Nghề giúp người dân Diễn Vạn có “của ăn, của để”
“Nghề đang giúp người dân Diễn Vạn trở nên “có của ăn, của để” không rõ hình thành từ bao giờ nhưng trong vòng hơn 20 năm trở lại đây, nghề nướng cá của Diễn Vạn phát triển mạnh mẽ nhất” – anh Thái Bá Lưu, một chủ lò nướng cá biển ở thôn Trung Hậu (xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, Nghệ An) tâm sự.
Duy trì cách bảo quản cá biển cổ truyền
Anh Lưu tâm sự rằng, mình chỉ là “cái anh nhà quê quanh năm ám mùi cá biển và mùi than nướng cá” nhưng lại hiểu rất rõ về cái làng Trung Hậu, thuộc xã Diễn Vạn của huyện Diễn Châu, Nghệ An nơi mình được sinh ra này. Thế rồi, cứ y như một cuốn “sử sống”, anh Lưu kể, theo như các cụ truyền lại thì vùng đất Diễn Vạn nơi cửa biển quê mình nay đã có tuổi đời ngót nghét 2.000 năm. Và trong quá khứ, vùng trầm tích Diễn Vạn thuộc đất Vạn Phần. Xã Diễn Vạn là nơi hội tụ giao thoa của một loạt những con sông lớn như sông Vách Bắc, rồi thì sông Bùng và sông Lạch Vạn.
Là miền quê có chiều dày lịch sử và truyền thống văn hóa phong phú, theo như anh Lưu kể thì ngay từ khi hình thành tên làng, tên xã, nhờ có biển rộng, sông dài mà ngay từ thuở “cổ tích”, ở quê anh đã ra đời hàng loạt những ngành nghề đa dạng để làm giàu từ sản vật của biển khơi. Nào là nghề làm muối, nghề chế biến nước mắm, thêm nữa là nghề làm ruốc… và cuối cùng là nghề nướng cá.
Người dân Diễn Vạn miệt mài bên bếp than hồng nướng những mẻ cá thơm ngon dù nhiệt độ ngoài trời lên tới 40 độ.
Ban đầu, chỉ một vài hộ ở xóm Trung Hậu đứng ra thu mua cá sau mỗi chuyến biển của ngư dân rồi đem nướng lên sau đó mang bán tại các chợ trong huyện Diễn Châu. Ngày một, ngày hai những con cá nướng Diễn Vạn lần lượt góp mặt tại khắp các chợ thuộc xứ Nghệ. Sau đó, cá nướng Diễn Vạn tự tin có mặt tại rất nhiều các địa phương khác lúc nào không hay.
“Nghề nướng cá của người dân Diễn Vạn trở nên thăng hoa như hiện nay là bởi nhu cầu tiêu thụ của “thượng đế” muôn phương. Từ lúc ban đầu chỉ có người dân xóm Trung Hậu tổ chức nướng cá, nay thì nghề đã lan ra hầu hết các thôn làng của Diễn Vạn với hơn 50 chủ lò nướng!”. Anh Lưu phấn chấn kể.
Giải thích lý do tại sao cá mang từ biển về sao lại không đem bán để có được độ tươi ngon của nó và người lao động cũng không phải cơ cực khi phải đối mặt với những bếp than hồng có độ nóng hơn 40 độ thì anh Lưu cười bảo, thực ra thì người sinh ra nghề chứ không phải nghề chọn người đâu. Ở cái thời “ngày xửa…ngày xưa” thì lấy đâu ra tủ ướp đông cũng như đá lạnh để bảo quản cá được lâu. Thế nên người ta mới “sáng tạo” ra phương pháp đem nướng cá lên trước khi đem bán. Mà đấy cũng là cái cách tốt nhất khiến cho chất lượng các thớ thịt của con cá trở nên ngon hơn khi được nướng qua lửa.
Tạo “thương hiệu” sản phẩm bằng kinh nghiệm, kỹ thuật
Gần 3 giờ sáng anh Lưu đã dậy chuẩn bị đồ đi chợ, anh bảo: “Không nhanh chân thì thiên hạ sẽ mua hết cá thì cả ngày chỉ có mà “ngồi chơi xơi nước”. Hóa ra là để mỗi ngày có đủ khối lượng cá không dưới một tấn đủ cung cấp cho chính lò nướng của mình, mười đêm như một, cứ tầm 3 giờ sáng là anh Lưu lại cùng con trai ra khỏi nhà thu mua cá. Chiếc xe tải nhỏ của cha con anh Lưu tới bãi biển Diễn Bích và rồi sau đó là Diễn Thành (huyện Diễn Châu) để mua cá. Cũng có sáng, cha con anh phải lặn lội tới các miền quê thuộc vùng biển Cửa Lò, Cửa Hội rồi thì Quỳnh Tiến, Quỳnh Phương (thị xã Hoàng Mai) thu mua cho đủ lượng cá để nướng trong ngày.
Những mẻ cá tươi được người dân Diễn Vạn lựa chọn kỹ càng trước khi mua về để nướng.
Theo anh Lưu, thường thì những chủ lò nướng cá như anh chỉ mua được nguồn cá đã được cấp đông của các tàu đánh bắt xa bờ sau những chuyến biển dài. Riêng khoản cá tươi của các thuyền đánh bắt ngay trong đêm thì số lượng có hạn chế phần nào. Theo kinh nghiệm của anh Lưu, muốn cá nướng đạt chất lượng thơm, ngon và không bị sổ bụng thì nhất định phải là những con cá phải thật tươi thì mới cho ra sản phẩm cá nướng “chuẩn không cần chỉnh”. Do vậy, việc lựa chọn thu mua cá không hề đơn giản chút nào, nếu như chủ lò nướng không muốn mất đi thị phần bán ra của mình.
Với hơn bảy tạ cá biển các loại mua được, anh Lưu bảo, bữa đó không gặp may cho lắm, nhưng cũng đủ việc cho một ngày lao động cật lực. 7 giờ sáng xe về đến nhà, khi đó những người thợ nướng cá chuyên nghiệp làm công cho lò nướng của gia đình anh Lưu đã tề tựu đông đủ. Không ai bảo ai, tất cả mọi người cùng tập trung cho việc tiến hành các công đoạn sơ chế cá trước khi đem nướng.
Việc đầu tiên là rã đông số cá thu mua được. Tiếp đến đem cá rửa sạch và dùng dao sắc khứa một đường trên thân cá rồi mang đặt lên những tấm phên tre (tiếng địa phương gọi là “trành”) để phơi khô. Chị Lưu Thị Trung, một “thợ nướng cá” chuyên nghiệp cho hay, gặp khi thời tiết không thuận lợi phải phơi cá từ 2 – 3 giờ mới đem nướng. Còn vào mùa hè nhiệt độ ngoài trời cao, cá chỉ cần phơi trong một giờ là đạt chuẩn.
Giải thích lý do tại sao lại phải khứa một đường trên thân cá, chị Trung cho hay, đó là cách giúp cho cá chín đều lửa và trông đẹp mắt hơn. Còn phải dùng một que tre xiên từ miệng tới bụng cá là để định hình con cá trong quá trình nướng không bị gãy, đồng thời cũng là cách giúp cho việc nướng cá dễ hơn.
Nướng thế nào để cho ra mùi vị thơm ngon đặc trưng phụ thuộc vào tay nghề của mỗi người, chị Hoàng Thị Thanh, một người đã có hơn 10 năm trời mưu sinh bằng nghề nướng cá thuê chia sẻ, người nướng phải có được “bí kíp” điều chỉnh mức lửa thế nào cho thật phù hợp. Muốn vậy, người thợ phải có kinh nghiệm riêng của bản thân trong quá trình điều chỉnh độ lửa. Việc đó tưởng đơn giản nhưng không hễ dễ chút nào. Trong quá trình nướng còn phải lật trở cá thật đều tay giúp cho cá chín “đến độ”, đạt chuẩn mà không hề bị xém cháy thì càng thơm ngon. Chỉ có thế thì sản phẩm sau khi rời lò nướng mới thật sự có “thương hiệu” riêng. Theo chị Thanh, ngày mới học việc chị phải mất hơn một năm trời ròng rã mới có thể quen nghề để cho “ra hồn”. Có người phải mất hai năm trời học việc nhưng vẫn chẳng đâu vào đâu.
Chị Lê Thị Hương, chủ lò nướng cá có tiếng ở Diễn Vạn cho biết, bình quân mỗi ngày cơ sở của chị cung cấp cho thị trường khoảng hơn một tấn cá nướng các loại, dịp Tết, lễ thì nhu cầu của người tiêu dùng lớn hơn mức đó rất nhiều lần. Những loại cá nướng được “thượng đế” ưa chuộng nhất là cá trích, nục, bạc má, đỏ, cá thu nhỏ, cá đục, đốm… Cũng có hộ còn nướng cả mực, nhưng số lượng ít vì giá cả đắt đỏ.
Chia sẻ về nghề nướng cá của mình, chị Hoàng Thị Thanh cho biết: “Hơn 10 năm tôi theo nghề nướng cá. Nghề này cực kỳ vất vả vì hầu như quanh năm phải đi sớm về muộn và mặt đối mặt với bếp than, rồi thì thời thời tiết khắc nghiệt. Nhưng phải bám lấy nghề vì gia đình không có ruộng để canh tác, thu nhập từ nghề cũng giúp tạm đủ nuôi cả gia đình, các con được học hành đàng hoàng. Những người chuyên sống bằng nghề nướng cá như tôi ở đất Diễn Vạn này có con em theo học các trường Đại học, Cao đẳng tại các thành phố lớn trên cả nước không phải “của hiếm” nữa”.
Bài, ảnh: Lê Vũ
-
Trang trại bò sữa TH trả về từng giọt nước lành cho Mẹ Thiên nhiên -
Xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp ở Quảng Ngãi: Chưa thể xử lý vì còn "đợi" Luật Đất đai -
Hải Dương: "Đòn bẩy" giúp phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao -
Xây dựng mô hình HTX tạo sự ổn định, bền vững trong sản xuất lúa gạo ở vùng ĐBSCL
- Cam FVF - Điển hình của ứng dụng công nghệ cao vào phát triển nông nghiệp xanh bền vững
- Hà Tĩnh: Hiệu quả “nhìn thấy được” từ những mô hình kinh tế tập thể
- Long An khởi động Đề án phát triển 125.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp
- Nghệ An: Kịp thời khoanh vùng, chỉ đạo sâu sát khi có dịch bệnh trên vật nuôi ở Nam Đàn
- Nông dân Đồng Tháp chuyển đổi sang sản xuất lúa hữu cơ
- Quảng Nam muốn đưa sâm Ngọc Linh thành sản phẩm chủ lực, thương hiệu quốc gia
- Hà Tĩnh: Chàng trai trẻ khát vọng đưa cây dược liệu về làm giàu trên đất đồi
-
Kiên Giang: Phát triển đô thị theo hướng hiện đại, sinh thái và văn minh(Tapchinongthonmoi.vn) - Chiều 26/12, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh – Học viện Chính trị khu vực IV phối hợp với Trường Chính trị tỉnh Kiên Giang tổ chức hội thảo khoa học cấp Bộ “Phát triển đô thị theo hướng hiện đại, sinh thái, văn minh ở tỉnh Kiên Giang”.
-
Sơn La: Phát huy hiệu quả vai trò của Hội Nông dân các cấpSáng ngày 26/12, Hội Nông dân tỉnh Sơn La đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội và phong trào nông dân năm 2024, triển khai nhiệm vụ 2025. Ông Nguyễn Huy Anh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Sơn La dự, chủ trì hội nghị.
-
Điểm sáng về an ninh trật tự ở xã Nông thôn mới Kiểu mẫu Hợp ĐứcLà địa phương có truyền thống anh hùng, những năm qua, xã Hợp Đức, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang luôn đạt thành tích xuất sắc, nổi trội về an ninh trật tự trong phát triển kinh tế - xã hội và cả trong quá trình xây dựng xã Nông thôn mới Kiểu mẫu.
-
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác khuyến họcChiều 26/12, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã có cuộc gặp mặt lãnh đạo, Ban Thường vụ Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam.
-
Quy định về việc tổ chức bắn pháo hoa dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025Theo văn bản của Thủ tướng, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định việc tổ chức bắn pháo hoa chào mừng năm mới dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.
-
Đạt gần 18 tỷ USD, xuất siêu nông lâm thủy sản lập kỷ lục(Tapchinongthonmoi.vn) - Giá trị xuất siêu nông lâm thủy sản Việt Nam tiếp tục đạt mức kỷ lục mới 17,9 tỷ USD, tăng 46,8%. Trong số đó, xuất khẩu nông sản chính đạt 32,8 tỷ USD, tăng 22,4%; chăn nuôi 533,6 triệu USD, tăng 6,5%; lâm sản chính 17,28 tỷ USD, tăng 19,4%; thủy sản 10,07 tỷ USD, tăng 12,2%.
-
Giải pháp cấp nước sạch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới ở Kiên GiangĐể sớm hoàn thành tiêu chí nước sạch trong xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Kiên Giang và đưa việc thực hiện tiêu chí này đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Kiên Giang đã kiến nghị một số giải pháp, trong đó có xã hội hoá các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung.
-
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Nhà quân sự thiên tài, nhà văn hóa lớnNgày 26/12/2024, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển (Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Nhà quân sự thiên tài, Nhà văn hóa lớn.
-
Ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trong nông nghiệp, cùng đất nước tiến vào kỷ nguyên vươn mìnhTheo Anh hùng Lao động Thái Hương, Hiệp hội các Doanh nghiệp Ứng dụng Công nghệ cao trong Nông nghiệp (ATE) cần tiếp tục phát huy vai trò liên kết, quy tụ các thành viên đủ “tâm” và “tầm”, thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau phát triển, nâng cao hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh để có những sản phẩm nông nghiệp chất lượng quốc tế, năng suất, giá trị gia tăng cao, cùng bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
-
Hà Tĩnh: Sẵn sàng cho Lễ Kỷ niệm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác(Tapchinongthonmoi.vn) – Thông tin từ UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, đến nay các hoạt động chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724-2024) và trao bằng chứng nhận Di tích Quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm đã được hoàn tất.
-
1 Năng động, sáng tạo, các cấp Hội trong Cụm thi đua số 2 đạt và vượt nhiều chỉ tiêu thi đua -
2 Tạp chí Nông thôn mới trao tặng quà “Chung tay vì người nghèo- không ai bị bỏ lại phía sau” tại Tuyên Quang -
3 "Dấu ấn" của Cụm thi đua số 3: Nhiều mô hình kinh tế tiêu biểu do nông dân làm chủ -
4 Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW -
5 Cụm thi đua số 4: Tăng cường kết nối giao thương quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp và hoạt động an sinh xã hội