Lợi ích kép từ phong trào “hàng cây nông dân”

Biến đường rác thành đường cây xanh mát

Về Trạm Lộ (huyện Thuận Thành) những ngày cuối tháng 5, đi giữa hàng cây tỏa bóng mát dài gần 2km tại thôn Nghi An (do Hội ND xã tổ chức trồng, chăm sóc) ông Chu Văn Hồng, Chủ tịch Hội ND xã phấn khởi cho hay:  Từ ngày có hàng cây, bà con giảm hẳn tình trạng vứt rác bừa bãi, thả rông gia súc. Chi hội phân công cụ thể từng gia đình nơi có hàng cây thường xuyên chăm sóc cây. Đây là một trong những phong trào có ý nghĩa lớn, sức lan tỏa mạnh, tạo hiệu ứng sâu rộng, kêu gọi nhân dân tham gia bảo vệ môi trường (BVMT), xây dựng quê hương xanh, sạch, đẹp.  

Hội ND xã còn phát động mỗi hội viên trồng và chăm sóc 1 cây tại khu vực mình sinh sống. Thôn Ngọc Nội được mệnh danh là “lá phổi xanh” của Trạm Lộ với hơn 1.000 hộ dân, hầu hết các gia đình đều trồng cây bóng mát và cây ăn quả tạo môi trường xanh, sạch, đẹp. 

Ngoài phong trào trồng cây xanh, nông dân Trạm Lộ thực hiện tốt công tác làm sạch đồng ruộng. Ngoài định kỳ 1 năm 2 lần vào vụ Xuân, vụ Mùa, Hội tổ chức dọn vệ sinh đồng ruộng và phối hợp với Khuyến nông xã thường xuyên thăm đồng, thu gom vỏ thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Toàn xã có khoảng 300 thùng rác di động đặt tại các cánh đồng để thuận tiện cho việc thu gom vỏ thuốc BVTV sau sử dụng, qua đó góp phần nâng cao ý thức người dân, hạn chế thải chất độc hại, cải thiện môi trường đồng ruộng. Trạm Lộ là một trong những đơn vị tiêu biểu của Thuận Thành trong phong trào “Làm sạch đồng ruộng, BVMT quê hương”.

Dẫn chúng tôi đi trên những tuyến đường nội đồng được đổ bê tông sạch sẽ, rộng rãi, anh Lưu Đình Cường - Chủ tịch Hội ND xã Bình Dương (Gia Bình) phấn khởi kể rằng, những đoạn đường rác thải, cây cối, cỏ dại mọc um tùm trước đây đã được thay bằng những “Hàng cây nông dân”.

Là nơi trồng cây bóng mát đẹp nhất xã Bình Dương, “Hàng cây nông dân” của thôn Bùng trở lên ấn tượng với hơn 5.000 cây bạch đàn trắng cao vút, xanh mát đẹp nao lòng giữa vùng quê bình yên. Để có được con đường xanh - sạch - đẹp như vậy, anh Cường cho biết: Bắt đầu từ năm 2018, Hội ND huyện đã phân bổ về xã Bình Dương 2.000 cây bạch đàn trắng trồng trên các tuyến đường nội đồng. Tới nay, số lượng cây đã được tăng lên 5.000 cây do hội viên nông dân thôn Bùng đảm nhận chăm sóc.  

Ông Trần Trọng Thật - Chi hội trưởng nông dân thôn Bùng vui mừng cho biết: Những năm về trước, khi mô hình chưa xuất hiện, dọc tuyến đường này còn ngập đầy rác thải, cỏ dại, người dân ít có ý thức BVMT xung quanh. Qua 3 năm triển khai, những “Hàng cây nông dân” đã làm thay đổi nhận thức của người dân về vấn đề vệ sinh môi trường.
Ông Thật cho biết thêm: Hiện nay, một số “Hàng cây nông dân” đã bước vào thời kỳ thu hoạch và được một số cơ sở chế biến gỗ đặt mua. Đây sẽ là nguồn thu nhập đáng kể cho hội viên (Cụ thể: khi thu hoạch người chăm sóc được hưởng 70%, còn 30% đóng góp vào quỹ chi hội). Tuy nhiên, theo chủ trương của xã duy trì hàng cây, chúng tôi chỉ thu hoạch tỉa những cây lớn, còn lại để tạo bóng mát, cảnh quan. 

Lãnh đạo xã Bình Dương cho biết: Từ những tác động tích cực mang lại cho người dân, trong thời gian tới, xã tiếp tục nhân rộng mô hình “Hàng cây nông dân” tại các điểm thôn. Qua đó, tạo cảnh quan môi trường gắn với xây dựng nông thôn mới ở những giai đoạn tiếp theo. 

Trồng và chăm sóc 220.000 cây xanh

Huyện Gia Bình là một trong những điểm sáng thực hiện phong trào “Hàng cây nông dân ở Bắc Ninh”. Ông Hoàng Văn Sơn - Chủ tịch Hội ND huyện Gia Bình cho biết: Ở các xã, thị trấn trong huyện, nông dân đã tự trồng cây ven đường từ cách đó khá lâu; song từ năm 2012, mọi hoạt động trồng, chăm sóc, bảo vệ cây được tiến hành quy củ hơn khi Hội ND huyện Gia Bình chính thức phát động mô hình xây dựng “Hàng cây nông dân” với mục tiêu phủ xanh toàn bộ các tuyến đường giao thông mới được hoàn thành. Mô hình đã được các cấp chính quyền, cơ quan đoàn thể động viên, khích lệ. Các cấp, các ngành trong huyện còn gắn mô hình xây dựng “Hàng cây nông dân” với việc xây dựng nông thôn mới và bảo vệ môi trường.

Về cách thức triển khai mô hình “Hàng cây nông dân”, Chủ tịch Hội ND huyện Gia Bình cho biết, ban đầu Hội ND huyện đã chọn xã Xuân Lai làm điểm để nhân rộng trên địa bàn. Theo cơ chế, huyện hỗ trợ cây giống, xã bố trí mặt bằng trồng cây và giao cho các chi hội nông dân thực hiện, thời gian 10 năm, khi thu hoạch xã giữ lại 20%, còn lại 80% do người trồng được hưởng. Các tuyến đường giao thông được lựa chọn là những tuyến đường liên thôn, liên xã, nội đồng. Ngoài ra việc lựa chọn các tuyến đường cũng được Hội ND tính toán để khi cây phát triển cũng không ảnh hưởng đến sản xuất của nông dân. Cây trồng được xác định là giống bạch đàn lai. Bởi đây là loại cây lấy gỗ, dễ trồng, phát triển nhanh, có nhiều công dụng trong đời sống, nhất là được sử dụng làm các giàn giáo trong ngành xây dựng. Mỗi khi một tuyến đường giao thông được nâng cấp, cải tạo các hội viên nông dân lại tận dụng phần lề đường đưa vào trồng cây lấy gỗ, nhờ đó đến nay hầu hết các tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện đều được phủ xanh.

“Từ mô hình “Hàng cây nông dân” đã làm thay đổi nhận thức của nhân dân về BVMT, phong trào trồng cây nhân dân được lan tỏa rộng khắp, nhiều hội viên đã cải tạo vườn tạp, đưa vào trồng những loại cây ăn quả, cây bóng mát tạo cảnh quan môi trường hài hòa và cải thiện chất lượng không khí trên địa bàn”- ông Sơn khẳng định.

Ông Trần Đăng Sâm - Chủ tịch Hội ND tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Trong những năm qua, tỉnh Bắc Ninh luôn xác định phát triển kinh tế đi đôi với BVMT. Các cấp, các ngành, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tích cực triển khai thực hiện hiệu quả Đề án tổng thể BVMT với nhiều hoạt động cụ thể, có ý nghĩa thiết thực. 

“Tiêu biểu như công trình “Hàng cây nông dân” được phát động từ năm 2012, đến nay các cấp Hội ND trong tỉnh đã trồng được trên 168.000 cây xanh các loại” - ông Sâm thông tin.

Năm 2022, Hội ND các cấp trong tỉnh dự kiến trồng 60.000 cây xanh để bổ sung cho công trình “Hàng cây nông dân” của Hội ND tỉnh lên 220.000 cây. Đây là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực để hưởng ứng thực hiện có hiệu quả Chương trình trồng 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025 của Thủ tướng Chính phủ và thực hiện mục tiêu trồng 1,5 triệu cây xanh trong giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Bắc Ninh. 

“Từ ngày có hàng cây, bà con giảm hẳn tình trạng vứt rác bừa bãi, thả rông gia súc. Chi hội phân công cụ thể từng gia đình nơi có hàng cây thường xuyên chăm sóc cây. Đây là một trong những phong trào có ý nghĩa lớn, sức lan tỏa mạnh, tạo hiệu ứng sâu rộng, kêu gọi nhân dân tham gia BVMT, xây dựng quê hương xanh, sạch, đẹp”.
Ông Chu Văn Hồng - Chủ tịch Hội ND xã Trạm Lộ