Ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu khai mạc Hội nghị.

Tổ chức tốt công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông Hồ Hồng Hải cho biết, ngày 28.7.2021, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 24/2021/QH15 về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025.

Để đồng bộ cũng như kịp thời triển khai thực hiện Quyết định này, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 90 ngày 18.1.2022 về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 với mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững và hạn chế tái nghèo.

Đồng thời, hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo tiếp cận mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống, hỗ trợ các huyện, các xã đặc biệt khó khăn, các xã ngang ven biển, hải đảo thoát khỏi tình trạng đói nghèo, khó khăn.

Triển khai các văn bản của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 1789 ngày 26.9.2022 về Kế hoạch Tập huấn nâng cao kỹ năng tuyên truyền về chính sách pháp luật cho công chức, viên chức các Sở Thông tin và Truyền thông, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo, đài Trung ương và địa phương về triển khai đề án 06 là 1 tiểu dự án trong Dự án giảm nghèo thuộc chương trình quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.

Để triển khai Tiểu dự án, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhiều chương trình phối hợp Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Ủy ban Dân tộc, một số cơ quan báo, đài Trung ương và địa phương truyền thông cho Đề án.

Ông Hồ Hồng Hải cho biết, theo chương trình này, Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai dự án giảm nghèo về thông tin. "Đây là vấn đề hết sức quan trọng trong việc thúc đẩy đưa những thông tin đến đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa về thông tin nhằm giảm khoảng cách tiếp cận về thông tin".

Tại Hội nghị, các giảng viên đã cung cấp cho cán bộ, phóng viên, biên tập viên hai nội dung chính gồm: Đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác dân tộc trong tình hình mới và Kỹ năng viết bài, thông tin tuyên truyền về vùng đồng bào dân tộc, miền núi.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Phạm Trí Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách, Ủy ban Dân tộc đánh giá: Thời gian qua, với sự quan tâm đặc biệt và nguồn lực đầu tư lớn của Đảng và Nhà nước, kinh tế-xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi đã có bước phát triển mới, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số tiếp tục được nâng lên.

Âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để tạo dựng “ngọn cờ” tiến tới lập “tổ chức chính trị đối lập”, nhất là ở địa bàn chiến lược, đã được Đảng và Nhà nước ta nhận diện rõ và có giải pháp hữu hiệu đấu tranh vô hiệu hóa.

Tuy nhiên, tình hình kinh tế-xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Một số vấn đề bức xúc về đời sống của đồng bào chưa được giải quyết thấu đáo; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao, thoát nghèo chưa bền vững; khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, văn hóa, giáo dục còn hạn chế; chất lượng nguồn nhân lực thấp; hệ thống chính trị một số nơi chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tình trạng chặt phá rừng, tranh chấp đất đai, buôn bán người, buôn bán ma túy... còn diễn biến phức tạp; các yếu tố tiềm ẩn gây mất ổn định an ninh, trật tự chưa được xử lý triệt để, có thể tiếp tục phát sinh điểm nóng mới.

Trong thời gian tới, các yếu tố nêu trên có thể tác động tiêu cực đến tư tưởng của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; đây là điều kiện để các thế lực thù địch lợi dụng gia tăng hoạt động chống phá cách mạng nước ta.

Ông Phạm Trí Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách, Ủy ban Dân tộc trình bày báo cáo chuyên đề

Báo cáo chuyên đề “Đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác dân tộc trong tình hình mới", ông Phạm Trí Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách, Ủy ban Dân tộc cho biết, kinh tế - xã hội của nhiều dân tộc thiểu số phát triển không đồng đều và còn nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do các yếu tố lịch sử, điều kiện tự nhiên, xã hội, sự phát triển không đồng đều giữa các dân tộc là khá phổ biến ở các quốc gia đa dân tộc, trong đó có Việt Nam.

Theo ông Phạm Trí Trung, sau hơn 30 năm đổi mới, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi và đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Tuy nhiên, khoảng cách phát triển, chênh lệch mức sống giữa các dân tộc thiểu số, giữa dân tộc thiểu số với dân tộc đa số và giữa các vùng miền vẫn có xu hướng ngày càng doãng ra.

Trong 53 dân tộc thiểu số hiện nay, có 32 dân tộc còn gặp nhiều khó khăn và 14 dân tộc có khó khăn đặc thù. Do đó, khắc phục sự phát triển không đồng đều về kinh tế - xã hội giữa các dân tộc là nhiệm vụ quan trọng của chính sách dân tộc ở Việt Nam trong thời gian tới.

Về quan điểm của Đảng về thực hiện công tác dân tộc, ông Phạm Trí Trung cho biết, Kết luận 65-KL/TW ngày 30.10.2019 của Bộ Chính trị khẳng định: “Kiên trì thực hiện các quan điểm của Đảng về công tác dân tộc trong Nghị quyết 24 và các nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, XI, XII; xác định công tác dân tộc là vấn đề chiến lược cơ bản, lâu dài, cấp bách; là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của hệ thống chính trị”.

Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ rõ: “Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Huy động, phân bổ, sử dụng, quản lý hiệu quả các nguồn lực để đầu tư phát triển, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế, văn hóa, xã hội ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Chú trọng tính đặc thù của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong hoạch định và tổ chức thực hiện chính sách dân tộc. Có cơ chế thúc đẩy tính tích cực, ý chí tự lực, tự cường của đồng bào các dân tộc thiểu số phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện giảm nghèo đa chiều, bền vững. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nghiêm trị mọi âm mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc”.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Mục tiêu cụ thể, phấn đấu thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số đến năm 2025 tăng trên 2 lần so với năm 2020; đến năm 2030 bằng 1/2 bình quân chung của cả nước; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số mỗi năm giảm trên 3%; đến năm 2030 giảm hộ nghèo xuống dưới 10%. Đến năm 2025 hoàn thành cơ bản công tác sắp xếp, ổn định dân cư ở nơi cần thiết; đến năm 2030 phấn đấu 70% số xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt chuẩn nông thôn mới.

Bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc; phấn đấu đến hết năm 2025 có 80% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng; 50% thôn có đội văn hóa, văn nghệ truyền thống, hoạt động thường xuyên, có chất lượng.

Đào tạo, quy hoạch, xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, nhất là các dân tộc thiểu số tại chỗ; bảo đảm tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số phù hợp với tỷ lệ dân số là người dân tộc thiểu số ở từng địa phương;

Cơ bản hoàn thành chỉ tiêu đã đề ra trong Mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững đến năm 2030.

Đề tài về miền núi rất phong phú, đòi hỏi các phóng viên phải sâu sát cơ sở

Về bài học kinh nghiệm trong công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc, các ý kiến nhấn mạnh cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, quản lý nhà nước của chính quyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác dân tộc; cụ thể hóa nghị quyết, chỉ thị của Đảng thành các chính sách, chương trình, kế hoạch cụ thể, đồng bộ và thống nhất, phân công, phân cấp, trách nhiệm trong tổ chức thực hiện.

Thường xuyên quan tâm cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống đồng bào dân tộc thiểu số, ưu tiên tập trung nguồn lực đầu tư hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ cho vùng dân tộc thiểu số. Chú trọng phát triển giáo dục-đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong đồng bào dân tộc thiểu số, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, ý chí vươn lên của cộng đồng và đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, tổ chức tốt công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; chú trọng nhân rộng các mô hình, điển hình, nắm chắc tình hình, giải quyết kịp thời những vấn đề thiết thân trong cuộc sống, những vấn đề bức xúc phát sinh.

TS. Nguyễn Quang Hòa, giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền trao đổi về kỹ năng viết bài, thông tin tuyên truyền về vùng đồng bào dân tộc, miền núi.

Trao đổi về kỹ năng viết bài, thông tin tuyên truyền về vùng đồng bào dân tộc, miền núi, TS. Nguyễn Quang Hòa, Giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, khẳng định, đề tài về miền núi rất phong phú, đòi hỏi các phóng viên phải sâu sát cơ sở.

"Để tạo ra động cơ làm thay đổi hành vi của đồng bào dân tộc thiểu số theo hướng tích cực, cần có những bài báo, đoạn văn, hình ảnh cảm động. Muốn vậy, các nhà báo cần làm việc say mê, nhiệt tình, sáng tạo chứ không phải làm đại khái cho xong.

Các thể loại có thế mạnh tuyên truyền về lĩnh vực này gồm: Ký sự pháp đình, phóng sự, bình luận. Ngôn ngữ báo chí sử dụng cần trong sáng, giản dị, dễ hiểu, không đa nghĩa. Dùng lối ví von, so sánh quen thuộc của người dân tộc trong các bài viết khi dùng ngôn ngữ nhân vật…", TS. Nguyễn Quang Hòa chia sẻ.

Thông qua Hội nghị tập huấn, các đại biểu đã được cập nhật những kiến thức, kỹ năng cơ bản của các nội dung tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thông tin thiết yếu cho xã hội; tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật thiết yếu cho xã hội trong lĩnh vực thông tin và truyền thông.