Hàng chục container hạt điều xuất sang Ý có nguy cơ bị mất trắng

Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Thường trực, Trưởng Ban Kiểm tra Vinacas xác nhận trong 100 container theo cam kết ban đầu với người mua tại Ý, có 36 container đã được doanh nghiệp xuất đi và thất lạc chứng từ gốc, số còn lại các doanh nghiệp kịp thời ngưng giao dịch sau khi phát hiện có yếu tố lừa đảo. Giá trị 36 container điều này khoảng 162 tỷ đồng.

Theo ông Nhựt, trong ngày 9/3, Vinacas đã làm việc với 5 ngân hàng Việt Nam, các doanh nghiệp, về hãng tàu liên quan đến vụ việc chỉ duy nhất hãng tàu Cosco, Trung Quốc tham dự. Hầu hết đều cho biết việc tìm bản chứng từ gốc lô hàng vượt quá khả năng. Các đơn vị này chưa nhận được phản hồi, hoặc phản hồi không rõ ràng từ phía ngân hàng tại Ý khiến vụ việc càng khó khăn.

Hiện nay, đã có 2-3 container nằm tại cảng của Ý, các container còn lại sẽ cập cảng trong tháng 3 này. Trong khi đó, hiện hãng tàu cho biết họ làm theo thông lệ quốc tế, ai có bộ chứng từ gốc thì nhận được hàng. Vì nếu không giao hàng, người có bộ chứng từ gốc đủ căn cứ sẽ kiện hãng tàu. Theo Vinacas, đơn vị đã và sẽ có văn bản gửi các bộ, ngành trung ương, cơ quan ngoại giao tại Ý, hãng tàu Cosco trụ sở tại Trung Quốc nhờ can thiệp, tác động để giúp giữ hàng tại cảng, không giao cho người mua dù có trình bản chứng từ gốc.

Vào ngày 8/3, Vinacas đã có văn bản hỏa tốc gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Ý, Thương vụ Việt Nam tại Ý đề nghị hỗ trợ trong "tình huống khẩn cấp" khi 100 container điều xuất khẩu của các doanh nghiệp có nguy cơ bị lừa đảo. Ông Nhật cho biết: Một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều của Việt Nam đã ký hợp đồng với một số khách hàng nhập khẩu điều Ý thông qua công ty môi giới Kim Hạnh Việt.

Các lô hàng này đã và đang đến một số cảng của Ý. Tuy nhiên, phía ngân hàng tại Ý và Thổ Nhĩ Kỳ cho biết chỉ nhận được bộ chứng từ photo, thay vì bản chứng từ gốc như bình thường, và gặp rắc rối về thông tin người mua. Cụ thể, ngân hàng phía Việt Nam khẳng định đã gửi bộ chứng từ gốc qua Ý và hiện nay, các ngân hàng tại Việt Nam đã làm đủ cách nhưng vẫn không tìm thấy bộ chứng từ gốc ở đâu. Có một đơn vị có hợp đồng xuất 40 container nhưng phát hiện có dấu hiệu bất thường sớm đã đề nghị ngân hàng thu hồi được 17 bộ chứng từ nhờ vậy chỉ mất 26 container.

Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn thì đây có thể là một tổ chức tội phạm quốc tế nên ngân  hàng, doanh nghiệp, Vinacas cũng không thể tìm ra được tổ chức đó. Hiện nay, Vinacas nhận được nhiều sự quan tâm từ đại sứ quán Việt Nam tại Ý, họ đã làm việc với Hải quan, quản lý cảng tại Ý và những nơi hàng hóa Việt Nam sẽ đến trong thời gian tới. Đồng thời Vụ thị trường Bộ Công thương đã trực tiếp đến đại sứ quán Ý tại Hà Nội, nhờ tác động đến cơ quan sở tại mà các container hàng Việt Nam sẽ đến trong thời gian tới để phía bên Việt Nam có đủ thời gian cung cấp bằng chứng cho phía bên Ý ngăn chặn đối tác lấy hàng.

Theo Vinacas nếu vụ việc không giải quyết được thì các container hạt điều này có nguy cơ mất, doanh nghiệp có thể không đủ vốn để tiếp tục hoạt động. Trong vụ việc lần này, đơn hàng được ký kết ngay dịp Tết Nguyên đán, vốn là thời điểm rất ít có giao dịch quốc tế. Ý là thị trường tiêu thụ hạt điều rất ít mà lại có một đơn hàng quá lớn, doanh nghiệp lại không rõ đối tác là ai, đây có thể là dấu hiệu nhận biết lừa đảo.