
Tìm thêm nguồn tư liệu về Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, chúng tôi đến gặp ông Trần Kỳ Vân, nguyên Thư ký và ông Đỗ Trường Sơn, nguyên lái xe của tướng Đồng Sỹ Nguyên. Đây là những người gắn bó nhất với Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên tại Văn phòng Chính phủ khi ông là Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Phó Thủ tướng).
Trọn nghĩa tình với đồng chí, đồng đội
Ông Vân có hơn 10 năm đồng hành với Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên. Nay gần 90 tuổi, ông vẫn nhớ như in những kỷ niệm và dành tình cảm sâu sắc, sự khâm phục, kính trọng đối với người thủ trưởng của mình.
"Trung tướng luôn trọn tình, trọn nghĩa với đồng chí, đồng đội", ông Vân nghẹn ngào mở đầu câu chuyện.
... Chính vì thương xót cùng như dành tình cảm đặc biệt với các đồng đội đã hy sinh, việc đầu tiên mà tướng Đồng Sỹ Nguyên làm sau chiến thắng 1975 là đề xuất xây dựng nghĩa trang làm nơi an nghỉ cho hàng vạn chiến sĩ ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Vị tướng ấy hiểu hơn ai hết về nỗi khát khao cháy bỏng của những người mẹ, người cha, của các gia đình đã hiến dâng những người con thân yêu cho Tổ quốc là được chăm lo mộ phần cho người đã khuất. Hàng vạn đồng chí, đồng đội đã nằm lại trên đại ngàn Tây Trường Sơn, cần phải được tìm kiếm và Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn ngày nay được hình thành như thế.
"Khi về làm việc ở Chính phủ với cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên vẫn tiếp tục cùng các địa phương lo đưa các mộ liệt sĩ từ Lào, Campuchia, giữa rừng núi các nơi để quy tập về Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn. Hàng vạn đồng đội đã hy sinh ở cả 63 tỉnh, thành phố đã được đưa về đây. Đó là sự tri ân sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ Trường Sơn đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Trung tướng luôn canh cánh trong lòng về những đồng chí, đồng đội đã hy sinh...", ông Trần Kỳ Vân chia sẻ.
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên và ông Trần Kỳ Vân (người hàng đầu bên trái) - Ảnh: NVCC
Trong ký ức của ông Vân, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên là một vị tướng hết sức thẳng thắn, trung thực, biết lắng nghe, thương mến đồng chí, đồng đội. Đối với cán bộ Văn phòng Chính phủ, bất kể đó là ai, từ lái xe, bảo vệ hay những người phục vụ, vị tướng luôn quan tâm, hỏi thăm về gia đình, sức khỏe, nguyện vọng cá nhân…
Ông Vân kể: "Trung tướng hay gọi tôi là chú Vân, rồi hỏi thân tình: Chú làm giúp tôi cái này, cái kia, giao nhiệm vụ rồi ông còn hỏi chú thấy có gì khó khăn không? Ngoài công việc thì thủ trưởng cũng quan tâm, hỏi thăm về gia đình. Nhóm có tôi, với anh lái xe, thường được Trung tướng gọi vui là Chi bộ 3 người. Đó là những cảm tình riêng mà tôi còn nhớ mãi".
Người luôn đứng "đầu sóng ngọn gió"
Trong công việc, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên luôn là người tâm huyết, đứng "đầu sóng ngọn gió", làm những việc "nước sôi lửa bỏng" như vấn đề phòng chống lụt bão, trồng rừng, xây dựng cơ bản, thủy lợi, giao thông cũng như quan tâm đến những địa phương khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Những năm được đồng hành với tướng Đồng Sỹ Nguyên, ông Vân đã chứng kiến nhiều lần vị tướng không quản ngại hiểm nguy và đã từng được tôi luyện qua chiến tranh ấy luôn sát dân và gắn bó với nhân dân.
Ông Trần Kỳ Vân bên những trang hồi ký của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - Ảnh: VGP/Hoàng Giang
Ông Vân nhớ lại: "Có năm mưa bão lớn ở Cù lao Chàm (Quảng Nam), Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đồng Sỹ Nguyên đã đi từ Hà Nội vào Quảng Nam xuyên đêm, không nghỉ, đồ ăn chẳng có gì ngoài mấy miếng lương khô. Bấy giờ bác Nguyên đã trực tiếp cùng lãnh đạo địa phương sâu sát xuống từng nhà người dân, gặp từng em nhỏ, cụ già để thăm hỏi, truyền đạt ý kiến, tinh thần của Chính phủ, tìm mọi cách đưa người dân ra khỏi vùng nguy hiểm, khắc phục hậu quả của thiên tai và hỗ trợ người dân".
Một trong những chuyến công tác đáng nhớ đó là năm 2001, khi đoàn công tác đi kiểm tra tuyến đường Trường Sơn. Buổi sáng hôm ấy nước lũ đang từ từ dâng lên, đoàn xe phải vượt qua một ngầm tràn. Sau khi xem xét tình hình nước lũ, Trung tướng đã quyết định cho xe của mình đi trước, vượt qua đầu tiên.
"Tôi muốn nói rằng thủ trưởng luôn gương mẫu không chỉ bằng lời nói mà bằng cả hành động, không nề hà hiểm nguy, luôn xuống tận nơi, chỉ huy tận chỗ", ông Vân bày tỏ khâm phục.
Trong ký ức của người thư ký, cố Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đồng Sỹ Nguyên là người có tinh thần quyết liệt, sâu sát thực tiễn trong chỉ đạo điều hành, tư duy làm việc không theo lối mòn mà luôn cải tiến, sáng tạo, có căn cứ thực tiễn. Trung tướng là người đưa ra và chỉ huy trực tiếp nhiều dự án, tuyến giao thông quan trọng. Một số tuyến đường cửa ô được mở rộng của Hà Nội có công lớn của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên…
Nhưng có lẽ tâm nguyện ấp ủ lâu nhất của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên vẫn là biến đường Trường Sơn trong kháng chiến thành con đường chiến lược xứng tầm trong thời bình.
Gắn bó với đường Trường Sơn trong giai đoạn cam go nhất, hơn ai hết vị tướng hiểu ý nghĩa, tiềm lực to lớn của tuyến đường này trong bảo vệ Tổ quốc. Mong muốn của vị tướng Trường Sơn ngày nào là làm sao hiện đại hóa tuyến đường, làm sao khắc phục được những hạn chế của con đường trong quá khứ, để trong tương lai trở thành con đường huyết mạch trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Chính vì lẽ đó, dù đã nghỉ hưu, tuổi cao, sức yếu (74 tuổi), nhưng khi đường Trường Sơn được Chính phủ phê duyệt, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên vẫn sẵn sàng nhận nhiệm vụ làm Đặc phái viên của Chính phủ, đôn đốc thực hiện việc mở đường.
Những bước chân không mỏi
Là người may mắn được đồng hành với những bước chân không mỏi của tướng Đồng Sỹ Nguyên khắp mọi miền Tổ quốc, ông Đỗ Trường Sơn, lái xe của tướng Đồng Sỹ Nguyên, chia sẻ bản thân ông và nhiều người không hiểu hết được điều gì đã cho vị tướng già nguồn năng lượng lớn đến vậy để lại xông pha, vượt núi trèo đèo, băng rừng lội suối tìm hướng tuyến ở tuổi "xưa nay hiếm", biến ước mơ của mình và của bao người dân thành hiện thực: Mở một con đường mang tên Hồ Chí Minh nối liền Nam - Bắc.
Ông Trường Sơn kể ngày 3/2/2000, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải ký Quyết định số 18/QĐ-TTg đầu tư dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh. Đó là quãng thời gian vất vả nhất và cũng đáng nhớ nhất của "thầy trò" ông.
Tháng nào Trung tướng cũng vào tuyến kiểm tra đôn đốc đúng như tác phong của một vị Tư lệnh. Những chuyến đi thời bình để xây dựng đất nước vẫn vất vả chẳng kém gì những chuyến đi thời chiến năm xưa mà vị tướng đã kinh qua cùng đồng đội của mình.
Ông Đỗ Trường Sơn thăm hỏi Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - Ảnh: NVCC
Những chuyến đi kéo dài nhiều ngày, mỗi ngày mấy trăm cây số từ sáng sớm đến tối mịt, cơm nước thất thường, tiện chỗ nào thì dừng xe dọc đường ăn xôi hoặc bánh mỳ mang theo hoặc vào lán trại của anh em bộ đội nghỉ qua đêm.
Đường lúc đó rất xấu, có những đoạn chỉ vài cây số nhưng phải đi hết nửa ngày. Đường vừa đào lên thì mưa rừng ập xuống, xe thi công chạy đi chạy lại, biến con đường trở thành một "dòng sông bùn" đỏ quạch. Xe chỉ chạy được số 1, số 2, xe nhích từng tí một, hết quăng bên trái lại quăng bên phải.
"Mỗi lần dừng xe, mấy anh em đều kêu ù tai, còn tôi thì như có ruồi bay trong mắt. Vậy mà mọi người trên xe tuyệt nhiên không thấy vị "Tư lệnh" già có biểu hiện gì về sự mệt mỏi", ông Sơn nhớ lại.
Sau này, được nghe nhiều tâm sự của thủ trưởng, người lái xe mới hiểu được cội nguồn sức mạnh của ông. Đó là tâm huyết với đường Hồ Chí Minh, không khác gì tâm huyết của ông và đồng đội dành cho đường mòn Hồ Chí Minh mấy chục năm trước.
Đoàn công tác Văn phòng Chính phủ đến thăm Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên vào năm 2018 - Ảnh: VGP/Kim Liên
Dù chiến tranh đã qua lâu mà dân mình vẫn còn đói khổ thì vị tướng sinh ra giữa lòng dân ấy thấy mình còn mắc nợ nhân dân nhiều quá. Vì thế mà dù tuổi đã cao, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên vẫn mang hết sức lực của mình để đẩy nhanh việc mở con đường này, ngoài ý nghĩa chiến lược về an ninh, quốc phòng cho đất nước còn là mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo cho đồng bào...
"Khi con đường này được mở, mỗi nải chuối, quả cam hay con gà của người dân đem bán cũng có giá trị hơn, một cô gái người dân tộc thiểu số cũng có thể yêu và kết hôn với một chàng trai dưới xuôi… Đó là những tâm nguyện của thủ trưởng tôi và nó đã trở thành hiện thực", ông Trường Sơn xúc động.
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, tên khai sinh là Nguyễn Hữu Vũ; sinh ngày 1/3/1923, mất ngày 4/4/2019.
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên có đóng góp đặc biệt to lớn trong suốt quá trình xây dựng, duy trì thông suốt đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại, trực tiếp chỉ đạo các lực lượng quân đội, thanh niên xung phong "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", hình thành tuyến đường huyết mạch, chiến lược để vận chuyển cán bộ, chiến sĩ, quân lương, đạn dược từ hậu phương miền Bắc chi viện cho các mặt trận phía Nam.
Tên tuổi của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên gắn liền với chiến trường Trường Sơn, với những chiến thắng lịch sử, chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong các cuộc kháng chiến chống đế quốc, giành độc lập dân tộc.
Ông là vị Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn huyền thoại trong thời gian lâu nhất và là một trong hai vị tướng của Quân đội Nhân dân Việt Nam được Đảng, Nhà nước ta phong quân hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng.
Đặc biệt, trong những năm tháng đầy khó khăn thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, ông đã để lại những dấu ấn đậm nét trong các lĩnh vực, nhất là xây dựng, công nghiệp, giao thông vận tải...
Theo Chinhphu.vn
-
Quan hệ Việt Nam - Cuba là tài sản vô giá của hai dân tộc
-
Tôn vinh những cống hiến của Đại thi hào Nguyễn Du với văn hóa dân tộc
-
Bảo vệ quốc phòng, an ninh ở các vùng cửa sông, biển có vị trí chiến lược quan trọng
-
Kỷ niệm 98 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2023): Những cống hiến vô giá của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh với Báo chí cách mạng Việt Nam
- Những chỉ dẫn của Bác về thi đua ái quốc vẫn mang tính thời sự sâu sắc
- Những kỷ niệm sinh nhật sâu sắc trong cuộc đời Bác Hồ
- Nhà báo Phạm Văn Thính: Dấu ấn 'lính thông tấn' trong mỗi tấm ảnh
- Tháng 4/2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 8 văn bản QPPL
- "Những việc cần làm ngay": Khuyến khích báo chí chống tiêu cực, ngăn chặn cái sai
- Ý nghĩa lịch sử và giá trị thời đại của 'Những việc cần làm ngay'
- 44 năm Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc: Vì độc lập, tự do, vì khát vọng hòa bình
-
Khai mạc Đại hội Công đoàn Viên chức Việt Nam nhiệm kỳ 2023-2028Trong nhiệm kỳ 2023-2028, Công đoàn Viên chức Việt Nam sẽ tập trung đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động theo hướng hiện đại, thiết thực, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công đoàn viên.
-
Kỷ niệm 60 năm thành lập thành phố Vinh, 235 năm Phượng Hoàng Trung ĐôTối 30/9 tại quảng trường Hồ Chí Minh, chính quyền và nhân dân thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập (10/10/1963-10/10/2023) thành phố, 235 năm Phượng Hoàng Trung Đô (1788 – 2023) và đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhì.
-
Lào Cai: Lấy lợi thế của ngành du lịch phát triển để kết hợp xây dựng nông thôn mới(Tapchinongthonmoi.vn) Phát huy thế mạnh có nhiều điểm du lịch, đặc biệt nổi tiếng là khu du lịch Sa Pa được nhiều du khách trong nước và quốc tế biết đến, tận dụng lợi thế này tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều văn bản Nghị quyết, Kế hoạch để triển khai trong giai đoạn 2023-2025 “Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới” tại các xã có tiềm năng phát triển du lịch nông thôn.
-
Chăm lo đời sống tinh thần cho người cao tuổi là mục tiêu lâu dàiTrong bối cảnh già hóa dân số đang diễn ra hiện nay, công tác chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi đang ngày càng được Đảng và Nhà nước quan tâm.
-
Thủ tướng chỉ rõ 8 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cho 3 tháng cuối nămTại Phiên họp Chính phủ Thường kỳ và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương, Thủ tướng chỉ rõ 8 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong phát triển KT-XH tháng 10 và những tháng còn lại của năm.
-
"Đưa nông dân Đắk Nông phát triển toàn diện, hội nhập sâu rộng" trong 5 năm tới.Ngày 29/9, tại tỉnh Đắk Nông, Hội Nông dân tỉnh đã tổ chức thành công Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông lần thứ V, nhiệm kỳ 2023-2028.
-
Chính sách hỗ trợ của Nhà nước khi bị thiên tai, lũ lụt(Tapchinongthonmoi.vn) - Thời gian qua, mưa lũ đã gây thiệt hại cả về người và của, đời sống của người dân ở nhiều địa phương gặp khó khăn. Vậy những chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người bị thiệt hại do thiên tai như thế nào? Luật sư Nguyễn Thanh Hà (Chủ tịch Công ty Luật SBLAW) đã có những giải đáp xung quanh vấn đề này.
-
Bộ tiêu chuẩn JFS-C giúp ngành Thực phẩm Việt Nam mở rộng thị trường(Tapchinongthonmoi.vn) Chiều ngày 29/9, tại TP. Hồ Chí Minh, Văn phòng SPS Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội Rau quả Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo “Các quy định về nhập khẩu thực phẩm và lợi ích khi áp dụng bộ tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế (JFS -C) do Hiệp hội quản lý an toàn thực phẩm Nhật Bản (JFSM) xây dựng đối với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm Việt xuất khẩu sang Nhật Bản”.
-
Tìm giải pháp phát triển cây thanh long bền vững(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 29/9, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tổ chức hội nghị phát triển thanh long bền vững ở Việt Nam.
-
Hội ND Vĩnh Long cần hỗ trợ nông dân có đủ thông tin, điều kiện, nguồn lực để phát triển kinh tế(Tapchinongthomoi.vn) Ngày 28/9, tại tỉnh Vĩnh Long, Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức Đại hội Đại biểu Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long lần thứ IX, nhiệm kỳ 2023 – 2028. Nhiệm kỳ mới, Hội phấn đấu thành lập 60 mô hình “Điểm kết nối tiêu thụ nông sản” và thành lập 8 CLB “Nông dân tỷ phú”.
-
1 Hướng tới một nền nông nghiệp sinh thái ở đồng bằng sông Cửu Long
-
2 Những quy định thu phí của nhà trường đầu năm học mới
-
3 Xây dựng mẫu người nông dân Hà Tĩnh phát triển toàn diện, có tri thức khoa học, giàu ý chí vươn lên
-
4 Hà Tĩnh: 944 công trình, phần việc chào mừng Đại hội Hội Nông dân các cấp
-
5 Phát huy vai trò chủ thể của nông dân Đồng Nai trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới