Cần trao cơ hội để phụ nữ tham gia ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro do thiên tai

Vai trò của phụ nữ trong phòng chống thiên tai

Theo bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, biến đổi khí hậu (BĐKH) đã trở thành thách thức lớn nhất đối với môi trường sống hiện nay cũng như trong tương lai của con người. Bình đẳng giới và BĐKH, giảm nhẹ rủi ro thiên tai được quan tâm trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau, bình đẳng giới vừa là mục tiêu, vừa là cách tiếp cận trong các can thiệp về ứng phó với BĐKH. Tuy nhiên, hiện vẫn còn những định kiến về giới đối với vai trò, năng lực và đóng góp của phụ nữ trong các hoạt động phòng chống thiên tai, thích ứng với BĐKH.

“Nữ giới và nam giới đều cần được nhìn nhận không chỉ là “nạn nhân” của các tác động của BĐKH, thiên tai mà còn là những tác nhân tích cực tạo ra sự thay đổi khi họ tham gia vào việc quản lý tài nguyên, canh tác hiệu quả ở quy mô hộ gia đình cũng như đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng; góp phần thực hiện các kế hoạch, chiến lược của ngành, cam kết của quốc gia trong giảm phát thải khí nhà kính ngành Nông nghiệp...”, bà Hương nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Minh Hương cũng khẳng định, Hội LHPN Việt Nam luôn là thành viên tích cực tham gia vào các chương trình quốc gia ứng phó với BĐKH, chủ động, tuyên truyền nâng cao năng lực ứng phó với BĐKH cho phụ nữ, góp phần giảm thiểu rủi ro thiên tai; triển khai hiệu quả những sáng kiến, giải pháp ứng phó với BĐKH; xây dựng các mô hình sinh kế phù hợp, đóng góp xây dựng và phản biện xã hội các chính sách thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của phụ nữ, bình đẳng giới trong ứng phó, giảm nhẹ rủi ro do tác động của BĐKH...

Phụ nữ - lực lượng chủ chốt trong giảm thiểu thiên tai

Cùng quan điểm, bà Đinh Thu Hằng, Giám đốc CECR nhấn mạnh, tại Việt Nam, phụ nữ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà còn là lực lượng tiên phong trong giảm thiểu khí nhà kính khi áp dụng các hoạt động thích ứng với BĐKH và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Tuy vậy, nhiều nghiên cứu cho thấy, sự tham gia của phụ nữ còn gặp nhiều rào cản về công nghệ kỹ thuật, năng lực, truyền thông và tài chính trong ứng phó với BĐKH. Phụ nữ thường có nhiều hạn chế hơn trong tiếp cận thông tin, tài chính, ít cơ hội học hỏi, nắm bắt sớm các biện pháp ứng phó… Thời gian tới, CECR sẽ cùng Mạng lưới Phụ nữ tiên phong thích ứng BĐKH tiếp tục tăng cường, thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các hoạt động lồng ghép giới và BĐKH, trong đó tập trung vào chủ đề bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải; tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến cộng đồng do phụ nữ khởi xướng nhằm trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ ở các vùng, ngành nghề dễ bị tổn thương do BĐKH, thiên tai; đồng thời, tăng cường tiếng nói, sự tham gia của phụ nữ trong công cuộc ứng phó với BĐKH.

Bà Gaelle Demolis, Quyền Trưởng đại diện của UN Women (Quỹ Phát triển Phụ nữ của Liên Hiệp quốc) tại Việt Nam cho biết, UN Women đã, đang và sẽ tích cực hỗ trợ các cơ quan chính phủ Việt Nam cũng như các tổ chức của phụ nữ nâng cao năng lực về lồng ghép giới trong thích ứng, giảm nhẹ BĐKH, tăng cường tiếp cận của phụ nữ tới sinh kế bền vững và sinh kế thay thế để có thể chống chịu với thiên tai, thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ trong việc ra quyết định về thích ứng, giảm thiểu BĐKH, quản lý rủi ro thiên tai ở tất cả các cấp, lĩnh vực.

Nhìn nhận thực tế vai trò của phụ nữ Việt Nam trong chuỗi hành động ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai, chúng ta sẽ nhanh chóng đưa ra các giải pháp tập trung vào tăng cường hợp tác, điều phối các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị -xã hội, mạng lưới phụ nữ tiên phong thích ứng BĐKH... Qua đó, trao đổi kinh nghiệm, tìm ra những cách thức bền vững để thúc đẩy bình đẳng giới ứng phó với BĐKH trong các lĩnh vực về bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải, sáng kiến dựa vào cộng đồng và hệ sinh thái, nhằm tăng cường khả năng thích ứng với BĐKH, thiên tai và dịch bệnh. Phụ nữ Việt Nam cũng nỗ lực xây dựng chương trình tăng cường năng lực kỹ thuật cho các tổ chức phụ nữ, phụ nữ cộng đồng, nhóm phụ nữ dân tộc thiểu số về thích ứng BĐKH; tiếp tục có nhạy cảm giới khi xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án liên quan đến ứng phó với BĐKH; khuyến khích, thúc đẩy các sáng kiến do phụ nữ khởi xướng hoặc phụ nữ làm chủ, tạo cơ hội để phụ nữ tiếp cận các nguồn lực tài chính, trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ ở các vùng, ngành, nghề dễ bị tổn thương do BĐKH và thiên tai; nghiên cứu các công cụ khoa học để giúp đánh giá hoạt động ứng phó với BĐKH và môi trường; tìm kiếm và chia sẻ các chương trình, nguồn lực tài chính với các đơn vị cơ sở, tổ chức cộng đồng, thành viên mạng lưới để lan toả các sáng kiến về giảm nhẹ, thích ứng với BĐKH có trách nhiệm giới do phụ nữ khởi xướng...

Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam đã có nhiều hoạt động tích cực giúp các hội viên nữ nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và chung tay phát triển kinh tế hộ gia đình, góp phần phát triển kinh tế địa phương. Các thành viên của Hội triển khai hiệu quả những sáng kiến, giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng các mô hình sinh kế phù hợp và đóng góp xây dựng các chính sách thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của phụ nữ và bình đẳng giới trong ứng phó và giảm nhẹ hậu quả do tác động của biến đổi khí hậu./