Nhãn là loại cây ra quả cách năm rất điển hình: Có thể ra quả cách năm từng cành, có thể ra quả cách năm toàn cây… Bằng việc chăm sóc nhãn giai đoạn sau thu hoạch đúng cách bằng phân bón Văn Điển, chủ vườn có thể cải thiện tối đa hiệu suất của cây vào vụ quả năm tới.

Khí hậu miền Bắc phân mùa rõ rệt: Mùa xuân ấm ẩm, mưa dầm. Mùa hè, mùa thu nắng lắm, mưa nhiều, thậm chí còn nhiều bão gió. Mùa đông thường rét và khô. Các loại cây ăn quả miền Bắc thường ra hoa vào vụ xuân, và thu hoạch rải rác từ cuối  thu đến đầu xuân.

Chăm sóc nhãn đúng cách, bón đúng loại phân mà cây cần, sẽ cho năng suất cao, chất lượng tốt. Ảnh minh hoạ.

Sau mùa thu, quả cây cần được hồi sưc trước khi bước vào vụ sản xuất mới. Do vậy nhà vườn cần phải cân nhắc đáp ứng 2 yêu cầu cơ bản là vừa giúp cây hồi phục dinh dưỡng sau thu hoạch vừa bảo đảm cây được nghỉ đông để tích lũy dinh dưỡng cho vụ xuân tới cây ra hoa, nuôi quả.

Khí hậu miền Bắc thuộc dạng hình pha trộn giữa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, nên rất đa dạng về giống và chủng loại cây ăn quả.

Cây nhãn ra quả cách năm rất điển hình

Xét về chu kỳ thay lá, người ta phân ra nhóm rụng lá hàng năm và nhóm không rụng lá hàng năm. Nhóm cây lá xanh quanh năm là những cây đa dụng (vừa ăn quả, vừa bóng mát, vừa cảnh quan). Trong điều kiện nhiệt độ thích hợp, cây xanh lấy năng lượng mặt trời tổng hợp thành chất hữu cơ, tạo năng suất cây trồng. Khi thiếu nắng hoặc thời tiết rét, khô, cây không quang hợp được nhưng vẫn phải hô hấp để duy trì sự sống, tiêu tốn chất hữu cơ, lãng phí dinh dưỡng của nhóm cây lá xanh quanh năm. Vì vậy, nhóm này thường có hiện tượng ra quả cách năm.

Đặc biệt cây nhãn ra quả cách năm rất điển hình: Có thể cách năm từng cành, có thể ra quả cách năm toàn cây. Khắc phục hiện tượng trên, điều chỉnh ra hoa khá khó khăn, phần nhiều tác động bằng những yếu tố ngoại cảnh vào thời kỳ trước ra hoa. Nếu mùa đông khô rét nhiều, cây cằn cỗi thuận cho phân hóa mầm hoa. Ngược lại, nếu mùa đông ấm, ẩm hoặc cây xanh tốt, tỷ lệ C/N thấp sẽ hạn chế hoặc kìm hãm ra hoa. Do vậy, ngoài yếu tố thời tiết thì việc chăm sóc cây nhãn giai đoạn sau thu hoạch có vai trò rất quan trọng.

Xét về vị trí ra hoa, quả có nhóm ra hoa nách lá, nhóm ra quả đầu cành. Nhóm cây ra quả đầu cành điển hình như nhãn, vải… Cành ra từ mùa thu năm trước là cành mẹ mang quả năm sau. Nếu cành khỏe và cành bánh tẻ thì vào mùa xuân tới, hoa sẽ nở trên đầu cành. Nếu mùa đông đã ra chồi lá thì mùa xuân không ra hoa. Do vậy để mùa xuân tới cây ra được nhiều hoa thì trước hết phải chuẩn bị được nhiều cành mùa thu năm trước, cành đủ tuổi và sung sức. Điều đó phụ thuộc trước hết vào khâu chăm sóc sau khi thu quả.

Từ kết quả nghiên cứu của các chuyên gia nông nghiệp, sau khi thu hoạch quả thì rễ của cây nhãn là bộ phận bị mất lực nhiều nhất, rồi đến lá, cành. Do vậy, đồng thời với việc bấm cành tỉa tán cây là việc chăm sóc phục hồi bộ rễ. Lân và các dinh dưỡng trung, vi lượng là nhu cầu lớn nhất trong giai đoạn này. Thực tiễn sản xuất nhiều năm qua cho thấy: Nếu chỉ cung cấp cho nhãn 3 chất đa lượng N-P-K là chưa đủ, năng suất chưa ổn định, chất lượng quả kém, vỏ quả mỏng, vận chuyển, bảo quản dễ bị hư thối; sức đề kháng sâu bệnh kém. Khi nhãn được bón cân đối, đầy đủ các yếu tố dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi lượng thì chúng sinh trưởng khỏe, ít sâu bệnh hại, tỷ lệ đậu quả cao, năng suất ổn định, chất lượng quả tốt.

Phân bón Văn Điển giúp cây nhãn phục hồi toàn diện sau thu hoạch

Trong các loại phân bón hiện nay, ngoài phân hữu cơ ra, chỉ có phân lân nung chảy Văn Điển đáp ứng được nhu cầu này một cách tốt nhất cho cây nhãn: Dinh dưỡng dễ tiêu trong phân lân nung chảy Văn Điển có: P2O5 15-19%, MgO 15-18% ,SiO2 24-32%, CaO 28-34%, và nhiều chất vi lượng khác như Fe, Mn,Cu,Zn, Bo, Mo….  Phân bón ĐYT NPK 5.10.3 có hàm lượng cac chât dinh dưỡng như: N=5%; P2O5=10%; K2O=3%; S=2%; MgO=9%; CaO=15%; SiO2=14%;  ngoài ra có các chất vi lượng như B, Mn, Zn, Cu, Co… mà các loại phân bón khác không có. Đây là loại phân bón rất tốt cho cây nhãn trên nhiều chân đất, đặc biệt chăm bón giai đoạn sau thu quả.

Phân bón NPK công thức 5-10-3 của Công ty cổ phần phân lân nung chảy Văn Điển rất phù hợp cho cây nhãn sau giai đoạn thu hoạch. Ảnh tư liệu.

Nhằm khắc phục hiện tượng ra quả cách năm  và để đảm bảo năng suất thu hoạch và nâng cao chất lượng quả nhãn cần có chế độ tưới nước khoa học,  đảm bảo đủ ẩm “Can chi, thấp nhãn” (cây vải ưa khô ráo, cây nhãn ưa ẩm thấp) và  cung cấp đúng lúc, đầy đủ , cân đối các loại phân bón, gồm cả phân hữu cơ và vô cơ; cả dinh dưỡng đa lượng, cả dinh dưỡng trung, vi lượng.

Năm nay, chỉ những vùng chuyên canh nhãn với trình độ cao như các huyện Tiên Lữ, Khoái Châu – Hưng Yên mới thu được nhiều nhãn. Còn các vùng trồng nhãn khác cây nhãn ra hoa rất ít, nên việc chăm sóc nhãn năm nay phải cụ thể đến từng cây. Những cây không ra hoa, nếu năm nay không chăm sóc tốt thì năm sau chắc chắn sẽ thu hoạch kém.

Để chuẩn bị đón mùa quả năm 2020, với những cây không ra quả năm nay, vào khoảng tháng 6, 7, tương ứng với thời gian thu quả  hàng năm, vẫn tiến hành đốn tỉa, làm cỏ như mọi năm, đồng thời bón sâu bằng 3-4 kg phân hũu cơ ủ mục và 3-5kg phân lân nung chảy Văn Điển, nhằm cung cấp chất lân và các chất dinh dưỡng trung, vi lượng, phần để chuẩn bị và tích lũy dinh dưỡng cho vụ sau, phần bù đắp phần dinh dưỡng cho quá trình sinh trưởng thân lá quá mạnh vừa qua.

Cách tạo cành mùa thu sung sức, hãm lứa “lộc đông”

Với những cây đang cho quả, ngay sau khi thu hoạch quả, cần bắt tay ngay vào việc làm cỏ cho cây. Cắt tỉa cành tăm tơ, sâu bệnh, cành vượt, cành gầm tán… đồng thời bón phân cho cây, cuốc rạch xung quanh tán cây rồi bón phân. Lượng phân bón cho mỗi gốc khoảng 5 – 10kg phân hữu cơ ủ mục, 5-7kg phân lân nung chảy Văn Điển và 3-5kg phân đa yếu tố NPK (5:10:3). Trộn đều phân với đất và vun kín 2/3 rãnh, tủ cỏ, rác giữ ấm gốc cây. Sau khoảng 7-10 ngày cây bắt đầu bật lứa lộc mùa thu.

Lưu ý:

-Tùy tình hình sinh trưởng của cây mà bón phân lượng nhiều ít;

– Thường lúc này đang mùa mưa nên ít tưới. Tuy vậy, nếu nắng nóng, khô hạn cũng cần chăm tưới giúp cây nhanh hồi phục và sớm phát triển lứa lộc thu.

– Khi lộc thu ra đều, cần phun thuốc phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo cho lứa lộc ra đều và nhiều, lộc non sinh trưởng khỏe, đủ sức làm cành nuôi quả năm tới. Thường trên một cành, quả cũ ra khá nhiều chồi cành mới. Khi các cành non đã đủ lá, nên bấm tỉa bớt những cành tăm tơ, cành yếu, chỉ để lại những cành mập, khỏe giữ làm cành mẹ vụ sau.

Trong những tháng mùa đông không được tưới nước, bón phân, tạo mọi điều kiện cho cây “cằn cỗi”, kìm hãm sự hình thành và phát triển lứa lộc đông. Bằng cách bón phân lân nung chảy Văn Điển và phân đa yếu tố NPK  Văn Điển ngay sau thu quả, các chủ vườn sẽ tạo được nhiều cành mùa thu sung sức, kết hợp kìm hãm lứa lộc đông, chắc chắn vụ nhãn năm tới sẽ thắng lợi.

Trọng Hòa – Nam Phong