Có nghề, nông dân làm giàu không khó

Những chương trình dạy nghề gắn với nhu cầu của nông dân, phương pháp dạy nghề cũng được đổi mới ngày càng thiết thực hiệu quả. Nhờ đó đã giúp cho hàng nghìn hội viên Hội Nông dân (ND) thành phố Đà Nẵng phát triển kinh tế.

Chọn nghề phát huy lợi thế địa phương

Xã Hòa Tiến từ lâu được xem là vựa trồng nấm của vùng đất Hòa Vang. Cả xã có hơn 100 hộ chuyên nghề trồng nấm, cho thu nhập bình quân mỗi tháng 5-7 triệu đồng. Đến nay, có gần 100% hộ trồng nấm ở xã Hòa Tiến đã tham gia đầy đủ các lớp dạy nghề do các cấp Hội ND tổ chức.

Ông Nguyễn Mai Hồng (62 tuổi), Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Nấm Hòa Tiến cho biết, bản thân ông cũng từng tham gia lớp học trồng và chế biến nấm ăn. Học bao nhiêu cũng không đủ. Mỗi lần học, ông lại có thêm một chút kiến thức, một chút kinh nghiệm nên khi áp dụng vào thực tế, ông thấy yên tâm hơn.

“Xưa nay, người nông dân nuôi con gì, trồng cây gì cũng dựa trên kinh nghiệm bản thân. Đôi khi cứ nuôi đại, mùa sau rút kinh nghiệm mùa trước nên năng suất khi trồi khi sụt. Việc tham gia các lớp học nghề giúp chúng tôi nắm rõ phương pháp trồng nấm linh chi, nấm rơm, nấm sò, nấm tuyết, đồng thời kết nối được với những người có kinh nghiệm, kiến thức trong lĩnh vực nông nghiệp. Hiện HTX Nấm Hòa Tiến có gần 10 lao động lành nghề, mỗi năm thu về hàng trăm triệu đồng tiền lãi”, ông Hồng chia sẻ.

Tại phường An Khê (quận Thanh Khê), hộ ông Đinh Văn Hòa cũng mạnh dạn phát triển cơ sở sản xuất nấm sò, nấm linh chi tại nhà với số lượng duy trì thường xuyên từ 5.000 – 6.000 bịch. Nấm sau khi hái, sẽ được các thương lái thu mua tại nhà. Được biết, so với cách đây vài ba năm, ông Hòa đã phát triển quy mô sản xuất gần gấp đôi, cho mức thu nhập hằng tháng ổn định, tạo việc làm thường xuyên cho một số lao động tại địa phương.

Đây là hiệu quả từ nỗ lực nâng cao hiệu quả công tác dạy nghề của Hội ND thành phố Đà Nẵng. Thời gian qua, Hội ND thành phố đã trực tiếp tổ chức 38 lớp dạy nghề cho 1.186 hội viên, nông dân; phối hợp tổ chức 121 lớp cho 4.163 hội viên, nông dân. 4.011 học viên sau đào tạo có việc làm, góp phần giúp hội viên, nông dân phát triển ngành nghề, tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Dạy nghề ngay tại địa bàn dân cư

Hằng năm, Hội ND thành phố chỉ đạo các cấp Hội quận, huyện và cơ sở tăng cường tuyên truyền về chính sách dạy nghề; đồng thời tư vấn cho hội viên, nông dân chọn ngành, nghề phù hợp. Đặc biệt, hoạt động đào tạo nghề của Hội ND thành phố được triển khai thực hiện ngay tại địa bàn dân cư, thôn, tổ dân phố, tạo điều kiện thuận lợi trong việc đi lại của học viên.

Bên cạnh phương pháp “cầm tay chỉ việc”, “nông dân dạy nông dân”, các lớp dạy nghề được thực hành ngay tại các hộ gia đình, tổ hợp tác có quy mô, có điều kiện cơ sở vật chất hoặc tại các vườn hoa của hộ nông dân hoặc gia trại. Ngoài ra, Hội ND thành phố còn mời một số giáo viên, nông dân có tay nghề, kinh nghiệm trong hoạt động sản xuất nông nghiệp tham gia giảng dạy, kết hợp tuyên truyền vận động học viên mạnh dạn thành lập các nhóm sản xuất như tổ hợp tác, HTX, các chi hội nghề nghiệp…

Hiện nay, Hội ND thành phố đã chọn ra 4 nghề chính, phù hợp với điều kiện sản xuất của nông dân nói chung và nông dân nông thôn nói riêng để triển khai giảng dạy. Đó là nghề trồng và chế biến nấm ăn, trồng hoa, cây cảnh, chăn nuôi gia súc, gia cầm và kỹ thuật trồng rau an toàn. Từ hiệu quả của mô hình sản xuất nấm, trồng hoa, cây cảnh đã tạo nên sức lan tỏa cho người dân. Trở về từ những lớp học, các hội viên nông dân đã cùng nhau lập 20 HTX, 18 tổ hợp tác, 23 chi hội nghề nghiệp nhằm đẩy mạnh hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa như: HTX Kim Thanh, HTX Nhơn Phước, HTX Nấm Hòa Tiến, HTX Nấm Khuê Mỹ…

Không dạy theo phong trào

Dù đạt khá nhiều kết quả, nhưng công tác dạy nghề cho nông dân cũng đang bộc lộ một số hạn chế cần sớm được giải quyết. Chẳng hạn, có khá nhiều nông dân lớn tuổi muốn tham gia học nghề nhưng không được giải quyết do không có lớp học phù hợp; một số phường, xã không đủ điều kiện cơ sở vật chất để mở lớp dạy nghề cho nông dân. Bên cạnh đó, theo quy định, mỗi lao động chỉ được hỗ trợ học nghề một lần nên việc đào tạo chuyển đổi ngành nghề cho nông dân cũng khó đạt hiệu quả.

Một nông dân ở phường Hòa Quý (quận Ngũ Hành Sơn) cho biết, bản thân ông từng được địa phương quan tâm, cho tham gia lớp học trồng nấm các loại. Sau khi có chứng nhận học nghề, ông tận dụng căn phòng trống để trồng hơn 100 bịch nấm tuyết. Thời gian đầu, nấm tuyết cho sản lượng tốt, nhưng giá thị trường của dòng nấm này khá rẻ, số lượng trồng ít dẫn đến thu không đủ bù chi. Sau đó, gia đình ông chuyển sang trồng nấm rơm, nấm linh chi nhưng diện tích căn phòng khá nhỏ, độ ẩm cao khiến sản lượng nấm không đạt như mong muốn.

“Bây giờ tôi muốn được tham gia một lớp dạy lái xe hay sửa đồ điện để đi lái xe thuê hoặc làm việc trong các công trình xây dựng nhưng quy định không cho phép, trong khi hoàn cảnh kinh tế hiện tại khá khó khăn khiến tôi không thể bỏ tiền túi theo học những lớp này”, ông chia sẻ.

Theo ông Hồ Đăng Ninh – Trưởng Ban Kinh tế Xã hội (Hội ND thành phố), hiện nay, có khoảng 20% nông dân tham gia học nghề theo kiểu phong trào, học cho vui hoặc học nghề xong không tham gia phát triển sản xuất. Chưa kể, nhiều nông dân đang sinh sống tại các phường, quận trên địa bàn, học xong cũng để đó vì không có quỹ đất đầu tư sản xuất.

“Có rất nhiều khó khăn trong công tác dạy nghề nhưng nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc kinh phí dành cho công tác dạy nghề khá thấp. Trong khi đó, một số ngành, nghề mới thu hút nông dân trẻ tuổi, có nhu cầu nhưng lại không nằm trong danh mục dạy nghề, như nghề lái xe, sửa chữa điện máy, điện lạnh, cơ khí. Bên cạnh đó, nhận thức về công tác dạy nghề và hỗ trợ nông dân của một số cấp Hội ND còn hạn chế, còn tình trạng “ghi tên báo cáo số lượng”, việc điều tra, đánh giá, tư vấn hỗ trợ nông dân chọn nghề chưa thật sự phù hợp”, ông Ninh cho biết thêm.

Nhiều năm qua, công tác dạy nghề cho nông dân được thành phố giao cho Sở Lao động Thương binh và Xã hội điều phối, phân bổ chỉ tiêu về Hội ND thành phố, các trung tâm dạy nghề và Trường Cao đẳng Nghề Đà Nẵng… Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2019, Hội ND không được thành phố giao chỉ tiêu, kinh phí tổ chức dạy nghề khiến không ít nông dân tỏ ra băn khoăn, lo lắng.

Ông Nguyễn Tiến Lực, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Phong (huyện Hòa Vang) bày tỏ quan điểm, đối với công tác dạy nghề cho nông dân, đặc biệt là nông dân nông thôn nên giao cho Hội ND thành phố tổ chức hoặc phối hợp tổ chức như lâu nay; bởi với chức năng nhiệm vụ của mình, Hội ND có thể hiểu rõ hội viên muốn gì và đào tạo gì cho phù hợp với thực tế sản xuất tại địa phương, có như thế công tác dạy nghề cho nông dân nông thôn mới thật sự phát huy hiệu quả.

Hiện nay, Hội ND thành phố đã chọn ra 4 nghề chính, phù hợp với điều kiện sản xuất của nông dân nói chung và nông dân nông thôn nói riêng để triển khai giảng dạy. Đó là nghề trồng và chế biến nấm ăn; trồng hoa, cây cảnh; chăn nuôi gia súc, gia cầm và kỹ thuật trồng rau an toàn.

Đăng Bình