Những lưu ý cho cha mẹ khi chăm sóc con là F0 tại nhà

Hầu hết trẻ là F0 đều là trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà

Ngay khi Hà Nội bắt đầu bùng phát dịch Covid-19 vào giữa tháng 2, số ca mắc là trẻ em tăng cao. Nhiều bậc cha mẹ hoang mang, lo sợ và đưa con vào bệnh viện để khám nằm viện. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng cha mẹ không cần quá lo lắng, hầu hết các ca mắc đều là trường hợp nhẹ, cha mẹ hoàn toàn có thể cho con ở nhà và điều trị theo chỉ định của bác sĩ cơ sở.

PGS.TS Trần Minh Điển - Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương đã tư vấn cách chăm sóc trẻ bị mắc Covid-19 tại nhà cho các con.

Theo ông Điển, trẻ em được phân làm các nhóm tuổi. Nhóm tuổi đầu tiên là trẻ sơ sinh và trẻ bú mẹ; nhóm tuổi thứ hai là trẻ mẫu giáo; nhóm tuổi thứ ba là trẻ ở các nhóm tuổi tiểu học, trung học cơ sở. Căn cứ vào từng nhóm tuổi để có những cách chăm sóc phù hợp và nhận định tình trạng bệnh cho con.

Tương tự bác sĩ Trương Hữu Khanh - Bệnh viện Nhi đồng 1 TP. Hồ Chí Minh cho rằng, cha mẹ không cần quá lo lắng. Nếu xác định đúng trẻ mắc Covid-19 thì chỉ cần theo dõi chăm sóc đúng cách tại nhà thì tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm và hết.

Đánh giá tình trạng sốt của trẻ

Ông Trương Hữu Khanh cho biết, ông nhận được khá nhiều câu hỏi, thắc mắc của cha mẹ về việc chăm sóc và điều trị cho con là F0.

BS Khanh cho rằng việc phán đoán đúng tình trạng sốt là điều rất quan trọng. Điều này đặc biệt quan trọng với trẻ sơ sinh và trẻ bú mẹ. Để đánh giá tình trạng sốt cần đo nhiệt độ cho bé bằng cách cặp nhiệt kế ở nách hoặc ở hậu môn. Nếu thấy nhiệt độ trên 38,5⁰C cần cho trẻ sử dụng thuốc hạ nhiệt. Thuốc hạ nhiệt có thể sử dụng đường uống, đường hậu môn. Thông thường thuốc hạ nhiệt được sử dụng là Paracetamol với liều 10-15 miligram cân nặng và trong khoảng 4 đến 6 giờ có thể cho sử dụng lại.

Sau 1 đến 2 giờ cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt mà trẻ hạ nhiệt độ xuống có nghĩa trẻ đã đáp ứng thuốc hạ nhiệt. Tuy nhiên, trẻ không thể hạ được xuống ngay 370C, mà nhiệt độ sẽ hạ từ từ.

“Bên cạnh việc hạ sốt, bố mẹ cũng tăng cường cho trẻ uống nước (cả nước điện giải vì trẻ trong độ tuổi này không biết nói, không thể tự uống được. Cha mẹ cần pha đúng hàm lượng nếu sử dụng nước điện giải. Nên cho trẻ uống nhiều đợt, mỗi đợt vài thìa tránh trẻ đầy bụng, nôn trớ”, bác sĩ Khanh nói. 

Khi đánh giá việc cho trẻ uống nước, uống nước điện giải, nếu trẻ có nước tiểu trong hơn, nước tiểu nhiều hơn thì đó là dấu hiệu trẻ đã giảm bớt tình trạng mất nước.
Về cách thức cho ăn, cho trẻ ăn nhẹ nhàng, không ép trẻ ăn nhiều quá trong 1 bữa. Chúng ta nên chia thành nhiều bữa. Với trẻ sơ sinh và trẻ bú mẹ, các bà mẹ cần hết sức lưu ý khi cho con bú là cho bú ít hơn ngày thường, nhưng số lần cho bú nhiều hơn. 

“Đối với trẻ sơ sinh việc quan trọng nhất chính là hạ nhiệt, uống nước đầy đủ và dinh dưỡng nhẹ nhàng. Các bố mẹ cần theo dõi con mình liên tục cả ban ngày và ban đêm để đánh giá được tiến triển bệnh của trẻ. Thông thường tiến triển của tình trạng sốt, ho, mất nước sẽ diễn ra trong khoảng từ 24 đến 48 giờ”, ông Khanh nói.

Riêng với nhóm trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi khi trẻ sốt, bố mẹ cần lưu ý theo dõi đề phòng trẻ sốt cao co giật. Ngoài ra cha mẹ cũng theo dõi sức khỏe của con dựa trên những điều kiện con đáp ứng với thuốc và xem tình trạng sốt có giảm, con đáp ứng tốt thuốc hạ sốt.
PGS.TS Trần Minh Điển lưu ý cha mẹ khi con bị co giật, các ông bố, bà mẹ cần bình tĩnh, gọi thêm sự giúp đỡ của mọi người xung quanh. Đừng vội vàng ôm chầm lấy trẻ hay đừng vội vàng bế trẻ dậy.

Tiếp đó đặt trẻ nằm trên một mặt phẳng cứng, ngửa nhẹ đầu và nghiêng đầu sang một bên. Không đưa bất cứ thứ gì vào miệng trẻ để tránh gây tình trạng tụt lưỡi hoặc khó thở. Đồng thời, cởi bỏ bớt quần áo cho trẻ, kiểm tra nhiệt độ, cho thuốc hạ nhiệt đặt hậu môn, lấy khăn ấm lau chườm cổ, nách, bẹn để nhiệt độ của trẻ giảm xuống nhanh trong một khoảng thời gian ngắn. Thông thường cơn co giật do sốt cao đơn thuần chỉ diễn ra trong vòng khoảng 1 - 2 phút. Nếu sau đó môi và tứ chi của bé ấm, hồng bình thường thì chúng ta có thể hoàn toàn yên tâm. Sau đó khi trẻ đã qua cơn co giật giật bố, mẹ có thể đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám kỹ.

Khi trẻ mắc Covid-19 (kể cả trẻ nhỏ lẫn trẻ lớn) bố mẹ cần thực hiện vệ sinh mũi họng bằng nước muối biển, rồi nhỏ thuốc để mũi họng của bé sạch sẽ, thông thoáng hơn. 
Thực hiện cách ly con khỏi những người khác trong nhà. Đặc biệt là những người già. Cho bé mặc quần áo thoải mái, phòng cách ly đảm bảo khô thoáng, sát khuẩn vật dụng, bề mặt tiếp xúc thường xuyên. Tạo không khí vui tươi, thoải mái để con cảm thấy nhẹ nhàng hơn khi phải cách ly tại nhà. Thêm vào đó, hướng dẫn bé các bài tập vận động thường xuyên, nâng cao sức khỏe. 

Điều trị cho trẻ là F0

Khi trẻ là F0 ngoài việc theo dõi cơn sốt, bố mẹ cũng có thể đo nồng độ oxy trong máu cho trẻ. Nếu gia đình có SP02 (thiết bị đo độ bão hòa ô xy qua da) thì cha mẹ có thể đo để đánh giá tình trạng bệnh của con. Nếu chỉ số SPO2 trên 95-96 thì đây là những dấu hiệu bình thường, còn nếu độ SPO2 chỉ khoảng dưới 92-94, đây là những dấu hiệu đã bắt đầu ảnh hưởng đến hô hấp.

Lưu ý trước khi đo cho con, bố mẹ nên đo cho mình trước để kiểm tra độ ổn định của máy sau đó mới đo cho con.

Về thuốc điều trị PGS.TS Trần Minh Điển cho biết, hiện tại chúng ta chưa có chỉ định thuốc kháng virus dành cho trẻ em.

Với người lớn có thể là dùng thuốc Molnupiravir, uống để làm giảm triệu chứng, cũng như giảm số ngày mắc. Tuy nhiên với trẻ em dưới 18 tuổi thì chưa có chỉ định. Khi trẻ nhiễm Covid-19 chúng ta hoàn toàn điều trị triệu chứng cho trẻ.

Do đó, các ông bố bà mẹ cần theo dõi cẩn thận, phát hiện sớm những dấu hiệu nặng để đưa trẻ đến bệnh viện, các bác sĩ sẽ đánh giá. Tùy theo tình trạng đáp ứng viêm của trẻ, trẻ có bị rối loạn đông máu hay không, trẻ có tình trạng viêm phổi nặng hay không, căn cứ vào đó, bác sĩ sẽ đưa ra các giải pháp điều trị thích hợp như sử dụng chống viêm, sử dụng kháng sinh hay những giải pháp điều trị sâu hơn tại bệnh viện.

“Một lưu ý quan trọng là phụ huynh cần có số điện thoại của nhân viên y tế để liên hệ khi cần tư vấn, hỗ trợ và nhận định những dấu hiệu bệnh nặng để có thể đưa trẻ lên điều trị ở tuyến cao hơn”, bác sĩ Điển nói.

Hầu hết trẻ có thể tự hồi phục sau 1 - 2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp bệnh tình diễn biến nặng, cần được can thiệp y tế ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm.  Khi con có bất cứ biểu hiện bất thường nào ngoài triệu chứng thông thường, cha mẹ hãy đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. 

Trẻ em có bệnh nền như: Sinh non nhẹ cân, bệnh phổi mãn tính, hen, ung thư, bệnh thận mạn, ghép tạng, đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh thần kinh, bệnh huyết học, bệnh hệ thống, suy giảm miễn dịch, đang điều trị thuốc corticoid hoặc thuốc ức chế miễn dịch… cần được bác sĩ chuyên khoa theo dõi sát sao hơn. Khi trẻ mắc Covid-19 có dấu hiệu li bì, tình trạng thở nhanh, dấu hiệu mệt mỏi thì cần gọi điện cho bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán sâu hơn.
BS. Trương Hữu Khanh