Tri thức và khoa học công nghệ là nền tảng để giai cấp Nông dân phát triển vững mạnh

Chủ trì Hội thảo có ông Lương Quốc Đoàn - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch BCH Trung ương Hội Nông dân Việt Nam (NDVN), ông Phạm Tiến Nam – Phó Chủ tịch Trung ương Hội NDVN, ông Nguyễn Thành Công – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La.

Hội thảo có sự tham gia của đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sơn La; đại diện lãnh đạo các học viện, viện nghiên cứu; các nhà khoa học, nhà quản lý về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; các thành viên Ban chỉ đạo, tổ biên tập Đề án; chủ tịch Hội ND các tỉnh, thành phố và các ban, ngành liên quan.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lương Quốc Đoàn khẳng định: Hội thảo nằm trong chuỗi các sự kiện Festival trái cây và các sản phẩm OCOP năm 2022, Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân được tổ chức tại tỉnh Sơn La. Đây là một bước quan trọng, tạo tiền đề cho việc xây dựng Đề án “Xây dựng Hội NDVN và giai cấp NDVN thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045” trình Bộ Chính trị xem xét và ban hành Nghị quyết về Hội NDVN và giai cấp NDVN.

Hội thảo nhằm mục đích làm rõ hơn nữa vị trí, vai trò, nhiệm vụ của Hội NDVN, sứ mệnh của giai cấp NDVN trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đề xuất những giải pháp căn cơ để nâng cao và phát huy vai trò chủ thể của giai cấp NDVN; vai trò của Hội NDVN trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập sâu rộng với thế giới. Bám sát thực tiễn đất nước, nêu bật những vấn đề đang đặt ra  hiện nay. Triển khai những nội dung văn kiện Đại hội XIII của Đảng liên quan đến chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn; đến giai cấp NDVN và Hội NDVN.

Chính vì vậy, trong vai trò chủ trì Hội thảo, Chủ tịch Lương Quốc Đoàn đề nghị Hội thảo tập trung thảo luận để làm rõ những vấn đề sau:

Thứ nhất, những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giai cấp nông dân và tổ chức Hội nông dân đáp ứng thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Thứ hai, xu thế phát triển của nông dân Việt Nam trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Làm rõ việc làm chủ và vai trò chủ thể của nông dân Việt Nam trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; những tác động của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế tới nông dân Việt Nam. Những dự báo về tương lai của giai cấp nông dân Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu rộng đất nước.

Thứ ba, đề xuất những giải pháp để xây dựng Hội Nông dân Việt Nam và giai cấp nông dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Về xây dựng tổ chức bộ máy và vai trò, nhiệm vụ của Hội Nông dân Việt Nam trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Những giải pháp để Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục xứng đáng là người đại diện cho giai cấp nông dân Việt Nam, đảm nhiệm tốt nhiệm vụ chính trị của tổ chức mình trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Kể từ khi Đảng ta đề ra và thực hiện chủ trương đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, hệ thống tổ chức Hội tiếp tục củng cố và phát triển. Tổ chức bộ máy, cán bộ có nhiều đổi mới theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Đội ngũ cán bộ các cấp Hội từng bước trưởng thành. Hiệu quả hoạt động của tổ chức Hội các cấp và chất lượng hội viên được nâng lên. Vai trò đại diện của Hội ND trong việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên nông dân được phát huy.

Nội dung và phương thức hoạt động của Hội, công tác chỉ đạo và điều hành của Ban Chấp hành Hội ND các cấp có nhiều đổi mới, sáng tạo. Giai cấp NDVN đã ngày càng lớn mạnh, chất lượng được nâng lên, tỷ lệ hội viên nông dân được đào tạo nghề ngày càng tăng, tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm đối với Đảng, Nhà nước và cộng đồng dân cư ngày càng được nâng cao; phong trào phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả. Đã xuất hiện hàng ngàn tấm gương nông dân điển hình trong sản xuất, kinh doanh. Nhiều tấm gương nông dân xuất sắc được Đảng và Nhà nước ghi nhận và trao nhiều phần thưởng cao quý

Tuy nhiên, Hội NDVN và giai cấp nông dân vẫn còn nhiều những tồn tại hạn chế như: Đội ngũ cán bộ Hội còn thiếu kiến thức thực tế, kỹ năng vận động quần chúng, sự am hiểu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn còn thấp, nhất là cấp Trung ương Hội; quy hoạch cán bộ chất lượng chưa cao, cán bộ còn thiếu nhiều kiến thức thực tế; công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa gắn với công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; Biên chế cán bộ cấp huyện nhiều nơi thấp (3-4 biên chế), không đủ sức lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện công tác Hội và phong trào nông dân của huyện. Nội dung và phương thức hoạt động của Hội chậm đổi mới. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức chính trị nói chung và Hội NDVN nói riêng chậm đổi mới. Điều kiện tổ chức các hoạt động của các cấp Hội còn khó khăn…

Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng Hội NDVN và giai cấp NDVN đáp ứng yêu cầu đẩy thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH và hội nhập quốc tế phải phải gắn với chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; hướng tới tạo lập một thiết chế vững chắc để thực hiện có hiệu quả vai trò tập hợp, đoàn kết quần chúng nông dân.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Thành Công cho biết: Mục tiêu của Hội thảo hết sức rõ ràng và gợi mở ra những ý kiến có chiều sâu để chúng ta thực hiện xây dựng tổ chức Hội, sau đó là giai cấp NDVN trong thời kỳ đẩy mạnh CNH – HĐH và hội nhập quốc tế. Tỉnh Sơn La hoan nghênh và ủng hộ tinh thần cầu thị  để làm rõ về vấn đề này.

Sơn La là một tỉnh rộng, có diện tích lớn đứng thứ 3 trên cả nước nhưng chỉ có khoảng 1,3 triệu dân. Trong những năm qua BCH Đảng bộ Sơn La đã lãnh đạo, chỉ đạo tập trung phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng cụ thể rõ ràng… Trong đó, tỉnh tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng quy mô sản xuất hàng hóa, ứng dụng khoa học công nghệ cao; tập trung xây dựng hệ thống HTX theo hướng đổi mới và lien kết sản xuất để nâng cao hiệu quả trên một diện tích canh tác, nâng cao thu nhập cho người dân, doanh nghiệp, HTX và xây dựng hoàn thiện được mô hình chuỗi liên kết sản xuất. Do vậy, Sơn La đặt trọng tâm trọng điểm cho phát triển nông nghiệp thể hiện bằng nhiều nghị quyết của tỉnh, hướng tới một tỉnh phát triển nhanh – xanh – bền vững.

Qua ội thảo này, tỉnh Sơn La mong muốn được nghe nhiều ý kiến để tỉnh phát huy được thế mạnh, khắc phục điểm yếu, xây dựng Hội ND ở Sơn La vững mạnh, giúp nông dân phát triển nông nghiệp bền vững, nông thôn giàu mạnh.

Theo ông Nguyễn Thành Công, để xây dựng Hội ND vững mạnh cần xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở trẻ tuổi, đủ mạnh, có tầm nhìn, có chí hướng, đủ điều kiện để quy hoạch phát triển. Đối với giai cấp nông dân đáp ứng đẩy đủ các yếu tố như biết kết nối thị trường, tiếp cận khoa học công nghệ… Muốn hội nhập quốc tế thì nông dân phải có kiến thức về thị trường, khoa học, pháp luật… Muốn vậy thì họ phải tự học hỏi và được Nhà nước hỗ trợ học tập. Có như vậy người nông dân mới thêm tự tin để khẳng định bản lĩnh của mình.

Liên quan đến vấn đề xây dựng nông dân văn minh ở Việt Nam, GS.TS Nguyễn An Ninh (Học viện Chính tri Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng: Xu hướng xã hội hóa trong nông nghiệp, hiện đại hóa nông thôn và xây dựng nông dân văn minh là một thực tế khá phổ biến trên thế giới hiện nay. Hiện đại hóa và phát triển nông thôn bền vững cần tới chiến lược quốc gia và sự hỗ trợ, phát động của nhà nước cùng các tổ chức HTX để nông nghiệp và nông dân tiếp hợp với kinh tế thị trường hiện đại.  Xây dựng giai cấp nông dân văn minh cần tới các điều kiện để phát triển nhận thức khoa học, những tiến bộ về công cụ sản xuất, đổi mới sản phẩm và tổ chức quản lý xã hội. Cụ thể hơn là đổi mới phương thức canh tác của nông dân và đổi mới quan hệ sản xuất trong nông nghiệp…

Nhằm giúp nông dân có thể ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất chế biến, bảo quản tiêu thụ nông sản, GS. Ngô Xuân Bình (Bộ Khoa học và Công nghệ) cũng khuyến nghị: Việc ứng dụng KHCN, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ phải đi đôi với công tác đào tạo phát triển đội ngũ cán bộ cho cơ sở, nâng cao năng lực áp dụng khoa học và công nghệ của người dân, huy động được sự tham gia của hệ thống chính trị cơ sở vào các hoạt động ứng dụng chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ;  hoạt động ứng dụng KHCN và chuyển giao công nghệ tại các vùng khó khăn cần có cơ chế hỗ trợ đặc thù của Nhà nước để tạo thuận lợi cho việc ứng dụng nhanh chóng, hiệu quả các tiến bộ khoa học và công nghệ; Ứng dụng KHCN, chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ phải phù hợp với năng lực tiếp thu của từng vùng, từng địa phương; Ưu tiên hỗ trợ các dự án ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ có vai trò hạt nhân của doanh nghiệp, tạo chuỗi giá trị nâng cao hiệu quả sản xuất hàng hóa cũng như tạo sinh kế cho người dân. 

Cơ giới hóa nông nghiệp phải được tiến hành đồng bộ (về cơ sở hạ tầng, máy móc, thiết bị và điều kiện đầu tư) phù hợp với quy mô, trình độ sản xuất của từng vùng; trước hết là các vùng sản xuất hàng hóa, tập trung, các khâu sản xuất nặng nhọc, các khâu tổn thất sau thu hoạch lớn. Rõ ràng cần phải phát triển các hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả ở vùng nguyên liệu, phát huy vai trò của các doanh nghiệp làm nòng cốt, liên kết, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, chế tạo trong nước một cách thiết thực, hiệu quả. Bên cạnh đó rất cần kết hợp nhập khẩu các loại máy móc, thiết bị, công nghệ tiên tiến đáp ứng kịp thời yêu cầu của sản xuất, cũng như phát huy nội lực của toàn xã hội trong đầu tư vào cơ giới hóa nông nghiệp.

Tại Hội thảo, có một số ý kiến đóng góp, gợi ý đối với việc xây dựng Hội NDVN và giai cấp nông dân theo các chủ đề như: Phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam; Xây dựng thị trường nông sản Việt Nam trong xu thế hội nhập quốc tế; Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội ND trong phát triển kinh tế nông nghiệp sinh thái; Giải pháp vận động, thu hút nguồn lực xã hội phục vụ công tác Hội và phong trào nông dân…

Kết thúc Hội thảo, Phó Chủ tịch Trung Hội NDVN Phạm Tiến Nam khẳng định: Hội thảo đã được nghe nhiều ý kiến liên quan đến xây dựng tỏ chức Hội, nông dân, nông nghiệp, nông thôn. Đây là những tài liệu quý để Ban tổ chức lựa chọn và tiếp thu trong quá trình biên tập, xây dựng đề án trình Thủ tướng Chính phủ. Ông Phạm Tiến Nam cũng yêu cầu Tổ biên tập tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học có phát biểu trực tiếp tại Hội thảo cũng như những ý kiến góp ý bằng văn bản.

"Chúng ta cũng cần nghiên cứu trao đổi thêm những vấn đề thực tiễn đặt ra, cần làm rõ nội hàm của nhiều nội dung trong Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XIII liên quan đến "tam nông". Có như vậy, chúng ta mới xây dựng được hệ thống giải pháp, đề xuất chính sách phù hợp với Đảng, Chính phủ để giúp Hội NDVN và giai cấp ND vững mạnh, phát triển..." - ông Phạm Tiến Nam nhấn mạnh.