Cá chốt trắng ngày xưa được mệnh danh là “Cá nhà nghèo” bởi chúng có giá bán rất thấp và chỉ có nhà nghèo mới dùng chúng chế biến thức ăn, nhưng nay chúng đã đổi đời lên ngôi thành “Cá nhà giàu” bởi giá bán rất cao và được chế biến các thức ăn đặc sản trong các nhà hàng.

Thành công nhờ mô hình mang tính đột phá

Năm 2017, ông Nguyễn Văn Hết, xã Hòa Tú 2 (Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) bắt đầu khởi động mô hình mới lạ này và nhận ngay sự thất bại khá lớn. Nguyên nhân là do khâu làm ao không đạt yêu cầu, nguồn cá chốt giống bị pha trộn với cá chốt đen có nhiều trên ao hồ, sông, biển. Thêm vào đó ông cho ăn không theo một qui trình khoa học, chủ yếu từ cảm tính và trải nghiêm bản thân.

Năm 2019, sau nhiều lần thất bại bởi cá chốt trắng nuôi trong ao đất không sinh sản, chậm lớn, tỉ lệ hao hụt cao… đó là những kinh nghiệm được ông đúc kết và khắc phục. Ông Hết đã tự liên hệ các viện, trường đại học để được tư vấn kỹ thuật; mặt khác ông tìm hiểu rất kỹ cách thiết kế ao mương đạt chuẩn phù hợp với tập quán sống của cá chốt trắng; chọn thức ăn nào là phù hợp nhất; cách nhân giống cá chốt con… Sau khi đã đầy đủ các yếu tố cần thiết, ông bắt đầu thả nuôi trên 5kg cá chốt giống xuống 4 ao nuôi (mỗi ao có diện tích 1.000m²).

Ông Hết chia sẻ rất thật lòng: “Tôi cũng thất bại nhiều năm liền với mô hình nuôi cá chốt trong ao bởi loại cá này tuy nuôi dễ mà khó, khó mà dễ. Dễ ở chỗ chúng thích nghi trong mô trường nước ngọt, nước lợ lẫn nước mặn, sức đề kháng rất mạnh với mọi dịch bệnh, với tất cả môi trường thời tiết diễn biến bất thường; Khó ở chỗ phải có được con giống thuần chủng, chế độ cho ăn thay đổi liên tục, ao nuôi phải đảm bảo vệ sinh nguồn nước. Ban đầu nhiều người can ngăn cách làm này vì họ cho rằng vùng ven biển không phù hợp với loại cá khó tính và chỉ thích nghi sống tự do trên sông, biển… nhưng tôi vẫn đeo đuổi ý tưởng của mình với suy nghĩ, phải tìm cho được một mô hình nuôi thủy sản mới nhất, phù hợp với những khó khăn hiện có, ít rủi ro và quan trọng nhất là không “ dội chợ”, không “ rớt giá”.

Lãi 250 triệu đồng/năm chỉ với 4.000m² mặt nước

Tính tới thời điểm này, cách nuôi cá chốt trắng trong ao đất của ông Nguyễn Văn Hết là mô hình đầu tiên, duy nhất của tỉnh Sóc Trăng mang lại kết quả khả quan nên đã được các ngành chuyên môn đã nghiên cứu nhân rộng cách làm, cách nuôi cho nhiều nông dân trong tỉnh.

Ông Hết chia sẻ kinh nghiệm: Trước khi thả cá xuống, ao phải được rắc vôi để khử trùng và tận diệt một số cá tạp, sau khoảng 10 ngày phơi ao mới được thả cả xuống. Bình quân ông Hết thả với mật độ 100.000 con cá bột giống trên diện tích 1.000m², nếu thả dày đặc cá sẽ tranh ăn nên chậm lớn, nếu thả ít hơn thì chi phí tăng cao. Cá con trong thời gian 10 ngày đầu tiên được ông Hết dùng cá rô phi nguyên con xay nhuyễn vắt lấy nước rồi rải xuống mặt ao cho cá hớp. Đây là động thái rất quan trọng để chúng có nguồn dinh dưỡng ban đầu cần thiết.

15 ngày kế tiếp, cá chốt trắng sẽ được ông cho ăn thức ăn viên giành cho tôm thẻ; từ 31 đến 60 ngày sẽ cho ăn thức ăn viên được chế biến từ cá kèo (loại đặc sản có rất nhiều tại địa phương); từ ngày 61 đến lúc thu hoạch (khoảng 70 ngày sau) lại cho ăn thức ăn giành cho tôm thẻ. Tổng thời gian từ khi thả giống đến thu hoạch khoảng 130 – 140 ngày phụ thuộc thời tiết, độ mặn của ao. Như vậy nếu làm tốt các khâu chuẩn bị thì người nuôi có thể quay vòng nuôi cá chốt trắng 2 lần/ năm.

Với cách làm này, năm 2019, ông Hết đã thu hoạch 2 lứa trong năm được 2.600kg cá thương phẩm, bình quân 35 con/kg. Với giá bán 130.000 – 140.000 đồng/kg, sau khi hết các chi phí ông hết còn lãi trên 250 triệu đồng chỉ với diện tích 4.000m² mặt nước. Đó là chưa kể nguồn thu nhập từ việc bán cá giống mang về nguồn lãi trên 50 triệu đồng.

Theo lời ông Hết, loại cá này thích nghi được với tất cả nguồn nước ngọt, lợ, mặn; nhưng độ mặn lý tưởng để chúng phát triển nhanh và sinh sản tốt là từ 5 đến 6/1.000. Từ đó có rất nhiều người đến đặt mua con giống về nuôi. Nếu so với mô hình nuôi tôm, cua biển thì nuôi cá chốt trắng sẽ có lãi nhiều hơn, độ rủi ro hầu như không đáng kể, quan trọng nhất là thị trường rất khan hiếm nên cung không đủ cầu. “Cá của tôi chỉ tiêu thụ tại TP. Hồ Chí Minh bởi thương lái xuống tận ao nhà bao tiêu. Riêng những người mua cá giống quanh vùng, tôi bán với giá 80 đồng/con và bao tiêu sản phẩm đến thời điểm thu hoạch cũng như đến tận nơi tư vấn cách thiết kế ao nuôi, cách cho ăn, chăm sóc nên nhiều người nuôi khá yên tâm” – ông Hết cho biết.

Ông Trần Hoàng Thanh, ngụ huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau kể: “ Qua báo, đài thông tin, tôi mới biết mô hình đầu tiên rất mới lạ này. Tôi thấy địa hình, thổ nhưỡng, độ mặn, nguồn nước tại ao anh Hết cũng tương tự với ao nhà nên tôi đến đây nhờ anh hướng dẫn cách làm, cách nuôi. Hy vọng năm nay sẽ khả quan, bởi trước đây tôi chỉ nuôi tôm thẻ chân trắng nhưng không thành công”.

Nhà ông Hết thời gian này có rất nhiều nông dân từ các địa phương cùng tìm đến tham quan thực tế ao nuôi cũng như được ông tư vấn chu đáo, tận tình các vấn đề có liên quan. Ông Hết rất rành rẽ lĩnh vực chăn nuôi thủy sản với rất nhiều chủng loại khác nhau. Đây là lời giải vì sao một nông dân chân chất vùng quê biển lại đạt rất nhiều giải thưởng cao của các cuộc thi cấp quốc gia như: “Nhà nông đua tài cấp khu vực ĐBSCL”; “Nông dân đua tài cấp quốc gia”; “Nông dân nuôi tôm giỏi các tỉnh ven biển”…

Nông dân Nguyễn Văn Hết tâm sự rất thật thà: “Cá chốt trắng ngày xưa được mệnh danh là “Cá nhà nghèo” bởi chúng có giá bán rất thấp và chỉ có nhà nghèo mới dùng chúng chế biến thức ăn, nhưng nay chúng đã đổi đời lên ngôi thành “Cá nhà giàu” bởi giá bán rất cao và được chế biến các thức ăn đặc sản trong các nhà hàng. Vậy mới thấy việc đi tắt, đón đầu nắm bắt thị hiếu của thương trường quan trọng đến nhường nào”.

“Đây là mô hình mới, lạ, kinh tế cao mang tính đột phá mở ra hướng đi mới của nhiều nông dân trong việc phát triển thủy sản nhằm tăng thu nhập tại hộ, vừa nhẹ công chăm sóc, chi phí đầu tư cho vụ nuôi thấp lại khá an toàn với độ mặn dâng cao”.
Ông Huỳnh Ngọc Nhã, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng

Bài, ảnh: Phan Thư