Vụ Xuân năm nay ở đồng bằng Bắc bộ được dự báo ít nước, thời tiết ấm hơn nhưng thiếu nắng, cây lúa sinh trưởng chậm và yếu, điều kiện sâu bệnh phát sinh nhiều. Vì vậy, theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh, bón phân Văn Điển đúng cách sẽ góp phần giúp lúa Xuân khắc phục được những bất lợi nói trên.

Theo kinh nghiệm dân gian, năm 2021- năm Tân Sửu, mệnh Thổ, vận thủy bất cập nên khí hỏa chủ đạo; khí thái âm thấp Thổ Tư thiên. Đêm 15/8/2020 vừa qua trăng đục, trời ít mây, dự báo mùa Đông rét, hanh (đã rất đúng với những ngày giá rét vừa qua) và các tháng Giêng, Hai ít mưa Xuân.

Như vậy, vụ Xuân này có thể ít nước, thời tiết ấm hơn nhưng thiếu nắng; cây lúa sinh trưởng chậm và yếu, điều kiện sâu bệnh phát sinh nhiều. Mặt khác, ngày Đông chí vừa qua trời nắng, theo kinh nghiệm của cha ông ta, dự báo lúa Xuân năm nay có sâu bệnh nhiều.

Theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh – nguyên cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình – nếu lựa chọn phân bón không phù hợp với chất đất và cây trồng, lại bón phân thiếu khoa học thì  lúa dễ bị đổ ngã, sâu bệnh gây hại nhiều, vừa tốn thêm chi phí bảo vệ thực vật mà năng suất giảm, chất lượng thóc giảm sút rất rõ.

Khi bón phân sai cách, lúa “trẻ mãi không làm đòng”

Nước ta có khoảng 4 triệu héc-ta đất trồng lúa, trong đó có khoảng trên 2,2 triệu héc-ta là đất chua phèn, chủ yếu là các vùng trũng, lầy thụt được bồi đắp bởi các lưu vực sông suối. Đặc điểm cơ bản và cũng là yếu tố hạn chế chính của đất vùng chua trũng, lầy thụt là đất chưa thuần thục; thường gley mạnh ở các tầng dưới (đất có màu lam xám, xanh hoặc hơi xanh, do sắt (Fe⁺²) tạo ra, hình thành trong điều kiện yếm khí, do đất quá ẩm, ứ đọng nước từng mùa hay thường xuyên); hàm lượng lưu huỳnh cao (đối với đất phèn tiềm tàng); hàm lượng các độc tố như Al+3, Fe+2, Fe+3, SO4-2 cao; pHKCl (độ chua trao đổi) thường thấp 3,5-4.0. Đất phèn thường có hàm lượng chất hữu cơ trung bình đến khá, nhưng mức độ phân giải thấp; nghèo lân tổng số và rất nghèo lân dễ tiêu; kali tổng số trung bình nhưng hàm lượng dễ tiêu lại nghèo. Trong sản xuất nông nghiệp, gọi đây là chân đất kìm hãm. Trên loại đất này, hiện tượng cố định hóa học lân là rất nghiêm trọng, cường độ cố định lân tỷ lệ thuận với ion sắt và nhôm và tỷ lệ nghịch với giá trị pH của đất.

Một bất cập khác, vài thập kỷ qua, nông dân ít dùng phân hữu cơ, thậm chí “trồng chay” phân hữu cơ; lạm dụng đầu tư phân hóa học quá mức. Theo ghi nhận của các nhà quản lý nông nghiệp, hiện nay nước ta có hàng nghìn cơ sở sản xuất và chế biến phân bón, tạo ra hàng ngàn tên gọi sản phẩm phân bón khác nhau. Nhiều cơ sở sản xuất bằng công nghệ thô sơ, làm ra các loại sản phẩm phân bón thành phần dinh dưỡng đơn điệu với hàm lượng rất thấp, nhưng hình thức khá bắt mắt. Do giá thành rất thấp nên được bán với giá rất rẻ, lại được khuyến mãi nhiều và  trích hoa hồng lại cho người bán hàng rất hậu hĩnh. Phần vì thiếu hiểu biết về phân bón và cây trồng, phần vì ham lợi trước mắt, rất nhiều người bán hàng ham mê, tư vấn nông dân sử dụng các loại phân bón này. Hệ lụy là nhiều nông dân sử dụng nhiều loại phân bón chất lượng thấp, chưa phù hợp với chất đất và cây lúa nên phải chăm bón nhiều lần mà sâu bệnh nhiều, năng suất thấp, chi phí tăng, môi trường nhiều ô nhiễm.

Hơn nữa, trước đây bà con ở đây thường có tập quán bón lân super, ít dùng phân lân nung chảy. Do vậy lúa Xuân thường bị kìm hãm sinh trưởng đầu vụ, khi có sấm chớp và mưa rào thay nước mới thì cây lúa mới thay lá và đẻ nhánh, vươn lá; song do đẻ muộn nên dù đẻ nhiều, khóm lúa to nhưng ít bông, thậm chí nhiều nơi lúa “trẻ mãi không làm đòng” do quá thiếu lân; tốt muộn nên bộ lá to, mỏng và thường dư dinh dưỡng cuối vụ, dẫn tới  nhiều sâu bệnh, thậm chí khi lúa chín, lá vẫn chưa chuyển màu vàng, bông lúa vừa có hạt chín, vừa có hạt xanh… Nếu được tăng lân, kali và các dinh dưỡng trung vi lượng dễ tiêu và khử chua, khử độc đất mới có thể thâm canh lúa, thâm canh cây trồng được thuận lợi.

Vì sao nhà nông thông thái lại chọn “Văn Điển”?

Xác định phân bón có vai trò quyết định nhiều vấn đề lớn trong ngành trồng trọt, việc chọn được phân bón đúng, phương pháp chăm bón khoa học sẽ cho giá trị và hiệu quả sản xuất cao, nhiều chục năm qua, người nông dân khu vực Đồng bằng Bắc bộ đã chọn phân bón Văn Điển như một người bạn tri kỷ, một thương hiệu nổi trội trong làng phân bón hiện nay. Phân Lân nung chảy Văn Điển dù không cần phải quảng bá nhiều, bà con nông dân nếu ai đã từng dùng thì dễ dàng bị thuyết phục bởi hiệu quả cao của nó với cây lúa mà không có loại phân bón vô cơ nào khác có được.

Theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh, loại phân này chứa nhiều chất dinh dưỡng, trong đó lân (P₂O₅) 15-19%, magie (MgO) 15-18%, silic (SiO₂) 24-32%, canxi (CaO) 28-34%, và đầy đủ các chất vi lượng như: Sắt: 4%, mangan: 0,4%; đồng: 0,02%;  molipden: 0,001%; coban: 0,002; bo: 0,008%; kẽm: 0,00014%. Điểm đặc biệt là các chất dinh dưỡng dễ tiêu trong phân Văn Điển được cây trồng sử dụng hết trên 98% vừa đạt hiệu quả sử dụng cao mà không còn để lại tồn dư gây hại cho đất và môi trường.

Phân nung chảy Văn Điển chứa hàm lượng cao các chất kiềm và kiềm thổ (Ca, Mg, Si…) nên thuộc dạng phân sinh lý kiềm, có tác dụng hạ chua, khử độc đất, rửa mặn, bồi bổ và tăng độ tơi xốp cho đất. Sản phẩm này lại không tan trong nước nên không bị thất thoát do rửa trôi, bay hơi hay bị chất sắt (Fe), nhôm (Al) bám giữ như các loại phân bón khác; chỉ tan trong môi trường acid yếu do rễ cây tiết ra, được cây ăn từ từ trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển, nếu cây không ăn hết thì phân còn tồn lại cho các vụ sau. Đây là phân bón có nguồn gốc khoáng thiên nhiên, thân thiện môi trường,  đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp bền vững, đặc biệt cho các loại cây ăn quả, rau màu và cây lương thực; và làm nguyên liệu chính đế sản xuất các loại phân đa yếu tố NPK – loại phân bón chứa đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng theo từng chân đất và từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây trồng; đặc biệt hiệu quả đối với cây lúa trên chân đất lầy thụt, chua trũng.

“Nông dân nhàn nhất, nhưng lại được mùa nhất”

Từ những năm  1995-2000, các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng như Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương… đã từng bước mở rộng diện tích sử dụng phân bón đa yếu tố (ĐYT) NPK Văn Điển chuyên dùng cho cây lúa. “Giai đoạn 2000-2010, cây lúa vùng này được thâm canh cao nhất, năng suất lúa cao nhất, ít sâu bệnh nhất và nông dân nhàn nhất nhưng lại được mùa nhất” – kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh đánh giá. Nguyên nhân có lẽ do phân bón Văn Điển được sử dụng ở đây nhiều nhất so với các thời gian trước. Điển hình Thái Bình đã có vụ sử dụng trên 30.000 tấn phân ĐYT NPK chuyên dùng cho lúa của Văn Điển. Nhiều xã như Quỳnh Khê, An Tràng (huyện Quỳnh Phụ) trong nhiền năm nông dân chỉ sử dụng phân bón Văn Điển mà không sử dụng các loại phân bón khác cho lúa.

Qua nhiều năm sử dụng phân bón Văn Điển, người dân không phải bón thêm vôi nhưng đồng ruộng ít chua hơn, không còn nhiều rong rêu trên ruộng lúa; không còn nhiều màu vàng bám vào chân thợ cấy nữa, đất cũng tơi xốp hơn và dễ canh tác hơn. Những nơi nông dân thực hiện bón lót sâu phân đa yếu tố NPK Văn Điển chuyên bón lót lúa và bón thúc sớm phân đa yếu tố NPK Văn Điển chuyên bón thúc lúa, ruộng lúa không có màu xanh đen, bộ lá tốt màn, lúa đẻ sớm, đẻ tập trung nên gọn khóm mà nhiều bông; cây lúa thân cứng, lá đứng không bị đổ ngã, bộ lá tươi bền, màu hanh vàng đến khi gặt; lúa ít bị sâu bệnh hơn và cho năng suất cao, chất lượng tốt hơn.

Đánh giá sản xuất nông nghiệp trên khắp mọi miền đất nước, hầu hết cán bộ nông nghiệp địa phương và các lão nông nhiều kinh nghiệm đều tâm đắc: Nếu lội ruộng còn có lớp màu bám chân thì không có phân bón nào tốt hơn phân bón Văn Điển. Trước diễn biến phức tạp của thời tiết và sâu bệnh như năm nay, kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh cho rằng, phân bón Văn Điển thực sự là sự lựa chọn của nông dân thông thái chuẩn bị cho gieo cấy lúa Xuân 2021 của cả nước nói chung và của khu vực đồng bằng Bắc bộ nói riêng.

Trọng Hòa – Nam Phong