Những ai nên làm xét nghiệm lao
Bệnh lao là gì?
Bệnh lao là một bệnh thuộc bệnh lý bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bệnh thường ảnh hưởng chủ yếu đến phổi, đôi khi lây lan sang các cơ quan khác và mức độ thường nặng nề.
Vi khuẩn gây bệnh lao lây lan từ người này sang người khác qua những giọt nhỏ li ti thoát ra không khí qua ho và hắt hơi. Khi một người bình thường mắc phải, trên cơ địa suy yếu sức đề kháng, vi trùng sẽ tăng sinh và gây bệnh. Sự tổn thương các cơ quan do lao là không phục hồi. Tại phổi, dù việc điều trị kiểm soát và tiêu diệt được vi trùng, nhu mô phổi và màng phổi vẫn có thể bị di chứng kéo dài, khiến người bệnh gặp khó thở, thở mệt, ho khạc đàm.
Ở các đất nước không là vùng dịch tễ, các đối tượng di dân luôn phải tầm soát lao. Ngược lại, ở nơi dịch tễ, bất kỳ một tổn thương phổi bất kỳ hay có các triệu chứng hô hấp, chẩn đoán lao phổi cần được xác định hay loại trừ.
Khi đã được chẩn đoán lao, việc điều trị cần tuân thủ đúng theo phác đồ và kiểm tra định kì. Khi thực hiện được như vậy, khả năng kiểm soát lao sẽ thành công cũng như giảm thiểu nguy cơ lây lan cho người trong gia đình cũng như cộng đồng.
Các xét nghiệm lao được thực hiện như thế nào?
Có rất nhiều xét nghiệm lao được sử dụng để chẩn đoán bệnh lao, tùy thuộc đối tượng đang được nhân định mắc bệnh hay nghi ngờ mắc bệnh. Chính vì thế, việc lựa chọn thực hiện xét nghiệm nào là tùy thuộc vào quyết định và thăm khám của bác sĩ.
Xét nghiệm chẩn đoán lao phổi
Bác sĩ sẽ nghi ngờ vi trùng lao gây bệnh lao tại phổi – cơ quan thường gặp nhất – là khi người bệnh đi khám vì các triệu chứng hô hấp kéo dài.
Việc chẩn đoán lao phổi đầu tiên là dựa vào phim chụp X-quang ngực để tìm kiếm những tổn thương trong nhu mô phổi có gợi ý do vi trùng lao gây ra.
Bên cạnh đó, các mẫu đờm thu thập cùng lúc hay qua nhiều ngày cũng sẽ được sử dụng để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn lao.
Những xét nghiệm này rất quan trọng trong việc giúp xác định chẩn đoán, quyết định phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho người bệnh cũng như lập kế hoạch phòng chống lây nhiễm cho gia đình người bệnh và cộng đồng.
Xét nghiệm chẩn đoán lao ngoài phổi
Một số xét nghiệm có thể được sử dụng để xác nhận khi có nghi ngờ lao ngoài phổi, như lao màng phổi, lao màng tim, lao màng não, lao xương khớp và các tạng trong ổ bụng, cơ quan sinh sản.
Những xét nghiệm này bao gồm:
· Chụp hình cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ hoặc siêu âm phần cơ thể bị ảnh hưởng
· Nội soi kiểm tra các khoang bên trong cơ thể bằng một ống dài, mỏng với nguồn ánh sáng và máy thu hình gắn ở đầu ống. Ống nội soi có thể được đưa vào qua một lỗ mở tự nhiên như miệng hay hậu môn hoặc qua một vết cắt nhỏ trên thành bụng.
· Xét nghiệm nước tiểu
· Xét nghiệm máu
· Chọc dịch não tủy
· Sinh thiết để lấy một mẫu mô nhỏ hoặc bệnh phẩm lấy từ cơ quan bị ảnh hưởng và xét nghiệm tìm vi khuẩn lao
Xét nghiệm chẩn đoán lao tiềm ẩn
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cần phải làm xét nghiệm để kiểm tra bệnh lao tiềm ẩn – khi đã bị nhiễm vi khuẩn lao nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào.
Xét nghiệm chẩn đoán lao tiềm ẩn bằng cách thực hiện xét nghiệm Mantoux hay cũng được gọi là xét nghiệm da tuberculin. Người bệnh sẽ được tiêm một lượng nhỏ PPD tuberculin vào vùng da mặt trong cánh tay. Nếu một người bị nhiễm trùng lao tiềm ẩn, làn da sẽ nhạy cảm với PPD tuberculin và vết tiêm sẽ trở nên sưng nhỏ, phù nề trong vòng 48 đến 72 giờ sau khi thử nghiệm. Trong trường hợp người bệnh có phản ứng da rất mạnh, bác sĩ cần chụp X-quang ngực để xác nhận xem đã có bị bệnh lao hoạt động hay không.
Ngược lại, nếu làn da không cho thấy có phản ứng gì với xét nghiệm Mantoux thì người bệnh chưa từng nhiễm vi trùng lao. Tuy nhiên, trên những người đã từng tiêm vắc-xin BCG, vết tiêm cũng có thể có phản ứng da nhẹ với xét nghiệm Mantoux. Mặc dù vậy, điều này không nhất thiết là đã bị bệnh lao tiềm ẩn.
Bên cạnh đó, chẩn đoán lao tiềm ẩn bằng xét nghiệm gamma Interferon trong máu đang dần thay thế cho xét nghiệm Mantoux và trở nên phổ biến rộng rãi hơn. Xét nghiệm này có thể được sử dụng để giúp củng cố thêm chẩn đoán bệnh lao tiềm ẩn khi:
· Đã có xét nghiệm Mantoux dương tính
· Đã từng tiêm vắc-xin BCG và xét nghiệm Mantoux có thể không đáng tin cậy trong những trường hợp này
· Là một phần trong sàng lọc lao tiềm ẩn của người di cư từ vùng dịch tễ đến vùng không dịch tễ của lao
· Là một phần của kiểm tra sức khỏe ban đầu
· Khi có chỉ định điều trị với thuốc ức chế hệ thống miễn dịch vì những bệnh lý khác
· Là nhân viên y tế kiểm tra sức khỏe định kỳ
Những ai nên làm xét nghiệm lao?
Nhằm ngăn chặn bệnh lý nhiễm trùng này lây lan trong cộng đồng cũng như mức độ tổn thương của nó, có một số đối tượng nhất định nên được chủ động xét nghiệm nhiễm lao vì có nguy cơ cao bị nhiễm vi khuẩn lao cao hơn dân số chung, bao gồm:
· Những người đã chăm sóc cho bệnh nhân mắc bệnh lao
· Những người đến từ các quốc gia là dịch tễ của bệnh lao như Mỹ Latinh, Caribbean, Châu Phi, Châu Á, Đông Âu và Nga.
· Những người sống hoặc làm việc trong môi trường rủi ro cao như cơ sở cải huấn, cơ sở chăm sóc dài hạn, viện dưỡng lão hay nhà tạm trú vô gia cư...
· Nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh lao
· Trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên tiếp xúc với người lớn có nguy cơ nhiễm bệnh lao tiềm ẩn hoặc bệnh lao thực sự.
Hầu hết người bị nhiễm lao tiềm ẩn có tỷ lệ rất thấp phát triển bệnh lao. Tuy nhiên, có một số người bị nhiễm lao tiềm ẩn lại có khả năng mắc bệnh lao hơn những người khác, bao gồm:
· Người nhiễm HIV
· Những người bị nhiễm vi khuẩn lao trong 2 năm qua
· Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
· Những người tiêm chích ma túy
· Những người bị suy yếu hệ thống miễn dịch
· Người cao tuổi
· Những người không được điều trị đầy đủ bệnh lao từng mắc trước đây
Tóm lại, với những xét nghiệm lao hiện đang được thực hiện, khả năng kiểm soát dịch tễ lao trong cộng đồng ngày càng được nâng cao. Đồng thời, mọi người cần hiểu biết về việc ai nên làm xét nghiệm lao để chủ động đi tầm soát cho chính mình và người thân, trước khi vi trùng lao gây tổn thương các cơ quan và để lại di chứng không hồi phục.
Theo Bác sỹ Võ Trang (BV Tràng An)
- Thủ tướng chỉ đạo tăng cường công tác phòng, chống bệnh Lao
- Ngày thế giới phòng chống lao năm 2024: Đúng! Chúng ta có thể chấm dứt bệnh lao
- “Chìa khoá” để chấm dứt bệnh lao
- Bộ Y tế đề xuất 2 phương án chi trả với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến
- Đề xuất điều chỉnh phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế
- Số người khám, cấp cứu dịp Tết Nguyên đán tăng hơn 30%
- Sửa quy định về hoạt động tiêm chủng
-
Phân công đồng chí Trần Thanh Mẫn điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hộiỦy ban Thường vụ Quốc hội phân công đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cho đến khi kiện toàn được chức danh Chủ tịch Quốc hội khóa XV theo quy định.
-
Miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội đối với ông Vương Đình HuệQuốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021-2026, phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Hội đồng quốc phòng và an ninh đối với ông Vương Đình Huệ.
-
4 tháng đầu năm 2024, xuất siêu nông lâm thủy sản tăng gần 72%4 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 19,06 tỷ USD, nhập khẩu đạt 14,32 tỷ USD, như vậy, giá trị xuất siêu ngành đạt được 4 tháng là 4,74 tỷ USD, tăng 71,5%.
-
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: Cơn địa chấn toàn cầuChiến thắng Điện Biên Phủ đã đánh dấu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, đồng thời cổ vũ, thúc đẩy và mở ra một thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc tại châu Phi, Châu Mỹ La tinh.
-
Thí sinh bắt đầu đăng ký thi tốt nghiệp THPT 2024 từ ngày 2/5Ngày 2/5, học sinh cả nước sẽ chính thức đăng ký dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024 trên hệ thống quản lý thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
-
Quốc hội họp bất thường xem xét công tác nhân sựỦy ban Thường vụ Quốc hội quyết định triệu tập Kỳ họp bất thường lần thứ 7, Quốc hội khóa XV để xem xét nội dung về công tác nhân sự thuộc thẩm quyền. Kỳ họp sẽ diễn ra trong buổi chiều 2/5/2024 tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.
-
Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt triển khai các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng trên phạm vi cả nướcNhững ngày tới nắng nóng sẽ tiếp tục xảy ra tại nhiều địa phương, nguy cơ cao xảy ra cháy rừng. Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục chủ động phòng cháy, chữa cháy rừng, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra.
-
Chú trọng tuyên truyền pháp luật cho hội viên nông dân(Tapchinongthonmoi.vn) - Hội Nông dân các cấp ở Hải Phòng đã quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, thường xuyên trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhờ đó giúp nâng cao hiểu biết của cán bộ, hội viên nông dân, nhằm góp phần trong việc tôn trọng pháp luật, đảm bảo an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp, giữ gìn đoàn kết trong nội bộ nhân dân.
-
Huy động hàng trăm người tham gia chữa cháy rừng tại Nghệ An(Tapchinongthonmoi.vn) - Nắng nóng gay gắt mấy ngày qua kèm theo gió phơn Tây Nam nên việc chữa cháy rừng tại 2 huyện Thanh Chương, Nam Đàn, tỉnh Nghệ An càng thêm khó khăn.
-
Bảo đảm an toàn cho người lao động – ‘vốn quý’ của doanh nghiệpBảo đảm an toàn lao động, tạo lập môi trường an ninh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho công nhân và người lao động là những mục tiêu quan trọng để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng. Doanh nghiệp cần trân trọng, quan tâm đầu tư, chia sẻ thành quả với người lao động để nuôi dưỡng nguồn “vốn quý” này.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
3 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường -
4 Kỳ 4: Trao kỷ vật… nhận tri ân -
5 Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm trong khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã