Cùng dự Phiên họp có các Ủy viên Bộ Chính trị: Trương Thị Mai, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo; Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Trưởng ban Chỉ đạo; Trần Cẩm Tú, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương; Trần Tuấn Anh, Trưởng ban Kinh tế Trung ương; Đại tướng Lương Cường, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Đinh Tiến Dũng, Bí thư Thành ủy Hà Nội; Nguyễn Văn Nên, Bí thư Thành ủy TPHCM và các thành viên Ban Chỉ đạo.

Tại Phiên họp thứ nhất, với tinh thần trách nhiệm cao, Ban Chỉ đạo đã thảo luận, cho ý kiến và thống nhất về các nội dung: Kế hoạch Tổng kết một số vấn đề lý luận thực tiễn lớn phải tổng kết; đề cương báo cáo tổng kết; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và một số yêu cầu có tính nguyên tắc về cách thức, phương pháp hoạt động của Ban Chỉ đạo.

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, việc tổng kết một số vấn đề lý luận thực tiễn 40 năm Đổi mới đất nước là nhiệm vụ quan trọng nhằm nhận thức sâu sắc hơn một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong quá trình Đổi mới đất nước mà Đảng ta đã tổng kết qua nhiều lần Đại hội, nhất là những cuộc tổng kết để bổ sung phát triển Cương lĩnh năm 2011, sửa đổi Hiến pháp năm 2013, các nghị quyết chuyên đề của Ban Chấp hành Trung ương và các đề tài cấp Nhà nước, góp phần tiếp tục làm sáng tỏ, hoàn thiện đường lối Đổi mới của Đảng, lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và chuẩn bị cho việc xây dựng các văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

Đặc biệt, Chủ tịch nước nêu rõ, việc tổng kết phải trên cơ sở quán triệt đầy đủ, nghiêm túc Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung phát triển năm 2011); Văn kiện Đại hội XIII của Đảng; tác phẩm “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của đồng chí Tổng Bí thư và chỉ đạo của Tổng Bí thư.

Theo đó, tại Đại hội XIII, Tổng Bí thư đã chỉ đạo: "Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối Đổi mới cũng như lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Gắn kết tổng kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận, định hướng chính sách”.

Phát biểu trong phiên tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổng Bí thư có nêu: Không thể để kéo dài tình trạng còn lạc hậu của lý luận so với sự vận động và đòi hỏi của thực tiễn. Lý luận phải vươn lên dẫn đường, "phải có tầm nhìn vượt trước"; phải khai thông những điểm nghẽn về tư duy, nhận thức, quan điểm phục vụ cho việc hoàn thiện thể chế, xây dựng đường lối, chủ trương, định hướng, chính sách phát triển; khơi dậy khát vọng và phát huy ý chí, quyết tâm vươn lên của cả dân tộc; phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.

Cùng với đó, quá trình tổng kết còn phải đảm bảo nguyên tắc kế thừa và phát triển, kiên định và đổi mới, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa tổng kết kinh nghiệm Việt Nam và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bảo đảm biện chứng, khoa học, khách quan, dân chủ, phát huy trí tuệ của các cơ quan, tổ chức, các nhà nghiên cứu.

“Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém về tư duy, nhận thức nếu có, cũng như trong quá trình tổ chức thực hiện; không được rơi vào chủ nghĩa kinh nghiệm, giáo điều, cũng không hồ hởi, dễ dãi với những sáng kiến, đề xuất chưa được kiểm nghiệm, chứng minh trong quá trình thực tiễn phát triển của thế giới”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Về phạm vi tổng kết, Trưởng ban Chỉ đạo yêu cầu cần tập trung đi sâu vào các vấn đề lớn, coi trọng cập nhật những vấn đề mới, đặc biệt là tình hình, xu hướng phát triển của thế giới, thuận lợi và thách thức, các yêu cầu quan trọng của giai đoạn phát triển mới, nhất là sau đại dịch COVID-19 thế giới đánh giá có nhiều thay đổi lớn; chỉ rõ những phát triển mới về tư duy lý luận. Việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế có chọn lọc, chú ý tại các quốc gia có cùng thể chế, quốc gia có điểm xuất phát và điều kiện phát triển tương đồng, quốc gia dẫn đầu về xu hướng phát triển trên các lĩnh vực khoa học - công nghệ, kinh tế.

Nhấn mạnh đây là nội dung rất quan trọng góp phần trực tiếp vào việc xây dựng Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cũng như xác định tầm nhìn dài hạn phát triển đất nước, Chủ tịch nước đề nghị Hội đồng Lý luận Trung ương - Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo, nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của các thành viên Ban Chỉ đạo để hoàn thiện, ban hành.

Các cơ quan phân công, chọn lựa những cán bộ có tâm huyết, năng lực, trách nhiệm với công việc để tham gia thực hiện và các cán bộ được phân công cần dành thời gian thỏa đáng để thực hiện nhiệm vụ được giao, đạt yêu cầu về chất lượng và tiến độ đề ra.