Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) dự kiến được xem xét thông qua theo quy trình 3 kỳ họp và được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 4. Vì là dự án luật có vị trí rất quan trọng, được đánh giá là trọng tâm của công tác lập pháp trong nhiệm kỳ, người dân và doanh nghiệp rất quan tâm nên có đến 228 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ ngày và 45 ý kiến thảo luận trên hội trường.

Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà cho biết, các ý kiến đại biểu Quốc hội rất tập trung và có đến 1/3 ý kiến đề cập đến vấn đề tài chính đất đai và định giá đất.

“Cùng với quy hoạch, tài chính đất đai là một trong 2 công cụ mà Nhà nước thể hiện quyền quản lý và đại diện chủ sở hữu đất đai, phân bổ nguồn lực, phát huy nguồn lực, giải quyết hài hoà các mối quan hệ liên quan đất đai. Định giá hết hết sức then chốt của mọi vấn đề” – ông Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Trước băn khoăn của đại biểu Quốc hội về việc áp dụng 5 phương pháp tính giá đất nhưng giá đất vẫn chưa sát, Bộ trưởng Bộ TN-MT cho rằng quan trọng là “đầu vào”, tức dữ liệu, thông tin bất động sản chưa đúng. Thời gian tới, các phương pháp này vẫn tiếp tục được áp dụng, song về lâu dài phải được tính toán trên cơ sở thu thập đầy đủ dữ liệu về giá đất, thị trường sơ cấp, đấu thầu, đấu giá là cơ bản và với phương pháp toán học tính toán trên cơ sở các thửa đất chuẩn thì có thể xác định giá đất sát hơn, giải quyết được bất cập hiện nay.

Ông cũng lưu ý, từ việc xác định đúng giá đất có thể thực hiện được nhiều công việc liên quan, như bảo đảm trách nhiệm đóng góp của người sử dụng đất, công khai giá đất cụ thể để người dân tiếp cận qua hệ thống dữ liệu được số hoá, giải quyết được tình trạng lãng phí, đầu cơ, thổi giá...

Có giá đất cũng tính được giá trị gia tăng, chênh lệch địa tô từ đầu tư của Nhà nước, doanh nghiệp, để từ đó hài hoà lợi ích của các bên, điều hoà địa phương này với địa phương khác.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng cho biết, nội dung khác được đại biểu Quốc hội quan tâm là về thu hồi đất, bồi thường khi thu hồi đất, nhất là phải làm rõ tiêu chí, điều kiện.

Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất, đấu thầu, đấu giá thì phải đảm bảo mặt bằng chính sách về đền bù, điều tiết địa tô chênh lệch để hài hoà lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Về cơ chế thoả thuận, theo ông Trần Hồng Hà, hiện không hạn chế với đất không chuyển đổi mục đích sử dụng. Nhà nước chỉ can thiệp để đảm bảo chính sách về giá, bảo đảm lợi ích cho người dân phải công bằng, minh bạch.

Ông cũng thừa nhận khó khăn nhất là làm sao xác định điều kiện, tiêu chí, do đó sắp tới sẽ tiếp tục nghiên cứu và hy vọng các đại biểu Quốc hội “hiến kế” để lượng hoá các tiêu chí cụ thể về thu hồi đất, bồi thường khi thu hồi đất.

Bộ trưởng Bộ TN-MT cũng nhấn mạnh, quy hoạch đất đai sẽ gắn với giao thông, bởi giá trị đất tăng thường gắn với giao thông, ý tưởng quy hoạch.

“Không kỳ vọng quy hoạch đất đai thay thế tất cả, nhưng sẽ tạo khung quản lý đối tượng cần bảo tồn, bảo vệ như khu vực di sản, đất lúa hai vụ, hạ tầng giao thông cứng. Còn khu vực “động” như khu đô thị, thương mại, dịch vụ thì cố gắng tận dụng phát triển” – ông Trần Hồng Hà nói.

Ông cũng khẳng định, không đấu thầu, đấu giá khi chưa có ý tưởng quy hoạch tốt, không có tầm nhìn không gian hay chưa quy hoạch chi tiết để đảm bảo phát huy được nguồn lực đất đai.

Qua việc Quốc hội thảo luận, cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan lựa chọn vấn lấy ý kiến nhân dân để tiếp tục chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).