Bình Thuận: Nâng chất để nông nghiệp, nông thôn phát triển bền vững

Sau 10 năm triển khai Chương trình Xây dựng Nông thôn mới (NTM), tỉnh Bình Thuận đã vượt các chỉ tiêu đề ra. Đến cuối năm 2019, toàn tỉnh có 63/93 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 65,6%. Dự kiến đến cuối năm 2020, toàn tỉnh có 65 xã đạt chuẩn NTM vượt 15 xã so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao đến năm 2020.

Đầu tư hạ tầng, phát triển sản xuất

Dấu ấn rõ nét trong 10 năm xây dựng NTM ở Bình Thuận chính là những thành tựu về xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn đồng bộ và đầu tư các công trình hạ tầng cơ bản. Với tổng nguồn vốn huy động hơn 31.000 tỷ đồng, qua gần 10 năm, Bình Thuận đã đầu tư xây mới, nâng cấp gần 980km đường bê tông xi măng, thực hiện được nhiều tuyến đường ánh sáng nông thôn. Toàn tỉnh đã kiên cố hóa 52km kênh mương nội đồng cùng với việc phát động phong trào làm thủy lợi nhỏ đã cơ bản đáp ứng nhu cầu tưới tiêu phục vụ phát triển nông nghiệp.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hai, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận, Chương trình NTM đã tạo nên sự thay đổi rõ nét bộ mặt nông thôn của tỉnh. Đời sống của người dân được cải thiện, các mặt giáo dục, y tế, đời sống văn hóa được duy trì và tiến bộ… Nhận thức, ý thức của cán bộ và nhân dân đã chuyển mạnh từ tư tưởng trông chờ, ỷ lại đến tích cực tham gia xây dựng NTM.

Đặc biệt, Chương trình xây dựng NTM của tỉnh Bình Thuận đã có những điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tiễn. Trong đó, tỉnh ưu tiên các tiêu chí thúc đẩy sản xuất, liên kết theo chuỗi giá trị; triển khai Chương trình Mỗi xã một sản phẩm; phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao… Các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững với quy mô sản xuất hàng hóa đối với các nhóm sản phẩm chủ lực tiếp tục được khuyến khích phát triển. Toàn tỉnh đã thực hiện sản xuất gần 1.000ha lúa theo chương trình liên kết “4 nhà” và 1.200ha liên kết sản xuất lúa nếp tại huyện Đức Linh; tiếp tục duy trì 1.000ha lúa chất lượng cao tại huyện Tánh Linh.

Nhằm nâng cao sức cạnh tranh của nền nông nghiệp, UBND tỉnh Bình Thuận đã phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020. Đề án tập trung vào 3 nội dung chính: Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sản xuất thanh long; Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sản xuất giống thủy sản và Vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cho các cây trồng.

Nhờ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn của tỉnh là 39 triệu đồng/người/năm (gấp 2,66 lần so với năm 2010).

Củng cố và nâng chất các tiêu chí

Tỉnh Bình Thuận đề ra mục tiêu đến năm 2025 có 80% số xã đạt chuẩn NTM (tương đương 77 xã) và toàn tỉnh có 4 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM. Đồng thời, các địa phương tiếp tục hoàn thiện và nâng cao các tiêu chí để phát triển nông thôn toàn diện và bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn.

Tại Huyện Hàm Tân, tổng nguồn lực huy động xây dựng NTM trong 5 năm (2016 – 2020) trên 461,3 tỷ đồng, trong đó huyện vận động doanh nghiệp và nhân dân đóng góp được 29,8 tỷ đồng. Nhờ đó, tỷ lệ đường giao thông nông thôn cứng hóa được nâng cao, từ 59% năm 2016 tăng lên 65% năm 2019…

Đến nay, Hàm Tân đã có 7/8 xã đạt chuẩn NTM, tăng 3 xã so với kế hoạch. Thu nhập bình quân đầu người năm 2019 đã lên 41 triệu đồng/người/năm, tăng 7 triệu đồng/người so năm 2016. Dự kiến đến cuối năm 2020, huyện phấn đấu đạt thêm 16 tiêu chí, nâng tổng số tiêu chí toàn huyện 152 tiêu chí, đạt bình quân 19 tiêu chí/xã.

Các địa phương sau khi hoàn thành 19 tiêu chí sẽ tiếp tục xây dựng NTM theo chiều sâu, đảm bảo tính bền vững và từng bước xây dựng các xã đạt chuẩn NTM nâng cao, hướng đến NTM kiểu mẫu. Theo đó, huyện tiếp tục xác định xây dựng NTM gắn liền triển khai thực hiện các chương trình, đề án như: Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp; Đề án Thủy lợi nhỏ; Đề án Giao thông nông thôn… Qua đó, góp phần gắn kết giữa năng lực và cơ hội tạo nên sinh kế, môi trường và nếp sống mới cho người dân.

Huyện cũng quan tâm bố trí nguồn vốn hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho cư dân nông thôn. Đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Hàm Tân phấn đấu giai đoạn 2021 – 2025 có 25% số xã (2/8 xã) đạt chuẩn NTM nâng cao; 12,5% xã (1/8 xã) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; xã Tân Thắng đạt chuẩn NTM; mỗi xã có 20% số thôn đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu theo quy định của Trung ương, của tỉnh. Thu nhập bình quân đạt 54,8 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2%…

Theo ông Nguyễn Hữu Phước, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tỉnh Bình Thuận, mục tiêu trong năm 2021, Bình Thuận phấn đấu có thêm 2 xã và 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, trong đó có 6 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn được nâng cao, thu nhập bình quân của người dân nông thôn dự kiến năm 2021 đạt 48,9 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn dưới 3%; tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch đạt 65%…

Để đạt mục tiêu trên, tỉnh sẽ tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, làm tốt công tác tuyên truyền để cả hệ thống chính trị và nhân dân nhận thức đúng và đầy đủ về xây dựng NTM. Phải làm cho người dân xác định chính họ là chủ thể của xây dựng NTM, hưởng lợi từ xây dựng NTM. Phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo các cấp, duy trì chế độ giao ban định kỳ hàng tháng để đánh giá kết quả thực hiện tháng trước, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Xác định xây dựng NTM là quá trình liên tục, lâu dài, phải có bước đi, lộ trình thích hợp với điều kiện, nguồn lực của từng địa phương, tránh bệnh thành tích, nóng vội, chủ quan. Đồng thời, các địa phương phải có giải pháp cụ thể để duy trì, nâng cao các tiêu chí đã đạt và bảo đảm tính bền vững của từng tiêu chí. Do vậy, phải tập trung chỉ đạo thực hiện đối với các chỉ tiêu chưa đạt để phấn đấu hoàn thành và vượt mục tiêu của giai đoạn 2016 – 2020; xây dựng chương trình, kế hoạch giai đoạn 2021 – 2025. Tỉnh cũng phải kịp thời cụ thể hóa các văn bản Trung ương, nhất là các cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM. Rà soát, nghiên cứu và ban hành cơ chế, chính sách đặc thù; tiếp tục thực hiện cơ chế đặc thù đối với các Đề án giao thông nông thôn, thủy lợi, nước sạch nông thôn…

Năm 2021, tỉnh Bình Thuận phấn đấu có thêm 2 xã và 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, trong đó có 6 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn được nâng cao, thu nhập bình quân của người dân nông thôn dự kiến năm 2021 đạt 48,9 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn dưới 3%; tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch đạt 65%…

Thái Đan