Lễ hóa vàng ngày Tết - nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt
Theo phong tục của người Việt Nam từ thời xa xưa, vào ngày 30 Tết, các gia đình sẽ cúng tất niên để đánh dấu sự kết thúc của năm cũ và chuẩn bị đón chào Năm mới.
Trong lễ cúng tất niên, gia chủ sẽ khấn mời hương linh tổ tiên, ông bà và những người thân đã qua đời về ăn Tết với con cháu. Quan niệm dân gian tin rằng mặc dù các bậc tiền nhân đã mất nhưng linh hồn của họ vẫn luôn che chở, phù hộ cho con cháu mạnh khỏe, làm ăn phát đạt.
Tết Nguyên đán, Tổ tiên, ông bà cũng về quây quần bên con cháu nên trong những ngày Tết, trên bàn thờ gia tiên luôn ấm cúng nhang đèn với đầy đủ các lễ vật. Hằng ngày, con cháu đều làm mâm cơm chu đáo dâng cúng Tổ tiên.
Cứ thế cho đến ngày mùng 3 Tết hoặc mùng 7 Tết khai hạ, khi tiệc Xuân đã mãn, con cháu lại sửa soạn cáo lễ để tiễn đưa Tổ tiên trở về âm cảnh. Nghi thức này được gọi là lễ hóa vàng nhằm dâng cúng lộ phí và vật dụng để Tổ tiên, ông bà trở về cõi xa.
Thực hiện nghi thức cúng hóa vàng phải có lễ tạ gia tiên, gia thần, chư vị thánh thần và Đức Phật. Người xưa quan niệm có lễ tạ thì tấm lòng của chủ nhà mới được người âm chứng giám.
Để làm lễ hóa vàng, bên cạnh các đồ lễ bày trên ban thờ trong 3 ngày Tết (mâm ngũ quả, bánh kẹo…) gia chủ sẽ chuẩn bị thêm quần áo giấy, lễ tiền, vàng mã của gia thần và tổ tiên, đèn nến, trầu cau, rượu; một bình hoa tươi nhiều màu sắc tượng trưng cho một Năm mới sung túc; 2 cây mía (để các cụ làm gậy đi đường hoặc gánh các đồ cúng theo quan niệm xưa) và một mâm cỗ cúng.
Bởi ngày hóa vàng vô cùng quan trọng với người Việt nên mâm cơm cúng cũng rất đầy đủ như mâm cỗ chính của ngày Tết.
Tùy vào điều kiện của từng gia đình, mâm cỗ cúng hóa vàng có thể là cỗ mặn hoặc cỗ chay. Nếu là cỗ mặn thì không thể thiếu đĩa thịt gà trống, bát canh, đĩa xào, giò, hay nem rán, bánh chưng, dưa hành...
Nhiều gia chủ cầu kỳ sẽ chế biến thêm món cá chép nấu bỗng. Bởi theo quan niệm dân gian, cá chép là loài cá vượt vũ môn hóa rồng. Việc cúng cá chép vào đầu năm sẽ mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia chủ.
Sau khi bày biện mâm cúng, chủ nhà thắp hương và thành kính khấn bài khấn của lễ hóa vàng. Đợi đến khi hương tàn, gia chủ chắp tay vái ba vái xin phép ông bà mang vàng mã đi hóa, sau đó tiến hành hạ lễ của gia thần trước rồi mới hạ lễ của Tổ tiên.
Khi hóa vàng sẽ hóa phần tiền vàng trước, các vật dụng như quần áo, mũ nón, giày… sẽ hóa sau. Nếu trong gia đình có người mới mất thì phần vàng mã này phải được hóa sau cùng.
Trong lúc hóa, cần khéo léo để vàng mã cháy hết nhưng không được dùng que gẩy làm rách. Khi phần tiền vàng, sớ trạng đã cháy hết thì gia chủ vẩy lên chút rượu, vì quan niệm xưa cho rằng phải như thế thì khi đến cõi âm các cụ mới nhận được các lễ vật.
Một số nhà cẩn thận sẽ mang hai cây mía lễ hơ lên phần tiền vàng vừa được hóa xong, ngụ ý gửi cây gậy hoặc làm đòn gánh cho các cụ gánh tiền, gánh vàng về cõi âm.
Hóa xong vàng mã, con cháu tề tựu đông đủ, quây quần bêm mâm cỗ vừa hạ, cùng nhau thụ lộc, dùng bữa thân mật, kết thúc những ngày Tết vui vẻ đầm ấm để trở lại nếp sinh hoạt thường nhật với những hy vọng tốt lành cho Năm mới.
Có thể nói phong tục thờ cúng và đưa rước Tổ tiên trong ngày Tết là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn,” đề cao chữ hiếu, tri ân nguồn cội.
Từ bao đời nay, nét văn hóa đó đã in sâu trong tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam, thắt chặt mối quan hệ giữa những người thân trong gia đình, là sợi dây kết nối các thế hệ và trở thành một tín ngưỡng dân tộc.
Theo Vietnamplus
-
Thanh Hóa: Đặc sắc Lễ hội đền Đồng Cổ năm 2024 -
Thổ cẩm Xí Thoại, Phú Yên- Nét đẹp truyền thống làng nghề -
Làm "sống dậy" những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Ơ Đu -
Không khí lễ hội tràn ngập tại Đền Hùng
- Lễ hội Đom Lơng Néak Tà của người Khmer được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể
- Những bóng hồng giữa đại ngàn Yên Tử
- Lễ hội Thanh Minh – Gìn giữ văn hóa người Nùng An trên cao nguyên Đắk Lắk
- Giữ điệu Lượn Cọi của người Tày Bảo Lâm, Cao Bằng
- Đền Quan Tuần Tranh: Nơi thờ vị thần khai phá và gìn giữ vùng đất Ninh Giang, sông Tranh
- Thanh Hóa: Lễ hội Sết Boóc Mạy được vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
- Hà Nội: Lễ hội Giằng bông nét đẹp văn hóa ở Sơn Đồng
-
Nhiều bệnh truyền nhiễm có xu hướng tăngViệt Nam đã ghi nhận rải rác các ca mắc bệnh, các ổ dịch sởi, ho gà, thủy đậu... và đã bắt đầu có xu hướng tăng ở một số địa phương. Bệnh tay chân miệng, dại cũng có số mắc tăng so với cùng kỳ 2023.
-
Dịch vụ vận tải dịp lễ 30/4 và 1/5: Nơi 'cháy vé,' nơi 'dài cổ' chờ kháchTrong đợt nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay, các bến xe dự báo lượng khách đến bến có thể tăng 350% so với ngày thường, nhưng thực tế không như vậy.
-
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: Quyết định lịch sửQuyết định chấp nhận giao chiến với thực dân Pháp tại lòng chảo Điện Biên là một bước ngoặt lớn trong 9 năm trường kỳ kháng chiến của quân ta.
-
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tăng cường triển khai các biện pháp cấp bách phòng cháy, chữa cháy rừngPhó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký ban hành Công điện số 41/CĐ-TTg ngày 27/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường triển khai các biện pháp cấp bách phòng cháy, chữa cháy rừng.
-
Đối phó với mùa nắng nóng ở Hà Tĩnh: "Mách nước" giúp người chăn nuôi giảm áp lực(Tapchinongthonmoi.vn)- Bước vào mùa khô, nền nhiệt ở Hà Tĩnh luôn ở mức cao, nắng nóng kéo dài làm ảnh hưởng đến vật nuôi, nhất là sức đề kháng và khả năng phát triển. Đặc biệt, nỗi lo mất điện thường trực ở những trang trại chăn nuôi tập trung.
-
Nông dân Tuyên Quang khá giả từ khi được học nghề(Tapchinongthonmoi.vn) - Nhằm hỗ trợ cho hội viên nông dân trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang nắm bắt được khoa học kỹ thuật, chủ động áp dụng những kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, trồng trọt, chăn nuôi… thời gian qua Hội Nông dân tỉnh Tuyên Quang đã tích cực đi đầu trong việc xây dựng các lớp đào tạo nghề cho hội viên nông dân.
-
Nông dân khấm khá nhờ được học nghề(Tapchinongthonmoi.vn) - Đáp ứng yêu cầu học nghề, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho nông dân, các cấp Hội Nông dân (ND) tỉnh Quảng Nam tích cực phối hợp đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, dạy nghề, giúp hội viên ND có thêm kiến thức, kỹ năng ứng dụng vào sản xuất, kinh doanh, từng bước vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng.
-
Vai trò của Hội Nông dân trong đào tạo nghề cho nông dân(Tapchinongthonmoi.vn) - Thời gian qua, các cấp Hội Nông dân đã đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề. Một bộ phận nông dân sau học nghề đã “khởi nghiệp” làm nòng cốt để thành lập doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, chi, tổ Hội ND nghề nghiệp, từ đó góp phần phát triển kinh tế tập thể, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động nông thôn, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho gia đình.
-
Dâng hương, hoa thành kính tưởng niệm các vị lãnh tụ, anh hùng, liệt sỹLãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh đã dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các lãnh tụ, anh hùng liệt sỹ nhân kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
-
Bình Định: 130 sản phẩm tham gia Phiên chợ giới thiệu sản phẩm OCOP ở Tuy Phước(Tapchinongthonmoi.vn) - Vừa qua, UBND huyện Tuy Phước tổ chức Phiên chợ giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm tiêu biểu huyện Tuy Phước năm 2024 tại công viên Can Lộc, nhằm đẩy mạnh hoạt động quảng bá, kết nối tiêu thụ các sản phẩm đặc trưng, đặc sản, tiềm năng địa phương và sản phẩm đạt chuẩn OCOP.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
3 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường -
4 Kỳ 4: Trao kỷ vật… nhận tri ân -
5 Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm trong khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã