Tăng giám sát, nâng cao ý thức giữ rừng của dân
“Nếu bảo họ đợi 50 – 70 năm sau mới khai thác, thì suốt 70 năm đó họ lấy gì để tạo thu nhập? Trên thế giới, nghề trồng rừng chỉ phù hợp với người giàu, trồng rừng bỏ đấy, đến nửa thế kỷ mới khai thác. Nhưng ở Việt Nam, nông dân nghèo quá, đã nghèo lại sống nhờ rừng. Vì vậy, họ trồng cây gì càng nhanh cho thu hoạch càng tốt.”
Đó là chia sẻ của GS.TSKH Nguyễn Ngọc Lung, Viện trưởng Viện Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng.
Vừa qua, cháy rừng liên tiếp xảy ra ở nhiều tỉnh miền Trung. Phải chăng công tác phòng chống cháy rừng đang kém đi, thưa Giáo sư?
Thực ra, năm nay diện tích rừng bị cháy không lớn, nhưng cứ có vụ cháy nào là báo chí đưa hình ảnh, thông tin lên ngay, nên dư luận cảm thấy cháy rừng nhiều quá. Trong khi, các năm trước đây cháy rừng nhiều hơn, thiệt hại lớn hơn, nhưng từng vụ việc báo chí không đưa thông tin lên, dư luận ít người biết chuyện cháy rừng. Trước đây, báo chí chỉ đưa ra con số hàng năm, hay mùa khô có bao nhiêu vụ cháy rừng, diện tích thiệt hại bao nhiêu hec-ta. Những thông tin này, người ta đọc xong quên tuột đi, không ai nhớ.
Xảy ra cháy rừng, trước hết là phải có mồi lửa. Nhiều người khi đi canh tác trong rừng, người ta kéo cành củi khô đốt lửa để nấu ăn, hoặc hun chuột, hun tổ ong để lấy mật. Yếu tố thứ hai, là vật dẫn cháy. Với những hành vi gây cháy rừng, chỉ phạt 200 nghìn thì không đủ sức răn đe. Cần phải tạo ra ý thức phòng cháy, bằng việc chỉ rõ ai là người vi phạm, để cộng đồng người dân xung quanh đó sẽ lên án, sẽ giảm được việc đem lửa vào rừng.
Dưới đất có các thảm mục do cây, lá khô rơi xuống lâu ngày, đây chính là những vật liệu dẫn cháy. Có những loài cây dẫn lửa, là những cây có dầu, bén vào một tí là cháy cả khu rừng. Rừng trồng rất dễ cháy, thường hay xảy ra cháy rừng vào mùa khô. Lá khô sẵn, thành ra lớp dày vài ba centimét, thì có lửa là sẽ cháy. Người chủ rừng muốn giữ rừng, nhưng họ không được giáo dục, tập huấn kỹ năng phòng chữa cháy rừng.
Ông có lời khuyên như thế nào đối với các cơ quan chức năng và chủ rừng về công tác phòng chống cháy rừng?
Phương châm phòng là chính, chữa chỉ là khi rất cấp bách. Đối với loại rừng có nguy cơ dễ xảy ra cháy lớn, Tổng cục Lâm nghiệp nên chỉ đạo cứ 1.000ha phải có chòi canh lửa, đứng trên đó nhìn được toàn cảnh cánh rừng. Liên tục có người canh trên đó vào những tháng mùa khô, khi phát hiện đám cháy, thì dùng điện thoại báo tin ngay cho địa phương, cho chủ rừng. Cục Kiểm lâm nước ta đã thuê vệ tinh ứng dụng vào rất nhiều việc như chụp ảnh rừng, thông báo về tốc độc gió…
Nhưng bây giờ nên đàm phán thêm về việc đặt những thiết bị cảm ứng về nhiệt. Nếu như ở dưới mặt đất có đám cháy mà ngọn lửa cao 1m, rộng 1m thì cảm ứng vệ tinh sẽ phát hiện được ngay, đo được chính xác tọa độ đám cháy, chỉ sai số khoảng 1m. Khi báo tọa độ cháy, thì người dân sẽ kịp chạy đến dập được ngọn lửa nhỏ đó. Phải có đội cứu hỏa sẵn sàng trực tại mỗi khu rừng. Khi báo cháy, đội cứu hỏa phải đến ngay, dập tắt đám cháy ngay từ khi mới phát sinh, không để đám cháy ra rộng sẽ khó chữa cháy.
Đối với các hộ gia đình trồng rừng, phải chú ý luôn luôn canh gác, bảo vệ canh chừng nghiêm ngặt phòng ngừa cháy, cần xây sẵn bể, hố chứa nước để chữa cháy. Đã có quy trình kỹ thuật cho trồng rừng, các hộ trồng rừng phải tuân thủ quy trình này. Mỗi lô rừng trồng không được rộng quá 5ha. Lô nọ cách lô kia phải có con đường gọi là băng cản lửa. Có 2 loại băng. Băng trắng là đất trống để không thể truyền được lửa từ lô rừng này sang lô rừng bên cạnh. Khoảng cách băng trắng rộng 5-10m, đây cũng là để đội phòng cháy chữa cháy có đường di chuyển khi chữa cháy, có thể cho cả xe chữa cháy đi vào. Loại băng thứ hai là băng xanh, trồng những loại cây không bị cháy, những loại cây lá và thân mọng nước.
Tình trạng trồng rừng để bán dăm gỗ vẫn rất phổ biến, trong khi rừng cây gỗ lớn phục vụ cho chế biến đồ gỗ vẫn ít. Nguyên nhân vì đâu, thưa ông?
Trồng rừng lấy gỗ phục vụ chế biến đồ gỗ xuất khẩu là nguyện vọng của nhiều người, cũng là chủ trương của Nhà nước, Bộ NN&PTNT, Tổng cục Lâm nghiệp. Cây gỗ thu hoạch phải có kích cỡ đủ lớn, từ 25cm trở lên, tốt nhất đường kính 40 – 80cm thì mới xẻ ra để đóng bàn, ghế. Nhưng người trồng rừng phải đợi 7-10 năm, thời gian đó phải làm việc khác để kiếm sống và chờ cây lớn lên. Nếu bảo họ đợi 50 – 70 năm sau mới khai thác, thì suốt 70 năm đó họ lấy gì để tạo thu nhập? Trên thế giới, nghề trồng rừng chỉ phù hợp với người giàu, trồng rừng bỏ đấy, đến nửa thế kỷ mới khai thác. Nhưng ở Việt Nam, nông dân nghèo quá, đã nghèo lại sống nhờ rừng.
Vì vậy, họ trồng cây gì càng nhanh cho thu hoạch càng tốt. Nhà nước có chính sách hỗ trợ dân vay vốn trồng rừng. Nhưng ngân hàng chỉ chấp nhận lãi suất thấp trong 5 năm đầu, mức 5%. Từ năm thứ sáu trở đi, người vay trồng rừng phải trả lãi suất theo thị trường. Nếu trồng rừng đến 10 năm, thì riêng phải trả lãi vay đã tăng gấp 3 rồi. Người dân tính toán cách nào có lợi thì mới làm.
Thứ hai, không phải đất nào cũng trồng rừng cây gỗ lớn được. Trước đây đất rừng tự nhiên khi mới bị chặt phá, hàm lượng mùn nhiều, độ ẩm tốt thì trồng gỗ lớn rất khả thi. Nhưng những khu rừng trở thành đất trống đồi núi trọc đã trên 20 năm, mất hết mùn, mưa gây xói mòn, trơ lại toàn sỏi, chỉ trồng được một số loại cây như bạch đàn, keo dậu… Vì vậy, Nhà nước cần quy hoạch, nghiên cứu từng loại đất, chỗ nào đủ điều kiện thì mới nên kêu gọi trồng cây gỗ lớn. Trồng rừng gỗ lớn lên giao cho các doanh nghiệp lớn có tiềm lực vốn đầu tư, hoặc phải có chính sách đặc biệt, cho người trồng vay vốn 30-50 năm lãi suất thấp.
GS nhận định thế nào về công tác nghiên cứu, quản lý giống cây lâm nghiệp?
Công tác nghiên cứu quản lý giống cây lâm nghiệp ở nước ta còn kém. Trong khi các nước trên thế giới họ chú trọng khâu giống cây lâm nghiệp từ lâu. Nếu có giống tốt, thì nên nhân giống bằng vô tính sẽ cho di truyền lại đời sau những cây có chất lượng tốt, phát triển đồng đều, năng suất gỗ cao. Mặc dù các nhà khoa học lâm nghiệp nước ta đã chọn tạo nhiều giống cây lâm nghiệp có chất lượng, nhưng ít được phổ biến vào sản xuất. Hoạt động, nhân và kinh doanh giống cây lâm nghiệp chủ yếu người dân tự phát làm.
Họ gom đủ loại hạt, có cả hạt từ những cây già cỗi, cây còi cọc, cây cong queo… rồi đem gieo làm cây giống. Nông dân tâm lý tiếc tiền, cứ chỗ nào bán cây giống giá rẻ thì mua. Do giống chất lượng kém, trồng rừng chỉ một năm sẽ phân ly ra mấy lớp chiều cao, cây to lẫn cây bé, khiến năng suất rừng trồng rất thấp, thu nhập từ nghề trồng rừng không đảm bảo.
Chu Khôi (thực hiện)
-
Bình Dương: Phát động Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng -
Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
Trí tuệ nhân tạo và khả năng ứng dụng phát triển kinh tế nông nghiệp -
Sản xuất lúa bền vững gắn với giảm phát thải khí nhà kính
- Khơi dậy, phát huy sức mạnh của nhân dân qua bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
- Dấu ấn năm 2023 là tiền đề, động lực, tạo sinh khí mới, luồng gió mới cho hoạt động công tác Hội năm 2024
- Việt Nam mở "đợt cao điểm của cao điểm" để gỡ được thẻ vàng EC
- Quan điểm của Đảng về vai trò của giai cấp Nông dân trong cách mạng Việt Nam và những yêu cầu mới đối với Hội Nông dân hiện nay
- Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV sinh học dẫn đầu trong trong khu vực
- Hội Nông dân Việt Nam qua các kỳ Đại hội
- Nông dân Việt Nam khát vọng vươn lên, xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc
-
Bình Dương, kim ngạch xuất khẩu quý I đạt 8 tỷ USD, tăng 16,2%(Tapchinongthonmoi.vn) Chiều 23/4, tại tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh quý I năm 2024. Chủ trì buổi họp báo có ông Võ Anh Tuấn, Chánh Văn phòng UBND tỉnh; ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông.
-
Thanh Hóa: Trao 100 suất học bổng toàn phần cho học sinh trường THPT Cẩm Thủy 1 và 2(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày 22/4, tại Thanh Hóa, Lãnh đạo Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội (HHT) đã trao 100 suất học bổng toàn phần trị giá 6 tỷ đồng cho các em học sinh trường THPT Cẩm Thủy 1, THPT Cẩm Thủy 2.
-
Nông dân Trà Vinh thu 50 triệu đồng/ha đậu phộng sau 2 tháng canh tácNhững hộ thâm canh giỏi đạt trên 10 tấn/ha và với giá bán hiện nay, mỗi ha đậu phộng nông dân thu lãi khoảng 50 triệu đồng sau hơn 2 tháng canh tác.
-
Thổ cẩm Xí Thoại, Phú Yên- Nét đẹp truyền thống làng nghềVới mục đích bảo tồn và phát huy các giá trị nghề thủ công truyền thống, quảng bá nét đẹp văn hoá địa phương, Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp với đơn vị du lịch tỉnh Phú Yên tổ chức, giới thiệu về làng nghề thổ cẩm Xí Thoại, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên tại Trung tâm thông tin Di sản Phố cổ Hà Nội.
-
Chiến dịch Điện Biên Phủ: Địch phản kích ác liệt, ta giữ vững trận địaTiếp tục thực hiện chủ trương vào gần địch hơn nữa trận địa tấn công và bao vây, trận địa ta ngày càng tiến sát gần địch; hỏa lực các cỡ của ta luôn uy hiếp quân địch.
-
Thanh Hóa: Lốc xoáy đánh chìm tàu, 4 ngư dân mất tích trên biển, mong có phép màu(Tapchinongthonmoi.vn ) - Đã 3 ngày nay, kể từ khi tàu cá của anh Hoàng Văn San (SN 1979) ở xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương (Thanh Hóa) bị sóng đánh chìm, đến nay vẫn chưa liên lạc được với 4 ngư dân trên tàu mất tích. Người thân và ngư dân nơi đây, đang cầu mong có phép màu đến với họ.
-
Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải(Tapchinongthonmoi,vn) - Để về đích huyện nông thôn mới (NTM) huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa đang nỗ lực thực hiện tiêu chí về môi trường. Theo đó, mỗi xã sẽ có một bãi tập kết rác thải, tuy nhiên, có nơi việc xây dựng này đang gặp phải sự phản đối của người dân. Cụ thể, tại xã Cẩm Bình, gần tuần nay, hàng trăm người dân đã tập trung treo băng rôn, dựng lều phản đối việc xây dựng bãi tập kết rác thải, vì họ lo sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, khu tâm linh…
-
Hưng Yên: Tập trung chỉ đạo phòng trừ sâu, bệnh hại lúa vụ XuânĐể bảo vệ lúa vụ Xuân 2024, hạn chế thấp nhất thiệt hại do sâu, bệnh gây ra, Sở Nông nghiệp và PTNT đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố và yêu cầu các đơn vị chuyên môn thuộc Sở tập trung chỉ đạo, thực hiện tốt một số nội dung trọng điểm.
-
Diện tích trồng vải ở Chí Linh giảm 8ha(Tapchinongthonmoi.vn) - Theo báo cáo UBND TP. Chí Linh, tỉnh Hải Dương, địa phương hiện có 3.422ha trồng vải, giảm 8ha so cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân giảm do nhiều hộ chuyển đổi sang trồng cây mới có hiệu quả kinh tế cao hơn như nhãn, na, thanh long.
-
Gặp mặt cựu chiến binh, thanh niên xung phong tham gia Chiến dịch Điện Biên PhủCuộc gặp mặt lần này là hoạt động sâu sắc, thiết thực, thể hiện đạo lý tốt đẹp "Uống nước nhớ nguồn," "Đền ơn đáp nghĩa" của dân tộc, tri ân các thế hệ đi trước đã hy sinh vì độc lập dân tộc.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Đồng Nai phát triển nông nghiệp bền vững (bài 1): Xác định vùng nguyên liệu trọng điểm để cơ giới hóa đồng bộ -
4 Kỳ 1: Được nhận Huân chương Chiến công ngay tại chiến trường -
5 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường