Hội NDVN tổng kết 10 năm xây dựng NTM: 5 giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới

Sáng ngày 14/10/2019, tại Hà Nội, T.Ư Hội Nông dân Việt Nam (NDVN) đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (2010-2020).

Đồng chí Thào Xuân Sùng, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội NDVN chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có các đồng chí Phó Chủ tịch T.Ư Hội NDVN; đồng chí Nguyễn Hữu Dũng – Phó Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam và đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương, lãnh đạo Hội ND và hội viên, nông dân tiêu biểu 63 tỉnh, thành Hội.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch T.Ư Hội NDVN Thào Xuân Sùng khẳng định: Thời gian qua, Ban Chấp hành T.Ư Hội NDVN đã tập trung đẩy mạnh công cuộc xây dựng nông thôn mới (NTM) có kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn văn minh, hiện đại; môi trường thiên nhiên được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao theo đặc trưng mô hình xã hội, xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

“Trong 10 năm qua, nhận thức về vai trò của Hội NDVN và vai trò chủ thể của nông dân trong quá trình phát triển nói chung, xây dựng NTM nói riêng ngày càng đầy đủ, đó là sản phẩm của công tác tuyên truyền, vận động tới đông đảo hội viên nông dân, đây là hoạt động nổi bật của cả hệ thống Hội, của đội ngũ cán bộ Hội các cấp. Chính kết quả này là tiền đề cho tư duy, trách nhiệm và sự vào cuộc của cả hệ thống Hội, sự tham gia đóng góp to lớn của hội viên nông dân trong toàn quốc và cộng đồng cư dân, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội và tổ chức Hội về xây dựng NTM, góp phần quan trọng trong thành công của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010 – 2020…” – Chủ tịch Thào Xuân Sùng nhấn mạnh.

Hội ND các cấp tổ chức được nhiều hoạt động thiết thực và hiệu quả

Báo cáo tại Hội nghị, đồng chí Bùi Thị Thơm, Phó Chủ tịch T.Ư Hội NDVN nhấn mạnh: Tính đến tháng 10/2019, cả nước đã có 4.554 xã (51,16%) đã được công nhận đạt chuẩn NTM, bình quân cả nước đạt 15,32 tiêu chí/xã; 93 đơn vị cấp huyện của 37 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư đạt chuẩn NTM.

Hội ND các cấp tổ chức được rất nhiều các hoạt động thiết thực, hiệu quả vừa vận động nhằm huy động sự đóng góp của hội viên, nông dân thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu xây dựng NTM mà nổi bật là xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội. Nhận thức của đông đảo hội viên, nông dân chuyển biến tích cực; tinh thần và ý thức làm chủ của nông dân được nâng cao, chuyển mạnh sang chủ động, tự giác, sẵn sàng tham gia, đóng góp tích cực, hiệu quả và có trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội.

Các cấp Hội NDVN đã chủ động phối kết hợp với các cơ quan, ban, ngành tổ chức 169.777 lớp tập huấn và hội thảo cho 8.448.850 lượt hội viên, nông dân về chủ trương của Đảng, chính sách đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, của địa phương trong xây dựng NTM; biên soạn, in ấn 487.568 bộ tài liệu tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên, nông dân về nội dung Chương trình xây dựng NTM; những nội dung cơ bản của bộ tiêu chí quốc gia về NTM. Tổ chức được hơn 2,1 triệu cuộc tuyên truyền, tập huấn, hội nghị, hội thi, mít tinh và lồng ghép trong các buổi sinh hoạt định kỳ của các chi hội, tổ hội ở cộng đồng, các câu lạc bộ nông dân cho hàng chục triệu lượt cán bộ, hội viên, nông dân các kiến thức về kinh tế – xã hội – môi trường.

Thông qua hoạt động tuyên truyền nhận thức của cán bộ hội viên về xây dựng NTM được nâng lên rõ rệt. Tại các địa phương, hội viên nông dân đã tích cực chủ động tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội nông thôn: Đóng góp trên 80 ngàn tỷ đồng, trên 36 triệu ngày công, hiến trên 53 triệu mét vuông đất, làm mới, sửa chữa, nâng cấp trên 502 ngàn kilômét kênh mương nội đồng và 219 ngàn kilômét đường giao thông nông thôn, hàng ngàn nhà văn hóa thôn, ấp, bản; xóa 29.411 nhà tạm.

Tổ chức được 290.500 lớp tập huấn cho gần 23 triệu lượt hội viên nông dân về tổ chức sản xuất theo hướng phát triển các tổ hợp tác, liên kết sản xuất, hợp tác xã kiểu mới gắn với chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới theo hướng công nghệ cao, an toàn và liên doanh, liên kết theo chuỗi giá trị.

Phối hợp xây dựng trên 10 ngàn mô hình trình diễn sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP; tổ chức xây dựng được trên 67.393 mô hình, trong đó: gần 37 nghìn mô hình trồng trọt, gần 23 nghìn mô hình chăn nuôi, trên 4 nghìn mô hình nuôi trồng thủy, hải sản, gần 1.500 mô hình chế biến, trên 530 mô hình khuyến công, cho gần 632.045 nghìn lượt hội viên, nông dân tham gia.

Đến nay, các cấp Hội đã trực tiếp vận động, tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ hội viên thành lập được 3.134 hợp tác xã và 20.248 tổ hợp tác; 693 chi Hội ND nghề nghiệp và hơn 14.500 tổ Hội ND nghề nghiệp.

Các cấp Hội tích cực hỗ trợ vốn cho hội viên, nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh thông qua nguồn vốn Quỹ HTND và các nguồn vốn ủy thác, tín chấp.Tính đến ngày 30/6/2019 tổng nguồn vốn Quỹ HTND các cấp đạt 3.284,28 tỷ đồng, (trong đó nguồn trung ương quản lý là 732,759 tỷ đồng), tăng 2.737,28 tỷ đồng so với 31/12/2010, tốc độ tăng bình quân toàn hệ thống đạt 25,1%/năm). Hội NDVN đang trực tiếp quản lý 56.532 Tổ TK&VV với 2.062.380 thành viên. Nhận tổng số ủy thác của các chương trình tín dụng từ ngân hàng CSXH với 61.961 tỷ đồng (tăng 31.074 tỷ đồng so với 31/12/2010), chiếm 31,16% tổng dư nợ ngân hàng CSXH ủy thác cho các tổ chức chính trị – xã hội. Tổng dư nợ ngân hàng NN&PTNT đạt 54.295 tỷ đồng (tăng 42.489 tỷ đồng so với 31/12/2010), chiếm 73,27% tổng dư nợ ủy thác của Ngân hàng, thông qua 24.048 Tổ vay vốn với 638.136  thành viên.

Hưởng ứng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, các cấp Hội đã triển khai sâu rộng các nội dung về xây dựng gia đình văn hóa; tham gia xây dựng thôn, làng, ấp, bản, văn hóa…; thực hiện nếp sống mới trong việc cưới, việc tang, lễ hội; phòng chống các tệ nạn xã hội và các hủ tục lạc hậu. Tiêu biểu là Quảng Nam xây dựng mô hình khu dân cư nông dân kiểu mẫu, gắn với du lịch để du khách khám phá những “Miền quê đáng sống”, Quảng Ninh có mô hình “Vườn mẫu”, Nghệ An có mô hình “Vườn chuẩn”…Đặc biệt Lai Châu có mô hình du lịch văn hóa, sinh thái của Người Mông ở Bản Sin Suối Hồ với 5 không: “Không ai hút thuốc phiện, không hút thuốc lào hay thuốc lá, không đàn đúm rượu chè, không cờ bạc, không xả rác bừa bãi”.

Kinh nghiệm thực hiện xây dựng NTM tại một số địa phương

Về kinh nghiệm thực hiện Chương xây dựng NTM tại đia phương, ông Nguyễn Hùng Mạnh, Chủ tịch Hội ND tỉnh Nam Định chia sẻ: Các cấp Hội ND tỉnh Nam Đinh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để tạo ra sự đồng thuận trong nhân dân (việc này phải đi trước một bước) để nhân dân, trước hết là hội viên thấy được xây dựng NTM chính là làm cho người dân, vì người dân nông thôn. Cộng đồng dân cư vừa là chủ thể, vừa là nguồn lực, cũng vừa là đối tượng được thụ hưởng thành quả của xây dựng NTM.

Các cơ sở Hội cùng với Ban xây dựng NTM hướng dẫn, tổ chức cho nông dân bàn bạc, lựa chọn tiêu chí, dự án nào cần làm trước, phù hợp với điều kiện và khả năng huy động nguồn lực của cộng đồng dân cư ở địa phương đó. Một trong những cách làm hay, sáng tạo ở huyện Hải Hậu được nhân rộng ra toàn tỉnh là phương châm “Làm từ đồng về làng, làm từ hộ gia đình ra thôn xóm, làm từ thôn xóm lên xã”; “Xóm chịu trách nhiệm công việc của xóm, xã chịu trách nhiệm các công trình của xã”. Các công trình chịu sự giám sát của Ban giám sát đầu tư cộng đồng và nhân dân, đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch.

Nhờ đó, đến nay đã có 209/209 xã, thị trấn; 10 huyện, thành phố (bằng 100%) đạt chuẩn NTM. Tỉnh Nam Định là một trong những tỉnh dẫn đầu toàn quốc về xây dựng NTM, hiện nay đang hoàn thiện hồ sơ trình Trung ương công nhận đạt “Tỉnh Nông thôn mới” vào tháng 11/2019.

Ông Bùi Nhân Sâm, Chủ tịch Hội ND Hà Tĩnh cho biết: Khi nói đến vườn mẫu, khu dân cư NTM kiểu mẫu đây là một nét sáng tạo riêng, đặc sắc, là tiêu chí thứ 20 của Hà Tĩnh trong bộ tiêu chí xây dựng NTM. Được tỉnh giao nhiệm vụ đóng vai trò nòng cốt trong tham gia xây dựng vườn mẫu, khu dân cư NTM kiểu mẫu, các cấp Hội tiến hành tham mưu ban hành bộ tiêu chí cụ thể cho mỗi vườn mẫu và khu dân cư kiểu mẫu, tham mưu ban hành chính sách hỗ trợ xây dựng; quá trình thực hiện các cấp Hội tiếp tục tham mưu các nội dung như: Đổi mới các hình thức tuyên truyền vận động tổ chức cuộc thi về chủ đề “Chung sức xây dựng NTM”; phối hợp với Đài Phát thanh -Truyền hình tỉnh xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề về nông nghiệp, như: “Nông nghiệp – Nông thôn”, “Chuyện làng quê”, “Nông thôn mới”, “Đến với làng quê kiểu mẫu”, “Nông thôn ngày mới”, “Câu chuyện sản phẩm” với các phóng sự, tọa đàm, trao đổi tập trung vào chủ đề xây dựng NTM; tổ chức các cuộc thi như Cuộc thi Khu dân cư NTM kiểu mẫu, Vườn mẫu, thi sáng tác thơ xây dựng NTM, sử dụng các mạng xã hội để tuyên truyền; phát động phong trào tình nguyện giúp đỡ NTM của cán bộ, hội viên nông dân “Ngày thứ 7 NTM”…

Trong quá trình thực hiện vận động phong trào xóa bỏ vườn tạp, chỉnh trang vườn hộ đã gặp không ít khó khăn, Hội đã bằng nhiều cách tuyên truyền đến từng ngõ, gõ từng nhà, Hội vừa tổ chức vận động giúp đỡ vừa góp ý, định hướng cho hội viên quy hoạch, sản xuất đồng thời tranh thủ các chính sách hỗ trợ của tỉnh để sau khi cải tạo liền bắt tay vào sản xuất không để vườn hoang.

Cán bộ Hội và hội viên tiêu biểu là một nhân tố gương mẫu nòng cốt, trong công tác tuyên truyền, vận động, tích cực hưởng ứng, tham gia trong chương trình cải tạo vườn tạp, chỉnh trang vườn hộ, xây dựng vườn mẫu theo chủ trương của tỉnh. Trước hết là hưởng ứng thực hiện việc cải tạo từ vườn tạp của gia đình mình; Hội trực tiếp hướng dẫn cụ thể cho từng hộ quy hoạch lại vườn, xóa những cây không có giá trị kinh tế, tư vấn đưa các loại cây con vào sản xuất phù hợp cho từng đối tượng. Hội phát động phong trào, huy động hội viên đóng góp ngày công giúp nhau trong công tác cải tạo vườn tạp, chỉnh trang vườn hộ, xây dựng vườn mẫu; mở các lớp dạy nghề ngắn hạn, các lớp tập huấn giúp hội viên tiếp cận với KHKT để áp dụng trong sản xuất và chăn nuôi; trực tiếp hướng dẫn giúp hội viên tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của nhà nước trong khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu, các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn để đầu tư phát triển sản xuất, chăn nuôi và các ngành nghề dịch vụ khác…

Với những cách làm cụ thể đến nay các cấp Hội đã trược tiếp vận động, hỗ trợ cải tạo và chỉnh trang 407.000 vườn tạp; xây dựng 3.000 vườn mẫu, trên 298 khu dân cư NTM kiểu mẫu; nhiều khu dân cư đã trở thành vùng quê “trù phú – an lành”, là nơi thực sự đáng sống hơn.

Chia sẻ về việc thực hiện Chương trình XDNTM ở Sơn La, ông Hoàng Sương, Chủ tịch Hội NDVN Sơn La cho biết: 10 năm là khoảng thời gian không dài, song với một chủ trương đúng, hợp lòng dân, với nhiều giải pháp căn cơ và sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng bộ tỉnh, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, trong đó Hội ND các cấp trong tỉnh đóng vai trò ‘‘trung tâm, nòng cốt’’ trong công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người nông dân thực hiện. Đến nay, có thể khẳng định chủ trương trồng cây ăn quả trên đất dốc thay thế cây lương thực, cây công nghiệp hiệu quả thấp bước đầu đã thu được kết quả đáng phấn khởi, đã giúp cho đời sống của người nông dân được cải thiện và nâng cao. Hiện tỉnh Sơn La đã chuyển đổi được 31.896ha diện tích trồng cây lương thực, cây công nghiệp hiệu quả thấp sang trồng cây ăn quả.

Tính đến tháng 9/2019 tổng diện tích cây ăn quả  của tỉnh Sơn La là 70.120ha, trong đó trồng mới năm 2019 là 11.296ha; sản lượng ước đạt trên 250.000 tấn, gồm các loại cây ăn quả chủ yếu như: Xoài, nhãn, chuối, bơ, cây ăn quả có múi cam, quýt, bưởi, chanh, sơn tra, chanh leo… Thị trường tiêu thụ chính tại các siêu thị và xuất khẩu sang thị trường Úc, Mỹ…

Tập trung thực hiện 5 giải pháp trong XD NTM

Phát biểu bế mạc Hội nghị, đồng chí Thào Xuân Sùng, Chủ tịch T.Ư Hội NDVN khẳng định: Hội nghị là dịp để các cấp Hội rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền và vận động nhân dân tham gia xây dựng NTM. Trong thời gian tới, các cấp Hội cần thực hiện có hiệu quả phương hướng, nhiệm vụ đã trình tại Hội nghị. Trong đó, đồng chí Thào Xuân Sùng đề nghị các cấp Hội ND cần tập trung thực hiện 5 giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động để cán bộ Hội và hội viên, nông dân thật sự là hạt nhân và đi đầu trong cách mạng tư duy.

Thứ hai, tập trung nghiên cứu, giải quyết tốt các mâu thuẫn mang tính xã hội ở nông thôn để giữ vững những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta, nhất là giá trị yêu nước, yêu quê hương, đoàn kết thống nhất, cần cù, chịu khó, sáng tạo.

Thứ ba, các địa phương phối hợp với chính quyền, doanh nghiệp và đơn vị nghiên cứu khoa học tổ chức hỗ trợ nông dân xây dựng thương hiệu nông sản thực phẩm, trong quá trình thực hiện liên kết 6 nhà theo chuỗi giá trị.

Thứ tư, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động sản xuất hữu cơ, không sử dụng phân hóa học và thuốc diệt cỏ.

Thứ năm, thực hiện tốt 3 Nghị quyết 04, 05, 06 của BCH T.Ư Hội NDN khóa VII, xây dựng Hội NDVN trong sạch, vững mạnh.

Cũng tại Hội nghị T.Ư Hội NDVN đã trao tặng Bằng khen của cho 80 tập thể và 69 cá nhân thuộc cơ quan T.Ư Hội NDVN và Hội ND các tỉnh, thành phố và HND cơ sở đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2010 – 2020.

Hải Quỳnh