Ngày 1/6, tại hội trường Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết đã tổng hợp đầy đủ các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội và sẽ nghiên cứu tiếp thu tối đa và trực tiếp giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Theo đó, Bộ trưởng khẳng định, điều hành kinh tế-xã hội năm 2022 thành công rực rỡ với tăng trưởng kinh tế đạt 8,02% và thu ngân sách vượt so cùng kỳ là 15,7% và vượt dự toán 28,6%; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt cao nhất; bội chi ngân sách dưới 4%, nợ công giảm…

Giải trình làm rõ về việc lập dự toán không sát dẫn đến số vượt thu cao, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, thời điểm lập dự toán 2022 là vào tháng 9/2021, đó là giai đoạn đại địch COVID-19 bùng phát, thời điểm đó tăng trưởng âm, thu ngân sách âm so với cùng kì. Dự toán ngân sách phù hợp với bối cảnh thời điểm đó.

Tuy nhiên, đến năm 2022, nước ta đã chống dịch thành công, tăng trưởng tăng đạt 8,02% cả năm. Từ đó vượt thu ngân sách.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng làm rõ, dầu thô vượt thu do với dự toán là do tăng giá dầu và tăng sản lượng. "Bên cạnh đó, tăng cường kê khai và tăng thu từ chuyển nhượng bất động sản; thu nội địa cũng tăng… Những kết quả trên cho thấy vấn đề tài khóa năm 22 tương đối thành công", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ.

Liên quan đến chính sách hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp, Bộ trưởng cho biết, sau khi Quốc hội có Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành Nghị định 15/2022/NĐ-CP về miễn giảm thuế, theo đó đã có nhiều có nhiều chính sách, như giảm thuế giá trị gia tăng, giảm thuế bảo vệ môi trường 50%...

Bên cạnh các chính sách miễn giảm thuế, Chính phủ còn thiết kế các chính sách kích cầu, đầu tư xây dựng các cơ sở hạ tầng, hệ thống đường cao tốc… thúc đẩy cho tăng trưởng kinh tế. 

Liên quan đến số tồn dư ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, số tiền này đã gắn với nhiệm vụ chi cụ thể, tức là nguồn này là nguồn nhàn rỗi tạm thời đã có trong dự toán được Quốc hội phê chuẩn, như bố trí vào các dự án đầu tư công, dự án về chương trình mục tiêu quốc gia... Như vậy đây là nguồn đã có nhiệm vụ chi chi tiết, tồn đọng là vì chưa giải ngân hết, chứ không phải là nguồn để phân bổ vào việc khác.

Về quản lý hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ, Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ vừa qua có những tồn tại, như liên kết giữa ngân hàng thương mại và công ty bảo hiểm, các hợp đồng dài, chưa rõ ràng, người mua thường thua thiết khi khiếu kiện. Trước tình hình này, Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước kiểm tra và xử lý nghiêm những ngân hàng và những công ty bảo hiểm vi phạm.

Bộ Tài chính cũng đang tham mưu xây dựng nghị định và xây dựng thông tư để thực hiện pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Trong đó, tập trung vào nguyên tắc cung cấp các sản phẩm bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm rõ ràng hơn, ngắn hơn, trọng tâm hơn, làm rõ quyền lợi, thời hạn và nghĩa vụ của các bên, quy định gói định mức tối đa chi thưởng, quy định các vấn đề về chi đại lý, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm. 

Về kinh phí cho chương trình tiêm chủng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết kinh phí tiêm chủng hiện này được bố trí trong chi thường xuyên. Trong năm 2021 bố trí được 134 tỷ đồng cho tiêm chủng mở rộng; năm 2022 là 178 tỷ đồng.

Kinh phí cho năm 2023 hiện Bộ Tài chính đã đang phối hợp với Bộ Y tế để bố trí kinh phí mua vaccine và việc này cũng đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo để triển khai.

Về vấn đề quản lý đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ trưởng cho biết lộ trình thực hiện tự chủ tài chính là phải đảm bảo cho việc tính giá dịch vụ của sự nghiệp công theo nguyên tắc tính đủ chi phí dịch vụ, cho nên cần phải ban hành các định mức kinh tế kỹ thuật chuyên ngành để đáp ứng kịp thời nội dung này. 

Sau 3 năm thực hiện, hiện nay các đơn vị thuộc y tế và giáo dục phản ánh là có những vấn đề bất hợp lý trong Nghị định 60/2021/NĐ-CP và đề nghị sửa Nghị định một cách sát hợp hơn. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng lưu ý rằng, cần phải quán triệt Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương quy định trong giai đoạn từ nay đến năm 2025 phải phấn đấu đảm bảo 20% đơn vị tự chủ được tài chính.

Về thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, việc chi chương trình mục tiêu có chi thường xuyên và chi đầu tư. Chi đầu tư là chi các dự án đường xá, hỗ trợ nhà ở… Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa danh mục, còn Bộ Tài chính giao kế hoạch.

Theo quy định là không bố trí theo năm, mà bố trí theo một chương trình trong một giai đoạn. Vì vậy để cắt ra chia cho năm là không phù hợp.

Tuy nhiên, để khắc phục tồn tại, hạn chế, Bộ Tài chính đã có đề nghị với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, như giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giao về cho các tỉnh và các bộ, ngành, các tỉnh. Các bộ, ngành tăng cường phân cấp về các tỉnh. Các bộ, ngành phân bổ, còn cơ quan Trung ương chỉ quy định về định mức tiêu chuẩn và tiêu chí, như vậy sẽ bảo đảm triển khai nhanh hơn.

Nhấn mạnh hiện này khi tình hình kinh tế khó khăn, Bộ trưởng Bộ Tài chính đề nghị phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương và các bộ, ngành, như vốn chương trình mục tiêu, chi thường xuyên để sửa chữa, nâng cấp các công trình công và các máy móc thiết bị, hay đánh giá tác động môi trường.

Tập trung giải quyết những vướng mắc về mặt pháp lý, đặc biệt là đất đai và các công trình điện, giải quyết thị trường và cung ứng vốn, hướng đến hoàn thiện dần các quy định và hành động để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.