Kim Sơn xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu từ hạt nhân xóm, làng

Không “ngủ quên” trên thành tích

Còn nhớ, khi triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020, huyện Kim Sơn có rất nhiều khó khăn, nhiều tiêu chí có xuất phát điểm thấp. Làm thế nào để nâng cao các tiêu chí, thu nhập, ổn định đời sống của nhân dân là câu hỏi luôn được đặt ra trong tất cả các cuộc họp bàn tìm giải pháp của lãnh đạo huyện Kim Sơn. Đứng trước khó khăn đó, lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Kim Sơn đã kêu gọi cả hệ thống chính trị và nhân dân vào cuộc, dốc sức xây dựng thành công chương trình NTM.

Sau 12 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, với sự hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh, phát huy truyền thống của huyện Anh hùng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong huyện đã “chung sức, đồng lòng”, quyết tâm vượt khó, từng bước hoàn thiện các tiêu chí xây dựng NTM.

Đến cuối năm 2022, 23/23 xã được công nhận đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025, có 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 1 xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 59 thôn, xóm được công nhận thôn, xóm nông thôn kiểu mẫu, 2/2 thị trấn được công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh. Huyện đã hoàn thiện các tiêu chí huyện NTM theo quy định Bộ tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021-2025.

Trong đó, thu nhập bình quân toàn huyện đạt 57,2 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn dưới 1,5%. Hiện 100% tuyến đường đã được bê tông hóa, rải nhựa đạt tiêu chuẩn, phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt, đảm bảo các phương tiện đi lại thuận tiện và kết nối với trung tâm hành chính các xã, thị trấn; kết nối với mạng lưới giao thông của tỉnh; diện mạo nông thôn ngày một khang trang. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao.

Ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, quyết tâm vượt khó của toàn thể hệ thống chính trị và nhân dân huyện Kim Sơn trong phong trào xây dựng NTM, ngày 18/8/2023, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định công nhận huyện Kim Sơn đạt chuẩn NTM năm 2022. Đây là niềm vinh dự, tự hào của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Kim Sơn, khẳng định bước phát triển mạnh mẽ, vững chắc của huyện Kim Sơn trong tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn, hội nhập và phát triển đất nước.

Không “ngủ quên” thành tích đã đạt được, ngay sau khi được công nhận là huyện NTM, lãnh đạo huyện Kim Sơn đã phát động và kêu gọi trong toàn hệ thống chính trị và nhân dân cùng chung sức, chung lòng phấn đấu xây dựng huyện NTM nâng cao, kiểu mẫu. Theo đó, Kim Sơn phấn đấu đến năm 2025 sẽ có ít nhất 50% số xã được công nhận là xã NTN nâng cao, kiểu mẫu. Để hoàn thành mục tiêu nêu trên, Kim Sơn đã phát động rất nhiều phong trào, với rất nhiều cách làm hay, với phương châm “dễ làm trước, khó làm sau”, lấy nhân tố đảng viên, người có uy tín, dòng họ tiêu biểu làm gương, đi trước, xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu từ chính những hạt nhân nhỏ là xóm, làng… rồi mới đến xã, huyện NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Những “ngọn cờ” đầu mang tên xóm

Cuối tháng 8 năm 2024, là một mốc thời gian đẹp đối với người dân khu dân xóm 12, xã Quang Thiện, bởi xóm vinh dự được đón nhận danh hiệu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2024, trong niềm vui mừng và tự hào của chính quyền và nhân dân.

Được biết, khu dân cư xóm 12, xã Quang Thiện là nơi có truyền thống cách mạng, những năm qua luôn đi đầu trong mọi phong trào thi đua của địa phương. Dân cư sinh sống tập trung, có trình độ dân trí, đời sống kinh tế tương đối cao và đồng đều. Chi bộ Đảng, chính quyền, ban công tác mặt trận, các chi hội đoàn thể hoạt động sôi nổi, hiệu quả; xóm 12 đã được xã Quang Thiện tin tưởng chọn làm đơn vị xây dựng NTM kiểu mẫu năm 2024.

Phát huy truyền thống và sức mạnh nội lực sẵn có, xóm đã tuyên truyền sâu rộng tới toàn thể nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng và lợi ích của công cuộc xây dựng NTM kiểu mẫu, vận động được đông đảo nhân dân đồng tình hưởng ứng.

Với tinh thần đoàn kết và sự quyết tâm cao, đến nay xóm 12 đã đạt được nhiều kết quả như: Cơ sở vật chất, nhà cửa, đường giao thông ngày càng khang trang. 100% các hộ dân xây dựng được nhà ở kiên cố, nhà cao tầng, được sử dụng nước sạch; rác thải được thu gom thường xuyên, đảm bảo vệ sinh môi trường. 100% các đường dong xóm được bê tông hóa, nhà văn hóa xóm được nâng cấp, cải tạo khang trang với đầy đủ trang thiết bị, tiện nghi. Với tổng số kinh phí huy động 21 tỷ 442 triệu đồng và hàng nghìn ngày công lao động. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao, bình quân thu nhập đầu người đạt 75 triệu đồng/năm. Số hộ nghèo năm 2023 giảm còn 7 hộ, chiếm 2,46%; đến năm 2024 giảm còn 6 hộ (1,99%); các hoạt động văn hóa, văn nghệ thể dục thể thao phong phú và sôi nổi. 100% các cháu trong độ tuổi được đi học, không có trường hợp nào bỏ học; tỷ lệ người dân có thẻ Bảo hiểm Y tế đạt 95, 39%.

Với sự sự chung tay, góp sức của người dân, xóm 12, xã Quang Thiện đã hoàn thành 10/10 tiêu chí xóm NTM kiểu mẫu, bộ mặt nông thôn khu dân cư đã có nhiều đổi thay với diện mạo mới, sức sống mới. Xóm đã được Chủ tịch UBND huyện Kim Sơn công nhận xóm đạt chuẩn “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” năm 2024.

Tương tự, xóm 12, xã Quang Thiện, thực hiện xây dựng xóm NTM kiểu mẫu, xóm 12, xã Hùng Tiên đã huy động kinh phí trong dân, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước để thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu. Sau thời gian triển khai, diện mạo xóm 12 được thay đổi rõ nét. Cơ sở hạ tầng đồng bộ, kinh tế phát triển, chất lượng cuộc sống của nhân dân được cải thiện, giá trị truyền thống của làng quê được gìn giữ và phát triển theo hướng văn minh, hiện đại, môi trường ở nông thôn có chuyển biến rõ nét.

Hiện nay, 100% tuyến đường trục, ngõ xóm được bê tông hoá, trồng thêm cây xanh, cây hoa. 61/61 hộ (đạt tỷ lệ 100%) có nhà đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Xây dựng. 100% hộ gia đình thực hiện đúng quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Nhà văn hoá được trang bị đầy đủ các trang thiết bị phục vụ sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Phong trào văn hoá, văn nghệ, thể thao được duy trì và tổ chức thường xuyên, thu hút trên 60% dân số tham gia. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 79 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ người dân tham gia Bảo hiểm y tế đạt 95,5%. Tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn được đảm bảo. Với những kết quả đạt được, xóm 12, xã Hùng Tiến vinh dự được Chủ tịch UBND huyện Kim Sơn công nhận xóm 12 đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2024.

Xây dựng xóm thông minh, lấy giáo dục làm điểm nhấn

Sau khi hoàn thành xây dựng xã NTM nâng cao vào năm 2021, xã Thượng Kiệm quyết tâm, nỗ lực phấn đấu xây dựng NTM kiểu mẫu trong năm 2024. Xã đặt mục tiêu, có ít nhất 01 mô hình thôn thông minh trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu, Thượng Kiệm đã lựa chọn xóm Vinh Ngoại làm điểm.

Ông Nguyễn Văn Chương - Trưởng xóm Vinh Ngoại cho biết: Vinh Ngoại có 275 hộ với gần 1.000 nhân khẩu, xóm được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và gần trung tâm xã, đây là điều kiện thuận lợi để xóm thực hiện thôn thông minh. Thực hiện tiêu chí thôn thông minh, xóm đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng và chia thành các nhóm nhỏ, bố trí thời gian linh hoạt đến từng hộ gia đình hướng dẫn người dân cài đặt, kích hoạt nhóm Zalo của xóm và cài đặt một số ứng dụng công nghệ phổ biến hiện nay như thanh toán trực tuyến, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương đều được truyền tải qua mạng xã hội nhanh chóng, nhân dân tiếp nhận dễ dàng. Hiện, trên địa bàn xóm có 236/275 hộ sử dụng Internet, đạt tỷ lệ 85,8%; 84,4% người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán điện tử; tỷ lệ người dân trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh đạt 91,3%, 100% người dân sử dụng điện thoại thông minh có kết nối 4G hoặc 5G. Tại nhà văn hóa xóm có mạng Wifi miễn phí phục vụ người dân truy cập, khai thác thông tin.

Ông Phạm Huy Dung, người dân xóm Vinh Ngoại chia sẻ: "Khi có chủ trương xây dựng xóm Vinh Ngoại là xóm thông minh, xóm đã triển khai thực hiện các tiêu chí, nhân dân chúng tôi rất đồng tình, ủng hộ. Từ khi có nhóm Zalo của xóm, chúng tôi nắm bắt thông tin của địa phương kịp thời và chính xác, mặt khác có thể hỏi đáp, tương tác trực tuyến. Đặc biệt, tôi được Tổ công nghệ số cộng đồng đến tận nhà hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán tiền điện, nước qua tài khoản ngân hàng.Tôi thấy rất tiện lợi, không mất thời gian và chi phí đi lại".

Chia sẻ về cách làm sáng tạo này, ông Trần Xuân Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Kiệm cho biết: Năm 2021, Thượng Kiệm được công nhận xã NTM nâng cao. Với phương châm xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, xã tiếp tục hành trình xây dựng NTM kiểu mẫu với những yêu cầu cao hơn trong các chỉ tiêu, tiêu chí. Với quyết tâm trở thành xã NTM kiểu mẫu trong năm 2024, địa phương đã xây dựng khung kế hoạch, rà soát chỉ tiêu thực hiện theo lộ trình.

Để xây dựng thành công xã NTM kiểu mẫu, ngoài xây dựng ít nhất một thôn thông minh, Thượng Kiệm còn phải đảm bảo các quy định như: Duy trì chất lượng các tiêu chí thuộc Bộ tiêu chí Quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; nâng cao thu nhập của người dân hơn từ 10% trở lên so với thời điểm công nhận xã NTM nâng cao và lựa chọn một tiêu chí nổi trội để tạo điểm nhấn, nét đặc trưng riêng biệt của xã NTM kiểu mẫu.

Theo đó, Thượng Kiệm đã chọn giáo dục là tiêu chí nổi trội trong xây dựng NTM kiểu mẫu. Trong quá trình thực hiện chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu, xã đã phát huy nội lực, tập trung đồng bộ nhiều giải pháp, huy động nguồn lực đầu tư thực hiện các tiêu chí, trong đó dành phần đáng kể đầu tư cho giáo dục. Từ năm học 2021-2022 đến nay, xã Thượng Kiệm đã đầu tư hơn 14 tỷ đồng sửa chữa, nâng cấp, mua sắm trang thiết bị dạy học cho 3 nhà trường. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của xã được quan tâm đầu tư phát triển đồng bộ từ bậc Mầm non, Tiểu học, THCS và Trung tâm học tập cộng đồng.

Để thực hiện thành công tiêu chí giáo dục trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu, Ban giám hiệu các nhà trường đã tham mưu với địa phương đúng trọng tâm, trọng điểm về cơ sở vật chất cần thiết theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế. Ngoài ra địa phương đã huy động nguồn lực từ các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, con em quê hương thành đạt để đầu tư trang thiết bị dạy học hiện đại cho các nhà trường. Cùng với đó, cha mẹ học sinh các cấp học quan tâm, chăm lo đến việc học hành của con em, luôn đồng hành cùng nhà trường trong mọi hoạt động giáo dục cũng như chăm sóc, tôn tạo cảnh quan cơ sở giáo dục. Đó chính là động lực để các nhà trường nâng cao chất lượng quản lý, đội ngũ giáo viên phấn đấu vươn lên dạy tốt, học tốt.

Đến nay, cả 3 trường học trên địa bàn xã đều có đủ phòng học, phòng chức năng và các trang thiết bị như: Máy tính, máy chiếu, hệ thống camera. Chất lượng dạy và học ở các trường ngày càng nâng cao, trường Mầm non và trường Tiểu học duy trì trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2, trường THCS đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 và nhiều năm liền nằm trong tốp đầu của huyện. Các trường đều đạt chuẩn “xanh - sạch - đẹp - an toàn – hạnh phúc”, duy trì và nâng cao chất lượng đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; đạt chuẩn và duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học và THCS.

Để nâng cao thu nhập của người dân hơn từ 10% trở lên so với thời điểm công nhận xã NTM nâng cao. Thời gian qua, Thượng Kiệm thực hiện nhiều giải pháp, trong đó tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hoá, mở rộng cơ giới hoá, áp dụng tiến bộ khoa học, đưa các loại cây, con giống có tiềm năng năng suất cao vào sản xuất. Chăn nuôi, tiểu thủ công nghiệp, mộc, xây dựng, dịch vụ tiếp tục được duy trì và phát triển góp phần nâng cao đời sống nhân dân.

Trên địa bàn xã có 7 doanh nghiệp, 02 HTX, 218 hộ kinh doanh, dịch vụ và hàng trăm hộ làm nghề đan hàng tiểu thủ công nghệ từ cói, bèo bồng tại nhà, tạo việc làm ổn định cho trên 3.700 lao động, với thu nhập bình quân từ 7 – 8,5 triệu đồng/người/tháng. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã Thượng Kiệm ước đạt hơn 80 triệu đồng/người/năm.

Với quyết tâm hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu trong năm 2024, Thượng Kiệm tập trung rà soát 19/19 tiêu chí xây dựng NTM nâng cao và huy động các nguồn lực đầu tư nâng cao các tiêu chí. Trong đó, ưu tiên đầu tư tiêu chí giáo dục, làm đường giao thông nội đồng, giao thông nông thôn; tổ chức liên kết sản xuất, xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng VietGAP đạt chuẩn OCOP…

Uớc tổng kinh phí thực hiện hơn 299 tỷ đồng, trong đó: Vốn ngân sách Nhà nước 86,1 tỷ đồng; vốn vay tín dụng 88,5 tỷ đồng, còn lại do nhân dân tự bỏ vốn đầu tư, xây dựng, chỉnh trang nhà ở, tường rào, hệ thống đường điện, công trình vệ sinh, kinh doanh, phát triển sản xuất, đóng góp làm đường giao thông, sửa nhà văn hóa xóm... Kết quả rà soát 19/19 tiêu chí xây dựng NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 của xã Thượng Kiệm đều đạt. Trên địa bàn xã có 7/11 xóm được UBND huyện Kim Sơn công nhận xóm NTM kiểu mẫu (đạt tỷ lệ 63,64%).

Với những nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân, quá trình xây dựng xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 của xã Thượng Kiệm đã cơ bản hoàn thành. Kết quả của hành trình xây dựng NTM kiểu mẫu không chỉ giúp thay đổi diện mạo để Thượng Kiệm thực sự trở thành vùng quê đáng sống mà còn trực tiếp nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, những chủ thể hạt nhân vừa làm, vừa hưởng thụ thành quả của quá trình xây dựng NTM kiểu mẫu.