Cà Mau: Chủ động xây dựng, hình thành các liên kết chuỗi sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp

Thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã quan tâm, khuyến khích và phát triển các chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp. Các văn bản chỉ đạo đã được ban hành, với mong muốn tạo điều kiện cho các chủ thể tham gia liên kết chuỗi giá trị. Trong đó, nổi bật là Nghị quyết số 17/2019/NQ-HĐND ngày 6/12/2019 của HĐND tỉnh Cà Mau về ban hành chính sách hỗ trợ liên kết và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; Quyết định số 512/QĐ-UBND ngày 16/3/2021 của UBND tỉnh Cà Mau phê duyệt các ngành hàng, sản phẩm quan trọng khuyến khích, ưu tiên hỗ trợ thực hiện liên kết gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp và phân cấp phê duyệt hỗ trợ liên kết trên địa bàn tỉnh.

Chuỗi liên kết phát huy hiệu quả khi tỉnh Cà Mau định hướng phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, nâng cao lợi thế cạnh tranh sản phẩm ngành hàng. Các cây, con chủ lực đã được quy hoạch và hình thành rõ các vùng sản xuất tập trung, như vùng cây chuyên canh, sản phẩm có khả năng xuất khẩu, có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện tự nhiên của từng địa phương.

Trong đó, có thể kể đến sự thành công của hợp tác xã (HTX) lúa - tôm Trí Lực, xã Trí Lực, huyện Thới Bình là một ví dụ. Từ khi thực hiện mô hình liên kết sản xuất, đến nay đã hình thành nên một HTX Trí Lực lớn mạnh với nhiều sản phẩm chất lượng cao hướng đến xuất khẩu. Chuỗi liên kết sản xuất tôm - rừng, tôm - lúa gắn với các chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế uy tín, trên diện tích liên kết khoảng gần 25.000ha, được chứng nhận các tiêu chuẩn quốc tế trên 19.000ha, với khoảng 4.000 hộ, sản lượng hàng năm đạt khoảng từ 8.000 - 10.000 tấn.

Ngoài ra, tại Cà Mau đã có những HTX mạnh dạn sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế tham gia chuỗi giá trị, điển hình như HTX Cái Bát, xã Hoà Mỹ, huyện Cái Nước. Ðây là một trong những HTX đầu tiên trong cả nước được công nhận tiêu chuẩn ASC (Hội đồng Quản lý nuôi trồng thuỷ sản) và chuỗi sản xuất tôm sạch có trách nhiệm tại Việt Nam. HTX Cái Bát đã liên kết với các công ty thức ăn và giống, ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp. Ðặc biệt, HTX đã đạt được 2 giấy chứng nhận ASC năm 2018, là thành viên của Liên minh tôm sạch và bền vững. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã có hơn 20 chuỗi liên kết giữa các doanh nghiệp, các hợp tác xã, các hộ dân trong tỉnh thực hiện với các đối tác khác.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau xây dựng liên kết chuỗi giá trị và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ vào sản xuất là yêu cầu cần thiết cho phát triển nông nghiệp trong tình hình mới. Trong đó, vai trò của kinh tế tập thể, hợp tác xã tham gia vào các chuỗi liên kết phải là nòng cốt. Không chỉ giúp HTX, tổ hợp tác (THT) hoạt động hiệu quả hơn, mà còn là cầu nối giữa người dân với doanh nghiệp, tạo nên “mắt xích” bền chặt trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Qua đó, phát triển sản xuất nông nghiệp, đóng góp quan trọng trong nâng cao hiệu quả chương trình xây dựng Nông thôn mới, Nông thôn mới nâng cao.

Tuy nhiên, để triển khai các chuỗi liên kết chặt chẽ, phát triển lâu dài và không bị đứt gãy, cần có cơ chế, chính sách quản lý, hỗ trợ cho cả hợp tác xã, người dân tham gia xây dựng liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo hướng tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn gắn với chế biến nông sản theo hình thức liên kết chuỗi giá trị bền vững.

Trong thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau đã ban hành kế hoạch hỗ trợ các hợp tác xã một cách toàn diện. Từ nâng cao nhận thức, năng lực quản trị đến điều hành để tham gia liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giữa nông dân, THT, HTX và doanh nghiệp. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho hợp tác xã như: năng lực quản trị, tiếp cận và áp dụng khoa học công nghệ, năng lực về thông tin, chuyển đổi số trong nông nghiệp; xúc tiến thương mại; tiếp cận và mở rộng thị trường,... Hướng dẫn hợp tác xã xây dựng phương án sản xuất kinh doanh khả thi.

Trong đó, chú trọng xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh liên kết theo chuỗi giá trị gồm: mở rộng quy mô thành viên hợp tác xã, quy mô sản xuất; hỗ trợ ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm; hỗ trợ các hợp tác xã xây dựng các dự án liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc và xúc tiến thương mại.

Ngoài ra, tỉnh Cà Mau đã triển khai Ðề án "Phát triển kinh tế tập thể tỉnh Cà Mau giai đoạn 2024 - 2030”. Theo đó, trong giai đoạn 2024 - 2030, Cà Mau huy động hơn 726 tỷ đồng từ nhiều nguồn vốn khác nhau để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể một cách toàn diện, bền vững. Cà Mau sẽ thí điểm 18 mô hình HTX điểm (mỗi huyện 2 mô hình) và 2 liên hiệp HTX điểm; xây dựng thí điểm 54 mô hình HTX vệ tinh của các mô hình HTX điểm (mỗi HTX điểm có 3 HTX vệ tinh); tăng số lượng bình quân từ 15 thành viên/HTX (năm 2023) lên 70 thành viên/HTX năm 2030; tăng hỗ trợ hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lên 50% vào năm 2030…