Trong đêm khai mạc, đại biểu cùng đông đảo người dân được thưởng thức các tiết mục văn nghệ với những giai điệu, ca từ thấm đẫm tình đất, tình người Đồng Tháp. Qua đó, thể hiện sự khát khao ước vọng của đất và người dân nơi đây và khẳng định cá tra “vượt sóng vượt gió” thành công, để đến lúc loài cá này phải được nhìn nhận đúng giá trị, đúng tầm vóc và mang tính bền vững.

Tại đêm khai mạc, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã vinh danh các tổ chức, cá nhân có nhiều đóng góp cho ngành hàng cá tra. Lễ hội Cá tra nhằm cổ vũ, động viên và ghi nhận sự đóng góp của ngành hàng cá tra trong nền kinh tế của tỉnh và khu vực Tây Nam Bộ.

Lễ hội Cá tra diễn ra trong 2 ngày 16 và 17/12. Điểm nổi bật của lễ hội là các hoạt động trải nghiệm không gian cá tra và loài cá nói chung trong văn hóa Việt Nam và thế giới; thưởng thức biểu diễn ẩm thực, các sản phẩm đặc sắc từ cá tra; tham quan vùng nuôi và nhà máy chế biến cá tra…

Trong khuôn khổ Lễ hội còn có các diễn đàn, hội thảo như: Hội nghị tổng kết ngành cá tra Việt Nam năm 2022, Hội nghị chuỗi nuôi trồng, tiêu thụ, ký kết hợp tác và tọa đàm của ngành Khuyến nông Việt Nam.

Vùng Hồng Ngự trước đây, bao gồm: thành phố Hồng Ngự, huyện Hồng Ngự và Tân Hồng của tỉnh Đồng Tháp nằm ở khu vực thượng nguồn sông Cửu Long. Từ những năm 1960, người dân vùng biên giới Hồng Ngự biết đến con cá tra. Bà con bắt cá tra giống tự nhiên từ sông Cửu Long rồi thuần dưỡng, chở đi bán khắp các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Nhờ ứng dụng tiến bộ của khoa học, người dân Hồng Ngự đã cho sinh sản cá tra giống nhân tạo.

Khởi nguồn từ vùng Hồng Ngự, theo thời gian, dù phải trải qua không ít thăng trầm nhưng nghề nuôi cá tra vẫn phát triển ở một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nhất là Đồng Tháp và An Giang. Đến nay, sản phẩm cá tra của Việt Nam đã có mặt ở hàng trăm quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới.

Tại Đồng Tháp, tính đến tháng 11/2022, diện tích lũy kế nuôi cá tra ước đạt 2.450ha với sản lượng thu hoạch 505.000 tấn; xuất khẩu ước đạt 270.077 tấn, kim ngạch ước đạt 847 triệu USD, đứng đầu trong nhóm hàng nông sản xuất khẩu của tỉnh.

Phát biểu khai mạc Lễ hội Cá tra, ông Phạm Thiện Nghĩa - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết: Dù được nuôi từ khá lâu, nhưng suốt thời gian dài, cá tra chỉ là một loại thực phẩm bán tại các chợ quê. Cuối năm 1990, khi thị trường mở cửa, doanh nghiệp chú ý và giới thiệu với đối tác nước ngoài, từ đó cá tra đã từ ao làng vươn ra thị trường thế giới. Đến nay, Đồng Tháp đã đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu mặt hàng cá tra gần 01 tỷ USD/2,4 tỷ USD cả nước. Ðây là cơ hội tốt để các địa phương nói chung và tỉnh Đồng Tháp nói riêng có thế mạnh tiếp tục đầu tư nuôi trồng, xuất khẩu cá tra và xa hơn là tiếp tục xây dựng chuỗi giá trị cá tra phát triển bền vững.

Đồng Tháp đã chọn cá tra là một trong 5 ngành hàng chủ lực của tỉnh trong thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp từ năm 2014. Sản xuất cá tra ở Đồng Tháp đã phát triển thành chuỗi giá trị sản phẩm, từ khâu giống, nuôi trồng, chế biến, đông lạnh đến vận chuyển và thực hiện hậu cần xuất khẩu. Ngành công nghiệp cá tra đã thúc đẩy phát triển nhiều ngành khác như: thức ăn chăn nuôi, thực phẩm, ngành dược phẩm, mỹ phẩm… Các sản phẩm cá tra đạt các tiêu chuẩn của nhiều thị trường lớn, khó tính nhất.

Tại buổi Lễ, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT RU7chia sẻ: Với lợi thế tuyệt đối về điều kiện tự nhiên của vùng sông nước ĐBSCL, ngành hàng cá tra nước ta không ngừng phát triển và hiện đã trở thành ngành công nghiệp cả tra nổi tiếng toàn cầu, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho hàng trăm ngàn lao động.

Năm 1997 lần đầu tiên cả tra tham gia vào thị trường thế giới, xuất khẩu chi thu về 1,6 triệu USD. Năm 2008, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt trên 1 tỷ USD. 10 năm sau, xuất khẩu cá tra đạt thêm cột mốc mới khi lần đầu tiên vượt mốc 2,26 tỉ USD vào năm 2018. Và năm 2022, mặc dù chịu tác động từ hậu quả của đại dịch Covid-19, nhưng sản lượng cá tra năm nay dự kiến đạt 1,68 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu dự kiến trên 2,4 tỷ USD, là đỉnh cao nhất trong lịch sử của ngành hàng, các sản phẩm từ cá tra đã có mặt trên 134 quốc gia.

Hiện nay, cá tra được xác định là sản phẩm quốc gia và được đưa vào chương trình tải cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vùng, hướng nâng cao chất lượng, giá trị và kim ngạch xuất khẩu, thích ứng với biến đổi khí hậu. Và để ngành hàng cá tra ngày một phát triển hiệu quả, bền vùng, Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình Quốc gia phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2021-2030. Theo đó, mục tiêu đến năm 2025 và 2030 đạt tổng sản lượng nuôi trồng thủy sản là 5,67 triệu tấn/năm; giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 7,8-12 tỷ USD/năm…

Với mục tiêu, định hướng phát triển như trên, rất cần các giải pháp đồng bộ, như: Đẩy mạnh liên kết, hình thành chuỗi giá trị ngành hàng có tra giữa người nông dân và doanh nghiệp; quy hoạch vùng sản xuất, cơ sở chế biển cả tra; đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường tiêu thụ; dự bảo tình hình cung- cầu và đa dạng hóa sản phẩm theo hướng tuần hoàn để gia tăng giá trị đặc biệt; đồng thời nâng cao hiệu quả, chất lượng và an toàn thực phẩm của các sản phẩm, từng bước đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu…

Lễ hội Cá tra lần thứ I năm 2022 tại TP. Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp, dự kiến thu hút khoảng 50.000 người tham dự, gồm: các đối tác ngành hàng cá tra, du khách trong nước và quốc tế. Lễ hội Cá tra là hoạt động hướng đến duy trì tổ chức hằng năm để xây dựng hình ảnhThủ phủ cá tra Hồng Ngự; quảng bá, tri ân nghề nuôi cá tra là một trong những ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh Đồng Tháp nói riêng và khu vực ĐBSCL nói chung; giới thiệu, quảng bá hình ảnh ấn tượng, đặc trưng, tiềm năng và thế mạnh về sản phẩm từ cá tra, đặc sản địa phương.