Vừa qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch tại TP. Hồ Chí Minh (HCM) đã tổ chức thực hiện khảo sát đánh giá tiềm năng rất lớn phát triển du lịch sinh thái – làng nghề – văn hóa Nam Bộ – Khmer của huyện Trà Cú. Tuy nhiên, theo đánh giá khảo sát tiềm năng này hiện còn như một viên ngọc thô cần được đánh bóng.

Khi mà tài nguyên, lợi thế vẫn ở dạng “thô”

Giai đoạn 2016 – 2018, huyện Trà Cú mỗi năm chỉ đón trung bình khoảng 10.500 lượt khách nhờ chủ yếu từ các đơn vị kinh doanh lữ hành tại Trà Vinh (Công ty du lịch miền Tây…) và TP.HCM. Trong đó, điểm tham quan đón khách chủ yếu là chùa Vàm Rây, chùa Cò, làng dệt chiếu Cà Hom… trong khi huyện này có đến 06 di tich khảo cổ; 21 di tích lịch sử cách mạng và 68 di tích kiến trúc nghệ thuật. Trong số đó, có 1 di tích cấp quốc gia (di tích lịch sử – văn hóa Lưu Cừ II ) và 4 di tích cấp tỉnh gồm chùa Long Thạnh, tên gọi khác là chùa Xẻo Son, thuộc xã Lưu Nghiệp Anh; chùa Chrôi Tansa, còn gọi là chùa bãi Xào Giữa, thuộc ấp Bãi Xào Giữa, xã Kim Sơn; chùa Wat Phnô Om Pun, thường gọi chùa Long Trường, tại ấp Long Trường, xã Tân Hiệp.

Các chùa đang có nhiều du khách đến tham qua như Chùa Trôprasbat, cũng gọi là chùa Chông Bát, ấp Chông Bát, xã Tân Hiệp được xây dựng năm 1646, cách nay 373 năm với vẻ đẹp nghệ thuật kiến trúc – trang trí độc đáo. Chùa Vàm Rây (chùa Phật Nằm) thuộc ấp Vàm Rây, xã Hàm Tân, có niên đại xây dựng hơn 600 năm. Do bị xuống cấp nên chùa được đã được trùng tu, tôn tạo từ những năm 2003 đến 2008, với kiến trúc như một cung điện bằng vàng với nhiều hoa văn tinh xảo, cổng chùa theo kiểu tam quan, có tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn sơn son thếp vàng dài 54m. Chùa Phnô Đôn (thường gọi là chùa Cò): Tại ấp Giồng Lớn, xã Đại An, xây dựng năm 1677. Ngoài nghệ thuật kiến trúc – trang trí, điểm đặc biệt của Chùa Phnô Đôn là ở cái tên thường gọi “chùa Cò”. Chùa Cò có khoảng 10 vạn cá thể cò và chim (cò trắng, cò mỏ vàng, cò mỏ đen, cồng cộc, vạc… về đậu trên những cây cổ thụ cao (cây sao, cây sầu đâu, cây dầu…) trong khuôn viên 6ha của chùa, đấy được coi là “sân chim” lớn nhất ở tỉnh Trà Vinh.

Nét văn hóa đặc sắc nữa tại Trà Cú mà khách du lịch cũng rất quan tâm là các món ăn rất riêng, giao thoa văn hóa ẩm thực Việt, Khmer và Hoa như: Chè thốt nốt chỉ làm bằng tinh chất lấy từ vỏ đã chín của những trái thốt nốt, nước cốt dừa, đường thốt nốt đượm hương vị béo ngậy của nước dừa, vị ngọt thanh của đường, sự mềm dẻo của các lát thốt nốt. Bánh bầu là món bánh dân gian tại Trà Cú mà ít người biết đến, do thất truyền từ lâu với 2 loại bánh ngọt và bánh mặn, được chế biến từ trái bầu non, bột gạo, tôm (tép), nước cốt dừa, hành lá, bột cà-ri… tại xã Đại An. Hủ tiếu xíu mại (quán Sáu Liêm, thị trấn Trà Cú), bánh canh tép, các loài thủy sản…

Tại Trà Cú, bên cạnh lễ hội của người Khmer, còn có l lễ hội rất đặc sắc là Tết Nguyên Tiêu của cộng đồng người Hoa. Các nghề truyền thống tại Trà Cú cũng rất hấp dẫn du khách trải nghiệm và tham quan như nghề dệt chiếu (Cà Hom), nghề đan lát (Đại An), cơ sở sản xuất bột nưa Minh Hùng (đã đón một số đoàn khách Nhật Bản đến Việt Nam đến tìm hiểu và nghiên cứu…Cây nưa trồng nhiều ở Áp Vàm xã An Quảng Hữu, bột của nó có công dụng thanh nhiệt cơ thể. Tại huyện Trà Cú cũng đã hình thành một số vườn dừa đón khách tham  quan, tiêu biểu là vườn dừa Hải Yến tại ấp Sóc Tro xã An Quảng Hữu với diện tích đến 15.000m² với nhiều loài dừa xiêm lùng, xiêm dứa, xiêm dây, xiêm đỏ, Tam Quan… điểm chế tác mặt nạ Kim Mạnh phục vụ Lễ hội truyền thống văn hóa Khmer, điểm du lịch sinh thái, văn hóa, ẩm thực Khmer Trà Cú, Trà Cú còn là vùng đất thuận lợi nuôi các loài thủy sản dân dã như tôm càng xanh, cá tra, tôm sú, cá lóc, sặc…

Viên ngọc cần được đánh bóng

Theo ông Tạ Duy Linh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch TP. HCM cho biết: Đến nay, hầu như các điểm tham quan du lịch tại Trà Cú còn ở dạng “thô” và cần phải đầu tư về dịch vụ, năng lực nguồn nhân lực… Hiện giao thông đã lưu thông tốt từ TP.HCM – Tiền Giang – Bến Tre – Trà Vinh đã tạo điều kiện thuận lợi cho du khách đến Trà Vinh.

Sắp tới khi tuyến cao  tốc Trung Lương – Mỹ Thuận đưa vào khai thác năm 2020, đoạn Mỹ Thuận – Cần Thơ đưa vào khai thác năm 2022;  Các dự án nâng cấp, Quốc lộ 60 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh – Sóc Trăng. Cầu Rạch Miễu, Cầu Đại Ngãi, Cao tốc Trung Lương – Bến Tre, Cao tốc Hồng Ngự (cửa khẩu Dinh Bà) – Trà Vinh…. thì giao thông đến Trà Cú còn thuận lợi hơn nữa.

Trà Cú đang tập trung xây dựng các dịch vụ tham quan ngành nghề truyền thống như làm mặt nạ nghệ thuật Khmer (hộ kinh doanh Kim Mạnh, xã Thanh Sơn); dịch vụ may trang phục truyền thống của người Khmer (hộ kinh doanh Kim Ngọc Song, xã Kim Sơn). Khai thác du lịch các mặt hàng lưu niệm, đặc sản (dừa, hàng lưu niệm, nghề sản xuất bột nưa, sản phẩm đan lát Đại An… Huyện đã định hướng phát triển mô hình homestay- dịch vụ nhà nghỉ, trong đó, đang vận động hai hộ gia đình tham gia là homestay Ba Đặng (ấp Thanh Xuyên, xã Kim Sơn, có 3 phòng với sức chứa 2 khách/phòng), và homestay Thạch Kim Thanh (ấp Trà Lés, xã Thanh Sơn, có 2 phòng sức chứa 2 khách/phòng), homestay Quốc Hưng (xã Đại An, đang dự kiến xây dựng)…

Hiện nay, nhà cổ Đại An (ấp Mé Gạch và Ấp Giồng Lớn xã Đại An) đang xây dựng thêm 10 phòng lưu trú phục vụ du khách. Gần đây nhất có nhà hàng ẩm thực kết hợp phục vụ nhu cầu tham quan của du khách tại huyện Trà Cú là nhà hàng Rithy (khóm 7, thị trấn Định An, Trà Cú) với tổng diện tích gần 4.000m² là đơn vị kinh doanh lớn cung ứng các dịch vụ lưu trú (homestay), ẩm thực, phục  vụ nhu cầu tham quan cho du khách. Sức chứa của nhà hàng này là 250 khách.

Ông Linh cho biết: Để viên ngọc du lịch huyện Trà Cú sáng bóng là việc có thể làm được và việc cần làm trước mắt của nhà nước là phải xử lý nước và rác thải sinh hoạt trước khi thải ra môi trường, vì do cho đến nay, nguồn nước này từ các chợ, khu dân cư chưa xử lý sơ bộ trước khi thải ra môi trường, gây ô nhiễm sông rạch. Vấn đề đào tạo nâng cấp đội ngũ nhân lực phục vụ du lịch tại Trà Cú cũng là vấn đề đáng bàn, do chất lượng lao động du lịch tại huyện Trà Cú còn rất thấp. Huy động vốn xã hội đầu tư vào mô hình nhà nghỉ homestay, điểm dừng chân, nhà hàng ăn uống, đồ lưu niệm, phát triển các làng nghề, cơ sở sản xuất thành điểm trải nghiệm cho khách du lịch…

Vân Nguyễn