Chế độ ăn uống và bệnh đái tháo đường (ĐTĐ)
Năm 1985 tổ chức Y tế thế giới định nghĩa “ĐTĐ là một tình trạng tăng đường huyết mãn tính, đôi khi kèm theo các triệu chứng khát nhiều, đái nhiều, sút cân và đờ đẫn”.
1.Khái niệm về bệnh đái tháo đường (ĐTĐ)
Năm 1985 tổ chức Y tế thế giới định nghĩa “ĐTĐ là một tình trạng tăng đường huyết mãn tính, đôi khi kèm theo các triệu chứng khát nhiều, đái nhiều, sút cân và đờ đẫn”.
Năm 1997, định nghĩa về ĐTĐ đã có sự thay đổi: “ĐTĐ nằm trong nhóm các bệnh chuyển hoá với đặc điểm tăng đường huyết do khuyếm khuyết về tiết insulin, tác dụng của insulin hoạc cả hai. Tăng đường huyết do đái tháo đường thường kết hợp với tổn thương kéo dài, rối loạn và suy những cơ quan khác nhau, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu”.
Năm 2003, theo Ủy ban chẩn đoán và phân loại bệnh đái tháo đường Hoa kỳ thì “ĐTĐ là một nhóm các bệnh chuyển hoá có đặc điểm là tăng glucoza máu, hậu quả của sự thiếu hụt bài tiết insulin, khiếm khuyết trong hoạt động của insulin, hoạc cả hai. Tăng glucoza máu mạn tính thường kết hợp với sự huỷ hoại, sự rối loạn chức năng và sự suy yếu chức năng của nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu”.
2.Phân loại đái tháo đường
1/ ĐTĐ týp1 hay ĐTĐ phụ thuộc insulin, thường gặp ở tuổi trẻ, tuổi vị thành niên. Nó thường kết hợp với các bệnh tự miễn khác như bệnh basedow, bệnh viêm tuyến giáp tự miễn hay bệnh Addison. Cũng có thể có ĐTĐ týp 1 không rõ nguyên nhân (hay gặp ở châu Phi hoạc châu Á).
2/ĐTĐ týp 2 hay ĐTĐ không phụ thuộc insulin, thể này gặp ở người trưởng , người trung niên trở lên, liên quan đến lối sống chể độ sinh hoạt, ăn uống khá nhiều.
3/ ĐTĐ ở phụ nữ đang mang thai và một số thể ĐTĐ đặc biệt khác,
trong đó có thể do sử dụng một số loại thuốc, hoá chất…
Chuẩn đoán bệnh đái tháo đường
Một người bệnh được khẳng định là bị ĐTĐ nếu ở bất cứ thời điểm nào trong ngày có glucoza huyết tương từ 11,1 mmol/l (200mg/dl) trở lên hoạc glucoza xét nghiệm 2 lần khi đói từ 7,8 mmol/l ( 140mg/dl) trở lên. Sẽ không nghĩ đến ĐTĐ khi glucoza huyết tương dưới 5,5 mmol/l (100mg/dl).
Nếu ở trong khoảng giữa 2 mức trên thì làm nghiệm pháp tăng đường huyết: Uống 75gram glucoza với 250ml nước, sau 2 giờ mà glucoza huyết tương vẫn ở mức trên 11,1 mmol/l thì bị coi là ĐTĐ.
HbA1c cao, từ 6,5% trở lên.
Gần đây, các khái niệm giảm dung nạp, rối loạn dung nạp (IGT) đối với glucoza huyết và suy giảm glucoga huyết lúc đói (IFG) được coi là tiền ĐTĐ.
Đặc điểm nổi bật của tiền ĐTĐ là không có bất cứ một dấu hiệu hay một triệu chứng gì nên cần phải theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ĐTĐ typ2 bao gồm các yếu tố sau: Thường xuyên cảm thấy đói, cân nặng giảm ngoài ý muốn hoặc tăng cân, có triêu chứng tương tự như cúm bao gồm mệt mỏi, nhìn mờ, vết thương lâu lành hoặc xuất hiện nhiều vết thâm tím trên người, có cảm giác đau nhói hoặc mất cảm giác ở tay chân, hay bị nhiễm trùng lợi hoặc viêm da, hay bị viêm âm hộ hoặc nhiễm khuẩn bàng quang. Và nguyên nhân có thể là do mất ngủ, có hội chứng chuyển hoá hoặc rối loạn glucoza máu, tăng huyết áp, tăng triglycerid máu, thừa cân béo phì, phụ nữ sinh con trên 4kg…
Nói cách khác, tiền ĐTĐ là sự bất thường trong giai đoạn sớm của ĐTĐ cần phải được quan tâm đề phòng và phát hiện sớm.
4.Dự phòng bệnh đái tháo đường
Mục tiêu của dự phòng bệnh ĐTĐ là làm chậm sự khởi phát ĐTĐ týp2, giữ gìn chức năng tế bào bêta của tuyến tuỵ, phòng và làm chậm lại các biến chứng các mạch máu lớn và các mạch máu nhỏ. Béo phì là một yếu tố gây bệnh rất quan trọng nên rất cần tăng cường hoạt động thể lực (tập luyện 45 phút/ngày, 5 ngày/tuần) và giảm cân (tối thiểu giảm đi 5-10% cân nặng hiện có), thay đổi lối sống, thực hiện bữa ăn cân đối, giảm đường bột, giảm chất béo giảm muối trong khẩu phần ăn là rất cần thiết.
5. Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người đái tháo đường
– Giảm đường bột, tỷ lệ calo do đường bột cung cấp chỉ nên là 45-50% , do chất béo 25-30%, do chất đạm 15-20%. Nếu béo và cần giảm cân thì số calo chỉ nên là 20 kilocalo/kg thể trọng/ ngày.
– Tăng cường những thức ăn từ rau, củ ,quả ít ngọt, có nhiều chất xơ, cung cấp đủ vitamin nhất là vitamin nhóm B vì nó làm tăng chuyển hoá chất dường bột và ngăn ngừa tạo thể cetonic.
– Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, hạn chế ăn những thức ăn có chỉ số đường huyết cao vì sau khi ăn lượng đường vào máu nhanh và tăng cao , ăn nhiều những thức ăn có chỉ số đường huyết thấp vì sau khi ăn những thức ăn này lượng đường vào máu từ từ vào ít cao hơn.
6. Giới thiệu chỉ số đường huyết (Glycemic Index-Gi) của một số loại thực phẩm
– Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao ( GI từ 70% trở lên):
Bánh mỳ trắng 100, bánh mỳ toàn phần 99. Bột dong 95.Yến mạch 85. Gạo tẻ giã trắng 83. Gạo giã dối 72.
– Thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình ( GI từ 56-69%):
Khoai sọ 58. Khoai lang 56.
– Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp ( GI từ 40-55%):
Sữa chua 52. Củ từ 51. Sắn 50.
– Thực phẩm có chỉ số đường huyết rất thấp ( GI dưới 40%):
Lúa mạch 31. Diecerna : 27,6 ( sản phẩm của Cty cổ phần sữa Việt Nam- Đánh giá của Viện Dinh dưỡng quốc gia-2012.
PGS.TS.BSCC.Trần Đình Toán
Trung tâm Dinh dưỡng VNM
-
Nỗ lực đổi mới toàn diện hướng tới sự hài lòng người bệnh -
Thủ tướng chỉ đạo tăng cường công tác phòng, chống bệnh Lao -
Ngày thế giới phòng chống lao năm 2024: Đúng! Chúng ta có thể chấm dứt bệnh lao -
“Chìa khoá” để chấm dứt bệnh lao
- Bộ Y tế đề xuất 2 phương án chi trả với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến
- Đề xuất điều chỉnh phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế
- Số người khám, cấp cứu dịp Tết Nguyên đán tăng hơn 30%
- Sửa quy định về hoạt động tiêm chủng
- Sửa quy định về hoạt động tiêm chủng
- Không lơ là trước biến thể phụ của Omicron trong dịp Tết nguyên đán
- Thay đổi nhận thức về hiến máu tình nguyện
-
"Năng lực đổi mới sáng tạo Việt Nam cần được cải thiện mạnh mẽ hơn nữa"Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về vai trò sáng tạo, đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế xã hội, xây dựng xã hội bền vững.
-
Đồng bào các dân tộc Tây Bắc với chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sửNhững đóng góp của đồng bào các dân tộc Điện Biên - Tây Bắc đã tạo nên sức mạnh to lớn, sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần quan trọng làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
-
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầngĐại sứ Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sở hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Bến Tre: Hợp tác hỗ trợ nông dân quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP trên nền tảng số(Tapchinongthonmoi.vn) –Theo bản ghi nhớ được ký kết, các bên sẽ phối hợp triển khai chương trình thương mại trực tuyến - dùng giải pháp livestream, phát sóng bán hàng đa nền tảng số bao gồm: Lazada, Shopee, Tik Tok Shop, Facebook và các nền tảng số khác để quảng bá, tiêu thụ từ 80 -100 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên và các sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ chiến lược của tỉnh.
-
Tăng cường hợp tác với các quốc gia thượng nguồn để duy trì dòng chảy ở ĐBSCLVề lâu dài cần tiếp tục đàm phán, hợp tác với các quốc gia thượng nguồn để vận hành phát điện, xả nước xuống hạ du, bảo đảm duy trì chế độ dòng chảy trên sông ở mức phù hợp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực do xâm nhập mặn.
-
Thị trường cà phê hạt: Cơ hội kết nối người nông dân(Tapchinongthonmoi.vn) - Làm sao để có được những thành phẩm “cà phê đặc sản”, là câu hỏi luôn đặt ra với các đơn vị kinh doanh, chế biến cà phê, nhất là khi trào lưu tiêu dùng cà phê chất lượng cao ngày một phát triển tại thị trường nội địa. Lời giải đáp rốt cuộc quy về chính quá trình canh tác sản xuất của nông dân, mấu chốt cần kết nối hợp tác của các doanh nghiệp.
-
Nữ nhạc sĩ gắn với biển đảo quê hương qua những tác phẩm đi vào lòng người(Tapchinongthonmoi.vn) - Những ngày này, chủ đề Hoàng Sa - Trường Sa và biển đảo quê hương đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác bất tận của nhiều nhạc sĩ. Trong số ấy, có một nữ sĩ mang trong mình đầy duyên nợ về âm nhạc với tình yêu đất nước dạt dào, tha thiết , đó là nhạc sĩ Trịnh Thùy Mỹ người đã dành nhiều thời gian để viết lên những ca khúc nói về biển đảo quê hương…
-
Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là mộtTheo Đại tá Đoàn Đức Khánh, hòa hợp, hòa giải dân tộc là một chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Đó là lấy lợi ích quốc gia dân tộc làm điểm tương đồng, chủ động mở rộng quan hệ với tất cả kiều bào ta định cư ở nước ngoài, không phân biệt về ý thức hệ, lịch sử cá nhân, kể cả đối với những người còn định kiến hay mặc cảm với chế độ xã hội.
-
Thủ tướng dự Quốc Giỗ, dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại đền HùngThủ tướng Phạm Minh Chính cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và địa phương dâng hương, hoa tại điện Kính Thiên (Đền Hùng, Phú Thọ) bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc các bậc tiền nhân đã có công dựng nước.
-
Phú Thọ: Yêu cầu tăng cường phòng chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi(Tapchinongthonmoi.vn) - UBND tỉnh Phú Thọ mới đây đã ban hành văn bản số 1483/ UBND-NNTN về việc tăng cường công tác tiêm phòng vắc xin phòng, chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Đồng Nai phát triển nông nghiệp bền vững (bài 1): Xác định vùng nguyên liệu trọng điểm để cơ giới hóa đồng bộ -
4 Kỳ 1: Được nhận Huân chương Chiến công ngay tại chiến trường -
5 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường