
Quan niệm mâm ngũ quả chưng ngày Tết của ba miền đất nước
Từ lâu, bày mâm ngũ quả dâng lên cúng tổ tiên trở thành một phong tục truyền thống của người Việt. Mâm ngũ quả là mâm quả cúng lễ gồm 5 loại trái cây khác nhau, đại diện cho nguyện ước, mong muốn của gia chủ trong năm mới và bày tỏ lòng thành kính hướng về nguồn cội.
Lý giải tại sao dùng ngũ mà không phải tam, lục, thất, bát, PGS.TS Nguyễn Huy Thiệu, nguyên phó giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, cho biết 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, ứng với mệnh của con người. Số lẻ thuộc dương, cụ thể số 5 đứng vào chữ sinh, tượng trưng cho sự phát triển sinh sôi.
Theo như quan niệm của Phật giáo, 5 loại trái cây tượng trưng cho ngũ căn, mang nhiều ý nghĩa: Tín (lòng tin), Tấn (ý chí kiên cường), Niệm (ghi nhớ), Định (tâm không loạn), Huệ (sáng suốt).
Ngoài ra số 5 cũng tượng trưng cho ước muốn đón ngũ phúc vào nhà. Ngũ phúc gồm phú (giàu có), quý (địa vị sang trọng), thọ (sống lâu), khang (khỏe mạnh), ninh (bình an).
Theo truyền thống Việt Nam, mâm ngũ quả được xem như một phần quan trọng trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc, mang ý nghĩa sâu sắc về sự đoàn viên, sung túc cũng như gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp, hy vọng vào một năm mới an khang, đủ đầy.
Mâm ngũ quả miền Bắc: Dựa theo quy luật âm dương
Mâm ngũ quả miền Bắc thường được chọn theo số lẻ, có nải chuối xanh làm trọng như bàn tay Phật ngửa lên để che chở, mang phúc lộc cho gia chủ, tượng trưng cho hành mộc cùng các loại quả khác được bày trí xung quanh. Những loại trái cây bày trên mâm ngũ quả được chọn theo số lẻ, xếp so le nhau.
Người miền Bắc kiêng bày các loại quả có mùi, gai nhọn, thân xù xì vì quan niệm chúng có thể đem tới vận xui.
Mâm ngũ quả miền Trung: Mùa nào thức nấy
Khác với miền Bắc hay miền Nam, người miền Trung thường bày mâm ngũ quả đơn giản, không quá cầu kỳ và câu nệ, mùa nào thức nấy với quan niệm chỉ cần gia chủ thành tâm dâng cúng tổ tiên. Do chịu sự giao thoa văn hóa hai miền Bắc - Nam nên mâm ngũ quả của người miền Trung cũng bày biện đủ các loại quả như chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…
Mâm ngũ quả miền Nam: Dựa theo cách phát âm các loại quả
Ngược lại, người miền Nam ít chú ý tới số quả và màu sắc, mà thường lựa quả theo cách phát âm. Tất cả vật trang trí đều đi theo cặp. Theo Tiến sĩ sử học Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, mâm ngũ quả ở miền Nam sẽ gồm những quả mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, tương ứng với cách phát âm "cầu sung vừa đủ xài". Ngoài ra, có thể thêm quả dứa (quả thơm) thể hiện sự vững vàng và mong muốn con cháu đầy nhà.
Mâm ngũ quả người miền Nam thiếu vắng quả chuối vì phát âm tiếng miền Nam gần giống "chúi" thể hiện sự khó khăn, làm ăn không phất. Ngày Tết, cũng ít người trưng quýt, lê, táo với tâm niệm "quýt làm cam chịu"; lê, táo (bom) thì thất bát.
Bên cạnh mâm ngũ quả, trên bàn thờ tổ tiên và thánh thần luôn có cặp dưa hấu. Trái dưa căng tròn, vỏ xanh ruột đỏ tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn đầu năm. Ngày nay, nhiều gia đình thích đổi mới bằng cách mua thêm dưa hấu vàng và dưa hấu hình vuông để mâm ngũ quả ngày Tết thêm phong phú.
Mâm hoa quả trên bàn thờ ngày Tết của ba miền tuy có sự khác nhau nhưng tất cả đều chung một mục đích là hướng về nguồn cội, nhớ ơn tổ tiên, cầu mong năm mới nhiều điều thuận lợi./.
Theo VOV
Theo VOV
-
Mavin đồng hành cùng BIDV mang Tết ấm cho người nghèo
-
Bà Rịa-Vũng Tàu họp báo công bố sự kiện Dấu ấn Hè 2023
-
Liên hoan Âm nhạc toàn quốc: Biểu dương những tài năng sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc
-
Khai mạc “Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam” lần thứ 2 tại thành phố Huế
- Những điều thú vị về loài mèo
- Danh nhân nước Việt tuổi Mão
- “Có hiện tượng văn hóa tầm thường, dễ dãi lại thu hút người xem”
- Phát hành bộ tem “Biển, đảo Việt Nam: Chim biển, đảo”
- Nha Trang: Tổ chức thi "Hoa hậu biển Việt Nam" hướng về biển đảo
- SÀI GÒN WATER BUS tổ chức liveshow tuổi Teen mừng đại lễ
- Siêu mẫu Xuân Lan: "Cần hành động để bảo vệ trẻ em khỏi những vụ bạo hành man rợ"
-
Thủ tướng Chính phủ dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị công bố Quy hoạch và Xúc tiến đầu tư tỉnh Cà Mau(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 9/12, tại tỉnh Cà Mau, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị công bố Quy hoạch và Xúc tiến đầu tư tỉnh Cà Mau thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến 2050.
-
Thúc đẩy đồng quản lý vì ngành Thủy sản bền vững và có trách nhiệm(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 8/12, tại tỉnh Khánh Hoà, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hoà tổ chức đối thoại giữa Bộ trưởng Lê Minh Hoan với cộng đồng ngư dân và các hội đoàn thủy sản, nghề cá với chủ đề “Thúc đẩy đồng quản lý vì ngành Thủy sản bền vững và có trách nhiệm”.
-
Đồng Tháp tổ chức Festival Hoa - Kiểng Sa Đéc với chủ đề "Tình đất - Tình hoa"(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 8/12, tại tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức Họp báo cung cấp thông tin Festival Hoa - Kiểng Sa Đéc lần thứ I năm 2023 với chủ đề "Tình đất - Tình hoa".
-
Nông dân tỉnh Bắc Kạn phấn khởi khi giá dong riềng tăng mạnh(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong cơ cấu ngành Nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn cây dong riềng là giống cây trồng chủ lực, năm 2023 giá thu mua củ dong riêng cao 2.200-2.500 đồng/kg những người trồng dong riềng đang rất phấn khởi.
-
Tân Châu triển khai nhiều giải pháp trong xây dựng nông thôn mới(Tapchinongthonmoi.vn) Lãnh đạo TX. Tân Châu (An Giang) luôn chú trọng công tác tuyên truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã tạo sự chuyển biến và lan tỏa sâu rộng trong dân; vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới từng bước được xác định, ngày càng có nhiều người dân tham gia đóng góp tiền của, công sức, đất đai cùng chung sức xây dựng nông thôn mới.
-
Liên kết sản xuất và tiêu thụ giúp nông sản rộng đường vào siêu thị(Tapchinongthonmoi.vn) - Với quy trình sản xuất rau an toàn cho hơn 40 chủng loại rau quả các loại theo tiêu chuẩn VietGAP thì Hợp tác xã (HTX) rau an toàn Tân Đông đã ký hợp đồng và bao tiêu sản phẩm cho tất cả các thành viên đến hệ thống phân phối như Sài Gòn CO.op mart, hệ thống Bách Hoá Xanh… giúp thành viên an tâm sản xuất và đồng hành cùng HTX phát triển.
-
Hoàn thành việc xây dựng Đề án Vị trí Việc làm trước ngày 31/3/2024Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu các bộ, ngành phối hợp với Bộ Nội vụ giải quyết những vướng mắc, tồn tại để hoàn thành việc xây dựng Đề án Vị trí Việc làm trước ngày 31/3/2024.
-
Kiểm soát tốt dịch bệnh, bảo đảm nguồn cung thực phẩm(Tapchinongthonmoi.vn) - Để ngăn chặn triệt để, chấm dứt tình trạng nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, kiểm soát tốt các loại dịch bệnh động vật, Thủ tướng Chính phủ vừa có Chỉ thị 29/CT-TTg ngày 6/12/2023 về việc ngăn chặn nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật; kiểm soát tốt dịch bệnh, phát triển chăn nuôi bền vững, bảo đảm nguồn cung thực phẩm.
-
Hiệu quả từ Dự án "Nhân rộng mô hình sinh kế bền vững từ phát triển cây Mét theo chuỗi giá trị”(Tapchinongthonmoi.vn) Sau thời gian thực hiện dự án "Nhân rộng mô hình sinh kế bền vững từ phát triển cây Mét theo chuỗi giá trị để giảm áp lực lên đa dạng sinh thái (ĐDSH) và chức năng hệ sinh thái rừng” tại 2 xã vùng đệm Tam Hợp, Tam Quang (huyện Tương Dương – Nghệ An) do Quỹ Môi trường toàn cầu tài trợ, Hội Nông dân huyện Tương Dương là đơn vị chủ trì đã góp phần tạo sinh kế cho người dân đồng bào dân thiểu số, là yếu tố rất quan trọng để giúp người dân vươn lên thoát nghèo.
-
Bạc Liêu chủ động ứng phó với tình hình hạn hán và xâm nhập mặnChiều ngày 6/12 tại tỉnh Bạc Liêu, UBND tỉnh tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu hạn hán, xâm nhập mặn vụ mùa 2023 - 2024.
-
1 "Các bước phát triển của TH Group tại Kaluga là kinh nghiệm quý báu trong quan hệ hợp tác Nga - Việt"
-
2 Khai mạc Lễ hội thiết kế sáng tạo làng nghề thủ công mỹ nghệ Sơn Đồng năm 2023
-
3 Nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi tốt nhất Việt Nam 2023: Bò sữa có cả thực đơn ăn kiêng, sắp sinh, sau sinh,…
-
4 Cán bộ, đoàn viên, người lao động thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam
-
5 Thanh Hóa: Xưởng chế biến dăm gỗ hoạt động không phép, nhiều sai phạm sao vẫn tồn tại