Xây dựng chuỗi giá trị cây ăn quả ổn định, bền vững

Những năm gần đây, cây ăn quả chiếm một vị trí quan trọng trong cơ cấu cây trồng của tỉnh Gia Lai. Việc xác định quy hoạch và phát triển ổn định, bền vững các loại cây ăn quả chủ lực mang tính chiến lược xuất khẩu như: chuối, sầu riêng, cam, bơ… tại các địa phương trong tỉnh là hết sức cần thiết.

Nhằm định hướng quy hoạch phát triển một số loại cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Gia Lai, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên vừa tổ chức Hội thảo “Định hướng quy hoạch phát triển một số loại cây ăn quả chuối, sầu riêng, cam, bơ phục vụ cho nội tiêu và xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Gia Lai đến năm 2021”.

Thích hợp phát triển nhiều loại cây ăn quả

Gia Lai là tỉnh được thiên nhiên ưu đãi về đất đai với vùng cao nguyên bazan rộng lớn, khí hậu có nền nhiệt độ cao; nguồn nước và khả năng tưới của các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh hết sức phong phú. Hiện tỉnh Gia Lai có 340 công trình thủy lợi, 41 công trình thủy điện đang vận hành. Từ những lợi thế đó, Gia Lai có đủ điều kiện sản xuất cây ăn quả có giá trị cao. “Việc phát triển, mở rộng diện tích cây ăn quả đã và đang là xu thế của nhiều địa phương trong tỉnh như: Chư Sê, Chư Prông, Ia Grai, Đức Cơ, Kbang… Đặc biệt, trong những năm qua, giá sầu riêng, bơ, cam… luôn ổn định ở mức cao. Bên cạnh việc mở rộng diện tích, người dân cũng đã đầu tư ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhất là cải tạo đất, hệ thống tưới nước tiết kiệm, phòng trừ dịch hại tổng hợp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bước đầu đã góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân”-ông Trương Phước Anh-Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Gia Lai cho biết.

Năm 2017, toàn tỉnh Gia Lai có 7.200 ha cây ăn quả (tăng 1.200 ha so với năm 2016) với các loại cây trồng chính như: chuối, sầu riêng, bơ, cam, xoài, thanh long, dứa, mít… Có nhiều mô hình chuyển đổi giống cây trồng, trồng xen canh, sản xuất, kinh doanh đạt hiệu quả cao như: mô hình chuyển đổi từ đất trồng mì sang trồng thanh long tại xã Yang Trung (huyện Kông Chro); mô hình chuyển đổi từ đất trồng cà phê sang trồng cam ở xã Sơn Lang (huyện Kbang); mô hình trồng xen canh cây bơ, mít, sầu riêng tại các huyện Chư Prông, Ia Grai, Đức Cơ, Đak Đoa… Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Prông Nguyễn Văn Gặp cho hay: “Diện tích cây ăn quả trên địa bàn huyện hiện khoảng 93,3 ha. Những năm gần đây, diện tích bơ phát triển nhanh và đang trở thành một trong những loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao với mức giá từ 30 ngàn đồng đến 150 ngàn đồng/kg và được thương lái đến tận vườn thu mua. Cây bơ được người dân địa phương trồng xen trong các vườn cây công nghiệp hoặc trồng trong vườn để cải tạo vườn tạp. Qua theo dõi, cây bơ rất phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở địa phương”.

Song song với đó, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã đầu tư công nghệ tiên tiến trong chế biến và xuất khẩu với giá trị lớn. Đặc biệt, Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai đã đầu tư phát triển 870,5 ha cây ăn quả tại tỉnh ta. Năm 2017, Công ty đã xuất khẩu gần 688 tấn trái cây sang thị trường Trung Quốc, Thái Lan với tổng kim ngạch xuất khẩu trên 432.000 USD.

Hướng đến mục tiêu 10.000 ha cây ăn quả

Các loại cây ăn quả như chuối, bơ, sầu riêng, cam đã và đang khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài tỉnh bởi chất lượng và hương vị đặc trưng. “Người dân đã có ý thức và quan tâm đến chất lượng giống cây ăn quả. Bên cạnh đó, có sự đầu tư và thực hiện đồng bộ quy trình kỹ thuật thâm canh an toàn bền vững theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn; bước đầu đã hạn chế việc sử dụng phân bón vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật, phát triển sản xuất theo hướng an toàn, bền vững”-ông Hà Ngọc Uyển-Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật tỉnh Gia Lai, nhận định.

Đến năm 2021, toàn tỉnh Gia Lai sẽ phát triển 10.000 ha cây ăn quả, gắn với chỉ dẫn địa lý và truy xuất nguồn gốc; thực hiện toàn diện các giải pháp về giống chất lượng cao; ứng dụng khoa học-công nghệ tiên tiến vào sản xuất, chế biến; liên kết sản xuất, thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã tạo ra chuỗi giá trị; góp phần tạo ra sản phẩm có uy tín, chất lượng và nâng cao thu nhập cho người dân. “Hiện gia đình tôi trồng trên 2 ha chuối và cho thu nhập khá ổn định. Tôi và nhiều hộ dân trong làng cũng hy vọng sẽ được tiếp cận với giống mới tốt nhất. Rất mong các doanh nghiệp gắn kết nhiều với nông dân để chúng tôi có niềm tin phát triển các loại cây ăn quả phù hợp”-ông Siu Bli (làng Achông, xã Ayun, huyện Chư Sê) chia sẻ.

Việc sản xuất cây ăn quả tại tỉnh Gia Lai hiện nay đã thu hút được nhiều nhà đầu tư. Điển hình là dự án Nhà máy Chế biến Rau quả DOVECO Gia Lai của Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao. Giám đốc Ban Quản lý dự án DOVECO Gia Lai Nguyễn Thanh Tùng khẳng định: “Các dây chuyền dự án bao gồm: nhà máy chế biến nước quả cô đặc; nhà máy chế biến rau quả đông lạnh; nhà máy chế biến rau quả đồ hộp. Sau khi đi vào hoạt động, hàng năm nhà máy sẽ thu mua và chế biến hàng trăm ngàn tấn rau củ quả các loại như: chuối, bơ, xoài, sầu riêng, cam…”.

Về vấn đề định hướng quy hoạch phát triển một số loại cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Gia Lai, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, Kpă Thuyên nhấn mạnh: “Phát triển, mở rộng diện tích cây ăn quả là việc làm rất cần thiết. Vì vậy, cần đẩy mạnh phát triển sản xuất, xuất khẩu trái cây nói chung, chuối, bơ, sầu riêng, cam nói riêng theo hướng bền vững. Tích cực chọn giống tốt, có năng suất cao; tăng cường chuyển giao khoa học kỹ thuật trong sản xuất cây ăn quả tại vườn cho nông hộ. Các địa phương cũng cần có cơ chế, chính sách đặc thù để kêu gọi các doanh nghiệp gắn kết đầu tư và tiêu thụ sản phẩm với các tổ hợp tác, hợp tác xã; xây dựng chuỗi giá trị cây ăn quả Gia Lai ổn định, bền vững”.

Trần Dung