Năm 2024 xuất khẩu tôm sẽ phục hồi, phấn đấu đạt 12 tỉ USD năm 2030

Dự hội nghị có ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Phát triển thị trường nông sản; ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau; ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thuỷ sản; ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Thuỷ sản Việt Nam; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể trong, ngoài tỉnh; các nhà khoa học; lãnh đạo các Viện, trường; các tổ chức phi chính phủ; cùng với các doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất, kinh doanh và người nuôi tôm…

Theo Bộ NN&PTNT, mục tiêu phát triển ngành Tôm giai đoạn 2021 - 2025 có tổng sản lượng 1.100.000 tấn; giá trị kim ngạch xuất khẩu 8,4 tỷ USD. Trong giai đoạn 2025 - 2030 tổng sản lượng 1.300.000 tấn; giá trị kim ngạch xuất khẩu 12 tỷ USD. Ngành Tôm đóng vai trò quan trọng trong xuất khẩu thủy sản Việt Nam ra thế giới trong suốt 2 thập kỷ qua. Các sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu đến khoảng 100 quốc gia với 5 thị trường lớn: Châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.

Việt Nam đã trở thành nước cung cấp tôm đứng thứ ba thế giới với giá trị xuất khẩu chiếm 13-14% tổng giá trị xuất khẩu tôm của toàn thế giới. Hàng năm, ngành Tôm đóng góp khoảng 40 - 45% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản, tương đương 3,5 đến hơn 4 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2022 đã lập kỷ lục 4,3 tỷ USD, tăng 11,2% so với năm 2021. Giải quyết việc làm cho trên 3 triệu lao động.

Hiện nay, Cà Mau là tỉnh có tiềm năng và thế mạnh về nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước, với hơn 300.000ha diện tích nuôi trồng thủy sản. Diện tích nuôi tôm nước lợ khoảng 280.000ha, chiếm 45% diện tích nuôi tôm của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 40% diện tích nuôi tôm cả nước. Về cơ cấu loại hình nuôi tôm nước lợ của tỉnh, duy trì 5 loại hình chính: Nuôi tôm công nghiệp bán thâm canh, thâm canh, siêu thâm canh, quảng canh cải tiến, tôm - lúa, tôm - rừng và quảng canh kết hợp.

Đặc biệt, loại hình nuôi tôm siêu thâm canh hiện đạt khoảng 4.738 ha. Tỷ lệ nuôi thành công đạt khoảng 70-80%, năng suất nuôi bình quân đạt 25-30 tấn/ha/vụ, người nuôi tôm đang rất quan tâm đến loại hình này. Theo đánh giá của các chuyên gia về nuôi thủy sản, đây là mô hình đột phá, rất có triển vọng phát triển trong tương lai để đạt được mục tiêu về sản lượng và giá trị.

Trong những năm qua, tình hình phát triển nuôi tôm trên địa bàn tỉnh Cà Mau có nhiều chuyển biến tích cực, thay đổi nhanh về cơ cấu sản xuất, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, góp phần tăng năng suất và sản lượng. Ước thực hiện đến cuối năm 2023, sản lượng NTTS đạt 401.025 tấn, sản lượng tôm nuôi đạt 233.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng1,2 tỷ USD.

Theo VASEP dự báo tình hình xuất khẩu tôm năm 2024 sẽ có nhiều khả quan. Nguồn cung tôm toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định, đặc biệt tôm từ Ecuador, tuy nhiên sản xuất tôm của Ecuador có sự giảm nhẹ trong 2024. Xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ phục hồi và tăng nhẹ 10 - 15% vào năm 2024.

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau chia sẻ: Tuy đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng tình hình sản xuất, nuôi trồng thủy sản vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, thách thức. Cụ thể như hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, nhất là hệ thống thủy lợi phục vụ, chủ yếu vẫn dùng chung với hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp, không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật. Hoạt động cung ứng vật tư đầu vào như giống, thức ăn, thuốc, các chế phẩm phục vụ cho nuôi trồng thủy sản không ổn định, khó cạnh tranh lành mạnh, khó kiểm soát chất lượng; các dịch vụ logistics còn hạn chế. Ngoài ra, diễn biến thời tiết phức tạp, tiêu cực khó lường; ô nhiễm môi trường…  đã tác động xấu đến môi trường sống của thủy sản nuôi, gây thiệt hại và có nguy cơ làm bùng phát dịch bệnh.

Tại Hội nghị, các đại biểu đều cho rằng, ngành Tôm đang đứng trước thách thức lớn về giá, con giống, cạnh tranh, xu hướng tiêu dùng… Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp đưa ra cảnh báo ô nhiễm môi trường đối với các mô hình nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh. Các doanh nghiệp cho rằng cần phải thay đổi công nghệ, quy trình nuôi đảm bảo môi trường, hướng đến nuôi tôm bền vững.

Phát biểu tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết: Ngành hàng tôm đứng trước những thách thức lớn từ giống, cách nuôi, vận chuyển, chế biến, xuất khẩu… nhưng không thua kém bất cứ quốc gia nuôi tôm nào. Ngành tôm Việt Nam có rất nhiều doanh nghiệp tham gia ở tất cả các chuỗi. Chính vì vậy các doanh nghiệp cùng với người nuôi đặc biệt chú ý đến yếu tố môi trường, hướng đến nền nông nghiệp sạch.

"Tôi đề nghị Tổng cục Thủy sản tổng hợp lại những tham luận này, từ đó có những khuyến cáo đến người nuôi, nhà khoa học, các địa phương trong nước. Bởi những mô hình của Tập đoàn Việt Úc, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, Công ty C.P. Việt Nam... trình bày tại hội nghị hôm nay đều đã qua lý luận, thực tiễn và kiểm chứng thông qua hiệu quả mà mô hình mang lại", Thứ trưởng nhấn mạnh, đồng thời lưu ý các doanh nghiệp có tham luận tại hội nghị nên có giải pháp, cách làm mới sao cho đồng bộ, từ đó sẽ đem lại hiệu quả cao và bền vững.

Tại hội nghị, giải pháp được tỉnh Cà Mau đề ra là đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và theo thứ tự ưu tiên để đảm bảo sử dụng hiệu quả nhất nguồn vốn; đa dạng hoá hình thức đầu tư và thu hút nguồn vốn từ nhiều thành phần kinh tế, doanh nghiệp vào phát triển ngành Tôm của tỉnh. Đưa khoa học công nghệ vào sản xuất để nâng cao năng suất, tạo ra sản phẩm có chất lượng cao như tôm sinh thái, hữu cơ, có chứng nhận... Đồng thời, giảm giá thành sản xuất để tăng khả năng cạnh tranh tiêu thụ sản phẩm, hướng tới không sử dụng hóa chất, kháng sinh ở tất cả các phương thức nuôi và các khâu trong chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

Áp dụng công nghệ mới, tiên tiến trên thế giới vào chế biến, bảo quản sản phẩm để nâng cao giá trị, chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và đáp ứng yêu cầu của các nước nhập khẩu; Tận dụng hiệu quả các phế phụ phẩm trong chế biến tôm để sản xuất các mặt hàng gia tăng, nâng cao giá trị sản xuất, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết để tạo vùng nguyên liệu lớn, truy xuất được nguồn gốc sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh tiêu thụ sản phẩm tôm Cà Mau.

Từ những khó khăn của tỉnh Cà Mau trong phát triển ngành hàng tôm, các đại biểu đã đưa ra những giải pháp tiên tiến, tối ưu nhất từ khâu con giống, thức ăn, đến quy trình nuôi tôm, xuất khẩu các mặt hàng thủy sản sau khi thu hoạch.