Quan niệm mâm ngũ quả chưng ngày Tết của ba miền đất nước
Từ lâu, bày mâm ngũ quả dâng lên cúng tổ tiên trở thành một phong tục truyền thống của người Việt. Mâm ngũ quả là mâm quả cúng lễ gồm 5 loại trái cây khác nhau, đại diện cho nguyện ước, mong muốn của gia chủ trong năm mới và bày tỏ lòng thành kính hướng về nguồn cội.
Lý giải tại sao dùng ngũ mà không phải tam, lục, thất, bát, PGS.TS Nguyễn Huy Thiệu, nguyên phó giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, cho biết 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, ứng với mệnh của con người. Số lẻ thuộc dương, cụ thể số 5 đứng vào chữ sinh, tượng trưng cho sự phát triển sinh sôi.
Theo như quan niệm của Phật giáo, 5 loại trái cây tượng trưng cho ngũ căn, mang nhiều ý nghĩa: Tín (lòng tin), Tấn (ý chí kiên cường), Niệm (ghi nhớ), Định (tâm không loạn), Huệ (sáng suốt).
Ngoài ra số 5 cũng tượng trưng cho ước muốn đón ngũ phúc vào nhà. Ngũ phúc gồm phú (giàu có), quý (địa vị sang trọng), thọ (sống lâu), khang (khỏe mạnh), ninh (bình an).
Theo truyền thống Việt Nam, mâm ngũ quả được xem như một phần quan trọng trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc, mang ý nghĩa sâu sắc về sự đoàn viên, sung túc cũng như gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp, hy vọng vào một năm mới an khang, đủ đầy.
Mâm ngũ quả miền Bắc: Dựa theo quy luật âm dương
Mâm ngũ quả miền Bắc thường được chọn theo số lẻ, có nải chuối xanh làm trọng như bàn tay Phật ngửa lên để che chở, mang phúc lộc cho gia chủ, tượng trưng cho hành mộc cùng các loại quả khác được bày trí xung quanh. Những loại trái cây bày trên mâm ngũ quả được chọn theo số lẻ, xếp so le nhau.
Người miền Bắc kiêng bày các loại quả có mùi, gai nhọn, thân xù xì vì quan niệm chúng có thể đem tới vận xui.
Mâm ngũ quả miền Trung: Mùa nào thức nấy
Khác với miền Bắc hay miền Nam, người miền Trung thường bày mâm ngũ quả đơn giản, không quá cầu kỳ và câu nệ, mùa nào thức nấy với quan niệm chỉ cần gia chủ thành tâm dâng cúng tổ tiên. Do chịu sự giao thoa văn hóa hai miền Bắc - Nam nên mâm ngũ quả của người miền Trung cũng bày biện đủ các loại quả như chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…
Mâm ngũ quả miền Nam: Dựa theo cách phát âm các loại quả
Ngược lại, người miền Nam ít chú ý tới số quả và màu sắc, mà thường lựa quả theo cách phát âm. Tất cả vật trang trí đều đi theo cặp. Theo Tiến sĩ sử học Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, mâm ngũ quả ở miền Nam sẽ gồm những quả mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, tương ứng với cách phát âm "cầu sung vừa đủ xài". Ngoài ra, có thể thêm quả dứa (quả thơm) thể hiện sự vững vàng và mong muốn con cháu đầy nhà.
Mâm ngũ quả người miền Nam thiếu vắng quả chuối vì phát âm tiếng miền Nam gần giống "chúi" thể hiện sự khó khăn, làm ăn không phất. Ngày Tết, cũng ít người trưng quýt, lê, táo với tâm niệm "quýt làm cam chịu"; lê, táo (bom) thì thất bát.
Bên cạnh mâm ngũ quả, trên bàn thờ tổ tiên và thánh thần luôn có cặp dưa hấu. Trái dưa căng tròn, vỏ xanh ruột đỏ tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn đầu năm. Ngày nay, nhiều gia đình thích đổi mới bằng cách mua thêm dưa hấu vàng và dưa hấu hình vuông để mâm ngũ quả ngày Tết thêm phong phú.
Mâm hoa quả trên bàn thờ ngày Tết của ba miền tuy có sự khác nhau nhưng tất cả đều chung một mục đích là hướng về nguồn cội, nhớ ơn tổ tiên, cầu mong năm mới nhiều điều thuận lợi./.
Theo VOV
Theo VOV
-
Phim hài Thị Hến kén chồng 2 – Góc nhìn từ xã hội xưa và soi chiếu vào hiện tại -
Những quốc gia và vùng lãnh thổ đón Năm mới 2024 sớm nhất thế giới -
Chương trình tổng kết phong trào thi đua yêu nước năm 2023 với chủ đề “Vinh quang trí tuệ bàn tay vàng – Tự hào thương hiệu Việt Nam” -
Mavin đồng hành cùng BIDV mang Tết ấm cho người nghèo
- Bà Rịa-Vũng Tàu họp báo công bố sự kiện Dấu ấn Hè 2023
- Liên hoan Âm nhạc toàn quốc: Biểu dương những tài năng sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc
- Khai mạc “Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam” lần thứ 2 tại thành phố Huế
- Những điều thú vị về loài mèo
- Danh nhân nước Việt tuổi Mão
- “Có hiện tượng văn hóa tầm thường, dễ dãi lại thu hút người xem”
- Phát hành bộ tem “Biển, đảo Việt Nam: Chim biển, đảo”
-
Thông tin về việc gạo thơm ST24 và ST25 được hưởng ưu đãi thuế xuất khẩu sang EUBộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định thông tin gạo thơm ST24 và ST25 được hưởng ưu đãi thuế xuất khẩu sang thị trường EU là không chính xác.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Giữ lửa và truyền lửa' bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộcChiều 19/4, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp mặt đoàn đại biểu các già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người có uy tín nhân Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4)-những người giữ vai trò "giữ lửa và truyền lửa" bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc.
-
Chuyển đổi cây trồng tạo sản phẩm giá trị cao(Tapchinongthonmoi.vn) - Những năm qua, từ Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, tỉnh Gia Lai đã tích cực vận động nông dân chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, đời sống vật chất tinh thần của người dân trên địa bàn ngày càng nâng cao.
-
"Năng lực đổi mới sáng tạo Việt Nam cần được cải thiện mạnh mẽ hơn nữa"Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về vai trò sáng tạo, đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế xã hội, xây dựng xã hội bền vững.
-
Đồng bào các dân tộc Tây Bắc với chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sửNhững đóng góp của đồng bào các dân tộc Điện Biên - Tây Bắc đã tạo nên sức mạnh to lớn, sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần quan trọng làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
-
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầngĐại sứ Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sở hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Bến Tre: Hợp tác hỗ trợ nông dân quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP trên nền tảng số(Tapchinongthonmoi.vn) –Theo bản ghi nhớ được ký kết, các bên sẽ phối hợp triển khai chương trình thương mại trực tuyến - dùng giải pháp livestream, phát sóng bán hàng đa nền tảng số bao gồm: Lazada, Shopee, Tik Tok Shop, Facebook và các nền tảng số khác để quảng bá, tiêu thụ từ 80 -100 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên và các sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ chiến lược của tỉnh.
-
Tăng cường hợp tác với các quốc gia thượng nguồn để duy trì dòng chảy ở ĐBSCLVề lâu dài cần tiếp tục đàm phán, hợp tác với các quốc gia thượng nguồn để vận hành phát điện, xả nước xuống hạ du, bảo đảm duy trì chế độ dòng chảy trên sông ở mức phù hợp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực do xâm nhập mặn.
-
Thị trường cà phê hạt: Cơ hội kết nối người nông dân(Tapchinongthonmoi.vn) - Làm sao để có được những thành phẩm “cà phê đặc sản”, là câu hỏi luôn đặt ra với các đơn vị kinh doanh, chế biến cà phê, nhất là khi trào lưu tiêu dùng cà phê chất lượng cao ngày một phát triển tại thị trường nội địa. Lời giải đáp rốt cuộc quy về chính quá trình canh tác sản xuất của nông dân, mấu chốt cần kết nối hợp tác của các doanh nghiệp.
-
Nữ nhạc sĩ gắn với biển đảo quê hương qua những tác phẩm đi vào lòng người(Tapchinongthonmoi.vn) - Những ngày này, chủ đề Hoàng Sa - Trường Sa và biển đảo quê hương đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác bất tận của nhiều nhạc sĩ. Trong số ấy, có một nữ sĩ mang trong mình đầy duyên nợ về âm nhạc với tình yêu đất nước dạt dào, tha thiết , đó là nhạc sĩ Trịnh Thùy Mỹ người đã dành nhiều thời gian để viết lên những ca khúc nói về biển đảo quê hương…
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Đồng Nai phát triển nông nghiệp bền vững (bài 1): Xác định vùng nguyên liệu trọng điểm để cơ giới hóa đồng bộ -
4 Kỳ 1: Được nhận Huân chương Chiến công ngay tại chiến trường -
5 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường