![](https://media.tapchinongthonmoi.vn/resize_256x153/mediav2/upload/2024/07/11/bac-si-nong-hoc-2_11072024120038_743.jpg)
Thiếu định hướng Nhà nước, nông dân vẫn sản xuất theo kiểu “chợ chiều”
Vỡ quy hoạch ở nhiều loại cây trồng như hiện nay dẫn đến thừa mứa, giá chạm đáy phải đổ bỏ, đây là bài toán khó giải của ngành trồng trọt khi không có công cụ khống chế. Để giải bài toán này đòi hỏi sự chủ động kết nối giữa nông dân với doanh nghiệp để tìm ra được tín hiệu thị trường và tiêu thụ ổn định.
Hiện tượng củ cải, su hào trồng quá nhiều rồi không có đầu ra, chất đống đổ bỏ vừa qua ở ngoại thành Hà Nội, cùng nhiều loại nông sản rớt giá thảm như hồ tiêu, cà phê, cao su… được ví von như chuyện người dân “thả gà” rồi cơ quan quản lý đi đuổi theo khi mà việc vỡ quy hoạch diện tích trồng trọt dường như khó khống chế.
Chẳng hạn như cà phê, quy hoạch chỉ cho phép trồng 520.000ha, nhưng đã phát triển lên tới 620.000ha, tức là dư thừa tới 100.000ha. Mặt hàng cao su cũng vượt quy hoạch, từ 800.000ha trong mức cho phép lên hơn 1 triệu ha.
![](http://langmoi.vn/wp-content/uploads/2018/03/tieu.jpg)
Hai điểm yếu của ngành trồng trọt
Chia sẻ với các doanh nghiệp (DN) làm nông nghiệp mới đây ở Tp.HCM, ông Nguyễn Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), cho rằng ngành trồng trọt có hai điểm yếu. Thứ nhất là quy hoạch diện tích cây trồng vẫn chưa bám sát được thị trường. Thứ hai là vấn đề kiểm soát và giám sát thực tiễn quy hoạch cây trồng. Điều này đặt ra vấn đề lớn hơn là làm sao khống chế được quy hoạch đó.
Ông Sơn đưa ra ví dụ như hiện nay có nhiều loại cây ăn quả có xu hướng vượt quy hoạch rất mạnh. Hai năm vừa qua, chẳng hạn diện tích trồng cam đã tăng từ 50.000ha lên 75.000ha nhưng không có thị trường xuất khẩu, chủ yếu là tiêu thụ trong nước, giá cam tụt xuống nghiêm trọng. Trong khi đó, Nhà nước lại không có công cụ để khống chế.
Có thể lấy trường hợp ở hai tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk ở Tây Nguyên như là điển hình của những địa phương mà nhiều diện tích cây nông sản vượt quá xa so với quy hoạch ban đầu. Gần đây, hệ lụy đã thấy rõ, đơn cử như nông dân trồng hồ tiêu ồ ạt rồi giá tiêu rớt giá chạm đáy làm người dân lao đao.
Lý giải chuyện hồ tiêu rớt giá, ông Hoàng Phước Bính, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai), cho biết diện tích trồng hồ tiêu tăng quá nhanh vào năm 2015 – 2016. Thời điểm đó, giá quá đắt (hơn 200 triệu đồng/tấn tiêu) nên nhà nhà lao vào trồng tiêu, bởi vì diện tích tăng quá nhanh nên sản lượng cũng tăng rất lớn.
Đó cũng là tình trạng chung của các tỉnh Tây Nguyên. Năm 2014, diện tích trồng tiêu ở khu vực này mới tăng lên trên 50.000ha thì đến năm 2017 đã tăng đến hơn 71.000ha (thực tế còn cao hơn nhiều), vượt gấp nhiều lần so với quy hoạch năm 2020.
Trong đó, Đắk Lắk là địa phương có diện tích trồng hồ tiêu nhiều nhất, vượt trên 12.500ha so với quy hoạch, kế đến là Đắk Nông (vượt 14.000ha), Gia Lai (vượt 10.000ha).
Việc vỡ quy hoạch diện tích trồng tiêu ở Tây Nguyên dẫn đến nhiều hệ lụy, vừa rớt giá vừa có hàng ngàn ha tiêu bị nhiễm bệnh chết nhanh, chết chậm, tuyến trùng rễ, rệp sáp… làm thiệt hại cho các gia đình trồng tiêu cả ngàn tỷ đồng.
Cần vai trò của doanh nghiệp
Ông Bính đặt vấn đề: Từ mức giá đỉnh trên 200 triệu đồng/tấn, đến thời điểm hiện tại chỉ còn khoảng vài chục triệu đồng/tấn, liệu mức giá này có còn giảm tiếp trong những tháng tới hay 5 – 6 năm tới hay không trước tình trạng vỡ quy hoạch hồ tiêu?
Có nhiều ý kiến cho rằng các cơ quan quản lý hình như chưa đưa ra được một thống kê, dự báo nào cho khả dĩ trong năm tới và giữa các năm về: Nhu cầu thị trường, mức tiêu thụ các năm trước, cảnh báo cũng như điều phối, tìm thị trường trong và ngoài nước – một khâu có tính cách mạng trong sản xuất tiêu thụ.
Hơn nữa, tại sao cứ loay hoay mãi sản phẩm truyền thống trong khi có 80-90% thức ăn chăn nuôi nhập khẩu – một con số khổng lồ, được chế biến từ ngô, đỗ tương. Bản thân Việt Nam cũng phải nhập các loại nguyên liệu khi nguồn cung trong nước còn thiếu hoặc giá cao.
Từ tình trạng lỡ làng vỡ quy hoạch cây trồng như hiện nay, ông Nguyễn Hồng Sơn cho rằng có hai việc phải làm trong thời gian tới. Thứ nhất là lập quy hoạch phải dựa trên tiềm năng nông sản của thế giới, tốc độ tăng trưởng của thị trường nông sản trên thế giới đối với tổng sản lượng và đối với từng mặt hàng.
Những trái cây nhiệt đới như chuối, nhãn, dứa… phải bám sát nhu cầu của thế giới để làm quy hoạch, chứ không phải chỉ dựa vào nguồn cung của chúng ta.
Cục trưởng Cục Trồng trọt cũng lưu ý như diện tích cây ăn trái theo dự báo sẽ tăng lên 30% vào năm 2030, còn từ nay đến năm 2020 chỉ tập trung giữ vững 910.000ha cây ăn quả để chú trọng khai thác, nâng cao năng suất và chất lượng.
Trên thực tế, trong chuyện hệ lụy từ vỡ quy hoạch là số lượng hợp đồng liên kết còn rất thấp do DN chưa dám đầu tư sâu, vẫn còn sự bẻ kèo giữa nông dân và DN và ngược lại, thiếu hành lang pháp lý trong liên kết…
Điều này dẫn đến tình trạng nông dân vẫn sản xuất theo kiểu “chợ chiều”, thích là sản xuất, thấy người hàng xóm sản xuất là sản xuất, chứ không sản xuất theo tín hiệu thị trường.
Đến khảo sát các vườn cây ăn quả ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay sẽ thấy các loại cây trồng được trồng rất tản mạn, hiếm có 5 – 6 liền kề trồng chung một loại cây trồng. Vì vậy, theo Cục Trồng trọt, song song với việc cải tạo các vườn tạp cần chuyển các vườn tạp thành vườn đơn, sắp tới sẽ ban hành những chính sách về việc này.
Điều quan trọng là để phục vụ cho việc hình thành các vùng sản xuất tập trung, bên cạnh việc liên kết giữa DN với nông dân, còn đòi hỏi nền tảng đầu tư từ các DN tìm những vùng đất mới và hình thành các vùng sản xuất tập trung để có sản lượng nhất định và có thể nhân rộng theo nhu cầu DN đặt ra.
Sự lớn mạnh của DN và vùng sản xuất tập trung sẽ giúp cho nông dân thấy rằng nếu sản xuất nhỏ lẻ, tự phát sẽ không hiệu quả, phải đổ bỏ nông sản thì buộc họ phải tự thay đổi.
Thanh Loan
-
"Bác sĩ Nông học": Giúp nông dân Yên Châu nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp
-
Hội thi Tài năng Văn nghệ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bình Phước năm 2024
-
Ngày hội dưới "mái nhà" Tạp chí Nông thôn mới
-
Nông dân Nghệ An tình yêu trong trang viết của tôi
- “Báo chí ghi dấu ấn trong truyền tải thông tin sâu rộng, đa chiều”
- “Mong mỗi tác phẩm báo chí đều giàu sức sống về tam nông”
- “Tạp chí là cầu nối gắn kết những người con xa nhà với quê hương”
- “Tạp chí bám sát nhiệm vụ chính trị của Hội Nông dân Việt Nam”
- Tạp chí Nông thôn mới góp phần “tri thức hóa nông dân”
- “Tạp chí phản ánh kịp thời những nhân tố tiêu biểu, mô hình hay, cách làm mới”
- Báo chí và giám sát, phản biện xã hội
-
Mưa lớn ở Bắc Bộ: Các địa phương chủ động các biện pháp ứng phóBộ NN-PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành khu vực Bắc Bộ triển khai việc huy động lực lượng khẩn trương khắc phục hậu quả đợt mưa lũ vừa qua; chủ động phòng tránh, ứng phó, giảm thiểu thiệt hại.
-
Kiểm kê chi tiết đất sân golf, cảng hàng không và sân bay từ ngày 1/8Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết việc tổ chức triển khai kiểm kê đất đai năm 2024 sẽ thực hiện thống nhất trên phạm vi cả nước từ ngày 1/8 và công bố kết quả trước ngày 30/9/2025.
-
Hội Nông dân tỉnh Thanh Hóa họp Hội đồng xét chọn danh hiệu "Nhà khoa học của Nhà nông" lần thứ V năm 2024Ngày 26/7, Hội Nông dân (HND) tỉnh Thanh Hóa tổ chức hội nghị Hội đồng xét chọn danh hiệu “Nhà Khoa học của Nhà nông” lần thứ V năm 2024 để xem xét, quyết định giới thiệu cá nhân, những người làm công tác nghiên cứu, người có sáng kiến quản lý, mô hình sản xuất, cải tiến kỹ thuật, chuyển giao các tiến bộ khoa học… cho nông dân trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ nông sản.
-
Quy định mới về bảo vệ, khai thác, sử dụng nướcNước là nguồn tài nguyên quý giá, liên quan chặt chẽ đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất – đặc biệt là sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay do nhu cầu nước sử dụng cho phát triển không ngừng tăng lên khiến nhiều dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm, vì vậy việc bảo vệ, khai thác, sử dụng nước hiệu quả càng trở nên cấp thiết, Luật Tài nguyên nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024 đã quy định rõ về vấn đề này.
-
Chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạngThấm nhuần sâu sắc đạo lý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 77 năm qua, Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam luôn quan tâm, chăm lo, thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạng và thân nhân.
-
Đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đấtBộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo Thông tư quy định về quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Trong đó, Bộ đề xuất quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất.
-
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Thái LanNgày 26/7/2024, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp xã giao ông Jakkapong Sangmanee, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng, Đặc phái viên của Thủ tướng Thái Lan nhân dịp sang viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
Lực lượng công an tập trung khắc phục hậu quả mưa lũBộ Công an có Công điện số 06/CĐ-BCA-V01 gửi Thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương về việc tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ do ảnh hưởng của bão số 2 và chủ động ứng phó với mưa lũ, sạt lở đất trong thời gian tới.
-
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Máu đào và sự hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do”Sinh thời, trong quá trình công tác, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn trân trọng, thấu hiểu sự hy sinh và dành tình cảm quan tâm sâu sắc đối với thương binh, người có công với cách mạng, thân nhân gia đình thương binh, liệt sỹ. Sự quan tâm ấy thể hiện đạo lý tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam bao đời nay.
-
Tình cảm của người dân miền Nam tiếc thương Tổng Bí thư Nguyễn Phú TrọngNhững phút cuối cùng của Lễ viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, dòng người vẫn tiếp tục đổ về Hội trường Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh. Ai cũng mong muốn được cúi mình, nói lời tiễn biệt sau cùng trước anh linh người lãnh đạo đáng kính của đất nước.
-
1 Thị trường nông sản ngày 1/7: Giá hồ tiêu tiếp tục “nóng”
-
2 Giá xăng dầu đồng loạt tăng từ chiều 4/7
-
3 Giá xăng dầu tiếp đà tăng mạnh chiều 20/6, xăng RON95-III vượt ngưỡng 23.000 đồng/lít.
-
4 Hội Nông dân Anh Sơn lan toả cuộc vận động ý nghĩa "Viên gạch nghĩa tình"
-
5 Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ chiều 11/7