Chuyên gia hướng dẫn cách bón phân hiệu quả cho rau màu vụ Đông 2023

Theo tin từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu rau quả tháng 6/2023 ước tính đem về gần 1 tỷ USD, tăng 2,7 lần so với tháng 6/2022. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả ước đạt 3 tỷ USD, gần bằng con số 3,16 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu của cả năm 2022. Đây là con số gần như “không tưởng”, bởi từ trước tới nay, kim ngạch xuất khẩu rau quả bình quân mỗi tháng thường dao động dưới 300 triệu USD. Với những con số “bùng nổ” ấy, kim ngạch xuất khẩu rau quả dự kiến sẽ đạt 5 tỷ USD ngay trong năm 2023.

          Nhà quản lý và người tiêu dùng thường chỉ nhìn thấy các con số vĩ mô, nhưng để có được chất lượng rau quả tốt nói chung, và chất lượng rau quả vụ Đông nói riêng, thì có lẽ chỉ có người nông dân, những người tạo nên sản phẩm từ đồng ruộng, mới hiểu rõ những gì diễn ra từ dưới mặt đất, từ ngày gieo hạt, ươm cây cho đến ngày thu hái. Chọn phân bón và kỹ thuật sử dụng phân bón cho cây, một trong 4 yếu tố quan trọng nhất của ngành trồng trọt (giống, nước, phân, cần) sẽ quyết định trực tiếp đến năng suất, chất lượng của rau quả và niềm tin người tiêu dùng.

Rau màu vụ Đông 2023 sẽ “đối mặt với nhiều sâu bệnh”

Theo phân tích của kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh – nguyên cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình, biến đổi khí hậu cùng với hiện tượng El Nino tạo ra những thái quá của thời tiết, ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến phát triển sản xuất vụ Đông năm nay. Sản xuất vụ Đông ở các tinh miền bắc kéo dài từ tháng 9 đến tháng 2 năm sau với 2 nhóm cây trồng chính là:

- Nhóm cây ưa ấm như ngô, khoai lang, đỗ đậu, dưa bí các loại... thời vụ gieo trồng nên kết thúc trước ngày 5 tháng 10.

- Nhóm cây ưa lạnh như khoai tây, hành tỏi, các loại rau họ hoa thập tự (bắp cải, súp lơ, xu hào....), thời vụ bắt đầu gieo trồng vào đầu tháng 10.

Nhìn chung, các cây rau màu vụ Đông thường ngắn ngày, thời gian chiếm đất khoảng trên dưới 3 tháng, song năng suất kinh tế và năng suất sinh học rất lớn nên khả năng chống chịu sâu bệnh rất kém, đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột. Song song với việc đảm bảo đúng thời vụ, làm đất và luân canh cây trồng theo nhu cầu mỗi loại cây, đảm bảo cây con giống khỏe mạnh... thì việc nuôi dưỡng cây trồng có ý nghĩa quyết định đến năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu của cây trồng.

Có một tình trạng phổ biến hiện nay là cán bộ ngành Nông nghiệp các địa phương thường ít phân tích sâu cho nông dân hiểu về thành phần và vai trò các chất dinh dưỡng với cây trồng. Nhiều nông dân không biết lựa chọn phân bón phù hợp với chất đất và cây trồng, dẫn đến việc chủ yếu mua phân bón rẻ tiền và làm theo đại lý hướng dẫn. Vì vậy, họ gặp nhiều rủi ro và khả năng bị thiệt hại trong sản xuất.

Phân bón đa dinh dưỡng, dễ tiêu từ quặng khoáng thiên nhiên

Cây trồng nói chung thường có nhu cầu từ 18-23 chất dinh dưỡng khác nhau bao gồm các chất đa lượng như đạm, lân, kali (N, P, K), chất trung lượng như kẽm, silic, canxi, magie (Zn, Si, Ca, Mg) và nhiều chất vi lượng khác như Bo, Molipden. Coban, sắt... Do công nghệ sản xuất phân bón, nên các chất dinh dưỡng trung lượng, vi lượng không thể có trong các loại phân đơn như phân ure, phân kali...

Ở các loại quặng thường có rất nhiều nguyên tố hóa học, cả chất kim loại kiềm, kiềm thổ. Chúng được gắn kết chặt chẽ nên cây trồng rất khó hoặc không thể sử dụng được. Để sản xuất phân lân nung chảy, Công ty Cổ phần phân lân nung chảy Văn Điển đã phối trộn 3 loại quặng: Apatít, Secpentyl, sa thạch. Tất cả được nấu chảy ở nhiệt độ 1.500 độ C rồi cho làm lạnh đột ngột, làm thay đổi kết cấu vật lý, chuyển sang dạng dễ tiêu cho cây trồng. Do vậy phân lân nung chảy Văn Điển là sản phẩm phân bón đa dinh dưỡng, trong đó các chất dinh dưỡng dễ tiêu cho cây trồng như lân (P₂O₅) 15-19%, magie (MgO) 15-18%, silic (SiO₂) 24-32%, canxi (CaO) 28-34%, và nhiều  chất vi lượng Fe, B, Mn, Zn, Co, Cu, Mo…

Kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh cho biết: “Sản phẩm này hoàn toàn mang tính kiềm và không tan trong nước nên không bị thất thoát do rửa trôi, bay hơi hay bị chất khác giữ bám. Phân bón này chỉ tan trong môi trường acid yếu do rễ cây tiết ra, được cây «ăn» từ từ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển. Cùng với chất đạm, chất kali, Công ty Cổ phần phân lân nung chảy Văn Điển đã sản xuất trên 60 loại sản phẩm đa yếu tố NPK thích ứng cho từng loại cây trồng, trên từng chân đất, thích hợp từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây trồng ».

Chăm bón cây vụ Đông bằng phân bón đa yếu tố NPK Văn Điển

Nhiều năm qua, các tỉnh phía Bắc đã tiếp cận nhiều loại phân bón Văn Điển cho cây vụ đông mang lại hiệu quả kinh tế cao. Để phát huy hiệu quả phân bón Văn Điển cho cây trồng, bà con nông dân thường sử dụng phân nung chảy Văn Điển cho các loại cây trồng dài ngày, đặc biệt  cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lâu năm, cây trồng trên đất đồi, dốc, đất chua trũng, đất bạc màu dễ bị rửa trôi…

Kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh khuyến cáo, với các loại cây rau màu ngắn ngày thường sử dụng phân đa yếu tố NPK các loại như:

 -Các loại phân đa yếu tố NPK  giàu lân và các dinh dưỡng trung, vi lượng như: NPK 5:10:3, 10:7:3, 10:10:5, 8:8:4… dùng để bón lót. Cây ra màu vụ Đông thường ngắn ngày và thuộc nhóm rễ chùm, bộ rễ thường tập trung lớp đất mặt với độ sâu khoảng 20cm. Mặt khác, phân nung chảy không tan trong nước nên không có trong dung dịch đất; cần được phân bố đều trong lớp đất mặt. Bộ rễ cây màu phát triển rất sớm, chỉ sau trồng 1-2 ngày đã ra rễ và nhanh chóng tiếp cận phân bón. Lượng bón khoảng 20-25kg/sào; bón cùng với phân hữu cơ ủ mục bón lót, bón vùi sâu khi làm đất, trộn đều với đất trước khi gieo trồng.

- Các loại phân ĐYT NPK chuyên bón thúc giàu dinh dưỡng đạm, kali   như các loại phân ĐYT NPK công thức 12:5:10, 13:3:10, 13:3:13 hoặc 22:5:11  nên bón thúc sớm, có thể chia làm nhiều lần tùy từng loại cây trồng và mùa vụ, tùy loại phân bón. Nhà nông thường bón khoảng 10-12kg/sào. Với những cây có năng suất cao, thời gian sinh trưởng dài hơn như ngô, khoai tây, bắp cải, dưa, bí..., nhà nông cần bón khoảng 12-15kg/sào. Để bón phân hiệu quả, bà con nên bón xa gốc, có thể rải quanh gốc, cách gốc khoảng 5-10cm, hoặc rải theo mép luống, sau đó cào đất lấp phân.

Về kỹ thuật bón phân, tưới nước cho rau màu, kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh lưu ý: Phân lân nung chảy không tan trong nước, nên không được bón nổi trên mặt đất khô mà phải được vùi lấp phân xuống đất để tăng hiệu quả sử dụng. Vụ Đông thường ít mưa nên nhà nông cần chú ý tưới nước cho rau màu. Thực tế cho thấy những năm khô hạn, khi được tưới nhiều thì rau màu dễ được mùa. Song cách tốt nhất là tưới ngấm, tưới thấm, đưa nước và rãnh ngập 1/3 - 1/2 thân rãnh, không nên tưới té nước trên mặt luống vì vừa dễ làm bí, dí lớp đất mặt và cũng dễ gây tổn thương cho thân lá, tạo điều kiện cho sâu bệnh gây hại.

Thực tế từ những năm 1995-2000, các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng như Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương…, sau đó là các tỉnh trung du, miền núi Thái Nguyên, Tuyên Quang, Phú Thọ đã từng bước mở rộng diện tích sử dụng các dòng phân bón đa yếu tố NPK Văn Điển cho các loại cây vụ Đông. Tất cả những cây trồng đã được bón đầy đủ phân đa yếu tố NPK Văn Điển thì không cần bón thêm đạm và các loại phân trung lượng, vi lượng. Cây trồng có sức sinh trưởng phát triển khoẻ, màu sắc lá xanh sáng bóng, bản lá dày, cây cứng cáp, chống chịu sâu bệnh tốt, chịu hạn, chịu úng tốt hơn, năng suất cao, chất lượng được cải thiện rõ rệt và rất an toàn cho người sử dụng. 

“Bón phân đa yếu tố NPK Văn Điển cho sản xuất vụ Đông chỉ cần bón lót và một lần bón thúc (trừ những cây thu hoạch nhiều lần), lấp đất rồi tưới nước. Nhà nông cần biết là phân bón Văn Điển không chỉ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng  mà còn giúp cải tạo, nâng cao độ phì nhiêu của đất” – Kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh nhấn mạnh. Điều này góp phần giúp nông dân giảm chi phí, giảm sâu bệnh hại cây trồng, tăng năng suất, chất lượng nông sản, an toàn và tăng thu nhập cho nông dân./.

Trọng Hòa – Nam Phong

 “Bón phân đa yếu tố NPK Văn Điển cho sản xuất vụ Đông chỉ cần bón lót và một lần bón thúc (trừ những cây thu hoạch nhiều lần), lấp đất rồi tưới nước. Nhà nông cần biết là phân bón Văn Điển không chỉ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng  mà còn giúp cải tạo, nâng cao độ phì nhiêu của đất”

Kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh