
Câu chuyện “thẻ vàng” IUU không mới, nhưng với cách làm manh mún, tự phát như hiện nay có thể khiến doanh nghiệp thủy sản mất đi cơ hội xuất khẩu vào thị trường EU, cũng như siết chặt tại các thị trường khác nếu chúng ta không thay đổi.
Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thuỷ sản của Ủy ban Châu Âu (EC) sẽ tiếp tục sang Việt Nam kiểm tra về hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không theo báo cáo và không theo quy định, gọi tắt là khai thác IUU trong cuối tháng 5 này.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ vừa có ý kiến chỉ đạo về đề nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về Báo cáo kết quả thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về (khai thác hải sản IUU).
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển vào cuộc xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm khai thác IUU, đặc biệt tập trung ngăn chặn, chấm dứt ngay tình trạng tàu cá và ngư dân địa phương khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, có biện pháp xử lý nghiêm đối với địa phương tiếp tục tái diễn các vụ việc tàu cá và ngư dân vi phạm.
Bất cập trong truy xuất nguồn gốc khiến thủy sản “mắc kẹt”
Sau gần 2 năm Việt Nam bị áp dụng “thẻ vàng” thuỷ sản, bà Cao Thị Kim Lan, Giám đốc Công ty cổ phần Thuỷ sản Bình Định cho biết: “Doanh nghiệp thủy sản gần như bị “mắc kẹt” bởi chiếc thẻ vàng mà EU đưa ra. Nếu không tháo gỡ “thẻ vàng” sẽ khiến các doanh nghiệp và ngành thủy sản Việt Nam mất đi cơ hội xuất khẩu, mở rộng thị trường EU cũng như ảnh hưởng đến các thị trường khác”.
Có thể thấy, sau nhiều nỗ lực gỡ thẻ vàng thuỷ sản trong gần 2 năm qua, hiện trạng chống IUU của Việt Nam vẫn còn nhiều tồn tại. Trong đó, 4 nội dung mà EC khuyến nghị vẫn chưa đáp ứng, trong đó nổi lên là tình hình tàu cá và ngư dân khai thác hải sản trái phép vẫn tiếp diễn phức tạp. Hầu hết các hồ sơ xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thuỷ sản được kiểm tra không đáp ứng được yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, các lỗi được phát hiện trong quá trình kiểm tra phần lớn đều nằm trong lỗi hệ thống kiểm soát trong chuỗi. Đồng thời, cơ sở vật chất hạ tầng chưa đáp ứng và nguồn nhân lực cho quản trị còn rất nhiều vấn đề.
Trong khi đó, sản phẩm thủy sản từ khai thác của Việt Nam đã và đang chịu cảnh bị kiểm tra rất chặt. Toàn bộ lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu đều bị kiểm tra, điều này gây phát sinh chi phí lớn cho doanh nghiệp.
Thậm chí, nếu không khắc phục được thẻ vàng, Việt Nam sẽ cho là quốc gia không hợp tác, và có thể sẽ bị áp dụng biện pháp thẻ đỏ. “Trường hợp bị áp dụng biện pháp thẻ đỏ, tất cả sản phẩm thủy sản từ khai thác của Việt Nam sẽ bị cấm xuất khẩu vào EU. Không những vậy, châu Âu là thị trường tín chỉ nên các thị trường khác có thể sẽ áp dụng biện pháp tương tự với hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam”, ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết.

Trên thực tế, phản ánh của các địa phương ven biển cho thấy, vướng mắc lớn nhất ở đây là khâu kiểm soát đối với tàu cá cũng như truy xuất nguồn gốc thủy hải sản khai thác. Cụ thể, hầu hết hồ sơ xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thuỷ sản được kiểm tra không đáp ứng được yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, phần lớn các hồ sơ xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thuỷ sản không truy xuất được dữ liệu tàu cá cập cảng và sản lượng bốc dỡ từ sổ cái.
Đồng thời, khối lượng xác nhận nguyên liệu không khớp với nhật ký khai thác và biên bản kiểm soát tàu cá cập cảng. “Vẫn còn trên 78% số tàu chưa thực hiện việc nộp nhật ký, 100% tàu được kiểm tra chưa nộp báo cáo khai thác theo quy định. Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc còn 13 lô hàng xuất vào thị trường EC bị tạm dừng thông quan để xác minh, kiểm tra thông tin (chiếm 0,03%)”, ông Hùng nhấn mạnh.
Cùng với đó, thống kê của Tổng cục Thủy sản cho thấy, từ đầu năm 2019 đến nay, tình hình tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn tiếp tục xảy ra và diễn biến phức tạp, với 16 vụ, 26 tàu và 96 ngư dân vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.
Trước đó, trong năm 2018, đã xảy ra 85 vụ với 137 tàu và 1.162 ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, tăng 28 vụ/46 tàu/379 ngư dân so với năm 2017. Nguyên nhân được chỉ ra là do các biện pháp xử phạt đối với chủ tàu, thuyền trưởng có tàu cá khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài thực hiện chưa nghiêm.
Có một thực tế, nhiều thuyền trưởng, ngư dân đã từng bị nước ngoài bắt giữ do vi phạm vùng biển khai thác, được chính quyền địa phương, Bộ Ngoại giao hỗ trợ đưa về nước nhưng được một thời gian lại tái phạm.
“Một trong những nguyên nhân này là do mức xử phạt tàu vi phạm vùng biển đánh bắt hiện nay rất thấp, chỉ vài chục triệu đồng nên không đủ sức răn đe. Trong khi đó, số lượng tàu thuyền ngày càng nhiều, nguồn lợi thủy sản ở vùng biển trong nước giảm nhiều tàu biết nhưng vẫn cố tình vi phạm vùng biển của các nước”, ông Mai Anh Nhịn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho biết.
Đồng thời hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát vùng biển do địa phương quản lý để xử lý các hành vi khai thác IUU trong nước chưa đáp ứng yêu cầu.
Siết chế tài xử phạt
Do đó, để giải quyết được điều này cần tăng cường tuyên truyền giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và thực thi pháp luật của Việt Nam cũng như của các quốc gia trên thế giới.
Bên cạnh đó, nhanh chóng hoàn thiện bổ sung chế tài quản lý đối với thủy hải sản, xây dựng quy mô đội tàu, quy hoạch tàu khai thác thủy hải sản phù hợp với tiềm năng biển và hoàn thiện hệ thống kiểm tra giám sát.
Đặc biệt, về chế tài xử phạt, nhiều ý kiến đề xuất, trong khi một bộ phận ngư dân vẫn còn chưa nắm bắt được các quy định về pháp luật cần tăng nặng mức độ xử phạt trong đó tập trung vào xử phạt vào các chủ tàu, thuyền trưởng, máy trưởng trong Nghị định xử phạt sắp tới.
“Một số ngư dân sau khi vi phạm được phía ta đàm phán, bỏ tiền ra mua vé cho về nước, chính quyền địa phương cũng tới yêu cầu ký cam kết, xử phạt xong nhưng vì lợi nhuận họ vẫn đi. Vì vậy, theo tôi phải có biện pháp mạnh hơn nữa nếu không tình trạng này vẫn còn tiếp diễn. Chúng ta mới quyết liệt trên bờ chứ chưa quyết liệt trên biển, vì vậy nên đưa vi phạm này vào Luật hình sự vì rõ ràng đây là hình thức vượt biên trái phép”, ông Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định kiến nghị..
Có cùng quan điểm, ông Lê Văn Sử – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cũng đề nghị, trong nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản sắp ban hành nên tăng mức độ xử phạt đối với thuyền trưởng để đảm bảo biện pháp răn đe và có cân nhắc đối với ngư dân.
Thy Hằng
-
Một số địa phương hoàn thành lấy nước gieo cấy lúa Đông Xuân
-
Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới
-
Trên 78% diện tích ở Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ đủ nước gieo cấy
-
Ngày hội xuống đồng cầu mong mùa màng bội thu của người Thái ở Nghệ An
- Chuẩn bị lấy nước đợt 2 cho gieo cấy vụ Đông Xuân ở Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ
- Người làm nông nghiệp đã nghĩ đường dài
- Thủ tướng: Ngành nông nghiệp cần phát triển bứt phá mạnh mẽ hơn, bền vững hơn
- Vân Hồ: Nhộn nhịp vào mùa đào Tết
- Cách bón phân Văn Điển tối ưu cho lúa vụ Xuân 2023
- Tập trung thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU
- Chương trình OCOP nâng tầm giá trị nông sản Nghệ An
-
TTCK: Nhóm Ngân hàng đang tạo đà trở lại(Tapchinongthonmoi.vn) - Bước qua thời gian nghỉ Tết Âm lịch cũng là lúc kết thúc tháng 1/2023, chỉ số VN-Index bật tăng hơn 10% trong tháng giao dịch đầu tiên của năm 2023 và đóng cửa phiên giao dịch ngày 31/01 tại mốc 1.111 điểm. Với diễn biến dòng tiền vào thị trường tập trung ở nhóm Ngân hàng và Chứng khoán khi khối ngoại mua ròng tháng thứ 3 liên tiếp với giá trị đạt gần 4.200 tỷ đồng bao gồm SSI; VIC. Cùng xu hướng với khối ngoại, tự doanh cũng mua ròng 470 tỷ đồng trong tháng 1/2023.
-
Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 36 về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh họcNgày 30/1, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới. Trân trọng giới thiệu toàn văn Nghị quyết quan trọng này.
-
Cách phòng viêm họng cho trẻ trong mùa nồm ẩmTrẻ em dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch yếu, sức chống chọi với vi khuẩn, virus kém, do đó dễ nhiễm bệnh hơn khi gặp thời tiết nồm ẩm, đặc biệt là viêm họng.
-
Thủ tướng thăm Singapore và Brunei, thúc đẩy “Ngoại giao cây tre" độc lập, linh hoạtChuyến thăm chính thức Singapore và Brunei của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 8-11/2 tới nằm trong tổng thể đường lối “ngoại giao cây tre” độc lập và linh hoạt của Việt Nam, góp phần củng cố và đưa mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Singapore và Brunei lên tầm cao mới.
-
Quy định mới về khung giá bán lẻ điện bình quânPhó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký Quyết định 02/2023/QĐ-TTg về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân.
-
Tổ chức thành công ngày hội văn hóa dân tộc Mông và Festival khèn Mông năm 2023(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong hai ngày 4-5/2, huyện Mèo Vạc (tỉnh Hà Giang) đã tổ chức thành công Ngày hội Văn hóa dân tộc Mông và Festival khèn Mông huyện Mèo Vạc năm 2023. Đây là hoạt động văn hóa quan trọng trong năm 2023, mang đậm bản sắc của đồng bào dân tộc Mông vùng Cao nguyên đá Hà Giang.
-
Làng Cam Lâm khôi phục lễ hội truyền thống cầu ngư(Tapchinongthonmoi.vn) - Để làm cho đời sống tinh thần của người dân làng chài ngày càng phong phú và bảo tồn những nét đẹp văn hóa cổ truyền, những ngày đầu năm mới Xuân Quý Mão, làng chài Cam Lâm thuộc xã Xuân Liên (Nghi Xuân – Hà Tĩnh) tổ chức khôi phục Lễ hội Cầu ngư đã có từ lâu đời nhưng bị mai một theo thời gian.
-
Tổng Bí thư: Thành tựu của đất nước có đóng góp quý báu từ nguyên lãnh đạo cấp caoTổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, trong những thành tựu đất nước đạt được có sự đóng góp quý báu, đầy tâm huyết và trách nhiệm của các nguyên cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước.
-
Kỳ nghỉ lễ 30/4 năm nay sẽ kéo dài gần bằng nghỉ Tết Quý MãoNăm 2023, do ngày giỗ Tổ Hùng Vương liền kề dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 nên người lao động được nghỉ 5 ngày liên tục, chỉ ít hơn dịp nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2 ngày.
-
Quy định mới của Bộ Chính trị về Lấy phiếu tín nhiệmThường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng vừa thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy định số 96-QĐ/TW về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị.
-
1 Thực trạng giai cấp Nông dân Việt Nam hiện nay và một số vấn đề đặt ra
-
2 Phim Bão ngầm: "Chọn đạo diễn Đinh Thái Thụy vì đời tư không có scandal"
-
3 Hội Nông dân Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Nông dân Thế giới (WFO)
-
4 Nuôi lươn không bùn mang lại hiệu quả kinh tế cao ở Đô Lương
-
5 Vĩnh Long đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất nhân dịp kỷ niệm 190 năm thành lập tỉnh