
Qua gần một năm rưỡi lấy ý kiến, Luật Giáo dục (sửa đổi) đang trên đường về đích, mặc dù vẫn còn một số ý kiến cần tiếp tục được thảo luận.
Tuy nhiên, trên bình diện chung, những vấn đề cơ bản được chế định khá rõ ràng, chứa đựng tâm huyết của những nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý, các chuyên gia và các tầng lớp nhân dân. Song, dự luật dù kết tinh từ ý kiến nhân dân đi chăng nữa nhưng sự vận động của đời sống, trong đó vai trò của gia đình và xã hội chưa được nhận thức một cách đầy đủ nhằm đảm bảo sự kết nối thực chất với nhà trường để tạo nên hành lang an toàn, môi trường tốt nhất cho giáo dục. Luật này sẽ phát huy hiệu quả thế nào vẫn còn cơ hội lớn, sự kết nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội sẽ là điều kiện để hình thành năng lực cũng như phẩm cách đạo đức của một công dân và đây là nền tảng cốt lõi tạo nên phẩm cách quốc gia.
Tầm quan trọng được chế định cách đây…20 năm
Theo ĐBQH Phạm Trọng Nhân (Bình Dương), tầm quan trọng của vấn đề trên đã được chế định từ cách đây 20 năm, nếu như trước đây quy định quyền của cha mẹ hoặc người giám hộ với 6 điều tại Chương VI nhưng lần trình này đã chuyển từ quyền sang trách nhiệm. Đó là kết quả của sự vận động tư duy tự chủ được hưởng, được làm, được đòi hỏi chuyển sang trách nhiệm, phải làm tròn từ các bậc phụ huynh nhằm giải toả bớt áp lực lên nhà trường cùng với nhà trường chịu trách nhiệm về kết quả học tập của con em mình.
“Mặc dù những chế định về trách nhiệm của nhà trường, gia đình và xã hội trong dự luật lần này, có thể nói là cơ bản xong tâm thế cũng như sự vận động của gia đình, xã hội thì thời gian qua có toàn tâm toàn ý đối với giáo dục hay chưa? Dường như ai cũng có thể nhận thấy khi những tiêu cực trong thi cử ở một số nơi bị phát hiện điều tra, xử lý đã đặt giáo dục vào tâm điểm của dư luận suốt thời gian dài và chưa dừng lại”, ông Nhân băn khoăn.
Một chiều hướng khác, vai trò, trách nhiệm của gia đình trong vụ việc trên cũng cần phải suy xét đến tận cùng gốc rễ của vấn đề, sai của người lớn từ trong gia đình đến xã hội không chỉ là một hệ lụy quá lớn cho giáo dục, còn góp phần nhào nặn nên nhân cách của con em mình, sẽ đau xót và thậm chí phẫn nộ khi nhắc lại vấn đề này. Nhưng để thấy trách nhiệm của gia đình là cha, mẹ hoặc người giám hộ có trách nhiệm tạo điều kiện cho con em hoàn thành chương trình giáo dục bắt buộc theo quy định.
Tuy nhiên, việc đó lại đi theo một cách thức phi giáo dục. Như vậy, gia đình ở khía cạnh này có phải là thành trì bảo vệ các em khỏi cái xấu trong xã hội hay là nơi khởi phát những giá trị lệch lạc trong nhân cách của các em. Có thể những vụ việc trên là thiểu số, tuy nhiên cùng với nó hiện nay nhiều gia đình vẫn khoán trắng trách nhiệm giáo dục cho nhà trường trong khi chưa chú trọng việc tu thân, tề gia xây dựng và gìn giữ nề nếp cư xử giữa các thành viên trong gia đình. “Do đó, những hành xử thiếu quy chuẩn của trẻ rất bất công nếu đổ hết trách nhiệm cho nhà trường nói riêng và ngành giáo dục nói chung”, ông Nhân nói.
Xét về khía cạnh xã hội chúng ta đã thực sự xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng xấu đến người học mà Luật Giáo dục đầu tiên ban hành đến nay là 20 năm, chỉ định về trách nhiệm đó hoàn thành sứ mệnh hay chưa. Hay ở 1 góc độ nào đó có những diễn biến phức tạp hơn, sức đề kháng của trẻ em với thói hư tật xấu còn yếu ớt trong khi những hành xử lệch chuẩn giữ con người với nhau trong các mối quan hệ xảy ra hàng ngày hàng giờ trong mỗi ngóc ngách và xảy ra trong chính ngôi nhà của các em.

Chưa thấy triết lý giáo dục, nhưng lại có sự cụ thể hóa
Một câu hỏi đặt ra là vì sao sự nảy nở ngày càng nhiều gia đình văn hóa nhưng những hành vi lệch chuẩn, phi giáo dục lại có thể có cơ hội bén rễ trong đời sống. Điều đáng nói là tỷ trọng các hành vi lệch chuẩn và nghĩa cử cao đẹp trong xã hội trên các phương tiện thông tin truyền thông hiện nay theo nhiều cử chi có vẻ lệch sang chiều tiêu cực.
Trong khi đó những việc tốt, những con người tốt lẽ ra phải được lan tỏa nhiều hơn trong đời sống xã hội nhằm giáo dục nêu gương cho mọi người và nhất là trẻ em. Bệ đỡ từ gia đình và xã hội chưa thể hiện hết trách nhiệm thì một mình nhà trường không đủ sức gồng gánh cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực vốn được xem là nền tảng phẩm cách của một quốc gia.
Luật Giáo dục hiện nay được thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XI, tròn 15 năm, nay xã hội chuẩn bị đón một Luật Giáo dục mới với kỳ vọng mang đầy đủ tâm nguyện của các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những kết tinh được cô đọng lại trong từng điều khoản của dự luật không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý mà còn là nhận thức và trách nhiệm của gia đình, sự vận động của xã hội.
Hạn định thịnh vượng đến năm 2045 có đạt được hay không tùy thuộc và tâm thế của ta dành cho giáo dục.Tất nhiên không thể chỉ trông chờ vào dự luật này. Mục tiêu đã có, phương pháp cũng nhiều, sứ mệnh là vậy nhưng dường như còn thiếu một điều tạo nên hướng đi minh định và không gì khác hơn đó là triết lý giáo dục.
Thế nhưng, nếu giải trình cho rằng triết lý giáo dục đã được thể hiện trong quan điểm mục tiêu, phương pháp giáo dục của dự luật thì vì sao các viện, trường đại học hàng đầu lại chưa thể cô đọng cho thành một triết lý giáo dục Việt Nam. “Tôi chưa hề yêu cầu phải có một điều khoản riêng về triết lý giáo dục trong dự luật này. Điều chúng tôi mong mỏi xã hội hẳn phải định hình rõ một triết lý giáo dục để từ đó đối tượng, mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục trong dự luật sẽ đi theo tinh thần triết lý đó”, ông Nhân chia sẻ.
Nhiều học giả đã khẳng định mục tiêu, phương pháp giáo dục không phải là triết lý giáo dục chỉ là hai trong bốn trụ cột để cụ thể hóa triết lý. Trong công trình nghiên cứu của mình, GS.TSKH Trần Ngọc Thiêm cho biết, cấu trúc phổ biến của khái niệm triết lý giáo dục gồm năm thành tố, trong đó sứ mệnh giáo dục là thành tố gốc, mục tiêu giáo dục là thành phố trung tâm, cốt lõi, trực tiếp chi phối ba thành tố còn lại là nội dung, phương pháp và nguyên lý giáo dục.
Có thể thấy, năm thành tố trung tâm mà GS Thiêm nêu là sự cụ thể hoá triết lý giáo dục. Như vậy, sự khái quát hoá triết lý giáo dục chưa thấy đâu nhưng lại có sự cụ thể hóa, nhiều người cho rằng thể hiện trong dự luật thì đây có phải là một sự gượng ép và bất cập. Chưa bao giờ xã hội có dịp bàn sâu và toàn diện về sự nghiệp trồng người như vậy, nhưng đến nay triết lý thêm một lần nữa lỡ hẹn trong dòng chảy của giáo dục, xã hội và mọi người vẫn sẽ tiếp tục tất bật học hành.
Nhưng sự học đó chưa đồng nghĩa làm nên những suy tư, trăn trở về trách nhiệm của bản thân đối với thịnh vượng của quốc gia, dân tộc. Bởi vì̀ những giá trị phổ quát nhất còn mang tính liệt kê, dàn trải không phải là sự chắt lọc nên phẩm cách và triết lý giáo dục của quốc gia.
-
Tuyển sinh 2023: Các trường đại học mở một loạt ngành mới
-
Lệ phí tham dự các kỳ thi riêng để xét tuyển đại học tăng cao
-
Bộ GD&ĐT thông tin về kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023
-
Giáo dục nghề nghiệp kết nối doanh nghiệp nâng cao chất lượng đào tạo
- “Bà đỡ” giúp hội viên nông dân vươn lên phát triển kinh tế
- Đổi mới để nâng cao chất lượng đào tạo nghề nông
- Giáo dục nghề nghiệp cần tập trung chuyển đối số
- Giải pháp phát triển giáo dục nghề nghiệp trong tình hình mới
- Nông dân Hà Giang thoát nghèo nhờ học nghề
- Hội Nông dân Phú Yên: Đào tạo nghề theo “đặt hàng”, hỗ trợ sinh kế thiết thực cho nông dân
- Tam Đường đổi mới đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với giải quyết việc làm
-
TTCK: Nhóm Ngân hàng đang tạo đà trở lại(Tapchinongthonmoi.vn) - Bước qua thời gian nghỉ Tết Âm lịch cũng là lúc kết thúc tháng 1/2023, chỉ số VN-Index bật tăng hơn 10% trong tháng giao dịch đầu tiên của năm 2023 và đóng cửa phiên giao dịch ngày 31/01 tại mốc 1.111 điểm. Với diễn biến dòng tiền vào thị trường tập trung ở nhóm Ngân hàng và Chứng khoán khi khối ngoại mua ròng tháng thứ 3 liên tiếp với giá trị đạt gần 4.200 tỷ đồng bao gồm SSI; VIC. Cùng xu hướng với khối ngoại, tự doanh cũng mua ròng 470 tỷ đồng trong tháng 1/2023.
-
Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 36 về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh họcNgày 30/1, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới. Trân trọng giới thiệu toàn văn Nghị quyết quan trọng này.
-
Cách phòng viêm họng cho trẻ trong mùa nồm ẩmTrẻ em dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch yếu, sức chống chọi với vi khuẩn, virus kém, do đó dễ nhiễm bệnh hơn khi gặp thời tiết nồm ẩm, đặc biệt là viêm họng.
-
Thủ tướng thăm Singapore và Brunei, thúc đẩy “Ngoại giao cây tre" độc lập, linh hoạtChuyến thăm chính thức Singapore và Brunei của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 8-11/2 tới nằm trong tổng thể đường lối “ngoại giao cây tre” độc lập và linh hoạt của Việt Nam, góp phần củng cố và đưa mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Singapore và Brunei lên tầm cao mới.
-
Quy định mới về khung giá bán lẻ điện bình quânPhó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký Quyết định 02/2023/QĐ-TTg về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân.
-
Tổ chức thành công ngày hội văn hóa dân tộc Mông và Festival khèn Mông năm 2023(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong hai ngày 4-5/2, huyện Mèo Vạc (tỉnh Hà Giang) đã tổ chức thành công Ngày hội Văn hóa dân tộc Mông và Festival khèn Mông huyện Mèo Vạc năm 2023. Đây là hoạt động văn hóa quan trọng trong năm 2023, mang đậm bản sắc của đồng bào dân tộc Mông vùng Cao nguyên đá Hà Giang.
-
Làng Cam Lâm khôi phục lễ hội truyền thống cầu ngư(Tapchinongthonmoi.vn) - Để làm cho đời sống tinh thần của người dân làng chài ngày càng phong phú và bảo tồn những nét đẹp văn hóa cổ truyền, những ngày đầu năm mới Xuân Quý Mão, làng chài Cam Lâm thuộc xã Xuân Liên (Nghi Xuân – Hà Tĩnh) tổ chức khôi phục Lễ hội Cầu ngư đã có từ lâu đời nhưng bị mai một theo thời gian.
-
Tổng Bí thư: Thành tựu của đất nước có đóng góp quý báu từ nguyên lãnh đạo cấp caoTổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, trong những thành tựu đất nước đạt được có sự đóng góp quý báu, đầy tâm huyết và trách nhiệm của các nguyên cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước.
-
Kỳ nghỉ lễ 30/4 năm nay sẽ kéo dài gần bằng nghỉ Tết Quý MãoNăm 2023, do ngày giỗ Tổ Hùng Vương liền kề dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 nên người lao động được nghỉ 5 ngày liên tục, chỉ ít hơn dịp nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2 ngày.
-
Quy định mới của Bộ Chính trị về Lấy phiếu tín nhiệmThường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng vừa thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy định số 96-QĐ/TW về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị.
-
1 Thực trạng giai cấp Nông dân Việt Nam hiện nay và một số vấn đề đặt ra
-
2 Phim Bão ngầm: "Chọn đạo diễn Đinh Thái Thụy vì đời tư không có scandal"
-
3 Hội Nông dân Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Nông dân Thế giới (WFO)
-
4 Nuôi lươn không bùn mang lại hiệu quả kinh tế cao ở Đô Lương
-
5 Vĩnh Long đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất nhân dịp kỷ niệm 190 năm thành lập tỉnh