Giữ hồn tượng gỗ dân gian trên mảnh đất Tây Nguyên đại ngàn
Để thổi hồn vào những bức tượng gỗ, các nghệ nhân thường là những người lớn tuổi, hiểu thấu văn hóa dân tộc, với nhiều năm kinh nghiệm sống.
Tây Nguyên nói chung và Gia Lai nói riêng đang bước vào mùa lễ hội, điển hình là Lễ Pơ-thi (hay còn gọi là Lễ bỏ mả) – một nghi thức văn hóa độc đáo được lưu truyền lâu đời của cộng đồng các dân tộc thiểu số trên mảnh đất Tây Nguyên đại ngàn.
Đây cũng là dịp để những nghệ nhân tạc tượng trong mỗi buôn, làng chỉ bằng dụng cụ thô sơ và tư duy sáng tạo thổi hồn vào những khúc gỗ vô tri, biến chúng thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong mùa lễ hội.
Thạc sỹ Hoàng Thanh Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công tác Tuyên giáo, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Gia Lai, người có đề tài nghiên cứu “Bảo tồn và phát huy giá trị tượng gỗ dân gian dân tộc Bahnar và Jrai ở tỉnh Gia Lai hiện nay” cho biết tượng gỗ dân gian Tây Nguyên được chia làm 2 loại.
Thứ nhất, là loại tượng gỗ để dựng tại khu vực chôn cất người chết của làng (hay còn gọi là tượng nhà mồ), loại tượng gỗ này chỉ được tạc, điêu khắc khi dân làng tiến hành làm Lễ Pơ-thi (Lễ bỏ mả).
Một loại nữa, được trang trí tại các điểm du lịch, công viên, nhà rông, nhà sàn mô phỏng đời sống sinh hoạt hằng ngày của người dân trong buôn, làng.
Tượng gỗ dân gian ở Gia Lai vừa có chức năng trang trí, vừa chứa đựng tín ngưỡng dân gian, đồng thời phản ánh đời sống tâm linh của người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên.
Tượng gỗ dân gian cùng những nghệ nhân sáng tạo nên chúng đã và đang đóng góp một vẻ đẹp độc đáo và mang lại nhiều giá trị to lớn cả về vật chất lẫn tinh thần đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ Bahnar, Jrai tại Gia Lai.
Qua khảo sát tại 177 làng thuộc 88 xã của 17 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh, hiện còn khoảng gần 1.500 tượng gỗ của 2 dân tộc Bahnar và Jrai.
Ông Nguyễn Quang Tuệ, Trưởng phòng Quản lý di sản văn hóa, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai, cho biết Tượng gỗ dân gian mang đậm nét văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên. Vừa qua, một số nghệ nhân tạc tượng được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, nhưng hiện tỉnh Gia Lai không còn nhiều nghệ nhân biết tạc tượng. Để bảo tồn được nghề, trước tiên phải quan tâm đến tâm tư nguyện vọng của nghệ nhân, đáp ứng được không gian trưng bày tượng.
Để thổi hồn vào những bức tượng gỗ, các nghệ nhân thường là những người lớn tuổi, hiểu thấu văn hóa dân tộc, với nhiều năm kinh nghiệm sống. Họ tạc nên những bức tượng có hồn, sinh động và gần gũi với đời sống sinh hoạt của bà con dân làng. Chỉ sử dụng đục, rìu, rựa, dao, nhưng những bức tượng luôn ẩn chứa tình cảm người tạc để khi nhìn vào tượng, du khách như thấy được đời sống hằng ngày của người Tây Nguyên.
Là nghệ nhân có thâm niên hơn 50 năm trong nghề tạc tượng, Nghệ nhân ưu tú Ksor Krôh, xã Ia Ka, huyện Chư Păh, Gia Lai, tâm sự: Ông biết tạc tượng khi còn là một đứa trẻ theo cha trong những lần làng tổ chức Lễ Pơ-thi cách đây hàng chục năm. Nghề như ăn vào máu thịt của ông vì đam mê và vì quá yêu văn hóa dân tộc mình. Ông thường xuyên khuyên bảo lớp trẻ, phải giữ lấy nghề để sau này thế hệ cha ông có mất đi thì văn hóa dân tộc vẫn còn được lưu giữ.
Nghệ nhân ưu tú Ksor HNao, làng Kep, thành phố Pleiku (Gia Lai) cho hay ông đã kết hợp việc bảo tồn giá trị truyền thống dân tộc với việc quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam, con người Gia Lai qua việc tạc các tượng sinh hoạt để trang trí cho quán ẩm thực của mình. Khách đến quán rất thích thú với các bức tượng này, đặc biệt là người nước ngoài. Mô hình này được nhân rộng, hiện tỉnh Gia Lai có rất nhiều quán ẩm thực địa phương trang trí tượng gỗ dân gian, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Nhằm khuyến khích người dân tộc thiểu số trên địa bàn lưu giữ và phát huy nghề tạc tượng, ông Nguyễn Đức Hoàng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai cho biết đơn vị đã tiếp tục đề nghị, khuyến khích các địa phương duy trì tổ chức các cuộc thi văn hóa các dân tộc thiểu số, qua đó đẩy mạnh khuyến khích các nghệ nhân say mê với nghề.
Đồng thời, Sở đang tiến hành kế hoạch phối hợp với Sở Công Thương và các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thu nhỏ tượng gỗ dân gian làm quà lưu niệm cho du khách đến với Gia Lai./.
-
Đồng bào Mông ở Sơn La rộn ràng đón Tết cổ truyền -
Đặc sắc Chương trình nghệ thuật "Lửa ấm cao nguyên" -
Công nhận 33 bảo vật quốc gia đợt 13, năm 2024 -
Huế công bố Năm du lịch quốc gia và Festival Huế 2025
- Sôi nổi Ngày hội văn hóa dân tộc Mông ở vùng biên giới Điện Biên
- Phát huy giá trị di sản 'Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt'
- Khai mạc Festival hoa Đà Lạt lần thứ X - năm 2024
- Đặc sắc ‘Chợ phiên vùng cao - Chào năm mới 2025’
- Khai mạc Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam được UNESCO ghi danh
- Lan tỏa và tạo sức sống mới cho Dân ca Quan họ Bắc Ninh
- Đặc sắc đêm lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer Trà Vinh
-
Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Đinh Khắc Đính thăm, tặng quà Tết cho nông dân tại Huế, Quảng Trị(Tapchinongthonmoi.vn) – Trong hai ngày 13-14/1, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Đinh Khắc Đính đã thăm, trao quà Tết của tổ chức Hội cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và thành phố Huế nhân dịp đón xuân Ất Tỵ 2025.
-
Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tặng quà Tết cho hội viên nông dân Lào Cai và Lai ChâuNgày 14/1, Đoàn công tác của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam do ông Lương Quốc Đoàn - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam làm Trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà Tết cho hội viên nông dân có hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Lào Cai, Lai Châu.
-
Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phíMục tiêu của Chương trình là thực hiện kiên quyết, đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp hữu hiệu trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, nắm bắt cơ hội, đẩy lùi thách thức.
-
Việt Nam luôn coi Nga là đối tác quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoạiTổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Việt Nam đặc biệt coi trọng quan hệ truyền thống, đối tác chiến lược toàn diện với Nga, luôn coi Nga là đối tác quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoại.
-
Xuất khẩu hạt điều Việt Nam năm 2024 lập kỷ lục, tiếp tục dẫn đầu thế giới(Tapchinongthonmoi.vn) - Việt Nam tiếp tục giữ vững vị trí quốc gia xuất khẩu nhân điều lớn nhất thế giới trong năm thứ 18 liên tiếp, chiếm hơn 80% tổng sản lượng nhân điều xuất khẩu toàn cầu. Với kim ngạch đạt 4,37 tỷ USD, xuất khẩu hạt điều năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng cả về lượng và giá trị, khẳng định sức mạnh của ngành Điều Việt Nam trên thị trường quốc tế.
-
Tổng Bí thư đề nghị Bắc Ninh thí điểm triển khai mô hình chính quyền đô thịTổng Bí thư Tô Lâm hoan nghênh tỉnh Bắc Ninh phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào cuối năm 2026, đề nghị Bắc Ninh thí điểm triển khai mô hình chính quyền đô thị.
-
Thủ tướng: Việt Nam đang tràn đầy khát vọng và quyết tâm bước vào kỷ nguyên mớiThủ tướng cho biết bước sang năm mới 2025, Việt Nam đang tràn đầy khát vọng và quyết tâm bước vào một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.
-
Phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số giúp đất nước phát triển nhanh và bền vữngNgày 13/01, tại Hà Nội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Hội trường Ba Đình kết hợp với trực tuyến đến 15.345 điểm cầu trên cả nước và truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam.
-
Cảnh sát giao thông tỉnh Lạng Sơn tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm dịp cuối nămThực hiện đợt cao điểm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, trật tự xã hội dịp Tết Nguyên đán, Xuân Ất Tỵ và các lễ hội Xuân 2025, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Lạng Sơn huy động lực lượng, phương tiện đồng loạt ra quân tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông trên các tuyến đường trên địa bàn.
-
Vai trò của công tác giáo dục xã hội trong phát triển đất nướcTrong sự phát triển toàn diện của đất nước, công tác giáo dục xã hội đạt được những thành quả đáng tự hào và trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển chung; góp phần nâng cao dân trí mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Sự phát triển của giáo dục xã hội là minh chứng sống động cho khát vọng vươn lên và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời củng cố vị thế của đất nước trên bản đồ thế giới.
-
1 Hiện thực hoá hỗ trợ nông dân tiếp cận số hoá qua chương trình “Tặng 100.000 smarphone” tại các tỉnh phía Nam -
2 Doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ góp phần giảm phát thải khí metan -
3 Tạp chí Nông thôn mới trao tặng quà “Chung tay vì người nghèo- không ai bị bỏ lại phía sau” tại Tuyên Quang -
4 Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai tổng kết hoạt động và ký hợp tác hỗ trợ nông dân đưa nông sản lên sàn TMĐT Felix -
5 Xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp ở Quảng Ngãi: Chưa thể xử lý vì còn "đợi" Luật Đất đai