Việt Nam nỗ lực bảo vệ, khôi phục sinh cảnh và hệ thú mồi của hổ

Hội nghị được tổ chức bởi Chính phủ Vương quốc Bhutan, dưới sự bảo trợ của Hoàng hậu Jetsun Pema Wangchuck. Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sẽ tham gia thảo luận với lãnh đạo các nước và tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực bảo tồn hổ trên toàn cầu.

Hổ là một trong số ít loài mà sự tồn tại và phục hồi của chúng bị chi phối bởi các thách thức lớn của nhân loại hiện nay, bao gồm suy giảm đa dạng sinh học, các vấn đề về phát triển và sức khỏe. Trong văn hoá và tín ngưỡng của nhiều quốc gia - hổ là loài vật biểu trưng cho sức mạnh, sự may mắn và quyền lực. Thế nhưng, chỉ trong hơn một thế kỷ qua, quần thể hổ hoang dã trên toàn cầu đã bị suy giảm nghiêm trọng, chúng đã biến mất khỏi 97% phạm vi đã từng phân bố trước đây.

Năm 2010, chỉ còn khoảng 3.200 cá thể hổ ngoài tự nhiên. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhiều quốc gia và các tổ chức, đặc biệt chương trình Nhân đôi số lượng hổ của WWF và các đối tác, số lượng hổ đã tăng lên 4.500 cá thể ngoài tự nhiên trong 12 năm qua. Bất chấp những nỗ lực, sự tồn vong của loài hổ vẫn đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa - mất môi trường sống, săn bắn và buôn bán trái phép, và đặc biệt là nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ hổ vẫn tăng cao ở nhiều quốc gia.

Tại Việt Nam, kể từ năm 2000, chưa có một dữ liệu nào về hổ ngoài tự nhiên được ghi nhận. Chính phủ đã ban hành lệnh cấm buôn bán các sản phẩm từ hổ hoang dã, các hành vi săn bán, buôn bán, nuôi nhốt trái phép sẽ bị truy tố và xử phạt theo Bộ luật Hình sự 2017. Đặc biệt, để bảo tồn hổ, Việt Nam đã xây dựng và thông qua Kế hoạch Hành động Quốc gia về Bảo tồn hổ 2014-2022.

Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức ảnh hưởng tới tính hiệu quả của những chương trình này, bao gồm nhu cầu cao đối với các sản phẩm từ hổ; năng lực thực thi pháp luật; thiếu nghiên cứu khoa học về khả năng phục hồi cảnh quan hổ; sự bùng nổ mua bán trên các sàn thương mại điện tử, cũng như khó khăn trong quản lý các cơ sở nuôi nhốt hổ. Đây chính là những yếu tố đẩy loài hổ của chúng ta đến bờ vực tuyệt chủng.

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Quốc Trị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định: Việt Nam đang nỗ lực bảo vệ và khôi phục các sinh cảnh và hệ thú mồi của hổ, chấm dứt việc nuôi nhốt hổ không vì mục đích bảo tồn và giảm nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm của hổ. Chúng tôi cam kết thực hiện trách nhiệm quốc gia về bảo tồn đa dạng sinh học nói chung, và bảo tồn hổ nói riêng, trong khuôn khổ các công ước CITES,  Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal nhằm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học và các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc.

Ông Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc WWF-Việt Nam chia sẻ: Hội nghị là cơ hội tuyệt vời để Việt Nam học hỏi các nước về bảo tồn hổ, đặc biệt về vấn đề tái thả hổ về hoang dã và quản lý nuôi nhốt hổ; tìm kiếm các cơ hội hợp tác; huy động nguồn lực tài chính để nhân rộng các mô hình thành công được chia sẻ tại hội nghị. WWF cam kết hỗ trợ Việt Nam loại bỏ dần hoạt động nuôi hổ và đưa loài sinh vật xinh đẹp này trở lại phạm vi sinh sống của chúng.

Trong ba ngày diễn ra hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị sẽ có buổi gặp mặt song phương với các lãnh đạo cấp cao của WWF nhằm thắt chặt hợp tác giữa hai bên về các vấn đề bảo tồn. Một số điểm thảo luận nổi bật bao gồm: hợp tác loại bỏ dần các cơ sở nuôi nhốt hổ không có mục tiêu bảo tồn; xây dựng Trung Trường Sơn trở thành cảnh quan mẫu nhằm áp dụng chương trình Việt Nam vì Sự sống, học tập từ mô hình Bhutan vì Sự sống.

Nỗ lực bảo tồn hổ của WWF-Việt Nam tập trung vào khôi phục các cảnh quan có khả năng tái thả hổ về tự nhiên ở Vườn Quốc gia Yok Don và Pù Mát và các hoạt động tăng cường bảo vệ sinh cảnh hổ nhằm giảm thiểu các mối đe dọa từ hoạt động săn bắn và đặt bẫy giám sát quần thể con mồi của hổ; giảm cầu về các sản phẩm từ hổ và từ các con mồi của chúng thông qua các chiến dịch truyền thông. Đồng thời, vận động thay đổi chính sách để quản lý các nhu cầu bất hợp pháp này và hỗ trợ Chính phủ phát triển khung quản lý nuôi nhốt hổ tiến dần tới đóng cửa các cơ sở nuôi nhốt không vì mục đích bảo tồn.