Nghề giúp người dân Diễn Vạn có “của ăn, của để”
“Nghề đang giúp người dân Diễn Vạn trở nên “có của ăn, của để” không rõ hình thành từ bao giờ nhưng trong vòng hơn 20 năm trở lại đây, nghề nướng cá của Diễn Vạn phát triển mạnh mẽ nhất” – anh Thái Bá Lưu, một chủ lò nướng cá biển ở thôn Trung Hậu (xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, Nghệ An) tâm sự.
Duy trì cách bảo quản cá biển cổ truyền
Anh Lưu tâm sự rằng, mình chỉ là “cái anh nhà quê quanh năm ám mùi cá biển và mùi than nướng cá” nhưng lại hiểu rất rõ về cái làng Trung Hậu, thuộc xã Diễn Vạn của huyện Diễn Châu, Nghệ An nơi mình được sinh ra này. Thế rồi, cứ y như một cuốn “sử sống”, anh Lưu kể, theo như các cụ truyền lại thì vùng đất Diễn Vạn nơi cửa biển quê mình nay đã có tuổi đời ngót nghét 2.000 năm. Và trong quá khứ, vùng trầm tích Diễn Vạn thuộc đất Vạn Phần. Xã Diễn Vạn là nơi hội tụ giao thoa của một loạt những con sông lớn như sông Vách Bắc, rồi thì sông Bùng và sông Lạch Vạn.
Là miền quê có chiều dày lịch sử và truyền thống văn hóa phong phú, theo như anh Lưu kể thì ngay từ khi hình thành tên làng, tên xã, nhờ có biển rộng, sông dài mà ngay từ thuở “cổ tích”, ở quê anh đã ra đời hàng loạt những ngành nghề đa dạng để làm giàu từ sản vật của biển khơi. Nào là nghề làm muối, nghề chế biến nước mắm, thêm nữa là nghề làm ruốc… và cuối cùng là nghề nướng cá.
Người dân Diễn Vạn miệt mài bên bếp than hồng nướng những mẻ cá thơm ngon dù nhiệt độ ngoài trời lên tới 40 độ.
Ban đầu, chỉ một vài hộ ở xóm Trung Hậu đứng ra thu mua cá sau mỗi chuyến biển của ngư dân rồi đem nướng lên sau đó mang bán tại các chợ trong huyện Diễn Châu. Ngày một, ngày hai những con cá nướng Diễn Vạn lần lượt góp mặt tại khắp các chợ thuộc xứ Nghệ. Sau đó, cá nướng Diễn Vạn tự tin có mặt tại rất nhiều các địa phương khác lúc nào không hay.
“Nghề nướng cá của người dân Diễn Vạn trở nên thăng hoa như hiện nay là bởi nhu cầu tiêu thụ của “thượng đế” muôn phương. Từ lúc ban đầu chỉ có người dân xóm Trung Hậu tổ chức nướng cá, nay thì nghề đã lan ra hầu hết các thôn làng của Diễn Vạn với hơn 50 chủ lò nướng!”. Anh Lưu phấn chấn kể.
Giải thích lý do tại sao cá mang từ biển về sao lại không đem bán để có được độ tươi ngon của nó và người lao động cũng không phải cơ cực khi phải đối mặt với những bếp than hồng có độ nóng hơn 40 độ thì anh Lưu cười bảo, thực ra thì người sinh ra nghề chứ không phải nghề chọn người đâu. Ở cái thời “ngày xửa…ngày xưa” thì lấy đâu ra tủ ướp đông cũng như đá lạnh để bảo quản cá được lâu. Thế nên người ta mới “sáng tạo” ra phương pháp đem nướng cá lên trước khi đem bán. Mà đấy cũng là cái cách tốt nhất khiến cho chất lượng các thớ thịt của con cá trở nên ngon hơn khi được nướng qua lửa.
Tạo “thương hiệu” sản phẩm bằng kinh nghiệm, kỹ thuật
Gần 3 giờ sáng anh Lưu đã dậy chuẩn bị đồ đi chợ, anh bảo: “Không nhanh chân thì thiên hạ sẽ mua hết cá thì cả ngày chỉ có mà “ngồi chơi xơi nước”. Hóa ra là để mỗi ngày có đủ khối lượng cá không dưới một tấn đủ cung cấp cho chính lò nướng của mình, mười đêm như một, cứ tầm 3 giờ sáng là anh Lưu lại cùng con trai ra khỏi nhà thu mua cá. Chiếc xe tải nhỏ của cha con anh Lưu tới bãi biển Diễn Bích và rồi sau đó là Diễn Thành (huyện Diễn Châu) để mua cá. Cũng có sáng, cha con anh phải lặn lội tới các miền quê thuộc vùng biển Cửa Lò, Cửa Hội rồi thì Quỳnh Tiến, Quỳnh Phương (thị xã Hoàng Mai) thu mua cho đủ lượng cá để nướng trong ngày.
Những mẻ cá tươi được người dân Diễn Vạn lựa chọn kỹ càng trước khi mua về để nướng.
Theo anh Lưu, thường thì những chủ lò nướng cá như anh chỉ mua được nguồn cá đã được cấp đông của các tàu đánh bắt xa bờ sau những chuyến biển dài. Riêng khoản cá tươi của các thuyền đánh bắt ngay trong đêm thì số lượng có hạn chế phần nào. Theo kinh nghiệm của anh Lưu, muốn cá nướng đạt chất lượng thơm, ngon và không bị sổ bụng thì nhất định phải là những con cá phải thật tươi thì mới cho ra sản phẩm cá nướng “chuẩn không cần chỉnh”. Do vậy, việc lựa chọn thu mua cá không hề đơn giản chút nào, nếu như chủ lò nướng không muốn mất đi thị phần bán ra của mình.
Với hơn bảy tạ cá biển các loại mua được, anh Lưu bảo, bữa đó không gặp may cho lắm, nhưng cũng đủ việc cho một ngày lao động cật lực. 7 giờ sáng xe về đến nhà, khi đó những người thợ nướng cá chuyên nghiệp làm công cho lò nướng của gia đình anh Lưu đã tề tựu đông đủ. Không ai bảo ai, tất cả mọi người cùng tập trung cho việc tiến hành các công đoạn sơ chế cá trước khi đem nướng.
Việc đầu tiên là rã đông số cá thu mua được. Tiếp đến đem cá rửa sạch và dùng dao sắc khứa một đường trên thân cá rồi mang đặt lên những tấm phên tre (tiếng địa phương gọi là “trành”) để phơi khô. Chị Lưu Thị Trung, một “thợ nướng cá” chuyên nghiệp cho hay, gặp khi thời tiết không thuận lợi phải phơi cá từ 2 – 3 giờ mới đem nướng. Còn vào mùa hè nhiệt độ ngoài trời cao, cá chỉ cần phơi trong một giờ là đạt chuẩn.
Giải thích lý do tại sao lại phải khứa một đường trên thân cá, chị Trung cho hay, đó là cách giúp cho cá chín đều lửa và trông đẹp mắt hơn. Còn phải dùng một que tre xiên từ miệng tới bụng cá là để định hình con cá trong quá trình nướng không bị gãy, đồng thời cũng là cách giúp cho việc nướng cá dễ hơn.
Nướng thế nào để cho ra mùi vị thơm ngon đặc trưng phụ thuộc vào tay nghề của mỗi người, chị Hoàng Thị Thanh, một người đã có hơn 10 năm trời mưu sinh bằng nghề nướng cá thuê chia sẻ, người nướng phải có được “bí kíp” điều chỉnh mức lửa thế nào cho thật phù hợp. Muốn vậy, người thợ phải có kinh nghiệm riêng của bản thân trong quá trình điều chỉnh độ lửa. Việc đó tưởng đơn giản nhưng không hễ dễ chút nào. Trong quá trình nướng còn phải lật trở cá thật đều tay giúp cho cá chín “đến độ”, đạt chuẩn mà không hề bị xém cháy thì càng thơm ngon. Chỉ có thế thì sản phẩm sau khi rời lò nướng mới thật sự có “thương hiệu” riêng. Theo chị Thanh, ngày mới học việc chị phải mất hơn một năm trời ròng rã mới có thể quen nghề để cho “ra hồn”. Có người phải mất hai năm trời học việc nhưng vẫn chẳng đâu vào đâu.
Chị Lê Thị Hương, chủ lò nướng cá có tiếng ở Diễn Vạn cho biết, bình quân mỗi ngày cơ sở của chị cung cấp cho thị trường khoảng hơn một tấn cá nướng các loại, dịp Tết, lễ thì nhu cầu của người tiêu dùng lớn hơn mức đó rất nhiều lần. Những loại cá nướng được “thượng đế” ưa chuộng nhất là cá trích, nục, bạc má, đỏ, cá thu nhỏ, cá đục, đốm… Cũng có hộ còn nướng cả mực, nhưng số lượng ít vì giá cả đắt đỏ.
Chia sẻ về nghề nướng cá của mình, chị Hoàng Thị Thanh cho biết: “Hơn 10 năm tôi theo nghề nướng cá. Nghề này cực kỳ vất vả vì hầu như quanh năm phải đi sớm về muộn và mặt đối mặt với bếp than, rồi thì thời thời tiết khắc nghiệt. Nhưng phải bám lấy nghề vì gia đình không có ruộng để canh tác, thu nhập từ nghề cũng giúp tạm đủ nuôi cả gia đình, các con được học hành đàng hoàng. Những người chuyên sống bằng nghề nướng cá như tôi ở đất Diễn Vạn này có con em theo học các trường Đại học, Cao đẳng tại các thành phố lớn trên cả nước không phải “của hiếm” nữa”.
Bài, ảnh: Lê Vũ
-
Hà Tĩnh: Hiệu quả “nhìn thấy được” từ những mô hình kinh tế tập thể -
Long An khởi động Đề án phát triển 125.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp -
Nghệ An: Kịp thời khoanh vùng, chỉ đạo sâu sát khi có dịch bệnh trên vật nuôi ở Nam Đàn -
Nông dân Đồng Tháp chuyển đổi sang sản xuất lúa hữu cơ
- Quảng Nam muốn đưa sâm Ngọc Linh thành sản phẩm chủ lực, thương hiệu quốc gia
- Hà Tĩnh: Chàng trai trẻ khát vọng đưa cây dược liệu về làm giàu trên đất đồi
- Đồng Nai: Xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp hữu cơ bền vững
- Chỉ thị của Thủ tướng tập trung triển khai các giải pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi
- Sầu riêng ở Krông Pắc trở thành cây trồng mũi nhọn, tạo thu nhập cao cho bà con nông dân
- Tăng cường nuôi trồng thủy sản các tháng cuối năm 2024
- TP. Cần Thơ công bố quy hoạch ngành Nông nghiệp tích hợp
-
Hà Tĩnh: Hiệu quả “nhìn thấy được” từ những mô hình kinh tế tập thể(Tapchinongthonmoi.vn) - Xác định kinh tế tập thể là một thành phần quan trọng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của địa phương, những năm qua tỉnh Hà Tĩnh rất quan tâm, chỉ đạo tạo điều kiện thuận lợi để các hợp tác xã, tổ hợp tác phát triển cả về số lượng và chất lượng.
-
Phân cấp, phân quyền tốt giúp tinh giản biên chế, tinh gọn tổ chức bộ máyNhiều câu chuyện vướng mắc trong công tác quản lý Nhà nước, những bất cập trong việc phân cấp, phân quyền cho thấy cần phải đẩy mạnh cơ chế phân cấp, phân quyền, đi liền với đó là kiểm soát quyền lực.
-
Thủ tướng: Xây dựng những công trình thế kỷ, dứt khoát không để thiếu điện với tăng trưởng kinh tế 2 con sốSáng 8/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết công tác đầu tư xây dựng các Dự án đường dây tải điện 500 kV mạch 3 từ Quảng Trạch (tỉnh Quảng Bình) đến Phố Nối (tỉnh Hưng Yên).
-
Phát huy giá trị di sản 'Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt'Ngày 7/12, tại Phủ Tiên Hương, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản (Nam Định), Hội Bảo vệ và phát huy di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh Nam Định tổ chức Đại hội lần thứ II, nhiệm kì 2024-2027.
-
Mô hình rừng - thủy sản cho nông dân thu nhập bền vữngKết thúc mùa vụ nuôi trồng thủy sản vùng nước mặn, lợ năm 2024, hàng ngàn hộ nông dân ở các vùng ven biển tỉnh Trà Vinh đạt mức thu nhập bình quân khoảng 150 triệu đồng/ha/năm từ mô hình trồng rừng kết hợp nuôi thủy sản.
-
Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả công việc, chất lượng phục vụ nhân dânXác định công tác chuyển đổi số có vai trò quan trọng nâng cao hiệu quả công việc, chất lượng phục vụ nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, tỉnh Kiên Giang thực hiện chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực, các cấp, các ngành, mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
-
Thủ tướng: Ưu tiên cao nhất cho tăng trưởng, chính sách phải 'cởi trói' để sản xuất, kinh doanh bung raKết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ sáng 7/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc xây dựng chính sách phải nhìn xa, trông rộng, nghĩ lớn, làm lớn, các chính sách phải "cởi trói" để sản xuất kinh doanh bung ra, phục vụ ưu tiên cao nhất là thúc đẩy tăng trưởng, từ đó tăng thu nhập bình quân đầu người, tăng năng suất lao động, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân và nâng cao vị thế đất nước.
-
Tuần lễ Du lịch Bà Rịa-Vũng Tàu 2024 với chủ đề “LET’S GO!!! Ba Ria-Vung Tau”Chiều 6/12, tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Họp báo công bố chương trình Tuần lễ Du lịch Bà Rịa-Vũng Tàu 2024 với chủ đề “LET’S GO!!! Ba Ria-Vung Tau”.
-
Đưa đặc sản lên sàn thương mại điện tử - hướng phát triển bền vững của Gia LaiNhiều đặc sản của Gia Lai như cà phê, hồ tiêu, mật ong đã đến với người tiêu dùng trong nước và quốc tế thông qua thương mại điện tử. Sự kết hợp giữa phương thức thương mại truyền thống và hiện đại đã mở ra hướng đi bền vững cho nông sản Gia Lai.
-
Bài cuối: Nâng cao hiệu quả tuyên truyền pháp luậtThời gian qua, tỉnh Sơn La đã đổi mới hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; tập trung tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật gắn với đời sống bà con các dân tộc thiểu số, qua đó, nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân.
-
1 Năng động, sáng tạo, các cấp Hội trong Cụm thi đua số 2 đạt và vượt nhiều chỉ tiêu thi đua -
2 Hội Nông dân tỉnh Điện Biên – 50 năm một chặng đường phát triển -
3 Thanh Hoá: Nông dân được học tập, chia sẻ kinh nghiệm xử lý rác thải thân thiện với môi trường -
4 “Giải cứu” hàng nghìn phụ nữ, trẻ em khỏi bạo hành -
5 Cụm thi đua số 4: Tăng cường kết nối giao thương quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp và hoạt động an sinh xã hội