
Độc đáo Tết nhảy của người Dao Quần Chẹt ở Thái Nguyên
Lễ Tết nhảy là hoạt động thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc của người Dao Quần Chẹt xã Quân Chu nói riêng và của dân tộc Dao ở Việt Nam nói chung. Từ xa xưa, Tết nhảy đã gắn bó chặt chẽ với đời sống tinh thần, nó nắm giữ phần hồn của người Dao. Thông qua Tết nhảy truyền thống lịch sử của dân tộc được khơi dậy, tinh thần dân tộc được nâng cao, ý thức đoàn kết được tiếp tục xác lập. Tết nhảy của người Dao Quần Chẹt vừa có giá trị văn hóa xã hội lại vừa có giá trị lịch sử.

Đồng bào Dao thường truyền kể về Bàn Vương và tổ tiên người Dao từ xa xưa rằng, trong chuyến vượt biển tìm đường sống của 12 họ Dao, khi nguy nan nhất mực, cận kề sóng to gió lớn của biển cả, người Dao trong chuyến thuyền bè bão táp đó đã cầu khấn Bàn Vương và tổ tiên phù hộ cho tai qua nạn khỏi và hứa sẽ làm lễ tạ ơn cứu độ.
Lời cầu nguyện linh ứng, từ đó người Dao tổ chức tết nhảy để thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và Bàn Vương đã cứu mạng ngoài biển khơi, luyện âm binh để bảo vệ cuộc sống gia đình, dòng tộc, cầu xin tổ tiên che chở cho gia đình, bản làng mạnh khỏe làm ăn tấn tới.
Trong đời sống tín ngưỡng người Dao, Bàn Vương đứng đầu các nhánh tộc người Dao, là vị vua tài giỏi, có sức mạnh vô hình, luôn độ trì, giúp đỡ dân tộc Dao. Bàn Vương được người Dao thờ cúng nhất mực kính trọng và linh thiêng cùng với tổ tiên của người Dao.
Tết nhảy tổ chức vào khoảng ngày mùng 1 đến 25 tháng Chạp, có hai phần chính; diễn ra trong 3 ngày 3 đêm với nhiều nghi thức dâng lễ Bàn Vương, tổ tiên nhiều đời, ông, bà, cha mẹ đã khuất. Mỗi chu kỳ Tết nhảy từ 15 - 20 năm, với mong ước con người sẽ vượt qua gian khó, đoàn kết chống lại các thế lực làm hại đến đời sống yên lành và cầu cho mưa thuận gió hòa, nhân khang vật thịnh.

Các nghi thức lễ có cúng Tết Nguyên đán; cúng chuyển tiếp (Cúng từ Tết Nguyên đán sang Tết nhảy); khai đàn. Lễ vật dâng tế gồm: Hương, hoa, đăng, quả, thủ lợn, gà, xôi, bánh giầy, rượu, nước, tiền đồng xu, cờ các loại, dao thờ… Đội cúng tế gồm 3 người, 1 người là thầy cúng, 2 người phụ giúp chủ Lễ.
Theo tục lệ, Tết nhảy tổ chức tại “Nhà cái” (nhà có bàn thờ tổ). Đây là việc của mỗi gia đình, nhưng cả bản chung tay góp sức, nên được coi như Tết chung của cả bản, làng.
Tết nhảy gồm hai phần chính là lễ và hội đan xen nhau, người hành lễ vừa cúng vừa múa và đọc thơ. Những màn múa có múa văn và múa võ - Múa văn là vũ điệu con cháu mời ông bà tổ tiên về vui tết nhảy, phù hộ cho gia đình được an khang thịnh vượng còn Múa võ là những vũ điệu mạnh mẽ, tái hiện quá khứ, tổ tiên người Dao từng phải chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, chống lại kẻ thù để vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Khi hành lễ, những người hành lễ múa bài Thượng đàn đầu tiên, mỗi người cầm một dụng cụ như: Chuông, thanh la, trống, chiêng, gậy thờ… vừa múa, vừa hát, sau đó là múa kiếm, điệu múa có ý nghĩa mở đường, dọn đường, quét đường. Điệu múa chuông thể hiện sự thành kính, tạ ơn tổ tiên và các vị thần đã bảo vệ cuộc sống cho dân làng, dòng tộc, bày tỏ ước muốn các thành viên gia đình mạnh khỏe, làm ăn thuận lợi. Múa rùa diễn tả các động tác tìm, bắt, trói rùa, ba ba về dâng cúng Bàn Vương và các vị thần, tổ tiên, thể hiện lòng can đảm, sự rèn luyện gian nan mới có được thành công.

Sau khi các điệu múa chuông, múa rùa, múa kiếm kết thúc, thầy Lễ đọc bài chiêu binh, chiêu lúa gạo khao quân, múa tiễn các loại ôn dịch, rồi chia tiền, hóa tiền giấy, ngựa… tiễn đưa các vị thần. Sau đó các thầy Lễ thực hiện lễ cúng ngoài trời, kết thúc phần lễ trong tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng thanh la rộn rã báo hiệu một kỳ lễ hội thành công.
Kết thúc phần lễ là phần hội, người dân các làng, bản người Dao sôi nổi tham gia vào các điệu hát múa truyền thống, tạo nên một không khí lễ hội tưng bừng, người dân làng được tận hưởng không khi vui vẻ, đoàn kết trong bản, làng thể hiện đời sống tinh thần phong phú của người Dao.
- Lễ hội Khai xuân Yên Tử 2025 thu hút đông đảo du khách thập phương
- Phúc Yên: Khai hội đền Ngô Tướng Công
- Dòng người tấp nập trẩy hội chợ Viềng
- Lễ hội 598 năm Chiến thắng Xương Giang
- Độc đáo phiên chợ Âm dương ở Bắc Ninh
- Thái Bình: Đông đảo nhân dân nô nức trẩy hội chùa Keo mùa Xuân 2025
- Hóa vàng thế nào cho đúng cách và những điều kiêng kỵ
-
Trình Quốc hội kịp thời xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nướcTại kỳ họp bất thường lần thứ 9 diễn ra vào chiều 12/2, Quốc hội nghe báo cáo Tờ trình, thẩm tra về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
-
Việt Nam khẳng định quan tâm phát triển hợp tác trong ứng dụng AIViệc Việt Nam tham gia hội nghị về AI thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc ứng dụng AI vào phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác với các đối tác quốc tế.
-
Hương Sơn đêm trăng vẳng tiếng thơNhư thông lệ, từ nhiều năm nay, chùa Hương lại được đón các tao nhân mặc khách về với Đêm thơ Nguyên Tiêu xuân Ất Tỵ 2025 được tổ chức vào ngày Rằm tháng Giêng Ất Tỵ, tức 12/02/2025. Dưới ánh trăng sáng dịu nhẹ, trong khói trầm thoảng bay, tiếng ngâm thơ của các bậc chân tu, các tao nhân mặc khách… đã tạo nên một nét văn hóa đặc sắc tại "Nam thiên đệ nhất động".
-
Giữ gìn nghệ thuật trình diễn dân gian hát ĐúmHát Đúm, một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo, gắn bó với người dân Thủy Nguyên (Hải Phòng) từ bao đời nay.
-
Phân loại rác ở Bình Dương: Người dân chưa quen, chính quyền chưa quyết liệtPhân loại rác tại nguồn là giải pháp quan trọng để bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và hướng tới nền kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, tại Bình Dương, dù đã có nhiều chủ trương và chương trình thí điểm, công tác phân loại rác vẫn chưa đạt được kết quả như kỳ vọng.
-
Ứng dụng công nghệ, chuyển sản xuất nông nghiệp theo hướng 'thuận thiên'Là tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long, đất đai phù sa, màu mỡ, An Giang có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại.
-
Tết Nguyên Tiêu - Ngày lễ quan trọng trong văn hóa của người ViệtRằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu là ngày chính rằm rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân Việt Nam.
-
Khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XVTại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV khai mạc vào ngày hôm nay (12/2) và dự kiến bế mạc vào ngày 19/2, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền.
-
22 tổ chức đảng trực thuộc Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ươngChủ tịch Ủy ban TW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến khẳng định Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương sẽ đoàn kết, trung thành, nỗ lực cao nhất, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ.
-
Phân biệt dấu hiệu của cảm lạnh và cảm cúm để phòng ngừa biến chứngCảm cúm và cảm lạnh có nhiều biểu hiện tương tự nhau, song cảm cúm dễ gây biến chứng nguy hiểm nếu người bệnh chủ quan, do đó cần phân biệt rõ hai loại bệnh này để có biện pháp điều trị tích cực.
-
1 Chủ tịch nước Lương Cường chúc Tết giao thừa Xuân Ất Tỵ 2025
-
2 Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 2/2025
-
3 Nhiều chương trình đặc sắc tại Tuần văn hóa, thể thao và du lịch huyện Quỳnh Nhai năm 2025
-
4 Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tặng quà Tết cho hội viên nông dân Lào Cai và Lai Châu
-
5 Hoa Xuân trên những nẻo đường vùng cao Sơn La