![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/resize_256x153/mediav2/upload/2024/07/26/tai-xuong-1_26072024085014_722.jpg)
Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích Quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương
Kiệt tác hiếm có của nghệ thuật điêu khắc tôn giáo
Tọa lạc trên đỉnh núi Câu Lâu, đột khởi giữa vùng đồng bằng màu mỡ, với núi, non, sông, nước gắn liền với quan niệm phong thủy phương Đông, chùa Tây Phương gắn liền với một truyền thuyết về quá trình Phật giáo được truyền bá vào Việt Nam. Trải qua một vài thế kỷ, cũng có giai thoại kể về Tiết độ sứ thời Đường (864 - 868) là Cao Biền, phụ trách việc cai trị miền đất An Nam xưa đã đến đây để xây dựng một kiến trúc tôn giáo, với âm mưu ngăn chặn nguồn long mạch của xứ này.
Tuy nhiên, truyền thuyết vẫn chỉ là truyền thuyết, được người dân truyền miệng lại qua nhiều đời, còn chứng tích rõ ràng nhất liên quan đến Tây Phương cổ tự đích xác có từ thời Mạc Phúc Nguyên (1547 - 1561). Vào thời điểm này, chùa được xây dựng như quy mô hiện nay.
Chùa Tây Phương nổi tiếng không chỉ ở sự cổ kính qua truyền thuyết và lịch sử, nó còn nổi tiếng ở cảnh quan mê hồn, những kiến trúc nghệ thuật tôn giáo đặc sắc. Chùa Tây Phương hiện nay là một quần thể các đơn nguyên, bao gồm các hạng mục sau: Tam quan hạ, Tam quan thượng, Miếu Sơn Thần, Tiền đường, Trung đường, Thượng điện, Nhà tổ, Nhà Mẫu và Nhà khách.
Tam quan tượng trưng cho ba cách nhìn của Phật giáo bao gồm “hữu quan”, “không quan” và “trung quan”
Quần thể kiến trúc của chùa Tây Phương bắt đầu từ chân núi Câu Lậu, với công trình đầu tiên là Tam quan hạ. Nơi đây là cổng có 3 cửa trong đó cửa chính giữa to và rộng nhất. Tam quan tượng trưng cho ba cách nhìn của Phật giáo bao gồm “hữu quan”, “không quan” và “trung quan”. Trong đó, “hữu quan” là thể hiện cái sắc (giả), là những sự vật hiện hữu trong cõi đời, “không quan” là tượng trưng cho cái không (vô thường) và “trung quan” là thể hiện sự trung dung của cả hai yếu tố sắc và không.
Từ Tam quan hạ phải đi lên 247 bậc đá ong mới đến Tam quan Thượng.
Tam quan Thượng chùa Tây Phương
Chùa Chính là hạng mục chủ yếu của toàn bộ phúc hợp Tây Phương. Chùa nằm trên đỉnh núi Câu Lâu, có kết cấu kiến trúc chữ công (I), bao gồm các tòa Tiền đường, Trung đường và Thượng điện. Cả ba đều có kết cấu kiến trúc khung gỗ kiểu chồng diêm, hai tầng tám mái. Cả hai tầng mái đều theo kiểu “tàu đao lá mái”, giữa hai tầng là cổ diêm được bưng kín bởi những tấm ván đố. Tiền đường và Thượng điện 5 gian, 2 chái với 6 bộ vì nóc, còn Trung đường được thu ngắn chiều ngang, chỉ còn 3 gian 2 chái, 4 bộ vì kèo, nhưng lại có mái thượng điện cao vượt hẳn lên.
Giữa các tòa Tiền đường, Trung đường và Thượng điện là các Thiên tỉnh (giếng trời) vừa thu nhận ánh sáng, thông gió vừa tạo cảm giác chuyển tiếp, thay đổi tâm thức một cách tự nhiên cho du khách vãn cảnh chùa.
Chùa chính Tây Phương còn rất nhiều sự đặc biệt về kết cấu khung gỗ, về tàu mái, bộ mái, cùng các mảng đề tài trang trí trên kiến trúc gỗ. Ngoài Chùa Chính là đơn nguyên nổi bật, Tam quan hạ, Tam quan Thượng nêu trên, thì với Nhà Tổ, Nhà Mẫu, Nhà Khách cùng với các đơn nguyên ấy đã tạo nên vẻ uy nghi, quy mô to lớn của quần thể Tây Phương.
Bảo tàng về tượng Phật giáo Việt Nam
Điểm nhấn của Tây Phương đối với du khách là hệ thống tượng pháp, với những kiệt tác hiếm có trong nghệ thuật điêu khắc tôn giáo. Tiêu biểu là các pho Tuyết Sơn, Thập bát vị La Hán, Bát Bộ kim cương, có niên đại thế kỷ 18. Ngoài ra còn có nhiều pho tượng nổi tiếng khác, thuộc thế kỷ 19, cũng vô cùng ấn tượng. Những bộ tượng thờ bằng gỗ này đều có giá trị tiêu biểu, xuất sắc về tượng gỗ, được công nhận là Bảo vật Quốc gia năm 2013. Có thể nói, Tây Phương là một bảo tàng về tượng Phật giáo Việt Nam. Nói như thế, chắc cũng không lấy gì là ngoa ngôn, cường điệu.
Chính điện chùa Trung, trên cùng cao nhất là Tây phương Tam Thánh, hàng thứ hai gồm Thích ca tam Thánh, tiếp theo là Long Hoa Tam thánh. Đây là những pho tượng trong số 18 pho tượng nổi tiếng của chùa Tây Phương.
Quyết định số 190/QĐ-TTg ngày 22/02/2024 do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa phê duyệt có mục tiêu lập quy hoạch nhằm cụ thể hóa các nội dung của Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và các chiến lược, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực liên quan đảm bảo phù hợp với việc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích.
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay.
(Các vị La Hán chùa Tây Phương - Cù Huy Cận)
Bảo tồn, gìn giữ lâu dài các giá trị hiện hữu của chùa Tây Phương cùng các di sản văn hóa liên quan; góp phần phục hồi các di sản văn hóa đã bị mai một hoặc bị hủy hoại; bảo đảm duy trì sự toàn vẹn của các di tích; tôn vinh các giá trị di tích; nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa.
Đồng thời, phát huy giá trị, vai trò của di sản văn hóa liên quan trong thu hút du khách, tổ chức và góp phần tạo môi trường thuận lợi để tổ chức các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo và lễ hội truyền thống một cách an toàn, hiệu quả; phát triển du lịch bền vững, tạo thêm nguồn thu nhập, tạo cơ hội kinh doanh và việc làm cho cộng đồng dân cư địa phương, góp phần nâng cao đời sống nhân dân.
Xác định lại ranh giới, khoanh vùng bảo vệ di tích; chức năng, chỉ tiêu sử dụng đất cho khu vực di tích, khu vực dân cư và khu vực bảo vệ môi trường; quy hoạch tổ chức không gian, bố trí hệ thống hạ tầng kỹ thuật phù hợp với các giai đoạn bảo tồn, phát huy giá trị di tích...
![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/resize_235x140/mediav2/upload/2024/02/09/quan_su_06_09022024232907_735.jpg)
-
Tây Bắc chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá theo lời Tổng Bí thư
-
Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định xếp hạng 3 di tích quốc gia đặc biệt
-
Triển lãm hơn 120 tài liệu, hiện vật quý nhân kỷ niệm 70 năm Hiệp định Geneva
-
Khai mạc "Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024"
- Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI sẽ diễn ra vào tháng 11 tại Lạng Sơn
- Lễ đặt tên cho trẻ em của người Mông ở Cao Bằng
- Sôi động ngày hội tại chợ quê Cầu ngói Thanh Toàn
- Hà Nội: Lễ hội sen lần đầu được tổ chức nhằm tôn vinh nghề ướp trà sen Tây Hồ
- Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Chăm
- Về Cư Mgar (Đắk Lắk) dự lễ cúng sức khỏe của người Ê Đê
- Độc đáo Lễ hội Đông Sửa của đồng bào Thái Sơn La
-
Mưa lớn ở Bắc Bộ: Các địa phương chủ động các biện pháp ứng phóBộ NN-PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành khu vực Bắc Bộ triển khai việc huy động lực lượng khẩn trương khắc phục hậu quả đợt mưa lũ vừa qua; chủ động phòng tránh, ứng phó, giảm thiểu thiệt hại.
-
Kiểm kê chi tiết đất sân golf, cảng hàng không và sân bay từ ngày 1/8Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết việc tổ chức triển khai kiểm kê đất đai năm 2024 sẽ thực hiện thống nhất trên phạm vi cả nước từ ngày 1/8 và công bố kết quả trước ngày 30/9/2025.
-
Hội Nông dân tỉnh Thanh Hóa họp Hội đồng xét chọn danh hiệu "Nhà khoa học của Nhà nông" lần thứ V năm 2024Ngày 26/7, Hội Nông dân (HND) tỉnh Thanh Hóa tổ chức hội nghị Hội đồng xét chọn danh hiệu “Nhà Khoa học của Nhà nông” lần thứ V năm 2024 để xem xét, quyết định giới thiệu cá nhân, những người làm công tác nghiên cứu, người có sáng kiến quản lý, mô hình sản xuất, cải tiến kỹ thuật, chuyển giao các tiến bộ khoa học… cho nông dân trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ nông sản.
-
Quy định mới về bảo vệ, khai thác, sử dụng nướcNước là nguồn tài nguyên quý giá, liên quan chặt chẽ đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất – đặc biệt là sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay do nhu cầu nước sử dụng cho phát triển không ngừng tăng lên khiến nhiều dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm, vì vậy việc bảo vệ, khai thác, sử dụng nước hiệu quả càng trở nên cấp thiết, Luật Tài nguyên nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024 đã quy định rõ về vấn đề này.
-
Chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạngThấm nhuần sâu sắc đạo lý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 77 năm qua, Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam luôn quan tâm, chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạng và thân nhân.
-
Đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đấtBộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo Thông tư quy định về quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Trong đó, Bộ đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Thái LanNgày 26/7/2024, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp xã giao ông Jakkapong Sangmanee, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng, Đặc phái viên của Thủ tướng Thái Lan nhân dịp sang viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
Lực lượng công an tập trung khắc phục hậu quả mưa lũBộ Công an có Công điện số 06/CĐ-BCA-V01 gửi Thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương về việc tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ do ảnh hưởng của bão số 2 và chủ động ứng phó với mưa lũ, sạt lở đất trong thời gian tới.
-
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Máu đào và sự hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do”Sinh thời, trong quá trình công tác, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn trân trọng, thấu hiểu sự hy sinh và dành tình cảm quan tâm sâu sắc đối với thương binh, người có công với cách mạng, thân nhân gia đình thương binh, liệt sỹ. Sự quan tâm ấy thể hiện đạo lý tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam bao đời nay.
-
Tình cảm của người dân miền Nam tiếc thương Tổng Bí thư Nguyễn Phú TrọngNhững phút cuối cùng của Lễ viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, dòng người vẫn tiếp tục đổ về Hội trường Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh. Ai cũng mong muốn được cúi mình, nói lời tiễn biệt sau cùng trước anh linh người lãnh đạo đáng kính của đất nước.
-
1 Thị trường nông sản ngày 1/7: Giá hồ tiêu tiếp tục “nóng”
-
2 Giá xăng dầu đồng loạt tăng từ chiều 4/7
-
3 Giá xăng dầu tiếp đà tăng mạnh chiều 20/6, xăng RON95-III vượt ngưỡng 23.000 đồng/lít.
-
4 Hội Nông dân Anh Sơn lan toả cuộc vận động ý nghĩa "Viên gạch nghĩa tình"
-
5 Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ chiều 11/7