Với nhiều vùng trồng ổi sạch theo hướng VietGAP, phân bón Văn Điển là một giải pháp tuyệt vời, vì đây là loại  phân bón thân thiện với môi trường,  nguồn gốc khoáng tự nhiên. Các chất dinh dưỡng trong phân nung chảy được cây trồng sử dụng trên 98%, không để lại tồn dư trong đất. Phân còn khử chua, tăng độ tơi xốp và cải tạo đất rất tốt.

Ổi – “cây tiền” rất dễ trồng của nhà nông

Ông Lê Văn Nẫm, 51 tuổi, ở ấp Cây Gòn, xã Tích Thiện, huyện Trà Ôn (Vĩnh Long) là một trong những nông dân giỏi, đã thu về hơn 300 triệu đồng mỗi năm từ vườn ổi “Nữ hoàng” của gia đình mình.  Từ năm 2012, trên diện tích 4.000 mét vuông, ông Nẫm trồng khoản 600 cây. Từ năm 2014 đến nay, cây ổi bắt đầu cho thu nhập ổn định và  mang lại nhà cửa, cuộc sống sung túc ổn định cho gia đình ông. Một trong những kinh nghiệm trồng ổi thành công của ông Nẫm là chăm sóc tỉ mỉ từng trái. Đặc biệt, ông chú trọng phương pháp bón phân phù hợp, đảm bảo tỷ lệ giữa phân hữu cơ và phân vô cơ, tưới nước đầy đủ, bao gói trái cẩn thận tránh côn trùng phá hoại.

Ở miền Bắc, rất nhiều địa phương đã phát động cải tạo vườn tạp, thay đổi cơ cấu cây trồng trong đó ưu tiên cây ổi vì dễ trồng lại có hiệu quả kinh tế cao. Chẳng hạn như ở xã Hoàn Long, huyện Yên Mỹ, Hưng Yên, cả xã có 80ha đất trồng ổi, năm 2018 cho thu hoạch sản lượng quả đạt 4.500 tấn, doanh thu 45 tỷ đồng, lợi nhuận trên 30 tỷ đồng. Chuyện mỗi gia đình thu vài chục tấn ổi, bán đi và trừ chi phí vẫn còn lãi hơn 200 triệu đồng mỗi năm là chuyện không còn lạ ở xã này.

Cây ổi có mặt hầu như khắp các vùng trong cả nước. Chúng là cây ăn quả dễ trồng, không kén đất, trồng được trên nhiều dạng địa hình. Bộ rễ của ổi nhanh hồi phục và thích nghi tốt với sự thay đổi đột ngột độ ẩm trong đất. Nếu trời hạn, mực nước ngầm thấp, ổi có khả năng phát triển nhanh một số rễ ăn theo chiều thẳng đứng, có thể ăn sâu đến 3 – 4m, thậm chí sâu hơn. Nếu mưa nhiều, mực nước dâng cao ổi đâm nhiều rễ ăn trở lại mặt đất do đó không bị ngạt, kể cả khi gốc cây bị ngập vài ba ngày… Tuy vậy, trên chân đất tơi xốp, giữ nước tốt, chủ động nguồn nước tưới tiêu, tầng canh tác dày trên 50cm là phù hợp nhất cho thâm canh ổi, đặc biệt là đất phù sa rất tốt cho cây ổi phát triển cho năng suất cao, quả ngon.

Ổi là một trong những loại cây ăn quả cần được chăm sóc và bón rất nhiều phân để sinh sôi, phát triển và cho năng suất cao. Bón phân cho cây ổi liên tục và đầy đủ, cân đối giữa phân bón vô cơ và hữu cơ, giữa các yếu tố đa lượng, trung và vi lượng… giúp tạo năng suất cao và chất lượng quả ngon, ngọt và bảo đảm trái đẹp đạt tính thẩm mỹ cao.

Phân bón Văn Điển – “món ngon” cho cây ổi

Phân Lân nung chảy Văn Điển là một loại phân khoáng thiên nhiên, nguyên liệu sản xuất là  quặng  phosphat , serpentin hoặc olevin, manhezit. Hỗn hợp trên được nấu chảy ở nhiệt độ 1.400-1.450^o C rồi làm lạnh đột ngột.  Sản phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, trong đó P2O5 chiếm 15-19%, MgO có 15-18% , SiO2 có 24-32%, CaO có 28-34%, và đầy đủ các chất dinh dưỡng vi lượng như: Chất sắt: 4%, chất Mangan: 0,4%,  chất đồng: 0,02%, chất Molipden: 0,001%, chất Coban: 0,002, chất Bo: 0,008%, chất Kẽm: 0,00014%.  Đây là loại  phân bón “thân thiện với môi trường” vì không sử dụng hóa chất trong công nghệ sản xuất, các chất dinh dưỡng trong phân nung chảy được cây trồng sử dụng trên 98%, không để lại tồn dư trong đất, ngược lại còn khử chua, tăng độ tơi xốp và cải tạo đất rất tốt.

Theo phân tích của kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh (nguyên cán bộ Trung tâm khuyến nông tỉnh Thái Bình) – một người có nhiều kinh nghiệm về phân bón cho cây ăn quả, thì phân nung chảy Văn Điển kết hợp với chất đạm và kaly và một số dinh dưỡng vi lượng khác để sản xuất ra phân Đa yếu tố NPK, là loại phân bón đồng thời có chứa các chất đa lượng NPK, các chất trung lượng như Ca, Mg, Si và nhiều chất vi lượng khác rất cần thiết cho cây trồng mà các loại phân bón thông thường không có. Trồng và thâm canh ổi có thể dùng phân nung chảy Văn Điển và phân bón đa yếu tố NPK với một số công thức như: NPK 5:10:3, NPK 10:7:3, NPK 9:7:4 + TE dùng cho bón lót và công thức NPK 12:5:10, NPK 13:3:13, NPK 12:7:20 dùng để bón thúc. Sau đây là một vài gợi ý, hướng dẫn của kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh.

Bón phân cho ổi mới trồng

Bón lót cho 1 hố: 1- 2 kg lân nung chảy Văn Điển hoặc phân đa yếu tố (ĐYT) NPK5:10:3,  10:7:3,  9:7:4+TE và phân hữu cơ hoai mục. Nếu đất quá chua, cần bón thêm khoảng 0,5 kg vôi bột xuống đáy hố. Phân bón đảo đều với đất và lấp đầy hố trước khi trồng khoảng 20-30 ngày. Khi trồng ổi, chỉ việc moi hốc nhỏ giữa hố, đặt cây trồng ngay ngắn rồi lấp đất kín bầu; nén nhẹ rồi tưới đẫm nước.

Bón thúc: 2 năm đầu định kỳ bón cho mỗi gốc 0,5-1kg phân  ĐYT NPK 12:5:10 hoặc13:3:13. mỗi năm bón làm 3-4 lần, có thể bón phân kết hợp xới nhẹ và vun gốc, cũng có thể ngâm cho bở phân rồi hòa nước tưới.  Nếu trồng bằng cành chiết hoặc cây ghép thì sau trồng 8-12 tháng cây đã bắt đầu ra hoa, đậu quả; tuy nhiên trong 1,5- 2 năm đầu không nên khai thác quả ngay, để tập trung dinh dưỡng nuôi cây và tạo hình cho cây

Chăm bón cho ổi thu quả  

Cây ổi thuộc nhóm cây “lá xanh quanh năm”, chịu nóng tốt hơn chịu rét. (trời rét dưới 18-20^oC thì ổi cho quả nhỏ, sinh trưởng chậm, chất lượng kém). Ổi rất ít ra hoa ở đầu cành mà chủ yếu ra hoa ở nách lá non. Do vậy bằng cách bấm ngọn có thể điều chỉnh chiều cao cây ổi để tiện cho việc chăm soc và thu hoạch, đồng thời kích thích ra hoa theo ý muốn.

Từ năm thứ 3 có thể chuyển cây ổi sang khai thác quả.

Quả ổi từ khi đậu trái đến khi chín chỉ khoảng 2,5 tháng là thu hoạch được, nên mỗi năm có thể thu 2 hoặc hơn 2 lứa quả. Căn cứ tình trạng thu quả để có chế độ bón phân thích hợp. Để mỗi lứa quả cho thu hoạch năng suất, chất lượng cao, chủ vườn có thể bón phân như sau:

– Khoảng 20-25 ngày trước khi ra hoa, với gốc ổi 3-4 tuổi, bón 0,2-0,3kg phân ĐYT NPK 12:5:10, hoặc 13:3:13 để ra nhiều lộc và nhiều hoa.

– Khi đậu quả, bón 0,2 – 0,3 kg ĐYT NPK 12:5:10, hoặc 13:3:13.

– Khoảng 15-20 ngày sau, bón 0,2-0,3 kg ĐYT NPK 12:7:20, nhằm nuôi quả nhanh lớn và quả ngon.

Bà con nông dân lưu ý:

– Hàng năm vào cuối tháng 12, nên bón mỗi cây 2-3kg phân lân nung chảy Văn Điển và khoảng 3-4kg phân hữu cơ hoai mục. Xẻ rãnh vòng quanh gốc, cách gốc 0,7 -1m. Bón phân xong lấp đất kín.

-Những cây ổi to hơn, nhiều quả hơn thì tăng phân bón; song cần bón cân đối các loại phân và thời điểm bón phân thích hợp.

– Bộ rễ ổi nhanh hồi phục và có tỷ lệ khá cao các loại rễ ăn nông trong các lớp đất  mặt. Do vậy, mỗi lần bón phân đều có thể tạo rạch rồi bón phân, lấp đất;  hoặc rải phân theo hình chiếu tán cây, cách gốc 0,5-1m, xới nhẹ vùi lấp phân.

– Để bảo vệ quả không bị ruồi vàng gây hại, nên treo bẫy bả diệt ruồi hoặc bọc quả bằng túi nylon trắng và túi xốp lưới bên trong khi quả có đường kính 2-3cm.

Giá trị của các chất dinh dưỡng đối với cây ổi

Đạm là chất dinh dưỡng đa lượng rất cần thiết và rất quan trọng đối với cây ổi, đạm cần cho cây trong suốt quá trình sinh trưởng đặc biệt là giai đoạn cây tăng trưởng mạnh. Song ổi rất kỵ với các loại phân hóa học, nhất là bón nhiều đạm sẽ gây tốt lá, xấu hoa và hấp dẫn dịch hại

 Lân: Lân kích thích sự phát triển bộ rễ, làm rễ ăn sâu vào trong đất và lan rộng ra chung quanh làm cho cây hút được nhiều chất dinh dưỡng, tạo điều kiện cho cây chống chịu hạn và ít đổ ngã. Lân kích thích quá trình nảy chồi, thúc đẩy cây ra hoa kết quả sớm và nhiều. Bón đủ lân giúp thịt quả chắc hơn, giòn hơn.

Kali là một trong những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng và quan trọng trong việc nâng cao năng xuất, chất lượng cây trồng. làm cho cây cứng cáp hơn, tăng hàm lượng đường, kích thước quả và hàm lượng acid Ascorbic so với các nghiệm thức không bón Kali.

Canxi: Canxi ảnh hưởng đến độ săn chắc của quả, giảm hàm lượng vitamin C, tăng nhanh quá trình chín,thuận cho quá trình bảo quản và vận chuyển quả.

Magie (Mg): Thiếu Mg cây thường bị vàng lá do thiếu diệp lục.., lá ổi sẽ mất màu xanh bình thường và xuất hiện các đốm vàng, mép lá cong lên, thiếu nặng cây có thể bị chết khô. Thiếu Mg làm chậm quá trình ra hoa, giảm độ thơm, ngọt của quả ổi.

Fe (sắt): Cần thiết cho sự tổng hợp và duy trì diệp lục tố trong cây, là thành phần chủ yếu của nhiều enzime, đóng vai trò chủ yếu trong sự chuyển hoá diệp lục tố.

Bo: Bo ảnh hưởng tới đỉnh sinh trưởng và quá trình phân hóa hoa, thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả.

Theo các nghiên cứu chuyên sâu về cây ổi cho thấy để tạo ra 1kg chất khô, cây ổi cần được cung cấp 9,8g đạm, 1,2 g lân, 0,8g canxi, 15mg sắt, 6mg Bo…

Trọng Hòa – Nam Phong