức Hội thảo về góp ý Chương trình phát triển Du lịch Nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 – 2025. Tham dự Hội thảo có đại diện của các Bộ, ngành Trung ương; Lãnh đạo tỉnh Sơn La; Đại diện Dự án GREAT (AUSAID); Một số chuyên gia, doanh nghiệp lữ hành và các cá nhân tham gia phát triển du lịch cộng đồng,…

Có thể nói khu vực nông thôn sở hữu nguồn tài nguyên du lịch đa dạng về tự nhiên, văn hóa bản địa, sản phẩm mang tính đặc trưng vùng miền,…và có nhiều địa dư để phát triển, mở rộng quy mô. Do đó, việc đầu tư vào DLNT có nhiều lợi thế, bởi đây là ngành đa giá trị và nếu phát triển được du DLNT thành công sẽ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp tại địa phương.

Quá trình phát triển DLNT có mối quan hệ tương hỗ với xây dựng NTM, kết quả xây dựng NTM trực tiếp hoặc gián tiếp phục vụ du lịch. Đồng thời du lịch được hình thành sẽ góp phần rất lớn trong việc đáp ứng các tiêu chí trong xây dựng NTM như tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 12 về giải quyết nhu cầu rất lớn lao động nông thôn, tiêu chí số 9 về cơ sở vật chất, tiêu chí 17 về môi trường cảnh quan,…

Một trong những mục tiêu hướng tới trong xây dựng NTM hiện nay là nâng cao vai trò của ngừơi phụ nữ trong cộng đồng thì việc phát triển DLNT đã phần nào đưa vị trí người phụ nữ sang một tầm cao mới. Ở DLNT người phụ nữ được học hỏi thêm kinh nghiệm, kiến thức, đươc giao lưu với du khách tạo sự tự tin trong giao tiếp và thuyết trình trước đám đông. Cùng với đó là tạo được tài sản cho riêng mình để hoạch định cách phục vụ theo nhu cầu của mỗi khách hàng khi đến cơ sở du lịch của mình.

DLNT trực tiếp đem văn hóa bản làng đến với du khách trong và ngoài nước. Mặt khác, khi du lịch cộng đồng được hình thành sẽ xây dựng hệ thống dữ liệu và bản đồ số các điểm du lịch nông thôn trên toàn quốc hỗ trợ xúc tiến du lịch được quảng bá, thương mại điện tử, nâng cao nghiệp vụ, kĩ năng phục vụ khách du lịch. Hướng đên mỗi điểm du lịch sẽ có một hướng dẫn viên thông thạo một ngoại ngữ, trọng tâm là tiếng Anh để giới thiệu những thông tin cần thiết cho du khách nước ngoài.

Với mục tiêu chung mà Hội thảo hướng đến là phát triển DLNT gắn với phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa, môi trường sinh thái ở các địa phương nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị.

Cần xây dựng chính sách hỗ trợ du lịch nông thôn

Cho đến nay, chưa có một cơ chế chính sách nào từ Trung ương đến địa phương cho DLNT mà phần lớn đều do các tổ chức, cá nhân tự thân dựa trên lợi thế địa phương và nhu cầu của du khách. Vì thế, việc xây dựng một cơ chế mới, phù hợp cho du lịch nông thôn hiện nay là rất cần thiết và cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống.

Từ trước tới nay đã có nhiều khu DLNT được hình thành nhưng không phát huy được hiệu quả nếu không muốn nói thất bại. Tại Hội thảo, đại diện AOP (Tổ chức phi chính phủ Action on Poverty AOP- Australia) tại Việt Nam cho rằng việc đầu tư thất bại do không có quy hoạch chung, hiểu sai về DLCĐ, chỉ tập trung làm mô hình lưu trú homestay và chỉ phát triển một vài hộ có điều kiện; Làm theo các mô hình đã có, đã từng thành công mà không căn vào địa thế, khả năng tại nơi mình xây dựng; Hơn nữa, việc đầu tư không đúng dẫn đến đầu tư không đúng sản phẩm do không hiểu thị trường và thiếu thấu hiểu khách hàng, đầu tư không tới nơi, không đủ chất lượng. Việc hợp tác không đúng như: Thiếu liên kết với doanh nghiệp hoặc quá phụ thuộc vào doanh nghiệp, thiếu vai trò và đầu tư cuả chính quyền…cũng sẽ làm cho DLNT khó phát huy được hiệu quả.

Để DLNT phát huy được hiệu quả trong thời gian tới, Hội thảo đã đưa ra một số mục tiêu cụ thể cần đạt trong giai đoạn 2021 -2025 như: Phát triển, chuẩn hóa các điểm đến DLNT ít nhất 01 điểm đến DLNT/tỉnh (thành phố) được công nhận; 50% cơ sở kinh doanh dịch vụ DLNT được công nhận đạt chuẩn. Đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển du lịch gắn với OCOP ít nhất 50% điểm DLNT đạt chuẩn OCOP 3 sao trở lên được số hóa và kết nối, quảng bá bằng công nghệ số. Ít nhất 80 sản phẩm du lịch cộng đồng và điểm DLNT được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên và được chuẩn hóa. Xúc tiến du lịch 100% điểm đến du lịch nông thôn được giới thiệu, quảng bá, 50% điểm DLNT áp dụng thương mại điện tử. Ít nhất 50% chủ cơ sở DLNT được đào tạo, tập huấn, 70% lực lượng lao động DLNT đươc bồi dưỡng, tập huấn và nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng phục vụ khách du lịch (ít nhất 50% nữ). Ít nhất 01 hướng dẫn viên thành thạo ngoại ngữ tại mỗi điểm DL.

Muốn đạt được lộ trình đó cần sự vào cuộc của các cấp các ngành một cách đồng bộ và mỗi dự án DLNT khi được xây dựng ngoài nguồn nhân lực có chuyên môn cũng rất cần nguồn vốn hỗ trợ để thực hiện dự án. Do đó, Hội thảo đã có dự kiến về nguồn vốn từ Chương trình MTQG xây dựng NTM 2021-2025, cụ thể: Ngân sách TW hỗ trợ trực tiếp (10,1%), Ngân sách địa phương (30,3%), Vốn lồng ghép từ các chương trình, đề án khác (23,2%),Vốn tín dụng và huy động các nguồn lực từ xã hội hóa (36,4%). Kinh phí khảo sát, quản lý, nâng cao năng lực, kiểm tra, giám sát và hoàn thiện cơ chế chính sách để thực hiện chương trình từ vốn ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM các cấp được giao hàng năm.

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Minh Tiến – Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương cho biết: Việc đưa DLNT, du lịch cộng đồng vào trong quy hoạch tổng thể du lịch cũng đã được đặc biệt quan tâm. Để làm được điều đó cần xây dựng cơ chế chính sách, nguồn vốn,...và sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các cơ quan tư vấn, các đơn vị lữ hành và đặc biệt là của cộng đồng để làm sao khi xây dựng nó là một khu resort thu nhỏ trên cơ sở một bộ máy vận hành nhưng không làm ảnh hưởng đến cảnh quan, truyền thống, văn hóa, tương lai của thế hệ sau này. Lấy du lịch để phát triển cộng đồng, phát triển nông thôn hướng đến tính bền vững là mục tiêu bao trùm, tổng thể lâu dài.