![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/resize_256x153/mediav2/upload/2024/07/27/a-ngay-tbls-27.7_27072024065827_721.jpg-ok_27072024065827_721.jpg)
Giải pháp để HTX tham gia xử lý môi trường làng nghề
Theo kết quả phản hồi từ 300 HTX do Viện Phát triển Kinh tế Hợp tác (Liên minh HTX Việt Nam) điều tra khảo sát năm 2019 tại 10 tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng cho thấy các HTX đều mong muốn được hỗ trợ chuyển giao công nghệ xử lý rác thải.
![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/mediav2/nongthonmoi/wp-content/uploads/2020/05/LANG-NGHE_00_06_14_03_Still003.jpg)
Thực trạng ô nhiễm môi trường làng nghề ở vùng ĐBSH
Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) là vùng có nhiều làng nghề nhất cả nước. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, đến năm 2016 toàn vùng có 554 số làng nghề hiện có (chiếm 56,6% số làng nghề hiện có cả nước), trong đó có 514 số làng nghề được công nhận; có 427 làng nghề truyền thống. Tổng số xã có làng nghề của vùng là 444 xã; với 1.292 thôn có làng nghề. Toàn vùng có 184.387 số cơ sở sản xuất trong làng nghề, tạo công ăn việc làm cho 449.474 lao động tham gia làm việc thường xuyên trong làng nghề.
Tuy nhiên, vấn đề ô nhiễm môi trường tại các làng nghề ở vùng ĐBSH hiện nay đang là thách thức lớn. Hiện nay, hầu hết các làng nghề vẫn chưa đầu tư hệ thống xử lý chất thải. Với quy mô nhỏ lẻ, lại nằm xen lẫn trong khu dân cư (chung nơi sản xuất và sinh hoạt của hộ gia đình) nên vấn đề quản lý và xử lý ô nhiễm môi trường từ hoạt động của các làng nghề gặp rất nhiều khó khăn. Theo kết quả tổng điều tra nông lâm thủy sản năm 2016 của Tổng cục Thống kê (GSO, 2016) thì toàn vùng ĐBSH có 38,45% làng nghề có nước thải công nghiệp; tuy nhiên, chỉ có 32,86% làng nghề có khu thu gom xử lý nước thải tập trung trên tổng số làng nghề có nước thải; chỉ có 19,72% làng nghề có nước thải được xử lý tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường trên tổng số làng nghề có nước thải. Như vậy, có thể thấy nhiều làng nghề của vùng ĐBSH hiện chưa được xử lý nước thải công nghiệp. Bên cạnh đó, cả vùng ĐBSH có 235 làng nghề có chất thải rắn công nghiệp, chiếm 42,42% số làng nghề của cả vùng; tuy vậy, cũng chỉ có 25,11% làng nghề có điểm thu gom chất thải rắn công nghiệp. Việc xử lý chất thải rắn của các làng nghề chủ yếu bằng hình thức chuyển trực tiếp đến khu tập kết chất thải sinh hoạt (34,89% làng nghề) và đốt (35,74% làng nghề).
Thực trạng HTX tham gia xử lý môi trường tại các làng nghề vùng ĐBSH
Theo số liệu thống kê của Liên minh HTX Việt Nam tại Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW về tiếp tục đổi mới và phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong lĩnh vực phi nông nghiệp năm 2019, vùng ĐBSH có khoảng 102 HTX môi trường đang làm dịch vụ thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn các đô thị và nông thôn, làng nghề, chiếm 20,9% tổng số HTX môi trường của cả nước (nhiều nhất là khu vực Bắc Trung Bộ với hơn 206 HTX, chiếm 42,2% tổng số HTX môi trường cả nước). Các mô hình HTX hoạt động xử lý môi trường tại làng nghề bao gồm: phân loại rác tại nguồn, chế biến rác thải hữu cơ làm phân vi sinh, tái chế rác thải nilông làm hạt nhựa, xử lý nước thải, khí thải, thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, tận dụng chất thải xây dựng sản xuất gạch không nung gắn với bảo vệ môi trường (BVMT), xử lý chất thải hữu cơ nhằm tận thu năng lượng khí sinh học, tái sử dụng chất thải trong sản xuất phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế hộ và BVMT… góp phần giữ gìn môi trường xanh, sạch đẹp, giảm đáng kể ô nhiễm môi trường.
Kết quả khảo sát của Viện Phát triển Kinh tế Hợp tác, thuộc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam năm 2019 cho thấy: 28,98% HTX môi trường vùng ĐBSH tự thực hiện thu gom rác thải, nước thải tại các cơ sở sản xuất nghề của HTX để xử lý, tránh gây ô nhiễm môi trường. Ngoài thu gom rác thải của các cơ sở nghề do HTX thực hiện, còn có 32,35% số HTX thực hiện thu gom rác thải của các tổ chức, cá nhân khác. Có 49,63% lượng chất thải rắn (CTR) được các HTX thu gom và tập kết ở tại bãi rác, 29% lượng CTR được tập kết ở nhiều điểm nhỏ để tiện cho khâu thu gom đi xử lý. Khoảng 6,9% số HTX cho rằng HTX hiện đang tập kết nước thải tại hồ và 8,4% số HTX phải phân loại, thu gom nước thải tại các kênh, ngòi. Đối với rác thải, có 23,36% các HTX hiện nay xử lý CTR bằng cách đốt ngay tại bãi tập kết sau khi thu gom và đắp đống và 20,82% số HTX cho các hộ thành viên trong làng nghề tự xử lý. Có 16,53% số HTX sử dụng chế phẩm sinh học để ủ, xử lý rác thải, đặc biệt là các rác thải hữu cơ đã phân loại; 13,12% số HTX chôn trực tiếp dưới đất và chỉ có 10,5% HTX cho rác thải vào lò đốt. Đối với nước thải, có 14,25% số HTX xử lý nước thải bằng hầm biogas (chủ yếu là các làng nghề chăn nuôi gia súc và các lò mổ).
![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/mediav2/nongthonmoi/wp-content/uploads/2020/05/nam-dinh-3.jpg)
Các phương tiện thu gom, vận chuyển rác thải trong các làng nghề hiện nay của các HTX khu vực ĐBSH gồm có xe đẩy tay, xe tải hoặc xe chuyên dụng và một số phương tiện hỗ trợ khác (xe cải tiến, xe kéo (lôi), công nông, …). Tuy nhiên, phần lớn các HTX môi trường hiện nay thực hiện thu gom rác thải bằng các xe đẩy tay bởi sự tiện ích, chi phí mua sắm, vận hành thấp và dễ sử dụng đối với người lao động. Bình quân mỗi HTX sử dụng khoảng 2 – 3 xe đẩy tay để đi thu gom, vận chuyển rác từ các hộ gia đình trong các làng nghề ra điểm tập kết để vận chuyển, mang đi xử lý.
Sự tham gia của các HTX vào công tác xử lý môi trường tại các làng nghề thực sự đóng vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, các HTX thực hiện xử lý môi trường tại các làng nghề hiện gặp khá nhiều khó khăn, vường mắc. Đó là:
Thứ nhất, các HTX thường gặp khó khăn về vốn đầu tư trang thiết bị, dụng cụ hỗ trợ và công nghệ xử lý rác thải, nước thải… so với các công ty môi trường. Do thiếu vốn đầu tư hạ tầng, công nghệ nên việc xử lý rác thải, nước thải của HTX bị hạn chế, tình trạng quá tải, ùn ứ, không kịp xử lý do công suất xử lý không đảm bảo luôn tiếp diễn gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh (bốc mùi hôi thối, nước gỉ ra đồng ruộng ảnh hưởng đến sản xuất, …). Do hạn chế về nguồn vốn, công nghệ và trình độ lao động nên hầu hết việc xử lý môi trường (rác thải, chất thải) của các HTX hiện nay chủ yếu bằng hình thức đốt trực tiếp hoặc chôn lấp là chính. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đất, nước và không khí ở xung quanh khu vực tập kết bãi rác và về lâu dài sẽ không bền vững.
Thứ hai, nhiều lao động làm việc trong HTX hầu hết là lao động lớn tuổi, chưa được đào tạo, tập huấn các kiến thức, kỹ năng về bảo vệ sức khỏe, thu gom, phân loại và xử lý rác thải, nước thải trong sinh hoạt và trong sản xuất. Thu nhập của lao động HTX tham gia thu gom, xử lý môi trường nhìn chung còn thấp (ở mức 1-2 triệu đồng/tháng) nên hầu hết các lao động tranh thủ thời gian rảnh rỗi để tham gia dịch vụ xử lý môi trường. Rất ít lao động làm dịch vụ môi trường của HTX được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
Thứ ba, nhiều HTX gặp khó khăn về nguồn thu phí dịch vụ môi trường do nhiều hộ dân không chịu đóng phí dịch vụ vệ sinh môi trường cho HTX. Bên cạnh đó, ý thức của người dân, của cơ sở sản xuất kinh doanh trong làng nghề về công tác môi trường còn hạn chế, chưa thực hiện việc phân loại rác tại nguồn khiến cho việc thu gom, phân loại và xử lý rác thải của HTX gặp khó khăn và lãng phí.
![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/mediav2/nongthonmoi/wp-content/uploads/2020/05/Mt_xng_sn_xut__xa_Dc_Tu_x_khoi_ra_moi_trng.jpg)
Giải pháp để HTX tham gia xử lý môi trường tại các làng nghề vùng ĐBSH
Theo kết quả phản hồi từ 300 HTX do Viện Phát triển Kinh tế Hợp tác điều tra khảo sát năm 2019 tại 10 tỉnh vùng ĐBSH cho thấy các HTX mong muốn được hỗ trợ chuyển giao công nghệ xử lý rác thải.
Đây là nội dung đang được các HTX đặc biệt quan tâm bởi hiện nay đa số các HTX môi trường của khu vực ĐBSH đều xử lý đơn giản bằng cách đốt hoặc chôn lấp trực tiếp. Điều này gây mất vệ sinh, không hiệu quả và tính bền vững thấp. Có đến 92,17% HTX được khảo sát mong muốn được hỗ trợ đổi mới về công nghệ xử lý rác thải để đáp ứng yêu cầu phát thải ngày càng cao trong các làng nghề và khu dân cư. Phương tiện thu gom cũng là yếu tố được các HTX quan tâm số 2 (88,55% ý kiến) khi các phương tiện thu gom hiện nay của các HTX chủ yếu là xe đẩy tay và cũng cơ bản đã quá hạn sử dụng, cần đầu tư mới và nên đầu tư bằng các xe thu gom rác bằng điện, thân thiện với môi trường và giảm bớt sức lao động cho người thu gom.
Từ những kết quả thực tiễn cho thấy, để phát huy vai trò của HTX trong công tác xử lý môi trường làng nghề cần thực hiện một số giải pháp sau:
Trước hết, cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức, kiến thức pháp luật về quản lý, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường cho toàn thể cán bộ, lao động và thành viên HTX. Qua đó, đề cao trách nhiệm của thành viên HTX đối với công tác phòng ngừa ô nhiễm môi trường và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, xây dựng HTX thành các tổ chức kinh tế có sự gắn kết hài hòa giữa hiệu quả kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, hỗ trợ các dịch vụ thông tin, tư vấn, hướng dẫn về bảo vệ môi trường trong các mô hình HTX môi trường.
Hai là, tăng cường năng lực quản lý và xử lý môi trường cho các HTX. Đẩy mạnh chuyển giao các giải pháp công nghệ trong xử lý ô nhiễm môi trường nhằm khắc phục suy thoái và sự cố ô nhiễm môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên, năng lượng, ứng dụng và phát triển công nghệ sạch, sản xuất sạch hơn, thân thiện với môi trường, ứng dụng công nghệ thông tin cho các mô hình HTX môi trường.
Ba là, hỗ trợ nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất cho các HTX. Tăng cường đầu tư, hỗ trợ về tài chính thông qua nguồn vốn vay ưu đãi để các HTX đổi mới trang thiết bị, máy móc công nghệ ít gây ô nhiễm môi trường phục vụ sản xuất kinh doanh, thay thế công nghệ lạc hậu. Đào tạo, hướng dẫn người lao động, thành viên trong các HTX vận hành thiết bị, máy móc công nghệ hiện đại.
Bốn là, hỗ trợ các HTX tiếp cận các cơ chế, chính sách hỗ trợ công tác quản lý và xử lý môi trường trong các làng nghề. Xây dựng cơ chế kiểm soát và hỗ trợ các HTX xác định các thông số cảnh báo ô nhiễm môi trường liên quan đến các vấn đề phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Mô hình xử lý rác và VSMT của HTX làng nghề mộc La Xuyên, tỉnh Nam Định:
HTX dịch vụ nông nghiệp La Xuyên quản lý toàn diện công tác vệ sinh môi trường và xử lý rác thải. Số lượng nhân viên tham gia thu gom và xử lý: 5 thành viên trong tổ vệ sinh môi trường; mức lương 5 triệu đồng 1 tháng. Nhiệm vụ: thu gom rác thải của làng nghề và rác thải sinh hoạt vận chuyển ra bãi rác, cho vào lò đốt. HTX có 1 lò đốt rác do Uỷ ban Nhân dân tỉnh Nam Định đầu tư từ năm 2016 với giá thành là 1,3 tỷ đồng với công xuất 350kg/1 giờ (nhưng không đảm bảo tiêu chuẩn so với quy định hiện nay). HTX có bãi rác do xã giao quản lý rộng 5.000m2, hiện tại 4000m2 nhân dân đang trồng hoa màu. Vì vậy, hình thức xử lý chính là đốt rác, nhưng vì rác ướt đốt trong lò không cháy hết; nên các công nhân vệ sinh đốt tràn lan ra cả bên ngoài; nhưng vẫn không hết, rác còn lại đang chất thành đống tại bãi rác của làng nghề… Mức thu phí 8.000đ/1người/tháng. Hàng tháng HTX thu được từ 32 đến 35 triệu đồng phí vệ sinh. HTX trang bị cho 5 người mỗi người 1 xe cải tiến chở rác; gắn sau xe máy để vận chuyển, xe máy vận chuyển do cá nhân tự mua sắm. Khối lượng rác thải 1 ngày của HTX La Xuyên khoảng 5 đến 6 tấn rác/ngày.
Nguồn: Viện Phát triển Kinh tế Hợp tác khảo sát năm 2019
TS. Nguyễn Tiến Định, Ths. Đỗ Quang Việt; TS. Nguyễn Mạnh Cường
-
Chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạng
-
Lực lượng công an tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ
-
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Máu đào và sự hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do”
-
Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng nhân dân cả nước biến đau thương thành sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc
- Lễ an táng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Vĩnh biệt người con kiệt xuất của đất mẹ Việt Nam
- Bão số 2 gây mưa lũ, nông dân Sơn La thiệt hại gần 1.900ha lúa mùa
- Gần 1.000 tăng, ni, Phật tử dự lễ tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Việt Nam Quốc Tự
- Chung tay hỗ trợ xây nhà Đại đoàn kết cho gia đình chính sách ở Bắc Giang
- Lễ truy điệu Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Trang nghiêm, xúc động, tự hào
- Sơn La cấp điện trở lại cho 15.000 khách hàng bị ảnh hưởng bởi mưa lũ
- Cuối tháng 7, miền Bắc tiếp tục có mưa to trên diện rộng
-
Chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạngThấm nhuần sâu sắc đạo lý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 77 năm qua, Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam luôn quan tâm, chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạng và thân nhân.
-
Đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đấtBộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo Thông tư quy định về quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Trong đó, Bộ đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Thái LanNgày 26/7/2024, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp xã giao ông Jakkapong Sangmanee, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng, Đặc phái viên của Thủ tướng Thái Lan nhân dịp sang viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
Lực lượng công an tập trung khắc phục hậu quả mưa lũBộ Công an có Công điện số 06/CĐ-BCA-V01 gửi Thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương về việc tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ do ảnh hưởng của bão số 2 và chủ động ứng phó với mưa lũ, sạt lở đất trong thời gian tới.
-
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Máu đào và sự hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do”Sinh thời, trong quá trình công tác, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn trân trọng, thấu hiểu sự hy sinh và dành tình cảm quan tâm sâu sắc đối với thương binh, người có công với cách mạng, thân nhân gia đình thương binh, liệt sỹ. Sự quan tâm ấy thể hiện đạo lý tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam bao đời nay.
-
Tình cảm của người dân miền Nam tiếc thương Tổng Bí thư Nguyễn Phú TrọngNhững phút cuối cùng của Lễ viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, dòng người vẫn tiếp tục đổ về Hội trường Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh. Ai cũng mong muốn được cúi mình, nói lời tiễn biệt sau cùng trước anh linh người lãnh đạo đáng kính của đất nước.
-
Điện, thư, thông điệp chia buồn Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trầnĐược tin đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam từ trần, lãnh đạo cấp cao các nước và tổ chức quốc tế; các Đảng cầm quyền, Đảng Cộng sản trên thế giới, các Đảng đối tác, đã gửi các điện, thư, thông điệp chia buồn đến Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Nhân dân Việt Nam và gia quyến Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
Lời cảm ơn của Ban Lễ tang Nhà nước và gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú TrọngNgày 26/7/2024, ngay sau Lễ an táng, Ban Lễ tang Nhà nước và gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có Lời cảm ơn.
-
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Chiếc áo sờn cũ” trong tâm trí nhân dânChiều nay (26/7), hàng triệu trái tim người dân Việt Nam, kiều bào ở nước ngoài và bạn bè quốc tế đã kính cẩn, nghiêng mình, dành những tình cảm đặc biệt để tiễn đưa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - Nhà lãnh đạo Đảng đặc biệt xuất sắc, người đảng viên cộng sản kiên trung, người học trò đặc biệt, người hàng xóm thân thiện, tốt bụng… về nơi an nghỉ cuối cùng.
-
Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng nhân dân cả nước biến đau thương thành sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộcNhững ngày qua, tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần đã khiến cả dân tộc Việt Nam bàng hoàng, tiếc thương vô hạn. Các tổ chức tôn giáo trên cả nước đã có các nghi thức phù hợp với tôn giáo của mình, tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong đó có Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Phóng viên đã có cuộc phỏng vấn với Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam về vấn đề này.
-
1 Thị trường nông sản ngày 1/7: Giá hồ tiêu tiếp tục “nóng”
-
2 Giá xăng dầu đồng loạt tăng từ chiều 4/7
-
3 Giá xăng dầu tiếp đà tăng mạnh chiều 20/6, xăng RON95-III vượt ngưỡng 23.000 đồng/lít.
-
4 Hội Nông dân Anh Sơn lan toả cuộc vận động ý nghĩa "Viên gạch nghĩa tình"
-
5 Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ chiều 11/7