Người giữ lửa, tiếp sức cho làng nghề làm đường phèn
Nức tiếng làng nghề làm đường phèn
Ngày nay, có nhiều nơi làm đường phèn, sử dụng công nghệ phát triển hiện đại để sản xuất đường phèn, thế nhưng ở Nghĩa Dõng, những người làm đường phèn vẫn bằng phương pháp thủ công, gìn giữ công thức gia truyền để tạo ra những “viên thạch anh” có hương vị riêng góp phần khẳng định tiếng thơm của làng nghề. Chính vì vậy, khi nói đến đường phèn Quảng Ngãi thì khách hàng đã “ưng cái bụng” vì có vị ngọt thanh, không quá gắt, dịu nhẹ, mang đến cho con người ta ấn tượng khó phai.
Ông Đồng Văn Chính là người gắn bó với nghề làm đường phèn từ thuở nhỏ, đến nay cũng ngoài 70 tuổi kể rằng: Nghề làm đường phèn vàng có truyền thống trăm năm của người dân ở Nghĩa Dõng. Gia đình ông cũng truyền từ đời này qua đời khác. Trước đây, cả vùng ven sông Trà Khúc là nơi tập kết các vựa mía lớn nhất vùng, khi tới mùa thu hoạch, trâu bò trong làng phải kéo ép mía, cả vùng nổi lửa nấu mật đường.
“Đường phèn được làm từ mật mía và làm hoàn toàn bằng thủ công. Cứ đến mùa làm đường, xe ngựa tập trung nối thành hàng dài chờ nhận đường phèn, đường muỗng, đường chén, đường phổi chuyển đi khắp nơi tiêu thụ. Theo các cụ kể lại rằng, thời kỳ vàng son của nghề chính là đường phèn là sản vật quý, được chọn làm cống phẩm Hoàng triều” - ông Đồng Văn Chính chia sẻ.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, cuộc sống, nghề làm đường phèn dần bị mai một, không còn nhiều người theo nghề này nữa. Tuy nhiên, với ông Đồng Văn Chính thì lại khác, đó không chỉ là nghề cha truyền con nối mấy đời, mà là sự yêu mến, gắn bó, muốn giữ gìn tinh hoa của nghề làm đường phèn.
“Tôi mong muốn giữ gìn nghề của cha ông truyền lại, từ cây mía làm nên đường phèn tạo thành thứ quà, sản phẩm đặc trưng của người dân xứ Quảng, đó cũng là sự tần tảo, chịu thương, chịu khó để tạo ra sản phẩm như vậy” - ông Chinh chia sẻ.
Theo ông Chính, nghề đường phèn rất kỳ công, để tạo ra đường phèn thì cần dùng đường trắng hoặc đường vàng pha với lượng nước nhất định, rồi cho vôi, trứng gà vào lọc tạp chất, làm dịu vị ngọt, gia tăng hương vị. Sau đó, hỗn hợp này được đun nóng với lửa nhỏ. Nước gần cạn thì tiếp tục đổ thêm nước vào đun. Người thợ bằng kinh nghiệm, canh độ đường chín tới, rồi đổ vào thùng, chờ 7-10 ngày để đường kết tinh. Sau đó, người ta tách mật lấy đinh (tinh đường phèn), đập vỡ mang đi phơi. Khâu cuối cùng là phân loại, dồn đường thành các bao, chuyển tới người tiêu dùng.
Nâng giá trị nhờ được công nhận sản phẩm OCOP
Chị Đồng Thị Vy - con gái ông Đồng Văn Chính là người hiện nay đang trực tiếp quản lý cơ sở cho biết: Nguồn nguyên liệu để làm đường phèn được cung cấp bởi chính từ các cơ sở ở vùng đất này. Bởi vì, thổ nhưỡng đất ở Quảng Ngãi làm cho cây mía có chất lượng đường tốt hơn ở những nơi khác, đặc biệt là mùa vụ tháng Ba lượng đường trong mía cao hơn những mùa vụ khác, chính điều này đã tạo nên hương vị đặc trưng của đường phèn Quảng Ngãi mà không nơi nào có được.
Theo chị Vy, đường phèn là loại đặc sản nổi tiếng của Quảng Ngãi, do đó, du khách mỗi khi đến đây đều chọn mua đường phèn làm quà. Đường phèn vàng Quảng Ngãi có vị ngọt thanh, không gắt rất thơm mùi mật mía. Đường phèn có tính thổ nên tốt cho tỳ vị, giúp chống lão hóa, kích thích sản sinh các tế bào mới, tăng cường miễn dịch; có thể kết hợp ngâm đường phèn cùng mật ong, chanh đào dùng cho trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi khi thời tiết thay đổi; có tác dụng bổ phế. Ngoài ra, đường phèn còn thường được các bà nội trợ sử dụng làm gia vị để chế biến các món ăn thường ngày cho gia đình, đám tiệc… và pha chế đồ uống.
Đường phèn làm hoàn toàn thủ công, để có được những mẻ đường phèn thành phẩm, óng ánh, ngọt thanh và đẹp mắt. Người thợ phải bỏ ra biết bao nhiêu là công sức, tâm huyết và cả cái tâm của họ trong đó. Đồng thời, cần phải tuân thủ đúng quy trình làm đường phèn, vì chỉ cần làm tắt một quy trình, một công đoạn nào đấy, có thể đỡ tốn thời gian, công sức và cả giá trị là tiền nhưng sẽ không thể có được sản phẩm đường phèn hoàn chỉnh, thơm ngon. Đường phèn có màu vàng và màu trắng không phải do chất tạo màu mà là từ nguyên liệu đường cát vàng và đường cát trắng.
Trước đây, cơ sở sản xuất đường phèn của gia đình tiêu thụ chủ yếu là ở trong tỉnh, cung cấp cho các cơ sở làm dịch vụ du lịch, các quầy bán hàng đặc sản vùng miền. Tuy nhiên, từ khi triển khai chương trình OCOP - mỗi làng một sản phẩm, thì đường phèn của xã Nghĩa Dõng được chọn làm sản phẩm đặc trưng. Chính vì vậy, cơ sở sản xuất của gia đình được các cấp chính quyền hỗ trợ rất nhiều, như hướng dẫn làm các thủ tục để được cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP, tham gia các hội chợ, quảng bá, xúc tiến triển lãm sản phẩm, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử… Từ đó, “sản phẩm đường phèn Bằng Lắm” của gia đình ông Đồng Văn Chính được người tiêu dùng biết đến nhiều hơn, uy tín cũng được nâng lên.
“Năm 2021, sản phẩm đường phèn, đường phổi Bằng Lắm được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện nay, sản phẩm đường phèn, đường phổi Bằng Lắm của gia đình tôi được tiêu thụ trên khắp cả nước, với sản lượng gần 1 tấn/ngày, giá bán dao động từ 32 - 35 nghìn đồng/kg” - chị Đồng Thị Vy phấn khơi chia sẻ.
Cơ cở sản xuất của gia đình chị Vy còn tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 8 lao động địa phương với mức thu nhập từ 6-8 triệu đồng/tháng.
Ông Nguyễn Trần Hoàng Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Dõng, cho biết: Hiện nay, trên địa bàn xã Nghĩa Dõng có 4 cơ sở chế biến đường phèn, đường phổi truyền thống, năm 2021 cơ sở Bằng Lắm đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện nay, địa phương vẫn tiếp tục hỗ trợ các hộ còn lại hoàn thiện các thủ tục để được công nhận sản phẩm OCOP, hướng tới tạo sự liên kết sản xuất và làm các thủ tục để đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử nhằm quảng bá thương hiệu đường phèn Quảng Ngãi đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước.
“Tôi mong muốn giữ gìn nghề của cha ông truyền lại, từ cây mía làm nên đường phèn tạo thành thứ quà, sản phẩm đặc trưng của người dân xứ Quảng, đó cũng là sự tần tảo, chịu thương, chịu khó để tạo ra sản phẩm như vậy” .
Ông Đồng Văn Chính.
-
Hà Nội: 350 sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP, công nghiệp nông thôn tiêu biểu tham gia triển lãm -
Hà Tĩnh đặt mục tiêu “chinh phục” ngành nghề nông thôn theo hướng bền vững -
Làng nghề Phú Vinh: Lưu truyền tinh hoa từ mây, tre -
Nghệ nhân luôn đau đáu với việc lưu giữ tinh hoa làng gốm cổ
- Giữ trọn hồn riêng Gốm Phù Lãng ở xứ sở Kinh Bắc xưa
- Nghệ An tham gia “Lễ hội hoa đào, quất cảnh và sản phẩm OCOP các vùng miền Xuân Giáp Thìn 2024” tại Hà Nội
- “Nổi tiếng một thời” nghề làm nón làng Thổ Ngọa
- Những làng nghề nồng đượm hương vị Tết
- Làng nghề hương thẻ Tây Lân tất bật vào Tết
- Vinh danh nghề truyền thống tại “Nét hoa nghề Hội An”
- Xây dựng thương hiệu bằng sản phẩm chất lượng
-
Bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước về đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạoDưới sự lãnh đạo của Đảng với phương pháp, cách thức cầm quyền dân chủ, khoa học, thường xuyên được đổi mới phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ từng thời kỳ, sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
-
Ký biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Hội Nông dân Việt Nam và Bảo hiểm AgribankSáng ngày 16/9, tại Hà Nội, Trung tâm Hỗ trợ nông dân, nông thôn (Trung ương Hội Nông dân Việt Nam) và Bảo hiểm Agribank đã tổ chức Lễ ký biên bản ghi nhớ hợp tác giữa 2 bên.
-
Việt Nam nhận được nhiều cảm thông và sự trợ giúp quốc tế để khắc phục hậu quả bão số 3Tính đến nay, đã có hàng chục quốc gia và tổ chức Quốc đã tế lên tiếng bày tỏ cảm thông và giúp đỡ Việt Nam khắc phục hậu quả sau bão số 3 (bão Yagi). Trong đó, Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) đã trao cho Bộ NN&PTNT 700 bộ đồ dùng gia đình có tính đến nhu cầu của phụ nữ và người khuyết tật để hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề ở tỉnh Yên Bái, đồng thời cử các nhóm chuyên gia đánh giá chung, thực hiện ứng phó khẩn cấp đến Quảng Ninh, Hải Phòng, Yên Bái và Lào Cai.
-
Chính phủ hỗ trợ khẩn cấp 150 tỷ đồng khắc phục hậu quả bão số 3 tại Lào CaiNgày 15/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định 984/QĐ-TTg hỗ trợ khẩn cấp khắc phục thiệt hại do cơn bão số 3 cho tỉnh Lào Cai, với số tiền 150 tỷ đồng.
-
Hòa Bình: Xuất hiện vết nứt dài 500m, 50 hộ dân phải di dời khẩn cấpChiều ngày 15/9, 50 hộ dân ở xóm Rài, xã Tuân Đạo (Lạc Sơn, Hòa Bình) đã buộc phải di dời khẩn cấp do khu vực đồi Cây Đa (còn gọi là đồi Bái Rài) xuất hiện vết nứt kéo dài khoảng 500m, nhiều đoạn sụt sâu 1m, nguy cơ sạt lở rất cao.
-
Cảm động danh sách ủng hộ đồng bào bão lũ từ một xóm nghèo ở Hà Tĩnh(Tapchinongthonmoi.vn) - Từng chịu cảnh ngộ đau thương do thiên tai tàn phá, một xóm nghèo ở xã Tân Lâm Hương, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh đã chia sẻ đồng bào lũ lụt miền Bắc bình quân mỗi hộ từ 500 trăm đồng đến 1 triệu đồng.
-
FPT Long Châu chung tay góp sức hỗ trợ đồng bào miền Bắc bị ảnh hưởng bởi mưa lũ(Tapchinongthonmoi.vn) - Hưởng ứng lời kêu gọi của Lãnh đạo Bộ Y tế, Công đoàn Y tế Việt Nam và các cơ quan trung ương...Hệ thống nhà thuốc và tiêm chủng FPT Long Châu cùng Báo Sức khoẻ và Đời sống đã triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa nhằm chung tay góp sức, hỗ trợ đồng bào miền Bắc bị ảnh hưởng bởi mưa lũ
-
Ấm lòng người dân vùng lũ Yên BáiNgày 15/9/2024, Tạp chí Nông thôn mới (Trung ương Hội Nông dân Việt Nam) phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Yên Bái, Hội ND xã Sơn Hải, Nhóm thiện nguyện từ tâm Hải Long (huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An) đã có chuyến thăm và tặng quà cho người dân xã Tuy Lộc (TP. Yên Bái, tỉnh Yên Bái) bị thiệt hại nặng bởi lũ, lụt do hoàn lưu của bão số 3 gây ra.
-
Hướng dẫn vệ sinh chuồng nuôi, khôi phục chăn nuôi sau bão lũĐể giúp bà con nông dân trở lại công việc chăn nuôi gia súc, gia cầm sau bão lũ, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phổ biến, hướng dẫn công tác đảm bảo an toàn và khôi phục, phát triển chăn nuôi. Do đó yêu cầu người chăn nuôi cần thực hiện những công việc sau để khôi phục đàn gia súc, gia cầm.
-
Thủ tướng: Sáu điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử tháchVới sáu điểm tựa Việt Nam, Thủ tướng kêu gọi đồng bào, đồng chí “làm việc bằng hai,” “làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm” để góp phần khắc phục hậu quả siêu bão số 3.
-
1 Chuyên gia “giải mật” cách chăm bón cây cà phê tại Tây Nguyên trong mùa mưa -
2 Vĩnh Phúc: Trình diễn pháo hoa và lễ hội tuyết dịp Quốc khánh 2/9 tại Tam Đảo -
3 Hội Nông dân Việt Nam phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do cơn bão số 3 -
4 Công an vào cuộc vụ "Người dân "ngậm trái đắng" vì hội thảo bán hàng, cơ quan chức năng địa phương không hay" -
5 Người dân "ngậm trái đắng" vì hội thảo bán hàng, cơ quan chức năng địa phương không hay