Ngậm ngùi nhìn sâm bố chính chết hàng loạt tại xã Quảng Nhâm

Theo quy trình trồng sâm, vụ trồng sâm kéo dài từ 8 tháng đến 1 là có thể thu hoạch. Đây là diện tích sâm do HTX Quảng Nhâm liên kết với Công ty TNHH SBC Hoàng Gia (đường Phạm Văn Đồng, TP Huế) đưa vào trồng theo hình thức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm tại xã Quảng Nhâm và một số xã trên địa bàn huyện A Lưới.

Ông Nguyễn Hải Teo, Giám đốc HTX Quảng Nhâm  cho biết: Toàn HTX trồng được 2,34ha sâm bố chính. Đây là diện tích của HTX liên kết tiêu thụ sản phẩm với Công ty TNHH SBC Hoàng Gia. Nếu sâm không bị chết hàng loạt như hiện nay thì mô hình liên kết này được kỳ vọng sẽ góp phần giúp cho bà con xã Quảng Nhâm nâng cao thu nhập, cải thiện mức sống bởi đây là mô hình liên kết, doanh nghiệp hỗ trợ người trồng sâm về kỹ thuật và bao tiêu về sản phẩm nên người dân yên tâm để sản xuất.

HTX đã liên kết và bao tiêu sản phẩm với 25 hộ gia đình tại xã Quảng Nhâm, trong số đó, hộ gia đình bà Hồ Thị Nai là trồng nhiều nhất, trên 1 ha.

Qua trao đổi, bà Nai cho biết: vùng đất này trước đây gia đình bà trồng chuối lùn nhưng từ khi thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ chính sách của huyện, năm 2022 gia đình bà bắt đầu thử nghiệm trồng cây sâm bố chính. Lúc đó, cây sâm phát triển tốt, cho củ đạt tiêu chuẩn về mặt chất lượng lẫn kích cỡ. Từ những bước thuận lợi ban đầu đó, sang năm 2023, gia đình quyết định mở rộng diện tích lên hơn 1ha và bắt đầu gieo trồng từ tháng 2/2023. Thế nhưng sự việc không như mong đợi, vào thời điểm cây sâm đang ra hoa lại xuất hiện hiên tượng héo dần, rụng lá, hoa và sau đó thối dần xuống củ. Đặc biệt từ cuối tháng 6/2023 đến nay, cây sâm chết hàng loạt.

Ngậm ngùi nhìn thành quả sắp được hái quả ngọt dần “bốc hơi” mà không rõ nguyên nhân, bà Nai cho biết: “Cứ 10 củ thì chỉ còn 1 đến 2 củ chưa bị thối, còn lại đều phải bỏ hết. Dù biết không thể cứu vãn với số vốn mình bỏ ra nhưng cũng phải thuê mướn nhân công để thu hoạch sớm ngày nào hay ngày đó để vớt vát lại chút ít. Khi phát hiện sự việc phía công ty cũng đã cử người đưa một số chế phẩm sinh học hướng dẫn chúng tôi phun phòng. Tuy nhiên diện tích sâm bị chết ngày càng tăng thêm và không có dấu hiệu thuyên giảm”.

Thế nhưng theo thông tin từ ông Teo – Giám đốc HTX Quảng Nhâm: Tại cuộc họp gần đây nhất có sự tham gia của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện A Lưới, UBND xã Quảng Nhâm, đại diện Công ty TNHH SBC Hoàng Gia và HTX Quảng Nhâm, phía doanh nghiệp cho biết thời điểm này diện tích sâm bố chính trồng theo hình thức liên kết trên chưa thể thu mua vì chưa đủ thời gian thu hoạch.

“Nếu bà con đợi đến thời điểm thu hoạch sâm như cam kết với Công ty thì e rằng 100% diện tích sâm đều chết hết, thiệt hại của bà con càng tăng thêm, năm sau rất khó để thuyết phục bà con tham gia trồng cây sâm bố chính, ảnh hưởng đến chủ trương chung”, ông Teo thông tin.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện A Lưới, toàn huyện có 8,2ha sâm Bố Chính trồng tập trung chủ yếu các xã Quảng Nhâm, Hồng Bắc, Sơn Thuỷ, Hồng Kim, Lâm Đớt.. Trong đó, diện tích liên kết với Công ty TNHH SBC Hoàng Gia là 3,3ha. Tính đến thời điểm hiện tại có khoảng 80% diện tích sâm của công ty trồng và 45-50% diện tích sâm của người dân trồng bị chết.

Ông Văn Lập, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện A Lưới cho biết: "Để hạn chế thiệt hại do tình trạng sâm chết hàng loạt tại xã Quảng Nhâm, chúng tôi đã đề nghị doanh nghiệp cần kịp thời thu mua củ sâm sớm nhất có thể cho người dân. Vì càng để lâu thì diện tích sâm bị chết càng mở rộng, thiệt hại kinh tế cho người dân cũng tăng lên"

Bước đầu xác định nguyên nhân tình trạng cây sâm bố chính trồng ở xã Quảng Nhâm bị chết là do loại cây trồng này mẫn cảm với thời tiết dẫn đến phát sinh các loại nấm hại. Ngoài ra, còn do quy trình làm đất trước khi gieo trồng chưa đúng kỹ thuật.