Vườn quốc gia U Minh Hạ được thành lập trên cơ sở sáp nhập Khu bảo tồn thiên nhiên rừng đặc dụng Vồ Dơi và một phần diện tích rừng tràm U Minh Hạ, tỉnh Cà Mau, có tổng diện tích hơn 8.000 héc ta là nơi bảo tồn và phát triển nhiều hệ sinh thái động thực vật phong phú đa dạng. Với những lữ khách lần đầu đến với rừng U Minh Hạ sẽ bị choáng ngợp trước sự bao la, mênh mông bạt ngàn của một khu rừng nguyên sinh rộng lớn.

Vườn quốc gia U Minh Hạ mang nét đặc trưng tiêu biểu của rừng ngập mặn miền Nam, cây rừng ở u Minh chủ yếu là loại tràm ngập mặn, móp, năn, sậy và các loại dây leo cùng với hệ động vật đa dạng như: các loại cá nước ngọt, tê tê, heo rừng, nai, khỉ, sóc, kỳ đà, trăn, rắn, rùa… nhiều loại quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam cần được bảo tồn.

Đất rừng U Minh, nơi từng mệnh danh “muỗi kêu như sáo thổi, đỉa lội tựa bánh canh” này còn rất hoang sơ, với không khí tự nhiên trong lành mát mẻ phủ toàn một màu xanh ngắt tít tắt đến tận chân trời, U Minh Hạ ngày nay trở thành điểm du lịch sinh thái lý tưởng thu hút nhiều du khách ở khắp nơi đến tham quan, thư giãn.

Nếu quỹ thời gian không nhiều du khách có thể đến U Minh Hạ vào những ngày cuối tuần, ngồi lênh đênh trên những chiếc vỏ lãi (tên một loại thuyền ở Cà Mau) trôi theo những dòng kênh ở rừng để hít hà thật căng lồng ngực khí trời trong lành và câu cá đồng. Thật thú vị khi bạn câu dính những chú cá đồng nặng đến vài Kilogram sau đó lên bờ dùng lá rừng để làm món cá nướng hấp dẫn đậm đà hương vị đồng quê.

U Minh Hạ cái tên nghe như có vẻ gì đó bí ẩn ly kỳ với nhiều câu chuyện kể truyền thuyết qua cuộc đời bác Ba Phi, một người dân sống ở rừng u Minh nổi tiếng với tài nóc dóc xứ Nam Kỳ lục tỉnh ngày xưa. Đến U Minh Hạ du khách sẽ được người dân chân chất ở đây kể về những loài vật tưởng chừng nhu có thật đã từng được bác Ba Phi “ giao chiến” ở U Minh như trăn khổng lồ, rắn hồ mây khổng lồ, cá sấu khổng lồ…

Vườn quốc gia U Minh Hạ có chức năng bảo tồn và phát triển nguồn gen các loài động thực vật quý, các giá trị văn hóa, tinh thần, di tích lịch sử để rừng U Minh luôn giữ được vẻ nguyên sinh như ban đầu của nó.

Người dân sống ở rừng U Minh Hạ là những người được nhà nước giao đất, giao rừng và mưu sinh trên chính mảnh rừng của họ bằng những nghề như: trồng rừng khai thác gỗ, gác kèo ong, giăng câu, đặt lọp, đặt trúm lươn, thả lưới, tát đìa… trên những bờ bao, người dân trồng cây ăn trái. Găn bó với rừng nên người dân U Minh Hạ rất yêu rừng, yêu thiên nhiên và giữ rừng như chính báo vật của mình.

Hằng năm, khi mùa mưa xuống, dưới những tán rừng tràm U Minh Hạ là nơi sinh sản của nhiều loài cá đồng, đây là nguồn lợi để người dân sống ở rừng U Minh Hạ khai thác, đánh bắt tạo nguồn thu nhập cho cuộc sống gia đình.

Khách du lịch sẽ có cảm giác thú vị khi ngồi dưới tán rừng tràm nhâm nhi vài ly cùng món cá lóc nướng trui chấm mắm me hay rắn bông súng chấm muối hột đâm với ớt hiểm xanh! Rau rừng ở đây rất phong phú, du khách có thể tìm hái đọt choại, lá sen non, bông súng ma, rau mác, bông lục bình, đọt cóc kèn… hầu như có khắp nơi.

Sẽ thiếu sót nếu không kể đến một sản vật vô cùng quý giá nơi rừng sâu nước thẳm U Minh Hạ, đó là mật ong rừng. Mật ong rừng được người dân nơi đây lấy từ các tổ ong trong rừng tràm, đặc trưng của mật ong rừng U Minh là trong và vàng như nước cam, mật đặc, rót vào chai không cần phễu mang hương vị của hoa tràm mang lại giá trị dinh dưỡng cao cho sức khỏe.

Hãy tạm rời xa chốn thành thị khói bụi ồn ào đến với vùng quê sông nước Cà Mau, đến để cảm nhận tình người hiền hòa chân chất của người dân nơi đất rừng U Minh Hạ, đến để được hòa mình vào thiên nhiên rừng rậm hoang dã, xả hết mọi ưu phiền trôi theo dòng nước, câu cá đồng làm món cá lóc nướng trui và nhâm nhi ly rượu đế nghe kể chuyện đời bác Ba Phi ắt hẳn cuộc đời bạn thêm phần ý nghĩa.

Nguyệt Ánh (s/t)