Những điểm mới của Luật Đất đai năm 2024 tác động đến “Tam nông”
Thứ nhất, Luật Đất đai năm 2024 đã làm rõ nội hàm “thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”
Hiện nay, các trường hợp “Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng” đang thực hiện theo quy định tại Điều 62, Luật Đất đai 2013. Mặc dù đã cố gắng, nhưng còn nhiều quy định chung, chưa làm rõ, do đó đã tạo kẽ hở cho tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm... trong việc thu hồi đất.
Khắc phục nhược điểm này, Điều 79 Luật Đất đai 2024 đã quy định cụ thể 32 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng - Quy định này đã làm rõ hơn nội hàm “Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Mai.
Ví dụ, theo điểm b, khoản 3, Điều 62, Luật Đất đai 2013 thì một trong những trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì lợi ích quốc gia công cộng là Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật cấp nước, thoát nước, tuy nhiên, không nói rõ công trình cấp nước, thoát nước gồm những gì. Nhưng Luật Đất đai 2024 (khoản 3, Điều 79 ) đã nêu rất cụ thể: “3. Xây dựng công trình cấp nước, thoát nước, bao gồm: Nhà máy nước; trạm bơm nước; bể, tháp chứa nước; tuyến ống cấp nước, thoát nước; hồ điều hòa; công trình xử lý nước, bùn, bùn cặn kể cả nhà làm việc, nhà kho, cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng công trình cấp nước, thoát nước;”.
32 trường hợp “Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng” trong Luật Đất đai 2024 là cơ sở pháp lý hữu hiệu, giúp cho người dân và cơ quan chức năng tham chiếu việc thu hồi đất có đúng quy định không.
Bên cạnh đó, Điều 79 Luật Đất đai 2024 còn nhấn mạnh: “Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp thật cần thiết”- như vậy chỉ khi nào “thật cần thiết” thì Nhà nước mới thu hồi đất. Đồng thời còn nói rõ mục đích thu hồi đất là: “nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa trong trường”.
Có thể nói, đây là điểm mới rất quan trọng, không những làm minh bạch việc thu hồi đất mà còn góp phần đắc lực để hạn chế tiêu cực trong thu hồi đất.
Ảnh minh họa.
Thứ hai, mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân
Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân hiện nay đang thực hiện theo quy định tại Điều 130, Luật Đất đai 2013. Theo đó, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không quá 10 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 129 Luật này.
Còn theo quy định tại khoản 1, Điều 177, Luật Đất đai 2024 quy định: “1. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 176 của Luật này.”
Như vậy theo Luật Đất đai 2024, thì hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân đã tăng thêm 5 lần.
Việc mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp sẽ mang lại nhiều lợi ích đối với sản xuất và phát triển kinh tế nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao, quy mô lớn. Khuyến khích tập trung đất đai để áp dụng cơ giới hóa, khoa học - kỹ thuật tăng quy mô sản xuất, nâng cao hiệu quả sử dụng đất; giúp nâng cao quy trình sản xuất, giảm chi phí, tăng cường sản xuất nông nghiệp bền vững...
Thứ ba, đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất có thể được bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở
Việc bồi thường thu hồi đất hiện nay thực hiện theo quy định tại Điều 74, Luật Đất đai 2013. Theo đó người bị Nhà nước thu hồi đất chỉ có 1 trong 2 sự lựa chọn là:
+ Được bồi thường bằng đất có có cùng mục đích sử dụng với đất bị thu hồi.
+ Hoặc nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền.
Như vậy người bị thu hồi đất nông nghiệp, sẽ được bồi thường bằng đất nông nghiệp; hoặc được bồi thường bằng tiền.
Khác với Luật Đất đai 2013, Luật Đất đai 2024 đã dành riêng Điều 96 quy định: “Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân”. Theo đó, người có đất nông nghiệp khi bị Nhà nước thu hồi sẽ có 4 phương án bồi thường: Bằng đất nông nghiệp, hoặc bằng tiền, hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi, hoặc bằng nhà ở. Điểm khác biệt so với quy định cũ là có thể được bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.
Thứ tư, phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất
Điều 91 Luật Đất đai 2024 đã xác định các nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, trong đó có nguyên tắc:
Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi.
Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.
Thứ năm, bãi bỏ khung giá đất. Bảng giá đất được xây dựng hàng năm
Luật Đất đai 2024 đã bãi bỏ quy định về khung giá đất. Theo quy định tại khoản 3. Điều 159, Luật Đất đai 2024 thì: Bảng giá đất được xây dựng hàng năm và bảng giá đất lần đầu được công bố và áp dụng từ ngày 01/01/2026 và được điều chỉnh từ ngày 01 tháng 01 của năm tiếp theo. Với quy định này, giá đất sẽ gần với giá thị trường hơn.
Thứ sáu, Quy định 05 phương pháp định giá đất
Luật Đất đai 2013 không quy định phương pháp định giá đất, mà phương pháp định giá đất được quy định tại Điều 4 Nghị định 44/2014/NĐ-CP
Luật Đất đai 2024 (khoản 5 Điều 158) đã quy định 05 phương pháp định giá đất gồm: Phương pháp so sánh; Phương pháp thu nhập; Phương pháp thặng dư; Phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất; Chính phủ quy định phương pháp định giá đất khác 4 phương pháp trên.
Bên cạnh những điểm mới nêu trên, còn có các điểm mới khác như: Quy định cụ thể việc giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; Quy định quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất; Bổ sung Chương VIII về phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất cũng là những vấn đề tác động đến tam nông rất đáng quan tâm.
Cảm ơn Tiến sĩ!
Lê Chiên (ghi)
- Đất nông nghiệp chuyển sang đất thổ cư thuận lợi hơn
- Bồi thường khi bị thu hồi đất nông nghiệp
- Những điểm mới trong Luật Tài nguyên nước
- Mức quà tặng đối tượng có công với cách mạng trong dịp Tết nguyên đán
- Điểm mới về Bảo hiểm Y tế cho đối tượng chính sách, hộ nghèo
- Giải pháp tăng cường, đảm bảo các điều kiện ăn, ở học tập cho học sinh vùng cao
- Chính sách hỗ trợ sản phẩm OCOP
-
Gặp mặt giao lưu truyền thống Đại đoàn Đồng bằng - Sư đoàn 320 Nghệ An - Hà Tĩnh(Tapchinongthonmoi.vn) – Ngày 29/4 tại TP Hà Tĩnh (tỉnh Hà Tĩnh) Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng bằng - Sư đoàn 320 Nghệ An – Hà Tĩnh tổ chức buổi gặp mặt giao lưu truyền thống các Cựu chiến binh nhân dịp kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
-
Hà Nam: Tăng cường biện pháp chăm sóc, quản lý nuôi trồng thủy sản khi chuyển mùaKhi chuyển từ mùa Xuân sang mùa Hè, bệnh viêm ruột đốm đỏ do vi khuẩn Aeromonas sp, bệnh xuất huyết do Reovirus và một số bệnh do ký sinh trùng rất dễ xảy ra gây thiệt hại cho người nuôi trồng thủy sản.
-
Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong trái tim người lính và đồng bào Tây BắcVới mỗi cán bộ, chiến sĩ và người dân Tây Bắc, hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn sống mãi. Đó không chỉ là câu chuyện về vị Tổng tư lệnh kiệt xuất gắn với chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", mà còn là những khoảnh khắc gần gũi, sự quan tâm, yêu thương mà Đại tướng dành cho đồng bào nơi đây.
-
Thủ tướng khảo sát thực tế, thăm hỏi người dân tại tỉnh khô hạn nhất cả nướcTrưa 28/4, trong chương trình công tác tại Ninh Thuận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi thị sát, tìm hiểu tình hình hạn hán, kiểm tra công tác ứng phó khô hạn trên địa bàn tỉnh, khảo sát việc vận hành hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, thăm hỏi, động viên người dân bị ảnh hưởng bởi hạn.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Ninh Thuận(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 28/4, tại tỉnh Ninh Thuận, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và xúc tiến đầu tư tỉnh Ninh Thuận với chủ đề "Ninh Thuận – Miền đất hội tụ những giá trị khác biệt".
-
Cần đào tạo nguồn lực chất lượng cao cho kinh tế tập thể(Tapchinongthonmoi.vn) - Đến nay, cả nước có 31.364 hợp tác xã (HTX), 133 liên hiệp HTX và 120.983 tổ hợp tác, trong đó, số lượng HTX thành lập mới trong năm 2023 là 2.156 HTX phát triển đa dạng hơn về ngành nghề với quy mô và trình độ hỗ trợ tốt hơn cho các thành viên, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. Bên cạnh nguồn lực về tài chính, các HTX hiện nay còn đang phải giải quyết về vấn đề chất lượng nguồn nhân lực…
-
Đào tạo nghề cho lao động nông thôn - “chìa khóa” để phát triển bền vững(Tapchinongthonmoi.vn) - Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và là lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững... Hình thành thói quen tự đào tạo, tự nâng cao kiến thức cho mình là một trong những điều kiện then chốt giúp lao động nông thôn tăng năng suất, thu nhập và phát triển bền vững…
-
Khánh thành đưa vào khai thác đường bộ cao tốc Bắc Nam Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Diễn Châu – Bãi Vọt(Tapchinongthonmoi.vn) - Việc đưa vào vận hành, khai thác đường bộ cao tốc Bắc Nam sẽ phát huy hiệu quả đầu tư, đáp ứng nhu cầu đi lại, vận tải, du lịch, giao lưu văn hóa, xã hội, nhằm góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, kích cầu tiềm năng du lịch cho các địa phương.
-
Khai mạc Ngày hội bánh dân gian Nam Bộ lần thứ 4 tại Cà Mau(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày hội bánh dân gian Nam Bộ lần thứ 4 Cà Mau vừa được khai mạc với quy mô lớn, quy tụ 400 gian hàng của 150 doanh nghiệp tham gia, cùng nhiều nghệ nhân, thợ làm làm bánh giỏi tại nhiều tỉnh, thành. Đây là hoạt động quan trọng nằm trong chuỗi sự kiện “Cà Mau – Điểm đến 2024”.
-
Nhiều bệnh truyền nhiễm có xu hướng tăngViệt Nam đã ghi nhận rải rác các ca mắc bệnh, các ổ dịch sởi, ho gà, thủy đậu... và đã bắt đầu có xu hướng tăng ở một số địa phương. Bệnh tay chân miệng, dại cũng có số mắc tăng so với cùng kỳ 2023.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
3 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường -
4 Kỳ 4: Trao kỷ vật… nhận tri ân -
5 Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm trong khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã